قانون اساسی در مباحث حقوقی مهاجران ایرانی کمبودی ندارد

به گزارش ایران اکونومیست؛ وحید آگاه روز دوشنبه در نخستین پنل از همایش ملی «ایرانیان دور از وطن» که در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی در باره «جایگاه ممنوعیت ورود به کشور در حقوق بشر و حقوق موضوعه ایران، مطالعه موردی؛ هنرمندان دور از وطن» سخنرانی کرد.

وی با بیان اینکه وقتی از حقوق صحبت می کنیم، پایه آن حقوق بشر است، اظهار کرد: این حقوق جهان شمول، غیرقابل انتقال، تفکیک ناپذیر و بر پایه کرامت انسانی است. میزان یا سنجه رصد نظام حقوقی کشورها، حقوق بشر یا شهروندی است.

این استاد دانشگاه، گفت: حقوق بشر را به سه نسل تقسیم کردیم، نسل اول شامل حقوق مدنی سیاسی، نسل دوم حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و نسل سوم حقوق همبستگی است.

آگاه افزود: ورود و خروج از یک کشور یا به کشور دیگر در نسل اول حقوق مدنی سیاسی و حق بر آزادی ایاب و ذهاب قرار دارد. این حق دارای چهار بعد است که به دو بخش داخلی و خارجی تقسیم می شود.

استاد دانشگاه علامه در مورد ابعاد این حق، توضیح داد: در بعد داخلی، افراد دولتی حق دارند هرجا بروند و دوم، حق انتخاب اقامتگاه دارند. بعد خارجی نیز شامل حق خروج از کشور و ورود به کشور بازمی گردد.

وی با بیان اینکه این موضوع در اسناد جهانی و منطقه ای بسیار مورد بررسی قرار گرفته است، افزود: حق ایاب و ذهاب، حقی مقید است ولی مطلق نیست، هر فردی نمی تواند عنوان کند که آزادانه در هر کشوری امکان رفت و آمد دارد. تمام کشورها بر اساس اخلاق و نظم عمومی و آزادی های دیگران، این حق را محدود کرده اند.

آگاه تاکید کرد: وقتی در ایران حرف از حق می زنیم، به مهمترین حق در قانون اساسی می رسیم. به عنوان مثال در اصل 33 قانون اساسی افراد را نمی توان تبعید کرد یا از جایی که زندگی می کنند به جای دیگری فرستاد . اصل 32 در مورد تابعیت افراد صحبت می کند و منع بازداشت غیرقانونی را مطرح می سازد.

وی در ادامه گفت : خروجی حق ها در قانون اساسی این موضوع است که هیچ کمبود و خلائی در قانون اساسی ایران نداریم و به صورت کامل اساسی ایران را در حد یک قانون اساسی مدرن، پذیرفته ایم. حتی شورای نگهبان نیز در 40 سال گذشته تنها یک بار از اصل 22 و آن هم در باره قانون مناطق آزاد استفاده کرده است.

وی در بخش دیگر این سخنرانی در خصوص حقوق موضوعه ایران، اظهار کرد: ایران در این زمینه رویکرد جالبی دارد، هر چه در باره خروج از ایران سختگیری داریم در مورد ورود ایرانیان به کشور، آزادی شورانگیز و لیست طولانی دیده می شود، تا این حد که به هر دلیلی می توان ایرانیان را ممنوع الخروج کرد.

آگاه در این باره توضیح داد: در قوانین و مقررات ذکر شده است که افراد دارای بدهکاری قطعی مالیاتی حق خروج از کشور ندارند؛ اجراهای دادگستری و ثبت هم امکان ممنوع الخروج کردن ایرانیان را دارند.

تخلف از تعهدات ارزی و بانکی هم باعث ممنوع الخروجی افراد می شود. بستانکار نیز امکان ممنوع الخروج کردن بدهکار را دارد.

استاد دانشگاه علامه طباطبایی افزود: در خصوص ورود ایرانیان به ایران هیچ چیزی نداریم به این معنا که ورود کاملاٌ آزاد و تنها تاکید بر این است که افراد با یک گذرنامه از مبادی رسمی وارد کشور شوند و اگر گذرنامه در اختیار ندارند با یک برگه موقت بازگشت امکان ورود به داخل کشور را دارند.