رمان از منظر رهبر انقلاب راوی تاریخی ملت هاست

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، مهدی کاموس، نویسنده و پژوهشگر عصر امروز(۳۰ مهرماه) در نشست تخصصی «چیستی، ضرورت، مراتب گذار خاطره به داستان» که در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، گفت: در بحث معرفتی خاطره خیلی بر ما روشن نیست. خاطره به نظرم یک امر فرهنگی، روانی و انسانی است. بین خاطره و تلاش ذهن ما برای خاطره گویی در ابتدا باید تمایز ایجاد کنیم. تعریف من از خاطره این است یادکرد امر واقع در زمان حال، اینکه چه چیزی بهانه و تداعی خاطره است در بیان خاطره مهم است.

وی با اشاره به بحث هویتی خاطره بیان کرد: اینکه نویسنده از خاطراتش در اثر استفاده می کند بحث مهمی است اما آن بحث هویتی را تحت تاثیر قرار نمی دهد. در حقیقت خاطره در داستان تغییر هویت نمی دهد. خاطره، خاطره است. کارکرد خاطره در داستان در حوزه زمان است. رمان ها زمان تقدیمی را با کمک خاطره شکستند. خاطره در ابتدا حداقل صداقتش به راوی برمی گردد. اساس فلسفه خاطره با داستان و رمان متفاوت است، هرچند در زبان شبیه هم باشند.

کاموس با بیان اینکه فلسفه و کاربرد خاطره و داستان با یکدیگر فرق دارد، خاطرنشان کرد: در ابتدا پیش فرض خواننده نسبت به خاطره با پیش فرض او نسبت به داستان فرق دارد. در خاطره اعتبار راوی مهم است. در رمان اعتبار روایت اهمیت دارد. در رمان هر اتفاقی می افتد باید بر اساس علتی باشد اما در خاطره الزام به علت نداریم. ما در رمان و داستان ضرورت داریم که راست نمایی کنیم اما در خاطره ضرورتی برای راست نمایی نیست. بنیان خاطره بر پایه شخص و حادثه است اما پایه و بنیان در رمان بر شخصیت است.

وی تصریح کرد: داستان عمومی تر از خاطره است، رمان به عنوان یک رسانه دارد واقعیت را باز روایت می کند یا دارد واقعیتی را می سازد؟ یک رمان واقعیت بازنمایی می کند، آن واقعیت یا طبیعی و یا تعمدی بازنمایی می شود اما خاطره بازروایی می کند.

این نویسنده و استاد دانشگاه یادآور شد: هر جا مقام معظم رهبری از کشورها، دولت ها و ملت ها سخن می گویند اشاره ای به حوزه سیاسی، تاریخی و اقتصادی نمی کنند به عنوان مثال اگر در مورد آمریکا می خواهند صحبت کنند به رمان اشاره می کنند. اگر در مورد شوروی سابق می خواهند صحبت کنند به دون آرام یا دل سگ اشاره می کنند. ایشان اگر بخواهند در مورد اروپا صحبت کنند به رمان های اروپایی اشاره می کنند. چرا وقتی مقام معظم رهبری می خواهند از دولت ها و ملت ها سخن بگویند از رمان های آنها یاد می کنند؟ زیرا نگاه ایشان به رمان به عنوان یک اثری است که راوی تاریخی اجتماعی ملت هاست.

پایان پیام/31