ابهام درباره سرنوشت جمال خاشقچی

احتمال ورود اف بی آی به پرونده خاشقجی

­رأی الیوم نوشت پلیس فدرال آمریکا احتمالاً درخصوص سرنوشت خاشقجی تحقیق خواهد کرد.
روزنامه الکترونیکی رأی الیوم در شماره امروز خود در اینترنت نوشت: عربستان سعودی به واکنش های بین المللی درخصوص کشته شدن جمال خاشقجی روزنامه نگار عربستانی اهمیتی نمی دهد و فقط به آمریکا اهمیت می دهد...
پس از انتشار اخباری مبنی بر قتل خاشقجی در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول ترکیه، چهره سعودی در جهان مخدوش شد.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا هیچ توئیتی درباره قتل خاشقجی نکرده است. بی تردید او در حال بررسی برای یافتن راهی است تا از این رویداده بهره برداری کند. کارشناسان می گویند عربستان سعودی در ارتباط با آمریکا با مشکلات سختی مواجه است زیرا مطبوعات آمریکا از این ترور انتقاد و آن را محکوم کرده اند. درخواست های اعضای مجلس نمایندگان و سنای آمریکا برای تجدید نظر درخصوص روابط با سعودی افزایش یافته است.
مارکو روبیو سناتور جمهوری خواه از ایالت فلوریدای آمریکا دیروز گفته است اگر خبر کشته شدن جمال خاشقجی صحت داشته باشد آمریکا باید واکنشی تند نشان دهد. وی در صفحه توئیتر خود نوشت: آرزو می کنم خاشقجی زنده باشد. اما اگر گزارشهای نگران کننده موجود صحت داشته باشد آمریکا و جهان مدرن باید واکنش تندی نشان دهند. من همه گزینه ها را در سنا مطرح خواهم کرد.
اکنون چشم ریاض و خصوصاً محمد بن سلمان ولیعهد سعودی که زمام قدرت را در سعودی در اختیار دارد به واکنش کاخ سفید است. ناپدید شدن خاشقجی به موازات فشار سخت ترامپ علیه سعودی برای پرداخت هزینه های دفاع آمریکا از عربستان با سخنان توهین آمیز هفته گذشته اش همراه شده است. ترامپ گفته است عربستان سعودی در صورت وقوع جنگ با کشورهای همجوارش، بدون آمریکا حتی نمی تواند دو هفته دوام بیاورد.
ریاض می داند که حق السکوت آمریکا درخصوص قتل خاشقجی بسیار سنگین است. سعودی همچنین نمی تواند دربرابر اظهارات ترامپ سخنی بگوید و باید در سکوت کامل به مطالبات او نظیر پرداخت هزینه دفاع که سالانه چهار تا پنج میلیارد دلار است پاسخ دهد. سعودی برای پرداخت این مبلغ باید آن را از بودجه دفاعی خود کسر کند.
سعودی همچنین به عنوان هدیه ای برای ترامپ در انتخابات میان دوره ای باید بهای جهانی نفت را کاهش دهد تا ترامپ در این انتخابات شکست نخورد. در غیر اینصورت ترامپ جام خشم خود را روی سر سعودی خالی خواهد کرد.
عربستان سعودی همچنین به علت انتقادات و تحریم های واشنگتن علیه کشورهایی که سیستم پدافند هوائی اس 400 از روسیه خریداری کرده اند باید این معامله را فسخ کند. از این پس هیچ مسئول سعودی درباره این معامله سخن نخواهد گفت و اگر کسی سخنی بگوید شاید برای توجیه علت فسخ این معامله باشد.

شبح اف بی آی:

اکنون این احتمال وجود دارد که پلیس فدرال آمریکا بخواهد برای تحقیق درباره ناپدید شدن خاشقجی مداخله کند. یک منبع آگاه فاش ساخته است که جمال خاشقجی در آمریکا تحصیل کرده و کارت اقامت در این کشور را داشته است. وی همچنین با سیاستمداران و روزنامه نگاران آمریکائی ارتباط داشته است. در صورت تائید خبر کشته شدن او و ارتباط این مسئله با نوشته های او در روزنامه های آمریکائی و روابطش با آمریکائی ها، بعید نیست که پلیس فدرال آمریکا بخواهد درخصوص این مسئله تحقیقاتی بعمل بیاورد.

اشتباه بزرگ ریاض در هدف قرار دادن خاشقجی

­الشرق نوشت مقامات کم تجربه ریاض چنان در ساکت کردن مخالفان خود افراط می کنند که حتی منافع مستقیم خود را نمی بینند و شخص سرشناسی مانند جمال خاشقجی را که در همه محافل رسانه ای غربی شناخته شده است، هدف قرار می دهند.
پایگاه اینترنتی الشرق در یادداشتی به قلم ماجد الانصاری آورده است: نظرهای مختلفی درباره سرنوشت جمال خاشقجی فعال رسانه ای سعودی که دارای شهرتی جهانی است، مطرح است. او مدیرکل سابق شبکه خبری العرب و سردبیر روزنامه الوطن سعودی بود که البته پس از 52 روز استعفا کرد.
خاشقجی نه دولتی مطلق بود نه مخالف دولت. او صاحب نظری بود که با محافظه کاری و هوشمندی اظهار نظر می کرد و این موضع متوازن را از آغاز فعالیت رسانه ای خود در دهه هشتاد قرن گذشته تا این اواخر حفظ کرده بود. با این حال مراجع تصمیم گیری سعودی نه تنها از مخالفان خود ناخشنود می شوند بلکه ساکت ها و حتی حامیان نه چندان سرسخت نیز از آنها در امان نیستند. یا باید پشت سر نظام، نامشان را فریاد بزنی حتی اگر تو را شلاق بزنند و اموالت را سرقت کنند و به افکارت متعرض شوند یا این که دشمن هستی و در معرض آتش خشم آنها قرار خواهی گرفت.
خاشقجی در گفتگوهای داغ بین اسلام گرایان و لیبرال های کشورش در دهه نود قرن گذشته سهیم بود اما به شهادت هم دوره ای های خود، در اختلافات عدالت را رعایت می کرد. وی با تلاش حکومت عربستان برای مهار کردن بهار عربی مخالفت و در عین حال حکومت کشورش را نصیحت کرد که از تاریخ پند بگیرد و با خواست ملت ها مخالفت نکند. آن زمان بود که نظام جدید سعودی بر جمال خاشقجی خشم گرفت و او به تبعیدگاه اختیاری خود نقل مکان کرد. خاشقجی به آمریکا و دیگر کشورها رفت تا فضای آزاد برای اظهار نظر داشته باشد بدون این که از این فرصت برای بی آبرو کردن کشورش یا انتقام از مقامات آن سوء استفاده کند. با این حال به نظر می رسد حسن ظن او باعث شد به کنسولگری کشورش در استانبول برود تا برگه های قانونی برای یک آغاز زندگی جدیدی را دریافت کند چون نظام سعودی بین او و خانواده اش جدایی انداخته بود. تا زمان نگارش این مقاله هنوز سرنوشت او مشخص نیست اما به احتمال زیاد جمال قربانی سخنان خود شده و به همان راهی رفته است که روزگاری در صفحه توییتر خود پیش بینی کرده بود.
هدف قرار دادن خاشقجی به این شکل ، نتیجه اش هر چه باشد، نشان از شاخص های مهمی درباره رفتار ریاض در تعامل با واقعیت های جدید دارد. یک روز بعد از ناپدید شدن او، ولیعهد عربستان گفت اقدام کشورش در بازداشت مخالفان فقط برای مبارزه با فساد و مزدوری برای ایران و قطر است. او این اظهارات را در تلاش برای پیش دستی کردن در برابر واکنش ها به ناپدید شدن خاشقجی و برای تثبیت چهره خود به عنوان مصلح عربستان و حامی لیبرالیسمی که غرب عاشق آن است، بر زبان آورد. با این بلافاصله بعد از انتشار خبر ناپدید شدن خاشقجی، دوستان او در آمریکا و سایر کشورها و نیز فعالان بزرگ رسانه ای و سیاسی واکنش نشان دادند و پیگیر همکار خود شدند. مطالبه مستمر برای مشخص شدن سرنوشت او همچنان ادامه دارد. مشکل این است که ریاض به این مسائل چندان اهمیتی نمی دهد زیرا مرجع تصمیم گیری عربستان جز به نظر ساکن کاخ سفید اهمیتی نمی دهد، کاخ سفیدی که در نهایت جز ابراز نگرانی یا درخواست شفافیت کاری نمی کند. این در حالی است که ریاض با مخالفان کاری می کند تا عبرت دیگران باشند. ریاض مخالفان را اعدام می کند هرچند به طور صریح مخالفت نکنند. ریاض حتی مخالفان را خارج از عربستان هدف قرار می دهد تا هیچ کس جرأت نقد کردن حتی نقد خفیف را به خود ندهد. هدف ریاض مانند همه نظام های سرکوبگر، ترساندن دیگران است ولی ما تجربه هایی داریم که نشان می دهد این روش دوستان را به دشمنان تبدیل می کند.
نظام های سرکوب گر به طول کلی همین اشتباه را تکرار می کنند یعنی هدف قرار دادن مخالفان یا شانه خالی کردن از بار مسئولیت. متاسفانه نظام های ستمگر همیشه بهای واقعی این گونه اقدامات را نمی دهند. رژیم های سرکوبگر توانسته اند با وقاحت به سرکوب بپردازند و مخالفان خود را در خارج هدف قرار دهند و از مجازات در امان باشند اما بی شک این نظام ها همواره در مبرا کردن خود در برابر افکار عمومی بین المللی ناکام خواهند بود و این اتفاق برای ریاض هم تکرار خواهد شد.
خاشقجی در رسانه های غربی و مراکز پژوهشی و فکری حضوری قدرتمند داشت از این رو به ناپدید شدن او آن هم به این صورت، واکنش نشان داده خواهد شد و این محافل ساکت نخواهند ماند. همه تلاش ریاض برای نشان دادن بن سلمان به عنوان مصلح و مهار کننده افراط گرایان شکست خواهد خورد. این در حالی است که ریاض می توانست خاشقجی و سایر فعالان حقوقی را به حال خود رها کند و بر کسانی تمرکز کند که سرنوشت آنان در غرب برای هیچ کس مهم نیست. با این حال حکومت عربستان کم تجربه است و بی پروایی چشم آن را به گونه ای کور کرده است که حتی منافع مستقیم خود را نمی بیند.

بخش تصویری روزنامه الشرق قطر فیلمی منتشر کرده که مدعی است به طور گسترده در شبکه های اجتماعی در حال انتشار است و گفته می شود علت ناپدید شدن یا ترور خاشقجی همین فیلم است.
وی در این فیلم که یک مصاحبه تلویزیونی است با اشاره به سیاستهای سرکوبگرانه رژیم سعودی ضد نویسندگان و اصحاب قلم گفت: من قبل از ماه مبارک رمضان پیش از اینکه به آمریکا سفر کنم - البته ما سعودی ها کشور خود را در ماه مبارک رمضان ترک نمی کنیم - به دستور رژیم سعودی سکوت اختیار کرده بودم و از نوشتن یا اظهار نظر درباره مطالب روز منع شده بودم و از این مسئله هم بسیار تحت فشار بودم و ناراحت بودم و احساس می کردم که به من توهین شده است زیرا من نویسنده مشهور هستم و نمی توانستم مطلبی ننویسم یا اینکه توئیت نکنم. شرایط برای من بسیار سخت بود تا اینکه بحران قطر اتفاق افتاد و دوستان با من تماس می گرفتند و می گفتند تو خیلی خوش شانس هستی که از نوشتن و اظهار نظر در رسانه ها منع شده ای زیرا بحران قطر نویسندگان ما را به دلقک هایی در سیرک تبدیل کرده بود و اتهاماتی واهی و شایعات و دروغ هایی منتشر می کردند و نویسندگان مطالبی را منتشر می کردند که شایسته یک نویسنده محترم نبود.

البته من می توانستم در مقاله ای خوب از سیاست قطر انتقاد کنم و هیچ مطلب دروغی هم در آن به کار نبردم. من احساس خوشبختی کردم که از نوشتن مطلب منع شده ام. اما زمانی که شخصی با من تماس گرفت و از من خواست که دوباره مطالبی بنویسم و گفت زمان آن فرا رسیده است که شما دوباره مطلب بنویسید به او گفتم نه خیر من دیگر از نوشتن استعفا می دهم و دیگر چیزی نمی نویسم زیرا آنها مرا به جشنی دعوت کرده بودند که در آن رقصیدن بلد نبودم (چیزهایی از من می خواستند بنویسم که در شان من نبود).

ترکیه تفتیش کنسولگری عربستان در استانبول را خواستار شد

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما به نقل از خبرگزاری فرانسه ، یک هفته پس از ناپدید شدن جمال خاشقجی روزنامه نگار سعودی منتقد ریاض که پس از ورود به کسنولگری عربستان در استانبول دیگر خبری از او در دست نیست، دولت ترکیه روز دوشنبه تفتیش کنسولگری عربستان سعودی در استانبول را در رابطه با این ماجرا خواستار شد.
بر اساس این گزارش، شبکه تلویزیونی ان تی وی ترکیه اعلام کرد درخواست تفتیش کنسولگری عربستان در استانبول برای سفیر عربستان سعودی در آنکارا ارسال شده است. سفیر عربستان در آنکارا که چهارشنبه پیش در چارچوب تحقیقات مربوط به همین ماجرا به وزارت امور خارجه ترکیه احضار شده بود بار دیگر به وزارت خارجه ترکیه احضار شده است.
یک منبع آگاه در وزارت امور خارجه ترکیه که خواست نامش فاش نشود، اعلام کرد سفیر عربستان در آنکارا به وزارت امور خارجه "دعوت" شده است. وی افزود ما خواستار همکاری کامل او در چارچوب تحقیقات مربوط به خاشقجی هستیم.
ماجرای ناپدید شدن اسرارآمیز جمال خاشقجی روزنامه نگار سعودی که هنوز هم سرنوشتش معلوم نشده است، یک بار دیگر عربستان سعودی را در کانون توجه رسانه ها قرار داده است. این روزنامه نگار منتقد دولت عربستان دوم اکتبر از زمانی که وارد کنسولگری کشورش در استانبول شد ناپدید شده است. این فعال مطبوعاتی منتقد عربستان سال گذشته پس از انتقاد از برخی تصمیمات محمد بن سلمان و مداخله نظامی ریاض در یمن از بیم بازداشت به آمریکا رفت. مقامات ریاض می گویند این روزنامه نگار پنجاه و نه ساله که مطالب انتقادی شدیداللحنی در واشنگتن پست منتشر می کرد، یقینا ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول را ترک کرده است اما پلیس ترکیه تاکید می کند که وی از ساختمان کنسولگری خارج نشده است.

نگرانی پاریس از سرنوشت خاشقجی

فرانسه که از متحدان عربستان سعودی محسوب می شود روز دوشنبه خواستار آن شد که سرنوشت جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد ریاض که پس از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول در دوم اکتبر گذشته دیگر خبری از او در دست نیست، هر چه زودتر مشخص شود.
انییس وان در موهل Agnès von der Mühll سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه اعلام کرد پاریس نگران ناپدید شدن جمال خاشقجی شخصیت سعودی معروف و ارزشمند است.
سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه که در کنفرانسی مطبوعاتی در پاریس سخن می گفت، افزود :" ما امیدوار هستیم که وضعیت خاشقجی در کوتاه ترین زمان ممکن روشن شود."
این فعال مطبوعاتی پنجاه و نه ساله منتقد سیاستهای ریاض که مقالات و مطالب انتقادی شدیداللحنی در واشنگتن پست منتشر می کرد، دوم اکتبر برای کارهای اداری به کنسولگری عربستان در استانبول رفت و دیگر خبری از زنده بودنش در دست نیست. به گفته مقامات پلیس ترکیه خاشقجی از کنسولگری عربستان خارج نشده است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه از پاریس، مقامات ترکیه روز شنبه اعلام کردند اولین نتایج تحقیقات صورت گرفته در این باره نشان می دهد که این فعال مطبوعاتی عربستانی در کنسولگری عربستان در استانبول کشته شده است. اما ریاض بلافاصله این مسئله را تکذیب و تاکید کرد این ادعا کاملا بی اساس است. در همین راستا دولت ترکیه روز دوشنبه تفتیش کنسولگری عربستان سعودی در استانبول را برای روشن شدن این ماجرا خواستار شد.

مقامات کانادا درباره ماجرای روزنامه نگار برجسته عربستانی ابراز نگرانی کردند

مقامات کانادا گزارش های منتشر شده درباره کشته شدن جمال خاشقچی روزنامه نگار برجسته عربستانی را در کنسولگری کشورش در ترکیه نگران کننده دانستند.
به گزارش شبکه تلویزیونی روسیا الیوم، سخنگوی وزارت خارجه کانادا اعلام کرد کشورش از این گزارش ها اطلاع دارد و مقامات کانادایی تلاش می کنند اطلاعات بیشتری در این باره به دست بیاورند.
در همین حال سازمان عفو بین الملل اعلام کرد گزارش های رسانه ها درباره کشته شدن خاشقچی بسیار آزار دهنده و شوکه کننده است. این سازمان با صدور بیانیه ای افزود این (حادثه) به فعالان سیاسی و منتقدان می فهماند زندگی آنها حتی خارج از عربستان نیز در معرض خطر است.