مروری بر تاثیرگذارترین بازیکنان تاریخ باشگاه پرسپولیس؛ پادشاهان فوتبال در قامت ارتش سرخ (بخش چهارم)

اختصاصی طرفداری - باشگاه پرسپولیس با سابقه 54 ساله خود، همواره به عنوان یکی از تیم های پرافتخار و پرهوادار در سطح کشور شناخته شده که بازیکنان و ستارگان بزرگی را به فوتبال این مرز و بوم معرفی کرده است. از این رو قصد داریم تا در یادداشتی که در هفت بخش تقدیم شما عزیزان می شود، به معرفی 70 ستاره و بازیکن برتر تاریخ این باشگاه بر اساس عملکرد فردی، تاثیرشان در افتخارات و عملکرد این تیم، نوستالژی و خاطرات هواداران پرسپولیس از این بازیکنان بپردازیم. بدون شک نظرها و معیارها در خصوص بهترین ها متفاوت بوده و این مطلب نیز بر اساس سلیقه شخصی نویسنده و دوستانی که بنده را در این زمینه یاری داده اند، تهیه شده است.

40. وحید قلیچ (1371-1359)

پرسپولیس دهه شصت را می توان به معنای واقعی کلمه، تیمی پرستاره دانست که در همه خطوط دارای بازیکنان نامی و اسم و رسم داری بود. شاید بتوان یکی از بزرگترین نقاط قوت آن تیم را در درون دروازه پرسپولیس جستجو کرد؛ جایی که دو گلر بسیار خوب و آماده، دروازه پرسپولیس را تسخیر کرده بودند. در آن سال ها همیشه رقابت جذابی بین بهروز سلطانی و وحید قلیچ برای قرار گرفتن در ترکیب اولیه سرخ ها در جریان بود که البته سهم قلیچ برای ایستادن در دروازه پرسپولیس، بیشتر از رقیب بلند بالای خود بود. نام وحید قلیچ بیشتر ما را به یاد فوتبالیست های کروات یا سرمربیان اهل این دیار می اندازد که سال هاست در کشور ما حضور گسترده ای دارند، اما وحید قلیچ با آن سبیل های پهن و فیزیکی که کمتر شباهتی به گلرها دارد، در تاریخ پرسپولیس ماندگار شد. او متولد آذرماه 1336 در شهر تهران است و به مانند بسیاری از فوتبالیست های دهه شصتی، فوتبالش را از زمین های خاکی و زمینی به نام قیایی شروع کرد. قلیچ در مورد بازی در آن زمین های خاکی و هم چنین اشخاص مطرحی هم که در آن زمین بازی می‌کردند، می گوید:

در محله ما (دولاب) یک زمین خاکی به نام قیایی وجود داشت که خیلی معروف بود. این زمین خاکی نبش خانه ما بود. برادر یا اقوام من فوتبالیست نبودند که بگویم به خاطر آنها به سمت فوتبال کشیده شدم و صرفا به جهت همان زمین فوتبال که در همسایگی ما قرار داشت، به فوتبال علاقه‌مند شدم. بعدازظهرها که در آن زمین تمرین می‌کردند، من پشت دروازه می‌ایستادم و چون دروازه‌ها، توری نداشت، هر توپی که از دروازه رد می‌شد، من شیرجه می‌زدم و آن را می‌گرفتم. چند نفر از خوانندگان در آن زمین بازی می‌کردند. افرادی مثل حسن ستار، داریوش و اِبی در آن‌جا بازی می‌کردند. این ها با قیایی (صاحب زمین) رفیق بودند و می‌آمدند بازی می‌کردند. مردم می‌آمدند و بازی آن ها را تماشا می‌کردند. من هم می‌گفتم اگر بیایم بازی کنم، مثل آنها معروف می‌شوم!

قلیچ فوتبالش را از جوانان تهرانجوان و زیر نظر مرحوم «حسین فکری» شروع کرد و توانست با این تیم به مقام چهارم جام اسپندی برسد. پس از آن با دعوت «جلال طالبی» به دارایی پیوست و پس از یک سال بازی در این تیم، به دعوت علی پروین در سال 1359 به پرسپولیس تهران پیوست. قلیچ هم به مشابه بسیاری از فوتبالیست های دهه 60 و 70 پرسپولیس، با دل و جان با این تیم قرارداد بست و به گفته خودش شرایط قرارداد مالی او به گونه ای بود که مجبور به انجام شغل های پاره وقت در کنار بازی در پرسپولیس بود.

از زمانی که بلیت استادیوم 15 ریال بود و با دایی‌ام می‌رفتیم مسابقات را تماشا کنیم، من پرسپولیسی بودم. سال‌هایی هم که در پرسپولیس بودم، اصلا پولی دریافت نمی‌کردم. اول فصل قرارداد سفید امضا می‌کردیم و همه قراردادها را محمود خوردبین به هیات فوتبال می‌برد و در طول فصل هم پول بخور و نمیر به ما می‌دادند. آن زمان هم برای امرار معاش در آژانس، مسافرکشی می‌کردم. تا ساعت2 بعدازظهر در آژانس بودم و ساعت2 هم می‌رفتم سر تمرین. بعد از فوتبال هم چون نه پولی داشتم که سرمایه کاری کنم و نه کاری بلد بودم، به ناچار مجبور شدم نگهبان ورزشگاه کارگران شوم!

وحید قلیچ نزدیک به 12 سال در پرسپولیس بازی کرد و به همراه این تیم توانست به عناوین و قهرمانی های پرتعدادی دست یابد. قلیچ در دربی ها نیز عملکرد درخشان و فوق العاده ای داشت و به گفته خودش، استقلالی‌ها می‌ترسیدند سمت دروازه من بیایند و خیلی سخت گل می‌خوردم. یکی از دربی هایی که قلیچ مرد اول آن بازی بود، به شهرآورد شماره 30 که در تاریخ 19 اسفندماه سال 67 و در مرحله یک چهارم نهایی جام حذفی صورت گرفت، برمی گردد. تیم پرسپولیس در آن بازی موفق شد در ضربات پنالتی استقلال را شکست داده و به مرحله بعد رقابت های جام حذفی صعود کند. در آن شهرآورد که با درخشش فوق العاده وحید قلیچ سنگربان متعصب سرخ ها همراه بود، پرسپولیسی ها توانستند پس از تساوی بدون گل در وقت های قانونی و اضافه بازی، در ضیافت پنالتی ها با نتیجه 2-4 حریف آبی پوش خود را شکست دهند.

وحید قلیچ ستاره این دربی بود و علاوه بر این که موفق شد ضربه پنالتی امیرقلعه نویی را به خوبی مهار کند، توانست به درستی مسیر تمامی پنالتی ها را نیز تشخیص دهد. قلیچ ارتباط بسیار نزدیکی چه در زمان بازی و چه پس از خداحافظی از دنیای فوتبال، با علی پروین داشته که برخی از خاطرات وی با اسطوره پرسپولیسی ها شنیدنی است. قلیچ در این باره می گوید:

خاطره از پرسپولیس که زیاد دارم ولی فحش‌های علی پروین مهم‌ترین خاطره ماست. یک بازی بود که همه پرسپولیسی‌ها مثل پنجعلی، عاشوری، پیوس، محمدخانی و درخشان رفته بودند قطر و ما خیلی ضعیف بودیم. علی‌آقا به من گفت در این بازی گل نخوری، 50 هزار تومان به تو هدیه می‌دهم. من چند بار استقلالی‌ها را ناکام گذاشتم و بعد از بازی، چون هوا سرد بود، رفتیم سونا. داخل سونا به علی‌آقا گفتم اگر ممکن است آن 50 هزار تومان را به من بدهید اما حرفی به من زد که تا امروز از او می‌ترسم. علی‌آقا از این که کسی بغلش کند، خیلی بدش می‌آمد اما در شهرآورد‌ها هر وقت گل می‌زدیم، من می‌پریدم بغل علی‌آقا و توی گوشش داد می‌زدم گل زدیم آقا، گل زدیم! علی پروین اصلا از جای خودش بلند هم نمی‌شد. کلا کسی را تحویل نمی‌گرفت!

وحید قلیچ در مدت زمان حضورش در پرسپولیس در 176 بازی به میدان رفته‌ و در بین دروازه‌بان‌ها بیشترین حضور را در باشگاه پرسپولیس داشته‌ است. در سال اخر حضور قلیچ در پرسپولیس، تیم پورا که در آن زمان تیم متمولی از نظر مالی شناخته می شد، به این دروازه بان پیشنهاد بازی در تورنمنتی چهار جانبه در ایتالیا را می دهد و وحید قلیچ هم با موافقت پروین، برای این تیم در آن مسابقات به میدان می رود. پس از پایان آن مسابقات با توجه به پیشنهاد مالی خوب تیم پورا و مشکلات مالی عدیده قلیچ، وی پس از 12 سال از پرسپولیس جدا و راهی این تیم تهرانی می شود. وحید قلیچ پس از دو سال بازی در این تیم در سال 1373 و در سن 37 سالگی از رقابت های باشگاهی اعلام خداحافظی می کند. وحید قلیچ یکی از بازیکنان اعزامی تیم ملی فوتبال کشورمان در رقابت های جام ملت های آسیا در سال 1992 که کشور ژاپن برگزار شد، به حساب می آید.

افتخارات وحید قلیج

قهرمانی در رقابت های جام در جام آسیا در سال 1370 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام باشگاه های تهران در سال های 1361، 1365، 1366، 1367، 1368 و 1369 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام حذفی ایران در دو فصل 67-1366 و 71-1370 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام حذفی تهران در سال های 1361 و 1366 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام بین المللی وحدت در سال 1360 به همراه تیم پرسپولیس تهران

39. محسن خلیلی (1389-1386)

محسن آقای گل و محسن رفت و برگشت، القابی است که هواداران پرسپولیس به مهاجم گلزن خود در دهه 80 نسبت داده بودند. علیرغم این که محسن خلیلی تنها سه فصل در جمع سرخ پوشان حاضر بود ولی در یاد و خاطرِ هواداران پرسپولیس، از جایگاه ویژه و بالایی برخوردار است. محسن خلیلی متولد بهمن ماه 1359 در تهران بوده که در یک خانواده کاملا استقلالی به دنیا آمده است. محسن اصالتی زنجانی داشته ولی متولد و بزرگ شده محله نازی آباد تهران است. محسن خلیلی به پیشنهاد دایی خود در سال 1374 و در 14 سالگی به تیم نوجوانان پاس ملحق می شود و پس از آن به جوانان سایپا می پیوندد. پس از دو سال بازی برای جوانان سایپا، خلیلی در سال 1378 به تیم بزرگسالان سایپا راه می یابد و به مدت 8 سال در این تیم توپ می زند. محسن خلیلی در فصل 86-1385 و در ششمین دوره لیگ برتر فوتبال ایران موفق می شود با سایپا که در آن فصل، علی دایی هدایت آن را برعهده داشت، به مقام قهرمانی لیگ برسد. محسن در آن فصل از رقابت های لیگ برتر ایران، توانست 6 گل به ثمر برساند و نقش پررنگی در اولین قهرمانی سایپا در لیگ برتر ایران، ایفا کند. نیمی از این 6 گل رو او در دو بازی 6 امتیازیِ رفت و برگشت و در برابر استقلالی به ثمر رساند که در آن فصل در کنار سایپا، استقلال اهواز و پرسپولیس چهار ضلع کورس قهرمانی رو تشکیل داده بودند. در حقیقت سه گلی که او در دو بازی آن فصل سایپا با استقلال تهران به این تیم زد، نه تنها استقلال را به طور کامل از کورس قهرمانی خارج کرد، بلکه زمینه ساز اصلی قهرمانی خودروسازان نارنجی پوش گردید.

خلیلی پس از هشت سال بازی برای خودروسازان، در سال 1386 و در زمان مدیریتِ «حبیب کاشانی» به پرسپولیس پیوست. محسن خلیلی اولین گلش برای پرسپولیس را در بازی برابر صنعت نفت در شهر آبادان به ثمر رساند و در همان فصل اول حضورش در این تیم، توانست به دومین قهرمانی پیاپی خود در لیگ برتر و اولین قهرمانیش با لباس سرخ رنگ پرسپولیس برسد. این مهاجم در بازی پایانی و خاطره ساز لیگ هفتم در برابر سپاهان اصفهان نیز گل اول سرخ پوشان را روی پاس کاپیتان کریم باقری به زیبایی به ثمر رساند؛ محسن در آن بازی دیرک دروازه زرد پوشان را نیز به لرزه درآورد و با شوت دیدنی او و سپس استپ و سانتر کریم باقری بود که در دقیقه 96، ضربه سرِسپهر حیدری به گل تبدیل شد تا پرسپولیس با پیروزی 1-2 و با وجود کسر شش امتیاز، به قهرمانی لیگ برتر برسد. خلیلی در هفتمین دوره رقابت های لیگ برتر فوتبال کشورمان که در فصل 87-1386 به قهرمانی دوم پرسپولیس در لیگ برتر منجر شد، با 18 گل زده به طور مشترک با هادی اصغری مهاجمِ راه آهن، توانست عنوان آقای گلی لیگ را کسب کند. هر چند در آن فصل مهاجم راه آهن برخی از گل هایش را از روی ضربات پنالتی به ثمر رساند و به گفته بسیاری آقای گلی اصلی لیگ هفتم، محسن خلیلی بوده است «که هیچ کدام از گل هایش را از روی نقطۀ پنالتی به ثمر نرساند». لقب محسن رفت و برگشت نیز به دلیل گلزنی این مهاجم در دو دربی رفت و برگشت در همان فصل از طرف هواداران پرسپولیس به او نسبت داده شد. محسن که از دوران حضورش در سایپا راه گل زدن به آبی ها رو بخوبی بلد بود، در دربی رفت و شماره 63 که با تساوی 1-1 سرخابی ها همراه بود، توانست در دقیقه 85 بازی را به تساوی بکشاند و سرخ ها را از یک شکست حتمی نجات دهد.

در دربی رفت و شماره 63 که با تساوی 1-1 سرخابی ها همراه بود، توانست در دقیقه 85 بازی را به تساوی بکشاند و سرخ ها را از یک شکست حتمی نجات دهد. گفتنی است که تک گل آبی ها را امیدرضا روانخواه در دقیقه 58 برای استقلال به ثمر رساند. جالب اینکه که در دربی برگشت که در تاریخ 15 فروردین 1387 انجام شد، بار دیگر این دو بازیکن سرخابی یعنی امیدرضا روانخواه و محسن خلیلی موفق به گلزنی برای تیم هایشان شدند تا این دربی هم به مانند بازی رفت، با تساوی 1-1 خاتمه یابد. درخشش خلیلی در همان فصل اول حضورش در پرسپولیس، نوید یک مهاجم کارکشته و تمام عیار را می داد؛ به گونه ای که بسیاری از مفسرین و هواداران فوتبال، سبک بازی خلیلی را با گل زن افسانه ای سابق این تیم، فرشاد پیوس مقایسه می کردند. بازی های خوب خلیلی و آقای گلی او در پرسپولیس، سبب شد که وی به تیم ملی نیز دعوت شود و اولین بازی خود را با پیراهن تیم ملی، در یک دیدار دوستانه مقابل تیم ملی قطر انجام دهد. پس از وقفه ای یک ساله و در زمان علی دایی، خلیلی مجددا برای چند دیدار دوستانه در برابر بحرین و کویت به تیم ملی دعوت شد. وی اولین گل ملی خود را در تاریخ 25 خرداد 1387 در مقابل تیم ملی فوتبال سوریه در مسابقات مقدماتی جام جهانی 2010 در دقیقه 95 به ثمر رساند. در آن بازی محسن رباط پایش آسیب دیدگی مختصری پیدا کرد. بعدها این آسیب دیدگی در اردوهای بعدی تیم ملی نیز تشدید شد که به دوری چند ماهه این بازیکن از میادین فوتبال انجامید.

محسن خلیلی در فصل سوم و پایانی حضورش در پرسپولیس، موفق به قهرمانی در جام حذفی، باز هم با هدایت علی دایی شد. محسن در بازی برگشت جام حذفی و در ورزشگاه آزادی زننده یکی از سه گل پرسپولیسی ها در بازی مقابل گسترش فولاد بود تا نقش پررنگی در قهرمانی پرسپولیسی ها در جام حذفی ایفا کند. علی دایی در پایان آن فصل در مصاحبه ای گفت که دیگر به محسن خلیلی احتیاجی ندارد و باشگاه نیز به ناچار قرارداد وی را تمدید نکرد تا خلیلی پس از سه فصل بازی برای پرسپولیس و زدن 30 گل، این باشگاه را ترک گوید. در سال 1389 محسن خلیلی به تیم استیل آذین پیوست و برای یک فصل در این تیم به بازی مشغول شد. پس از یک فصل بازی برای استیل آذین وی به مس کرمان ملحق شد و در آن جا نیز یک فصل توپ زد. در طول فصلی که او پیراهن مس کرمان را می پوشید در دیدار بین پرسپولیس و مس در ورزشگاه آزادی، او موفق شد دروازه پرسپولیس را باز کند. پس از زدن آن گل به تیم سابقش، خلیلی نه تنها شادی نکرد، بلکه به شدت منقلب شد و اشک ریخت؛ چون او عاشق پرسپولیس بود. مقصد بعدی و پایانی خلیلی باشگاه صبای قم بود که در سال 1391 و تنها پس از انجام سه بازی برای این تیم قمی، وی در سن 32 سالگی از دنیای فوتبال خداحافظی کرد. محسن خلیلی در این سال ها بیشتر به عنوان مفسر ورزشی در برنامه های فوتبالی صدا و سیما حضور فعال و پررنگی دارد.

افتخارات محسن خلیلی

قهرمانی در لیگ برتر فوتبال ایران در فصل 86-1385 به همراه تیم سایپا

قهرمانی در لیگ برتر فوتبال ایران در فصل 87-1386 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام حذفی فوتبال ایران در فصل 89-1388 به همراه تیم پرسپولیس تهران

کسب عنوان مشترک آقای گلی لیگ برتر فوتبال ایران در فصل 87-1386 با 18 گل زده به همراه هادی اصغری

کسب عنوان بهترین بازیکن و مهاجم سال فوتبال ایران در فصل 87-1386 به همراه پرسپولیس تهران

38. فریدون معینی (1355-1342)

فریدون معینی از آن دست، فوتبالیست های تحصیل کرده کشورمان به شمار می رود که دارای مدرک کارشناسی بوده و از سال 1345 تا 1385 در هیات علمی دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی فعالیت کرده است. فریدون معینی هم چنین از بازیکنان خاص باشگاه پرسپولیس به حساب می آید که تمام عمر ورزشی خود را در این تیم گذرانده و از چهره‌های ماندگار پرسپولیس محسوب می شود. فریدون معینی متولد شهریور ماه 1325 در شهرستان فیروزکوه است که در سال های بازیگریش در پست هافبک به میدان می رفت. فریدون معینی فوتبالش را در 17 سالگی از جوانان پرسپولیس شروع و همزمان به تیم اصلی نیز راه پیدا کرد. فریدون با سابقه 13 سال حضور در پرسپولیس، از بازیکنان قدیمی و متعصب سرخ پوشان به حساب آمده که دوران باشکوهی را با این تیم در قبل از انقلاب رقم زده است. هر چند شروع دوران حرفه ای وی و هم چنین باشگاه پرسپولیس در لیگ ایران را می توان از سال 1347 قلمداد کرد. معینی در 13 سال حضورش در پرسپولیس توانسته به چهار قهرمانی با ارزش (یک قهرمانی جام منطقه ای، دو قهرمانی لیگ تخت جمشید و یک قهرمانی جام باشگاه های تهران) دست یابد و از بازیکنان پرافتخار پرسپولیس به حساب می آید.

وی در حدود 150 بازی برای سرخ پوشان انجام داده و 9 گل نیز با لباس این تیم به ثمر رسانده است. فریدون معینی در سال 1355 و در سن 30 سالگی با پیراهن پرسپولیس از رقابت های باشگاهی خداحافظی کرد. در عرصه ملی، فریدون معینی هفت سال سابقه بازی برای تیم ملی فوتبال کشورمان را داشته و مهم ترین تورنمنتی که وی در آن حضور پیدا کرده، بازی های آسیایی تایلند در سال 1970 بوده است. مسعود برادر کوچکتر فریدون معینی بوده و برادران معینی از شهرت بالایی در فوتبال کشورمان برخوردار هستند. مسعود از تاجی های قدیمی و از هواداران متعصب استقلال برشمرده می شود که زننده گل قهرمانی تاج در سال 1970 برابر هاپوئل رژیم صهیونیستی است. در واقع گل مسعود معینی به همراه غلام وفاخواه باعث اولین قهرمانی نماینده فوتبال کشورمان، تاج تهران، در رقابت های جام باشگاه های آسیا شده است. فریدون معینی برای تیم تاج در رقابت های جام باشگاه های آسیا و بازی دوستانه این تیم در مقابل هامبورگ به صورت کمکی بازی کرده و مسعود معینی هم مدتی مربی باشگاه فوتبال پرسپولیس بوده است.

فریدون معینی از سال 1372 تا 1386 رئیس کمیته آموزش و از سال 1387 تا 1391 رئیس کمیته جوانان در دوره محمد دادکان و علی کفاشیان بوده است. او به عنوان یک پیشکسوت که در عرصه مدیریت تجربه های گران بهایی دارد، در ارتباط با باشگاه محبوبش عقیده دارد:

این باشگاه برای رسیدن به اقتدار باید صاحب شخصیت حقوقی مخصوص به خود شود. تمامی پیشکسوتان پرسپولیس برای این باشگاه احترام قائل هستند و آرزوی بازگشت این تیم به روزهای اوج گذشته را دارند. افرادی که دوست دارند با نام باشگاه پرسپولیس مطرح شوند، نمی‌توانند چندان موثر باشند، بلکه باید دیدگاهی خالصانه که تنها هدفش موفقیت پرسپولیس باشد در این باشگاه شکل بگیرد.

او همیشه طرفدار ثبات است و تصریح می کند:

بایرن مونیخ در اوج موفقیت مربی خود را تغییر می دهد اما در آن کشور تغییرات تعریف دارد و همه راحت می پذیرند، اما در ایران این استرات‍ژی وجود ندارد و نباید خیلی راحت حرف از ایجاد تغییرات زد. اگر این تغییرات به خاطر برنامه ریزی باشگاه باشد، هیچ ایرادی ندارد اما در فوتبال ایران برنامه ریزی وجود ندارد و این تغییرات برای موفقیت تیم صورت نمی گیرد بلکه مدیران با این تغییرات به دنبال حفظ جایگاه خود هستند.

این بازیکن سال های دور فوتبال ایران، هم چنین به عنوان مربی در تیم های اکباتان، تیم ملی امید، ذوب‌آهن و صنعت نفت‌آبادان فعالیت کرده است. تدریس در کلاس‌های مربی گری به عنوان مدرس رسمی فیفا و تدریس به عنوان استاد تربیت بدنی در دانشگاه نیز از دیگر فعالیت های فریدون معینی در دوران اخیر محسوب می گردد.

افتخارات فریدون معینی

قهرمانی در بازی های آسیایی تایلند در سال 1970 به همراه تیم ملی فوتبال ایران

قهرمانی در جام منطقه‌ای فوتبال ایران در سال 1350 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در لیگ تخت جمشید در سال های 1352 و 1354 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام باشگاه های تهران در سال 1347 به همراه تیم پرسپولیس تهران

نایب قهرمانی در لیگ تخت جمشید در سال های 1353 و 1355 به همراه تیم پرسپولیس تهران

37. ضیا عربشاهی (1369-1358)

عربشاهی یکی از با ثبات ترین هافبک های دهه 60 باشگاه پرسپولیس به حساب می آید که به مدت 11 سال در میانه میدانِ این تیم جولان می داد. اسطوره باشگاه استقلال، امیر قلعه نویی در مورد او می گوید:

اگر عربشاهی الان فوتبال بازی می کرد 3.5 تا 4 میلیارد خودم برایش پرداخت می کردم تا در تیمم بازی کند.

سید ضیا عربشاهی متولد خرداد ماه 1337 در شهر تهران بوده که سابقه بازی در تیم هایی نظیر پاس تهران، پرسپولیس، پورا و شاهین تهران را در کارنامه خود داشته است. پدر عربشاهی یک نظامی سخت گیر با دیسیپلین خاص خودش بود و در مورد فوتبال بازی کردن پسرش، سختی گیری های خاص خود را داشت . عربشاهی در مورد کودکی و علاقه اش به فوتبال به ایسنا می گوید:

پدر من یک فرد نظامی بود و همیشه دیسیپلین خاص خودش را داشت. البته فردی نبود که بداخلاق باشد، اما همیشه به من می‌گفت درس‌ات را بخوان. من از همان اوایل کودکی علاقه زیادی به فوتبال داشتم، اما اصلا با من بازی نمی‌کردند ولی من با توپ پلاستیکی دائما بازی می کردم و با هر دو پایم شوت زنی می‌کردم. به قول معروف با توپ خو گرفته بودم و آن را اصلا از خودم جدا نمی‌کردم. از بس فوتبال بازی می‌کردم پدرم هر هفته‌ یک پیژامه برایم می‌خرید و در عرض یک هفته‌ زانوی همه شلوارهایم پاره می‌شد.

عربشاهی در زمان بازیش، هافبکی قلدر شناخته می شد و گل دیدنی او به تیم ملی چین در جام ملت های 1984 سنگاپور که بهترین گل جام نیز لقب گرفت، هیچ گاه از یادها نخواهد رفت. هر چند خود عربشاهی، گلی که در 18 سالگی از وسط زمین به داسایف، گلر افسانه ای شوروی سابق زد را بهترین گل تاریخ دوران ورزشیش می داند. او در 16 سالگی به عضویت پاس تهران درآمد و در سه سال حضورش در این تیم، موفق به دو قهرمانی در لیگ تخت جمشید در سال های 1355 و 1356 شده است. ضیا عربشاهی پس از انقلاب و در سال 1358 با وجود پیشنهادی که همزمان از استقلال تهران به او رسیده بود، به خاطر دوستی نزدیکی که با علی پروین داشت، به تیم پرسپولیس پیوست و 11 سال باشکوه را با سرخ پوشان در مسابقات و رویدادهای مختلف رقم زد. عربشاهی با بازی های خوبش چنان در ترکیب پرسپولیس جا افتاده بود که در نبود او، هواداران با استرس بالایی بازی های تیم را دنبال می کردند. ضیا عربشاهی یکی از بازیکنان با سابقه در دربی ها نیز به حساب می آید که هر کدام از این بازی ها دارای اتفاقات و حوادث جالب توجهی در نوع خود بوده است.

یکی از این اتفاق های جالب به شهرآورد شماره 31 و تاریخ 17 آذرماه سال 68 برمی گردد که در آن دربی پرسپولیس موفق شد با نتیجه 0-1 استقلال را شکست دهد. شاهرخ بیانی که پس از بازگشت مجددش به استقلال اولین دربی خود را تجربه می‌ کرد، به علت باخت و کاپیتانی رضا احدی که پنج سال بعد از او به استقلال آمده بود، چنان عصبانی شد که وقتی عربشاهی برای خسته نباشید به سمت او رفت و یک کری کوچک برای او خواند، شاهرخ با مشت به چانه عربشاهی زد. هر چند یک هفته بعد، این بازیکن از هافبک سرخ ها برای این پیشامد تلخ، عذرخواهی کرد. هافبک دفاعی قدرتمند پرسپولیس در دهه شصت، در 173 بازی در ترکیب قرمزها در میادین مختلف به میدان رفت و موفق به زدن 10 گل نیز برای این تیم نیز شده است. شش قهرمانی در جام باشگاه های تهران، یک قهرمانی در جام حذفی ایران، دو قهرمانی در جام حذفی تهران و قهرمانی در جام بین المللی وحدت، ماحصل حضور یازده ساله ضیا عربشاهی در تیم پرسپولیس بوده است.

عربشاهی در مورد مقایسه شرایط بازیکنان فعلی با دو دهه قبل می گوید:

زمان بازی ما پرسپولیس 13 بازیکن ملی داشت که 11 نفر درون زمین و 2 نفر روی نیمکت بودند. اگر الان بازیکن با یک میلیارد یک خانه کلنگی 200 متری می خرد ما هم آن زمان می توانستیم 4-5 میلیون پول بگیریم و همان خانه را بخریم. ارزش پول همان است، اما از لحاظ عددی بیشتر شده است. زمان ما هم پول بود اما ما به عشق پیراهن و به احترام هواداران کارمان را می کردیم و همیشه هم در تیم ملی بودیم.

ضیا عربشاهی، شش سال سابقه حضور در تیم ملی را داشته و در 19 بازی با پیراهن تیم ملی کشورمان موفق به زدن 2 گل نیز شده است. جام ملت های آسیای 1984 که در کشور سنگاپور برگزار شد و در آن تیم ملی ایران به رتبه چهارم این مسابقات دست یافت را می توان یکی از بدترین خاطرات دوران فوتبالی ضیا عربشاهی دانست:

در همان جام ملت‌های سنگاپور که همه تیم‌ها را به راحتی می‌بردیم در نیمه نهایی به عربستان خوردیم. متاسفانه روی یک اشتباه و تعویض بدی که انجام شد، بازی را باختیم. شاهین بیانی در دقایق پایانی بازی می‌خواست توپ را دفع کند، اما به اشتباه دروازه‌ خودمان را باز کرد. همان شب از شدت استرس و ناراحتی که داشتم، درد شدیدی در ناحیه کتف خود احساس می کردم و آن شب تبدیل به بدترین خاطره دوران فوتبالی من شد.

عربشاهی هم چنین جزو چهارده نفری بود که در سال 1365 و هنگام بازی‌های آسیایی 1986 در اعتراض به کادر فنی تیم ملی، از این تیم استعفا داد. هر چند که وی در تیر ماه 1367 استعفای خود را پس گرفت، به تیم ملی بازگشت و حتی در ترکیب اعزامی به جام ملت های آسیا در سال 1988 نیز جای گرفت.

افتخارات ضیا عربشاهی

کسب مقام سوم جام ملت های آسیا در سال 1988 به همراه تیم ملی فوتبال ایران

کسب مقام چهارم جام ملت های آسیا در سال 1984 به همراه تیم ملی فوتبال ایران

قهرمانی در لیگ تخت جمشید در سال های 1355 و 1356 به همراه تیم پاس تهران

قهرمانی در جام باشگاه های تهران در سال های 1361، 1365، 1366، 1367، 1368 و 1369 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام حذفی ایران در فصل 67-1366 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام حذفی تهران در سال های 1361 و 1366 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام بین المللی وحدت در سال 1360 به همراه تیم پرسپولیس تهران

36. دکتر محمد دادکان (1361-1354)

هنوز هم پس از گذشت بیش از ده سال از کنار گذاشتن محمد دادکان از ریاست فدراسیون فوتبال، بسیاری او را در کنار «محسن صفایی‌فراهانی» بهترین و موفق ترین رئیس فدراسیون، پس از انقلاب اسلامی ایران می دانند. محمد حسین دادکان متولد آبان ماه 1333 در شهر تهران است. پدرش، حاج مصطفی دادکان از پهلوانان صاحب نامِ زمان خودش به شمار می رفت که بسیار مورد اعتماد مردم و کسبه بازار بود. حاج مصطفی از موسسان «هیئتِ محبان الزهرا» در محله پاچنار تهران بود که این هیئت، از معروف ترین هیات مذهبی کشور به حساب می آید. شروع فوتبال حرفه ای دادکان از باشگاه بوتان در سال 1353 و زیر نظر «پرویز ابوطالب» بود که با درخشش در این تیم توانست در همان سال به تیم جوانان ایران توسط «حشمت مهاجرانی» دعوت شود. دادکان توانست با تیم جوانان کشورمان به مقام قهرمانی آسیا برسد. پس از یک سال بازی در تیم بوتان، محمد دادکان توسط مرحوم «همایون بهزادی» به پرسپولیس دعوت و به این تیم پیوست و به مدت هفت سال در این تیم به بازی مشغول گشت.

در پرسپولیس رقابت سختی بین محمد دادکان و ابراهیم آشتیانی که در آن سال ها «عنوان بهترین بازیکن فوتبال آسیا» را یدک می کشید، در پست دفاع راست در جریان بود و پس از خداحافظی این مدافع بزرگ در سال 1355، دادکان به خوبی توانست جای خالی آشتیانی را در تیم پر کند. در مهرماه سال 1355 و در دربی شماره 19 که با تساوی 1-1 دو تیم پرسپولیس و تاج تهران همراه بود، پروین در رختکن با حالتی عصبانی به مدافعان پرسپولیس پرخاش می کند که این حرکت پروین با واکنش دادکان همراه بوده و به صحبت های تند هافبک سرخ پوشان اعتراض می کند و پس از آن نیز به همین دلیل ماه ها از حضور در پرسپولیس کناره گیری می کند. دادکان در دنیای ورزش اعلام کرد که مربی تیم کونوف است؛ اما عملا پروین همه کاره پرسپولیس است. چند ماه بعد برای دربی اردیبهشت 56 پروین، خودش از دادکان خواست تا به تیم برگردد.

101 بازی و دو گل زده به همراه سه قهرمانی شامل یک قهرمانی جام باشگاه های تهران، قهرمانی در جام اسپندی و قهرمانی در جام حذفی تهران، ماحصل حضور این مدافع با اخلاق فوتبال کشورمان در تیم پرسپولیس بوده است. محمد دادکان در 17 دی ماه 1361 در بازی بین پرسپولیس و استقلال تهران و در سن 28 سالگی با پیراهن سرخ رنگ پرسپولیس، از میادین فوتبال خداحافظی کرد. محمد دادکان با درخشش در پرسپولیس، توانست به تیم ملی هم راه پیدا کند و در 11 بازی ملی پیراهن مقدس کشورمان را برتن کند. محمد دادکان در سال 1358 موفق به اخذ مدرک لیسانس ادبیات از دانشگاه تهران شد و پس از آن نیز وارد دانشگاه تربیت مدرس شد و موفق به اخذ مدرک لیسانس و فوق لیسانس از همان دانشگاه شد. دادکان برای ادامه تحصیلاتش در مقطع دکتری، بار سفر به کشور انگلستان بست و پس از دو سال حضور در این کشور، مجددا به ایران برگشت و در نهایت موفق به اخذ دکترایِ تربیت بدنی گرایش فیزیولوژی ورزشی از دانشگاه تربیت مدرس شد. دادکان پس از بازنشستگی از فوتبال و تیم پرسپولیس، هم چنان یکی از دوستداران این باشگاه بوده و در مورد شرایط آشفته مدیریتی دو باشگاه سرخابی و هم چنین فساد موجود در فوتبال کشور به روزنامه پیروزی این چنین می گوید:

باشگاه پرسپولیس به وضعی مبتلا شده است که با یک بشکن در عرض 10 دقیقه تمامی محاسباتش عوض می شود و می توانند برای آن مدیر انتخاب کنند! این چه قانونی است؟ هیچ نظارتی بر مدیریت باشگاه های پرسپولیس و استقلال وجود ندارد. در دوران من شاید 20 مورد فساد وجود داشت، اما حالا بیش از 2000 مورد فساد های سازمان یافته وجود دارد! هر فرد فسادی را که من برکنار کردم، امروز در فدراسیون فوتبال مشغول به کار است.

دادکان در مراسم خداحافظی همایون بهزادی در سال 54

دکتر محمد دادکان در دی ماه 1381 به عنوان بیست و سومین رئیس فدراسیون فوتبال ایران انتخاب شد و مدت ریاست وی به مدت چهار سال و تا سال 1385 ادامه داشت. به گفته بسیاری دوران چهار ساله ریاست دکتر دادکان، بهترین و البته پرسر و صداترین دوران تاریخِ فدراسیون فوتبال بوده و دادکان با جذب اسپانسر و همچنین کمک‌های دوستان بازاری‌ خود، وضع مالی فدراسیون فوتبال را سر و سامان بخشید. یکی از اقدامات مهم دادکان در دوران ریاستش بر فدارسیون فوتبال، انتخاب «برانکو ایوانکوویچ» به عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال ایران بوده است. تیم ملی در دوران برانکو، به مقام قهرمانی در بازی های آسیایی بوسان در سال 2002 و همچنین مقام سوم جام ملت های آسیا در سال 2004 در کشور چین دست یافت و یکی از آسان ترین صعودهای تاریخ فوتبال کشورمان به جام جهانی نیز در زمان سرمربی گری برانکو اتفاق افتاد. در زمان ریاست دادکان و سرمربی گری برانکو، تیم ملی در رنکینگ فیفا به رتبه پانزدهم نیز رسید که بهترین رنکینگ تاریخ تیم های ملی فوتبال کشورمان، تاکنون در جدول رده بندی ماهانه فیفا بوده است. محمد دادکان پس از حذف تیم ملی فوتبال کشورمان از مرحله گروهی جام جهانی 2006 به دست «محمد علی‌آبادی» رئیس وقت سازمان تربیت بدنی از سِمتش برکنار شد که در آن زمان حواشی و هزینه های زیادی برای فدراسیون فوتبال ایران به همراه داشت.

محمد دادکان در زمینه برکناریش در برنامه 90 این چنین می گوید:

من سه افتخار در ورزش دارم که خواسته‌ام روی سنگ قبر من هم بنویسند. اول کسب لوح لیاقت مدیریت از دست آقای خاتمی. دوم صعود تیم ملی به جام جهانی و سوم اخراج از فدراسیون فوتبال به دست محمد علی‌آبادی.

محمد دادکان یکی از موافقان جدی حضور بانوان در استادیوم ها بوده و در این باره در مصاحبه ای با یکی از نشریات ورزشی به تازگی گفته:

ورود زنان به ورزشگاه یک امر نشدنی لحاظ می شود در صورتی که در دوران ما زنان به ورزشگاه ها می آمدند و هیچ گاه و هرگز هیچ اتفاق خاصی رخ نمی داد، نمی دانم چرا عده ای در مسیر این اتفاق که هرساله فیفا به ما ایراد می گیرد می خواهند سنگ اندازی کنند.

از سوابق مدیریتی و ورزشی دیگرِ دکتر محمد دادکان می توان به نایب رئیس فدراسیون فوتبال ایران در دوران ریاست محسن صفایی‌فراهانی، رئیس سازمان لیگ فوتبال ایران، رئیس بخش تربیت بدنی وزارت امور خارجه ایران، مشاور وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران، سرپرست تیم‌های فدراسیون ملی ورزشهای دانشگاهی، عضو هیئت رئیسه کنفدراسیون فوتبال آسیا و عضو کمیته لیگ حرفه ای کنفدراسیون فوتبال آسیا، اشاره کرد. گفتنی است در جلسه هیات وزیران در تاریخ پنجم مردادماه 1384 تصویب شد تا نشان دولتی «درجه سوم لیاقت و مدیریت» به دکتر محمدحسین دادکان اعطا شود.

افتخارات دکتر محمد دادکان (در دوران بازیگری)

قهرمانی در رقابت های جوانان آسیا در سال 1353 به همراه تیم فوتبال جوانان ایران

قهرمانی در جام باشگاه های تهران در سال 1361 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام حذفی تهران در سال 1361 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام اسپندی در سال 1358 به همراه تیم پرسپولیس تهران

نایب قهرمانی در لیگ تخت جمشید در سال 1355 به همراه تیم پرسپولیس تهران

افتخارات و سوابق دکتر محمد دادکان (مدیریتی)

ریاست چهار ساله بر فدارسیون فوتبال ایران از شهریور 1381 تا خرداد 1385

عضو سابق هیئت رئیسه و کمیته لیگ حرفه ای کنفدراسیون فوتبال آسیا

قهرمانی تیم امید ایران در بازی های آسیایی بوسان 2002 به عنوان ریاست فدراسیون فوتبال

کسب مقام سوم جام ملت های آسیا در سال 2004 به عنوان ریاست فدراسیون فوتبال

صعود به جام جهانی 2006 آلمان به عنوان ریاست فدراسیون فوتبال

دریافت نشان عالی لیاقت و مدیریت ملی از سوی ریاست جمهوری در سال 1384

کسب جایزه مدیر ورزشی سال در همایش ملی چهره‌های ماندگار و تجلیل از مدیران برتر 1394

دریافت نشان ویژه کنفدراسیون فوتبال آسیا به دلیل خدمات چندین ساله به فوتبال آسیا در سال 2007

جایزه مقاله برتر در مرکز بین‌المللی ژائو هاولانژ در سال 2004

35. ایرج سلیمانی (1354-1350)

زنده یاد ایرج سلیمانی از مهاجمان تکنیکی دهه پنجاه باشگاه های شاهین اهواز، پرسپولیس و شهباز محسوب می شد که متولد آذرماه 1325 در مسجد سلیمان بود. شروع دوران فوتبالیش از 15 سالگی و باشگاه زادگاهش، شاهین مسجد سلیمان بود که زیر نظر مربی این تیم، داریوش افلاکی رشد و پرورش یافت. سلیمانی در سال 1345 به عضویت شاهین اهواز درآمد و توانست بازی های خوبی را از خود به معرض نمایش بگذارد. سلیمانی در مورد حال و هوای بازی در خوزستان و شرایط پیوستنش به شاهین می گوید:

ما با عشق به میدان می رفتیم. گرمایی که ما در زیر تیغ آن می دویدیم به پنجاه درجه می رسید و ما هم چنان مست بازی بودیم. گرمای سوزان آفتاب جنوب، برابر شعله های درونی جوانان آن روزگار هیچ جلوه ای نداشت. در همان سال های اول حضورم در اهواز، باشگاه تاج اهواز خواهان حضور من در این تیم شد و آن ها بسیار تمایل داشتند که به آن باشگاه بروم؛ اما خوب من یک شاهینی بودم، پس به شاهین رفتم و آن ها نیز در اهواز به استقبالم آمدند و با آغوش باز مرا پذیرفتند.

در سال 1348، ایرج برای گذراندن خدمت سربازی راهی تهران می شود و در همان مدتی که در پادگان است سه بار استاد فقید علی دانایی فرد (پدر معنوی تاج) به ملاقاتش می آید تا او را به عضویت تاج در آورد، اما هر بار با پاسخ منفی ایرج سلیمانی مواجه می شود. تیم دیگری که در آن سال ها خواهان حضور این مهاجم خوزستانی بود، پاس تهران است. حشمت مهاجرانی که در آن سال ها در پاس فعالیت می کرد، خواهان حضور سلیمانی در تیمش شده بود که این مهاجم نیز به او جواب مساعد داد؛ اما در عمل این انتقال صورت نپذیرفت.

در سال 1350 و با اتمام خدمت سربازی، وی با پیشنهاد همایون بهزادی و خزامی پور راهی باشگاه پرسپولیس می شود و چهار سال پرشکوه را با پرسپولیس می گذراند. چهار سال رویایی که ایرج سلیمانی به همراه سرخ پوشان موفق به سه قهرمانی در لیگ تخت جمشید می شود. در تیم رویایی اوایل دهه پنجاه پرسپولیس، بازیکنان بزرگی همانند همایون بهزادی، هادی طاووسی، علی پروین، محراب شاهرخی، ابراهیم آشتیانی و صفر ایرانپاک به سرمربی گری آلن راجرز انگلیسی بازی می کردند. مرحوم سلیمانی در 115 بازی با پیراهن پرسپولیس در رقابت های مختلف به میدان رفت و 12 گل نیز به ثمر رساند که برخی از آن گل ها جنبه تاریخیِ مهمی برای باشگاه پرسپولیس و فوتبال کشورمان داشته است. در سال 1351، سلیمانی موفق شد دروازه تیم ناسیونال اروگوئه، قهرمان جام بین قاره ای را در دیدار دوستانه ای در تهران، باز کند. بازی که با گل او با نتیجه 0-1 به سود پرسپولیس به پایان رسید.

درخشش پرسپولیس و مرحوم سلیمانی در آن بازی دوستانه به حدی بود که تیمسار خسروانی در مصاحبه ای با مجله دنیای ورزش گفته بود که بهتر است، پرسپولیس را به جای تیم ملی به مسابقات بین المللی کره بفرستید. ایرج سلیمانی هم چنین در دیداری دوستانه ای مقابل تیم قدرتمند چلسی که در سال 1352 در تهران برگزار شد و با تساوی 1-1 پایان یافت، تک گل سرخ پوشان را به ثمر رساند. چلسی چند روز بعد، به مصاف تیم تاج نیز رفت و با یک گل توانست این تیم را شکست دهد. اما مهم ترین گل هایی که مرحوم سلیمانی در پرسپولیس به ثمر رسانده، مربوط به شهرآورد تاریخی شماره دوازدهم است که در تاریخ 16 شهریور سال 52 برگزار شده است. در این بازی که با برد 0-6 پرسپولیس بر حریف آبی پوش خود، تاج تهران همراه بود، سلیمانی دو گل از شش گل پرسپولیسی ها را در دقایق 45 و 56 به ثمر رساند.

گفتنی است دیگر گل های پرسپولیسی ها را مرحوم همایون بهزادی با هت تریک در دقایق 50، 86 و 90 و حسین کلانی در دقیقه 32 به ثمر رساندند. ایرج سلیمانی پس از چهار سال باشکوه در پرسپولیس، این تیم را به مقصد تیم شاهین که به شهباز تغییرنام داده بود، ترک گفت. در شهباز، سلیمانی هم به عنوان بازیکن در پست وینگر چپ به میدان می رفت و هم پس از برکناری آلن راجرز از هدایت شهباز به عنوان مربی در این تیم انجام وظیفه می کرد. در سال 1355 مرحوم سلیمانی با پیراهن شهباز و در سی سالگی از بازیگری در رقابت های باشگاهی بازنشسته شد و بلافاصله پس از آن به طور رسمی بر روی نیمکت شهباز به مربی گری پرداخت. درآخرین دوره جام تخت جمشید و با روی کار آمدن سرمربی خارجی شهباز «فرانس فان بالکوم» وی بار دیگر به عنوان کمک مربی، روی نیمکت شهباز نشست و در حالی که تا هفته سیزدهم صدرنشین رقابت ها بودند، مسابقات لیگ تخت جمشید نیمه کاره رها شد تا سلیمانی هرگز عنوان ارزشمند قهرمانی ایران را به عنوان مربی کسب نکند.

پس از انقلاب و طی سالهای 1358 تا 1362 به عنوان دبیر ورزش در آموزش پرورش لرستان مشغول به خدمت شد و در نخستین سال حضورش با تیم منتخب لرستان در مسابقات جام شهید اسپندی در تهران، به مقام سوم این رقابت ها دست یافت. ایرج سلیمانی در سال 1362 هدایت تیم زیر 23 سال کشورمان را برعهده گرفت. مرحوم سلیمانی پس از یک دوره طولانی نارسایی کلیوی و دست و پنجه نرم کردن با این بیماری، در روز پنجم اسفندماه 1387 درسن 62 سالگی در کرج به دیار باقی شتافت. پیکر این اسطوره باشگاه پرسپولیس در جوار امام زاده طاهر(ع) کرج به خاک سپرده شده است.

افتخارات ایرج سلیمانی

قهرمانی در جام منطقه‌ای فوتبال ایران در سال 1350 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در لیگ تخت جمشید در سال های 1352 و 1354 به همراه تیم پرسپولیس تهران

نایب قهرمانی در لیگ تخت جمشید در سال 1353 به همراه تیم پرسپولیس تهران

34. کاظم سید علیخانی (1368-1358)

کوه غم و غرور، قصه پردرد و رنج سید مظلوم؛ به طور حتم بسیاری از ما ترانه ماندگار «مرد تنها» که با صدای زنده یاد «فرهاد مهراد» جاودانه شده را شنیده ایم. این ترانه را به شکل حیرت انگیزی می توان داستان زندگی کاظم سیدعلیخانی، سید معروف پرسپولیسی ها در دهه شصت نامید. سرنوشت سید از همان ابتدای دوران بازیگری با درد و رنج نوشته شده بود؛ سیدعلیخانی در شرایطی که در سال 58 به تازگی ملی پوش شده بود و همگان از او به عنوان تضمین کننده دفاع میانی تیم ملی برای یک دهه نام می بردند، به پرسپولیس آمد اما به دلیل یک تصادف دهشتناک رانندگی حول و حوش یک سال از میادین به دور بود. او که تداومی مثال زدنی داشت و عاشق پرسپولیس بود، به میادین بازگشت و به مدت 10 سال در جمع سرخ پوشان پایتخت بازی کرد و حتی پس از علی پروین، در کنار محمد مایلی کهن کاپیتان ارتش سرخ شد.

در فروردین ماه سال 1368 و در سن 35 سالگی به گسترش تهران پیوست و پس از گذراندن دو سال مؤفق در این تیم، در نهایت به پورا رفت و در سال 1373 در40 سالگی، به دوران فوتبالش پایان بخشید. کاظم سیدعلیخانی متولد تیرماه سال 1333 در شهر تهران بود. او فوتبال را به گفته خودش در سال 1350 آغاز کرد. سه سال عضو راه آهن بود و سپس به تیم ماشین سازی تبریز پیوست. در سال 1354 ماشین سازان که دو پس از سقوط از سطح اول فوتبال ایران، دوباره به لیگ تخت جمشید بازگشته بودند، استعداد او را کشف کردند و با او قرارداد امضا کردند. قدیمی ترین تیم شهر تبریز در لیگ چهارم تخت جمشید با درخشش امثال سیدعلیخانی جوان، شیخ لاری و حسن صادقیان (پدر پیام) به رتبه تاریخی نهم دست یافت. درخشش و تداوم سیدعلیخانی در ماشین سازی به مدت سه سال ادامه یافت، به گونه ای که او در سال 1357 حدود دو ماه پس از جام جهانی 1978 به جای حسن کارزانی به تیم ملی دعوت شد.

سال بعد هم برای پر کردن جای بیژن ذوالفقارنسب که برای ادامه تحصیل از فوتبال خداحافظی کرده بود، به پرسپولیس پیوست، هر چند بدشانسی های سید از همان زمان آغاز شد. او که در اوج فوتبال خود به سر می برد در همان سال دچار یک تصادف هولناک شد و همین امر سبب شد که حدود یک سال از فوتبالش را از دست بدهد. پس از بازگشت به رغم این که جایگاه خودش در پست دفاع میانی پرسپولیس را به پدیده آن زمان خط دفاع فوتبال کشورمان یعنی محمد پنجعلی جوان باخته بود، باز هم جنگید و به دستور علی پروین، سرمربی جوان آن روزهای ارتش سرخ، به دفاع چپ و راست پرسپولیس تبدیل شد. او تا سال 1368 به مدت 10 سال با شماره 2 در پرسپولیس بازی کرد و حتی به کاپیتانی سرخ پوشان هم رسید. سپس در سال 1368 و در سن 35 سالگی به گسترش تهران (سایپای امروز) پیوست و در این تیم هم نقشی مؤثر ایفا نمود.

سید دو سال پایانی فوتبالش را نیز در پورا گذارند و در سال 1373 در سن 40 سالگی از فوتبال خداحافظی کرد. سید از بازیکنان متعصب، متعهد و عاشق پرسپولیس بود، چنانچه بعدها تعریف کرد:

زمان ما برای پول فوتبال بازی نمی کردند، عشق به پیراهن مطرح بود. خدا همسرم را بیامرزد، وقتی با او ازدواج کردم و برای ماه عسل به شیراز رفتیم، با من تماس گرفتند که پرسپولیس در بندرعباس بازی دارد و من هم به عشق پرسپولیس از همان جا به بندرعباس رفتم.

دردهای زندگی سید حتی پس از پایان فوتبالش نیز ادامه پیدا کرد، چندی پس از اتمام فوتبالش، سید همسرش را به دلیل بیماری از دست داد. او تا 20 سال بعدتر که به همسرش ملحق شد برای پسر و دخترش که یادگارهای همسرش بودند هم پدر بود و هم مادر.

او در سال های آخر در بازی‌های پیشکسوتان پرسپولیس از جمله دیدارهای خیرخواهانه سالنی و البته بازی با ستاره‌های میلان نقش مربی را کنار علی پروین ایفا می‌کرد و اتفاقا واضح ترین تصویری که از سید در دوران پیشکسوتی در یاد و خاطر ماست، همان مسابقه با ستاره های میلان بود که در کنار علی پروین روی نیمکت پرسپولیس حضور داشت. سید در چند سال آخر عمرش از بیماری چشمی رنج می‌برد و این بیماری زندگی را برایش سخت کرده بود. جدا از این، مشکلات مالی طی سال‌های اخیر به او فشار زیادی آورده بود که کمرش را خم کرده و چهره‌اش را هم درهم شکسته شده بود. او همواره از نامهربانی‌ها گلایه داشت اما حرفی نزد. او چند سال قبل از مرگش یک تاکسی گرفته و با درآمد حاصل از کار با این وسیله زندگی خود را می‌گذراند؛ اما مشکل چشمش باعث شد تاکسی را هم کنار بگذارد. سرانجام سید پرسپولیسی های دهه شصتی در تاریخ 19 دی ماه سال 95 به دلیل سکته قلبی جان به جان آفرین تسلیم کرد. در مراسم تشییع جنازه وی از همدوره های سید گرفته تا ستارگان نسل های مختلف پرسپولیس و فوتبال ایران حضور پیدا کردند.

از جمع این حاضرین می توان به بزرگانی همچون علی پروین، محمود خوردبین، مجتبی محرمی، فرشاد پیوس، افشین پیروانی، محمد پنجعلی، حمید استیلی، مرتضی کرمانی مقدم، بهزاد داداش زاده، بهروز رهبری فرد، محمود کلهر، مرتضی فنونی زاده، سعید نعیم آبادی، پایان رأفت، نادر باقری، محمد برزگر، رحیم یوسفی، حسین کاشی نژاد، محمود خوراکچی، روح الله عبادزاده، نجم الدین بخشی، سعید ترابی، جواد حسن زاده، عباس کارگر، مهدی غفاری، محمد فغانی، محمدرضا مهدوی، کریم باقری (به نمایندگی از باشگاه پرسپولیس)، رامین کاشانی (نماینده وزیر ورزش) اشاره کرد. بسیاری از تعصب بی حدوحصر او به پرسپولیس سخن گفتند و فرشاد پیوس با حزن و تأثر، از شادی مخصوصی که بعد از گل هایش در پرسپولیس با سید داشت گفت و با آن خاطره بازی کرد.

افتخارات کاظم سیدعلیخانی

قهرمانی در جام باشگاه های تهران در سال های 1361، 1365، 1366، 1367 و 1368 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام حذفی ایران در فصل 67-1366 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام حذفی تهران در سال های 1361 و 1366 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام وحدت در سال 1360 به همراه تیم پرسپولیس تهران

33. بیوک وطنخواه (1353-1346)

نام برادران وطنخواه (بیوک و رضا) برای پرسپولیسی ها و به خصوص هواداران قدیمی این تیم، یادآور خاطرات بسیار شیرینی از قهرمانی های سرخ پوشان در قبل از انقلاب بوده است. بیوک برادر بزرگتر محسوب شده که با پیراهن شماره 6 و در پست دفاع وسط، به مدت هفت سال برای باشگاه پرسپولیس، بازی کرده است. کاپیتانی در پرسپولیس و قهرمانی در جام تخت جمشید به عنوان بازیکن و سرمربی در این تیم، بخشی از افتخارات بیوک وطنخواه در مدت حضورش در ارتش سرخ بوده است. بیوک وطنخواه اولین مربی ایرانی فاتح لیگ تخت جمشید و هم چنین جوانترین سرمربی پرسپولیس در 33 سالگی به حساب می آید که توانسته در این سن به قهرمانی لیگ دست یابد. بیوک وطنخواه متولد بهمن ماه 1321 در شهر تبریز است که سابقه بازی در تیم های راه آهن، تاج تهران، شاهین تهران و پرسپولیس تهران را در کارنامه ورزشی خود دارد. پدرش کارمند راه آهن و مادرش خانه دار بود و خانواده‌اش شش ماه پس از تولد وی رهسپار تهران شدند. بیوک فوتبالش را از 12 سالگی در زمین های خاکی جنوب تهران و راه آهن شروع کرد و تمریناتش را مخفیانه و به دور از چشم پدرش انجام می داد. پدر بیوک بر ادامه تحصیل پسرش اصرار می ورزید و هر روز بر سخت گیری های وی نیز افزوده می شد. بیوک وطنخواه در این باره می گوید:

این ممانعت‌ها تا آن جا پیش رفت که من مجبور بودم برای انجام تمریناتم به طور مخفیانه اقدام کنم و در حالی که کفش‌هایم را در جیب دو طرف شلوارم پنهان می‌کردم از منزل خارج می‌شدم.

بیوک برای یکی از بازی هایش پدر را به امجدیه که محل برگزاری مسابقه اش بود، دعوت می کند.

زمانی که پدر بیوک به استادیوم می‌رود و تشویق تماشاگران حاضر را که با شور و هیجان بی‌نظیری پسرش را حمایت می‌کنند، مشاهده می کند ناخودآگاه تحت تاثیر قرار می‌گیرد؛ به گونه‌ای که نه تنها علاوه بر بیوک، از ورود پسر دیگرش رضا نیز به فوتبال جلوگیری نمی‌کند، بلکه از آن به بعد مشوق هر دوی آن ها نیز شده و شرایط دستیابی به موفقیت را برای پسرانش فراهم می‌سازد. بیوک وطنخواه در سال 1337 به جوانان تاج ملحق می شود و پس از دو سال بازی در جوانان تاج در 18 سالگی به شاهین می پیوندد. در واقع می توان گفت که شاهین، اولین باشگاه حرفه ای بیوک وطنخواه به شمار رفته و به دعوت مرحوم «دکتر اکرامی» وی به این تیم پیوست. دکتر اکرامی که خود از تحصیل کرده های اروپا و کشور انگلستان به شمار می رفت، هم وظیفه مدیریت و هم سرمربی گری شاهین را توأمان برعهده داشت. بیوک وطنخواه همزمان با مرحوم «پرویز دهداری» به شاهین ملحق شدند و در کنار «دکتر مسعود برومند»، توانستند به چندین قهرمانی در رقابت های باشگاهی تهران دست یابند.

پس از انحلال شاهین در تیرماه سال 46 که با نظر سران ورزش کشور در آن زمان صورت گرفت، بیوک وطنخواه به همراه سایر شاهینی ها گروهی را تشکیل دادند که نهایتا پایه گذار یکی از پرافتخارترین و پرهوادارترین تیم های فوتبال ایران، پرسپولیس تهران شدند. آن ها در اولین دیدار رسمی پرسپولیس، به مصاف تیم تاج درفروردین ماه سال 47 رفتند که این بازی با تساوی بدون گل، پایان پذیرفت. حضور در پرسپولیس اما برای وطنخواه و دیگر ستارگان این تیم، زمان کمی بود و ستارگان شاهینی حاضر در پرسپولیس، دسته جمعی به تیم پیکان پیوستند. در یک سال حضور این بازیکنان در پیکانی که هدایت آن را «آلن راجرز» برعهده داشت، باعث شد تا پیکان در سال 48 بدون حتی یک باخت، قهرمان باشگاه های تهران و هم چنین قهرمان جام بین المللی دوستی و پیروزی در فینال مسابقات برابر تیم قدرتمند زسکا شوند.

پس از پایان جام دوستی، شاهینی ها و بیوک وطنخواه مجددا به پرسپولیس برگشتند و دوران باشکوهی را در تیم تازه تاسیس پرسپولیس، رقم زدند. بیوک وطنخواه در مدت زمان حضورش در پرسپولیس، توانست با این تیم به دو قهرمانی در لیگ تخت جمشید و قهرمانی در جام باشگاه های تهران دست یابد. آقا بیوک در سال 1353 و در سن 32 سالگی با پیراهن پرسپولیس، از مستطیل سبز خداحافظی کرد و به سرعت رو به مربی گری آورد. اولین تجربه سرمربی گری بیوک وطنخواه، تیم محبوبش پرسپولیس تهران بود و جالب این که در همان سال اول حضورش بر روی نیمکت پرسپولیس، توانست به مقام قهرمانی لیگ تخت جمشید در سال 1354، آن هم در 33 سالگی برسد. بیوک وطنخواه با قهرمانیش در سال 54 رکوردهای جالبی را در فوتبال ایران به نام خود به ثبت رسانده که می توان به اولین سرمربی ایرانی که فاتح لیگ تخت جمشید شده، اولین بازیکن-مربی که در لیگ تخت جمشید به قهرمانی رسیده و در نهایت جوانترین سرمربی تاریخ پرسپولیس که فاتح یک لیگ معتبر در ایران شده است، اشاره کرد.

پس از قهرمانی وطنخواه در پرسپولیس، با توافقی که میان وی و «علی عبده» شکل می گیرد، وی از سرمربی گری پرسپولیس کنار می رود و جای خود را به «ایوان کونوف» می دهد.مدت اندکی بعد حشمت مهاجرانی سرمربی وقت تیم ملی فوتبال ایران از او دعوت به همکاری در کادر فنی تیم ملی می کند و همکاری این دو نفر موجب قهرمانی ایران در جام ملت های آسیا در سال 1355 می شود. پس از انقلاب، بیوک وطنخواه به مدت یک سال (59-1358) هدایت تیم شاهین را برعهده می گیرد و بعد از آن، برای همیشه به فعالیت های خود در فوتبال پایان می بخشد. بیوک وطنخواه علاوه بر فعالیت های فوتبالی خود در قبل از انقلاب و سال 47 به استخدام شرکت مخابرات در می آید و هم اکنون دوران بازنشستگی خود را سپری می کند.

افتخارات بیوک وطنخواه

قهرمانی در جام باشگاه های تهران در سال 1348 به همراه تیم پیکان

قهرمانی در جام بین المللی دوستی در سال 1348 به همراه تیم پیکان

قهرمانی در جام باشگاه های تهران درسال 1347 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام منطقه‌ای فوتبال ایران در سال 1350 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام تخت جمشید در سال 1352 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در لیگ تخت جمشید در سال 1354 به عنوان سرمربی تیم پرسپولیس تهران

جوان‌ترین سرمربیِ قهرمان، در تاریخِ لیگ سراسری فوتبال ایران و باشگاه پرسپولیس در سن 33 سالگی

اولین سرمربی ایرانی فاتح لیگ تخت جمشید

قهرمانی در جام ملت های آسیا در سال 1355 به عنوان دستیار سرمربی در تیم ملی فوتبال ایران

32. فریبرز مرادی (1371-1360)

هنگامی که در مصاحبه ای از مجتبی محرمی، اسطوره تعصب باشگاه پرسپولیس، خواستند تا تیمی متشکل از بهترین بازیکنانی که او دوستِشان دارد، نام ببرد، فریبرز مرادی یکی از انتخاب های محرمی بود. مرحوم مرادی از بازیکنان با اخلاق باشگاه پرسپولیس و فوتبال کشورمان در دهه 60 به حساب می آید که به همراه سرخ پوشان به افتخارات فراوانی دست یافته است. وی سابقه بازی در تیم های پرسپولیس و کشاورز را داشت و مدتی نیز عضو تیم ملی فوتبال ایران بوده است. فریبرز مرادی متولد فروردین ماه 1343 در شهر سبزوار بوده که فوتبالش را از جوانان باشگاه پرسپولیس شروع کرد. مرادی پس از بازی در جوانان پرسپولیس در 17 سالگی به تیم بزرگسالان راه یافت و اولین بازی خود را در جام بین المللی وحدت، مقابل ارتش الجزایر انجام داد. اولین بازی مرحوم مرادی با اولین جام او با سرخ پوشان همراه بود؛ چرا که پرسپولیس توانست با نتیجه 1-0 تیم ارتش الجزایر را شکست داده و فاتح این رقابت ها شود. مرادی که با پیراهن شماره 16 در شروع بازی های خود در ترکیب قرمزها در پست دفاع راست بازی می کرد، در سال های بعد در پست هافبک راست نیز به میدان می رفت.

فریبرز مرادی چند سال پس از خداحافظی ابراهیم آشتیانی از پرسپولیس، این تیم را صاحب یک دفاع راست مستحکم کرد. مرادی به سرعت توانست اعتماد سرمربی تیم، علی پروین را به دست آورده و به یکی از مهره های ثابت پرسپولیسی ها در طول یک دهه تبدیل شود. فریبرز مرادی یکی از بازیکنان تاثیرگذار پرسپولیس در شهرآوردها نیز محسوب می شود. در دربی سی ام که در 19 اسفندماه سال 67 و در مرحله یک چهارم نهایی جام حذفی صورت گرفت، تیم پرسپولیس موفق شد استقلال را در ضربات پنالتی شکست دهد. در آن شهرآورد که با درخشش فوق العاده وحید قلیچ سنگربان متعصب سرخ ها همراه بود، پرسپولیسی ها توانستند پس از تساوی بدون گل در وقت های قانونی و اضافه بازی، در ضیافت پنالتی ها با نتیجه 2-4 حریف آبی پوش خود را شکست دهند. وحید قلیچ همان طور که قبلا نیز در این بخش به آن اشاره شد، ستاره این بازی بود و پرسپولیس در پایان فصل توانست به عنوان قهرمانی جام حذفی فوتبال ایران برسد.

علاوه بر درخشش فوق العاده قلیچ در دربی سی ام می توان به مصدومیت شدید دو بازیکن سرخ پوش، توسط مدافع جوان و 19 ساله استقلال، رضا حسن زاده اشاره کرد. مدافع جوان وقت باشگاه استقلال تهران، در آن بازی پای فریبرز مرادی و دنده محمد حسن انصاریفرد را شکست. مرادی در آن بازی جای خود را به مجتبی محرمی داد تا محرمی یکی از بازیکنانی باشد که بتواند پنالتی خود را در آن بازی تبدیل به گل نماید. ارزش کار بالا و اراده پولادین فریبرز مرادی از آن جا مشخص می شود که پس از هشت ماه مصدومیت سنگینِ شکستگی پا، این بازیکن به میادین بازگشت و در دربی سی و یکم در 17 اذرماه 68 به رضا عابدیان پاس گل داد تا پرسپولیس با پیروزی 1-0 در آن بازی بتواند قهرمان جام باشگاه های تهران در آن سال شود. فریبرز مرادی در دربی سی و سوم در دی ماه 69 در جام باشگاه های تهران نیز به فرشاد پیوس پاس گل داد تا آن بازی با تساوی 1-1 به پایان برسد و با این تساوی ارزشمند، پرسپولیس بتواند استقلال را در مسیر قهرمانی جام باشگاه های تهران بار دیگر پشت سر گذاشته و برای پنجمین بار متوالی قهرمان این مسابقات شود. مرحوم فریبرز مرادی در 113 بازی در ترکیب سرخ پوشان در بازی های مختلف به میدان رفته و یکی از پرافتخارترین بازیکنان تاریخ این باشگاه محسوب می شود.

این بازیکن در طول یازده سال بازی برای پرسپولیس موفق به کسب دوازده قهرمانی ارزشمند، شامل قهرمانی در رقابت های جام در جام آسیا، شش قهرمانی در جام باشگاه های تهران، دو قهرمانی در جام حذفی ایران، دو قهرمانی در جام حذفی تهران و قهرمانی در جام بین المللی وحدت شود. وی پس از دورانی بسیار موفق در پرسپولیس در سال 1372 از این تیم جدا و به باشگاه کشاورز پیوست. مرادی در این تیم بازوبند کاپیتانی کشاورز را بر بازو بست و با پیراهن این تیم از دنیای فوتبال خداحافظی و اعلام بازنشستگی نمود. در رده ملی، فریبرز مرادی در رقابت‌های مقدماتی جام جهانی فوتبال 1990 ایتالیا، عضو تیم ملی فوتبال ایران بوده است. این بازیکن بااخلاق فوتبال کشورمان در 8 اردیبهشت سال 1387 در حالی که تنها 43 سال سن داشت، در خانه خود هنگامی که مشغول تعمیر کولر بود بر اثر برق‌گرفتگی درگذشت. پیکر وی در بهشت زهرا و قطعه نام‌آوران به خاک سپرده شده است.

افتخارات فریبرز مرادی

قهرمانی در رقابت های جام در جام آسیا در سال 1370 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام باشگاه های تهران در سال های 1361، 1365، 1366، 1367، 1368 و 1369 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام حذفی ایران در دو فصل 67-1366 و 71-1370 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام حذفی تهران در سال های 1361 و 1366 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام بین المللی وحدت در سال 1360 به همراه تیم پرسپولیس تهران

31. رضا وطنخواه (1359-1347)

رضا وطنخواه هر چند برادر کوچکتر آقا بیوک به شمار می رود؛ ولی از نظر افتخارات و بازی در پرسپولیس، از برادر بزرگترش با سابقه و پرافتخارتر است. مدافع چپی که نزدیک به 12 سال در پرسپولیس خوش درخشید و توانست، افتخارات مهمی را به همراه سرخ پوشان به دست بیاورد. رضا وطنخواه متولد بهمن ماه 1325 در شهر تهران بوده و سابقه بازی در باشگاه های شاهین تهران، پیکان و پرسپولیس را در کارنامه فوتبالی خود دارد. رضا هم به مانند بیوک وطنخواه، فوتبالش را از تیم راه آهن شروع کرد و پس از آن با دعوت زنده یاد دکتر اکرامی به شاهین پیوست. وی توانست در آن تیم رویایی شاهین و در کنار بزرگانی چون همایون بهزادی، صفر ایرانپاک، ناظم گنجاپور، هادی طاووسی و بیوک وطنخواه به قهرمانی و نایب قهرمانی در جام باشگاه های تهران دست یابد و در 38 بازی نیز با پیراهن شاهین در بازی های مختلف به میدان برود.

او پس از انحلال شاهین در سال 1346 به همراه جمعی از بزرگان این تیم راهی پرسپولیس شد. پس از یک سال بازی برای پرسپولیس، رضا نیز به همراه دیگر ستارگان شاهین برای یک سال راهی تیم پیکان شدند و در همان یک سال توانستند به دو قهرمانی جام باشگاه های تهران و جام بین المللی دوستی برسند. علاقه آلن راجرز مربی مشهور انگلیسی آن سال های فوتبال ایران، به رضا وطنخواه در همان تیم پیکان شکل گرفت و پس از بازگشت مجدد این بازیکن به پرسپولیس، رضا وطنخواه از مهره های ثابت و تاثیرگذار تیم راجرز به حساب می آمد. در سال های اول حضور این مربی بزرگ در پرسپولیس، او از رضا به غیر از پست دروازه بانی، در همه جای زمین استفاده می کرد و به نوعی رضا وطنخواه، آچار فرانسه راجرز در پرسپولیس شناخته می شد. کم کم با اضافه شدن بازیکنان جدید به پرسپولیس، رضا نیز به پست تخصصی و اصلی خودش، دفاع چپ بازگشت و تا پایان دوران بازیگریش در پرسپولیس، در سمت چپ خط دفاعی سرخ پوشان به میدان می رفت.

از بازی های ماندگار و به یادماندنی رضا وطنخواه در این تیم می توان به دربی معروف شهریور ماه سال 52 اشاره کرد که با بازی بی نقص این مدافع در سمت چپ دفاعی پرسپولیس همراه بود. رضا وطنخواه در مورد شرایط آن دربی شگفت انگیز که به برد مقتدرانه 0-6 سرخ پوشان منجر شد، می گوید:

در تاج بازیکنان بزرگ و ملی پوش زیادی حضور داشتند. در تیم آن ها مربی بزرگی به نام رایکوف حضور داشت؛ در پرسپولیس و روز قبل از بازی سرمربی تیم (آلن راجرز) حضور نداشت. تاج ملی پوشان زیادی مثل رشیدی، حجازی، قراب، عادلخانی، غلامحسین مظلومی، کارگر جم و حق‌وردیان داشت. البته آن ها نفرات مطرح دیگری مثل نصرالله عبدالهی، عزت جانملکی، علی جباری و حسن روشن هم داشتند. در آن دیدار من دفاع چپ بودم و سعی کردم مانع از حرکات حسن روشن شوم و این کار را هم به خوبی انجام دادم. نمی‌خواهم از خودم تعریف کنم اما این یک واقعیت است که در دوران فوتبالی‌ام که به عنوان دفاع چپ بازی می‌کردم، هیچ بازیکنی نمی‌توانست از جناحی که من بازی می‌کردم، عبور کند.

این بازیکن در ادامه شرح آن دربی و بازی خودش می گوید:

من مامورِ مهار حسن روشن بودم. حسن روشن آن روزها ستاره تاج و تیم ملی بود و همه مدافعان از رویارویی با او ترس داشتند. من قبل از این دربی در سال 49 و بازی با بنفیکا، مامور مهار نِنه بودم و حتی در سال 54 که با منچستریونایتد هم بازی کردیم و استیو کوپل بازیکن سابق تیم ملی انگلستان، که عضو تیم منچستر بود را به خوبی مهار کردم. سیستم بازی ما 3-3-4 بود و در خط دفاع من و آشتیانی دفاع کنارهای تیم بودیم و جعفر کاشانی و مسیح مسیح نیا هم، دفاع وسط تیم بودند که همگی ما وظیفه مان را به نحو احسنت انجام دادیم و بارها مانع نفوذ مهاجمان تکنیکی و سریع تاج شدیم.

رضا وطنخواه با پیراهن پرسپولیس در 148 بازی به میدان رفت و توانست 11 گل نیز برای این تیم به ثمر برساند. دو قهرمانی لیگ تخت جمشید در سال های 52 و 54، قهرمانی در جام منطقه ای فوتبال ایران در سال 50، قهرمانی در جام باشگاه های تهران در سال 47 و قهرمانی در جام اسپندی در سال 58، ماحصل حضور دوازده ساله این مدافع ارزشمند در ترکیب تیم پرسپولیس بوده است. رضا وطنخواه در سال 1359 و در سن 34 سالگی با پیراهن پرسپولیس از میادین باشگاهی خداحافظی کرد و کفش هایش را آویخت. در عرصه ملی رضا وطنخواه موفق به قهرمانی در بازی های آسیایی 1970 تایلند شده و هم چنین عضو تیم ملی ایران در جام ملت های آسیا در سال 1972 بود که به قهرمانی ایران در این مسابقات منجر شد. پس از بازنشستگی از فوتبال، رضا وطنخواه در کادر فنی تیم ملی حضور چشمگیری داشت و بیشتر دستیار اولِ مرحوم دهداری بر روی نیمکت تیم ملی کشورمان بود. در مسابقات انتخابی جام جهانی 1990 ایتالیا و در زمستان 1367 دهداری به علت بیماری، نتوانست تیم ملی را همراهی کند و مسئولیت سرمربی گری تیم ملی فوتبال در سه بازی برعهده وطنخواه بود. این پیشکسوت باشگاه پرسپولیس، چندین سال نیز از مربیان گروه تربیت بدنیِ دانشگاه صنعتی شریف بوده است.

افتخارات رضا وطنخواه

قهرمانی در بازی های آسیایی 1970 تایلند به همراه تیم ملی فوتبال ایران

قهرمانی در جام ملت های آسیا در سال 1972 به همراه تیم ملی فوتبال ایران

صعود به المپیک مونیخ در سال 1972 به همراه تیم ملی فوتبال ایران

قهرمانی در جام باشگاه های تهران در سال 1348 به همراه تیم پیکان

قهرمانی در جام بین المللی دوستی در سال 1348 به همراه تیم پیکان

قهرمانی در جام باشگاه های تهران درسال 1347 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام منطقه‌ای فوتبال ایران در سال 1350 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام تخت جمشید در سال های 1352 و 1354 به همراه تیم پرسپولیس تهران

قهرمانی در جام اسپندی در سال 1358 به همراه تیم پرسپولیس تهران

بخش اول معرفی 70 ستاره تاریخ باشگاه پرسپولیس تهران

بخش دوم معرفی 70 ستاره تاریخ باشگاه پرسپولیس تهران

بخش سوم معرفی 70 ستاره تاریخ باشگاه پرسپولیس تهران

تاثیرگذارترین بازیکنان تاریخ باشگاه استقلال

مروری بر بازیکنان تاثیرگذار تاریخ باشگاه استقلال؛ پادشاهانِ فوتبال، سربازانِ تاج! (بخش اول)

مروری بر بازیکنان تاثیرگذار تاریخ باشگاه استقلال؛ پادشاهانِ فوتبال، سربازانِ تاج! (بخش دوم)

مروری بر بازیکنان تاثیرگذار تاریخ باشگاه استقلال؛ پادشاهانِ فوتبال، سربازانِ تاج! (بخش سوم)

مروری بر بازیکنان تاثیرگذار تاریخ باشگاه استقلال؛ پادشاهانِ فوتبال، سربازانِ تاج! (بخش پایانی)