صنعت سنگ در توقف و سرگشتگی/ ظرفیت عظیم ارزآوری رو به افول رفت

خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها: وجود ذخایر عظیم سنگ در کشور، ایران را به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سنگ در جهان تبدیل کرده است. در حال حاضر دو هزار معدن سنگ در کشور به استخراج سنگ مشغول هستند. همچنین ایران بخش عمده‌ای از ذخایر سنگ تراورتن جهان را در اختیار دارد که عمده این سنگ از معادن شهرستان محلات استخراج می‌شود.

در حال حاضر بیش از شش هزار واحد فرآوری سنگ در کشور وجود دارد و می‌توان گفت وضعیت مطلوبی برای تولید و صادرات سنگ تزئینی در کشور فراهم است، اما این صنعت در حال حاضر با مشکلات بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کند.

طی دهه‌های اخیر شاهد هستیم که برخی از کشورهای تولیدکننده سنگ در دنیا توانسته‌اند با اندیشیدن تمهیداتی، صادرات سنگ خود را به چندین برابر افزایش دهند، اما در کشور ما باوجود ظرفیت بزرگ صنعت سنگ، در سال‌های اخیر شاهد روند رو به افول آن بوده‌ایم.

خام‌ فروشی، بلای جان صنعت سنگ کشور

بر مبنای آمارهای ارائه‌شده حجم عظیمی از صادرات سنگ کشور را سنگ خام به خود اختصاص می‌دهد و در حقیقت یکی از بلاهایی که به‌جان صنعت سنگ کشور افتاده، خام‌ فروشی است. تقریباً نیمی از صادرات سالانه سنگ کشور به‌صورت خام انجام می‌شود و این موضوع نه‌تنها برای کشور ارزآوری مطلوب به دنبال ندارد، بلکه واحدهای فرآوری سنگ را نیز از رونق می‌اندازد.

از سوی دیگر در حوزه صنعت سنگ هنوز تجهیزات تولید بومی‌سازی نشده و تأمین تجهیزات و ماشین‌آلات تولید و واردکردن آن به کشور یکی دیگر از دغدغه‌هایی است که پیش روی فعالان حوزه استخراج و فرآوری سنگ قرار دارد، چراکه با افزایش هزینه‌های تولید، رقابت‌پذیری در بازار جهانی به‌شدت کاهش می‌یابد.

همچنین برخی اقوال از واردات سنگ به کشور خبر می‌دهند که این مسئله هم نمکی دیگر بر زخم صنعت سنگ کشور است که بیش‌ازپیش این صنعت را به‌سوی افول می‌کشاند.

در حال حاضر نسبت به یک دهه قبل، تعداد معادن و کارخانه‌های فرآوری سنگ کشور به بیش از دو برابر افزایش‌یافته، اما شاهد هستیم که باوجود این افزایش، میزان صادرات سالانه سنگ فرآوری شده نسبت به قبل تغییر چندانی را تجربه نکرده است.

مباحث ذکرشده نشان از وجود مشکلاتی در حوزه صنعت سنگ کشور و لزوم حل این مشکلات دارد و اینکه بایستی راهکاری اصولی برای این صنعت گرفتار در مشکلات مختلف اندیشیده و اجرایی شود.

میزان صادرات سنگ قابل مقایسه با ظرفیت موجود نیست

دبیر شورای سیاست‌گذاری صنعت سنگ کشور در این رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: بر مبنای ارزیابی‌هایی که در چند سال اخیر صورت گرفته، آنچه به‌دست‌آمده این است که میزان صادرات صنعت سنگ کشور پایین بوده و قابل‌مقایسه با ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های کشور در حوزه استخراج و فرآوری سنگ نیست.

احمد شریفی افزود: در حال حاضر مجموع واحدهای فرآوری سنگ در ایران سالانه ۲۶ میلیون دلار صادرات دارند، اما ظرفیت موجود برای صادرات بسیار بیشتر از این میزان است.

دبیر شورای سیاست‌گذاری صنعت سنگ کشور بیان کرد: چنانچه یک برنامه راهبردی بر مبنای از میان برداشتن مشکلات و موانع صنعت سنگ و افزایش تولید صادراتی و رقابت‌پذیر فراهم شود، این بخش سالانه بیش از هفت میلیارد دلار برای کشور ارزآوری خواهد داشت.

با توجه به اینکه هزینه تمام شده تولید در حوزه صنعت سنگ در کشور بالا است، در بازار جهانی نمی‌توانیم رقابت کنیم، از این رو گرفتار خام‌فروشی شده ایم که خود عامل مهمی در عدم رفع مشکلات این صنعت است

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر فعالان صنعت سنگ در حوزه صادرات با مشکلات بسیاری مواجه هستند و موانع موجود موجب شده که نتوانیم از ظرفیت‌ عظیم سنگ کشور به نحو مطلوب بهره بگیریم، بنابراین در برخی مباحث مرتبط به این حوزه نیاز به بازنگری وجود دارد.

دبیر شورای سیاست‌گذاری صنعت سنگ کشور تصریح کرد: با توجه به اینکه هزینه تمام‌شده تولید در حوزه صنعت سنگ در کشور بالا است، در بازار جهانی نمی‌توانیم رقابت کنیم، ازاین‌رو گرفتار خام‌فروشی شده‌ایم که خود عامل مهمی در عدم رفع مشکلات این صنعت است.

دبیر شورای سیاست‌گذاری صنعت سنگ کشور عنوان کرد: چندی پیش در راستای حمایت از صنعت سنگ، سند چشم‌انداز صادرات این صنعت تدوین شد، اما در عمل رنگ اجرا به خود نگرفت و مشکلی از صنعت سنگ کشور رفع نکرد.

شریفی تصریح کرد: واحدهای فرآوری سنگ کشور نیازمند اقدامات و تصمیمات حمایتی هستند که اجرایی شوند، اما حمایت لازم از این واحدها در راستای رونق صادرات صنعت سنگ صورت نپذیرفته، به همین سبب امروز بخشی از واحدهای فرآوری سنگ کشور نیمه فعال یا غیرفعال هستند، درصورتی‌که اگر فضا فراهم و مشکلات از میان برداشته شود، می‌توانند برای کشور ارزآوری کنند.

دبیر شورای سیاست‌گذاری صنعت سنگ کشور اضافه کرد: هم‌اکنون در حوزه معادن سنگ نیز وضعیت چندان مطلوبی نداریم، بررسی کلی نشان می‌دهد که نیمی از دو هزار واحد معدنی سنگ کشور در حال حاضر فعالیتی ندارند، درصورتی‌که چنانچه برنامه‌ریزی درست و حمایت‌ لازم از این حوزه صورت گیرد، صنعت سنگ می‌تواند نقش اثرگذار اقتصادی خود را ایفا کند.

تولید رقابت‌پذیر، عامل افزایش صادرات صنعت سنگ

همچنین عضو کمیسیون معدن اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در رابطه با مشکلات صنعت سنگ اظهار داشت: اگر نتوانیم برای رونق صادرات سنگ برنامه اصولی اندیشیده و پیاده‌سازی کنیم، قطعاً بسیاری از مشکلات این حوزه حل‌وفصل نخواهد شد.

بهنام نیکفر افزود: مسئولین باید موضوع صادرات را در صنعت سنگ به‌طورجدی توجه قرار دهند، چراکه کشور از این نظر از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بسیار بالایی برخوردار است.

رئیس کمیسیون معدن اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران بیان کرد: باید به نحوی برنامه‌ریزی شود که واحدهای تولید سنگ کشور به سمت تولید صادراتی پیش روند و این امر نیز مستلزم همکاری‌ها و حمایت‌هایی از سوی دولت برای رونق بخشی به این واحدها است تا برای تولید رقابت‌پذیر آماده شوند.

وی خاطرنشان کرد: دستیابی به وضعیت مطلوب در حوزه صنعت سنگ کشور بدون برنامه‌ریزی صادراتی برای این صنعت و از میان برداشتن مشکلات موجود امکان‌پذیر نخواهد بود.

حل مشکلات موجود سبب می شود که واحدهای فرآوری سنگ به ارتقای کیفیت تولید و تولید رقابت پذیر برای حضور در بازار جهانی روی بیاورند؛ ظرفیت کنونی واحدهای تولید و فرآوری سنگ در کشور بسیار فراتر از نیاز داخلی بوده و توجه به صادرات این حوزه یک امر ضروری است

عضو کمیسیون معدن اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران تصریح کرد: حل موانع و مشکلات موجب می‌شود که واحدهای فرآوری سنگ به ارتقای کیفیت تولید و تولید رقابت‌پذیر برای حضور در بازارهای جهانی روی بیاورند؛ ظرفیت کنونی واحدهای تولید و فرآوری سنگ در کشور بسیار فراتر از نیاز داخلی بوده و در حقیقت توجه به صادرات این حوزه یک امر ضروری و غیرقابل‌اجتناب است.

نیکفر ابراز داشت: در حال حاضر مسائل و مشکلاتی در رابطه با جابجایی پول در حوزه صادرات کشور وجود دارد که اگر بتوان این مشکلات را حل کرد، هم صنعت سنگ کشور رونق خواهد گرفت، هم ارزآوری بالای این صنعت به رفع مشکلات اقتصادی کشور کمک می‌کند و هم با رونق واحدهای فرآوری سنگ، زمینه اشتغال بیشتر فراهم می‌شود.

وی عنوان کرد: طی سال‌های اخیر هزینه‌های بالای تولید سنگ، رقابت‌پذیری در بازار جهانی را از این صنعت سلب کرده و در شرایط کنونی نیز تجهیزات تولید این صنعت که عمدتاً وارداتی هستند افزایش قیمت چشمگیر داشته، افزایش هزینه‌های تولید، سایه رونق و فعالیت را از سر واحدهای تولید و فرآوری سنگ برداشته و مشکلات بیشتری را برای این واحدها رقم‌زده است.

عضو کمیسیون معدن اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران افزود: وضعیت کنونی صادرات سنگ مناسب کشوری که ناب‌ترین معادن سنگ دنیا ازجمله گرانیت و تراورتن را در اختیار دارد نیست و برای حل این مشکل نیازمند یک راهبرد و سیاست‌گذاری درست و اجرایی شدن برنامه‌ها هستیم.

به نظر می‌رسد صنعت سنگ کشور به‌عنوان بخشی که در صورت حمایت، می‌تواند در حوزه اقتصادی کشور درآمدزایی سالانه سرشاری داشته باشد، هم‌اکنون با تأثیرپذیری از مشکلات اقتصادی و سایر موانع توان توسعه و رونق ندارد و قطعاً تصمیم‌گیری اصولی مبتنی بر رونق تولید و صادرات این بخش، می‌تواند راهگشا و کارساز باشد.