استراتژی «رئیس جمهور دیوانه» در آمریکا

به نقل از پایگاه خبری المیادین، شخصیت نامتوازن و غیر معمول دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در برخی موارد نشان دهنده استراتژی آمریکایی است که مبتنی بر تظاهر به جنون است. این موضوع را نیکلا ماکیاولی مطرح کرده است.

در سال 1995 مرکز فرماندهی استراتژیک آمریکا وابسته به وزارت جنگ این کشور و مسئول ناوگان هسته‌ای آمریکا پژوهش محرمانه‌ای را به سرپرستی هنری چایز ژنرال آمریکایی با عنوان مبانی بازدارندگی بعد از جنگ سرد تدوین کرد. این گزارش در سال 2001 و در چارچوب قانون آزادی اطلاعات در آمریکا منتشر شد.

در جزئیات این پژوهش سوء استفاده آمریکا از ناوگان نظامی و هسته‌ای این کشور با غیر عقلانی و انتقام‌جو نشان دادن شخصیت‌های آمریکا در صورت حمله به منافع حیاتی آنها مورد توجه قرار گرفته است. بر اساس گزارش مذکور این موضوع باید بخشی از شخصیت ملی باشد که آمریکا برای دشمنانش نشان می‌دهد.

بر اساس این پژوهش آمریکایی برخی عناصر دولت آمریکا باید خود را خارج از کنترل نشان دهند و این موضوع برای آمریکا مفید خواهد بود. چراکه نگرانی ها و تهدیدهایی را در ذهن تصمیم‌سازان دشمنان آمریکا ایجاد می‌کند.

این پژوهش تاکید می‌کند: این موضوع بسیار خطرناک است که ما خود را انسان‌هایی عقلانی و خونسرد نشان دهیم و در برابر دنیا اینگونه نشان دهیم که به مسائل کم ارزشی نظیر قانون و معاهدات بین المللی احترام می‌گذاریم.

در واقع پژوهش مذکور نظریه دیوانه نیکسون را نوسازی کرده است. نظریه‌ای که هنری کسینجر وزیر خارجه اسبق آمریکا آن را مطرح کرد و در جریان مذاکرات صورت گرفته در آن زمان که به عنوان مشاور امنیت ملی آمریکا حضور داشت، با هیئت ویتنامی آن را به اجرا گذاشت.

ریچارد نیکسون رئیس جمهور آمریکا به کسینجر مشاور امنیت ملی خود توصیه می‌کند: دشمنان ما باید فکر کنند که ما دیوانه شده‌ایم و نمی‌توان رفتارهای ما را پیش‌بینی کرد، دیوانه‌ای با قدرت تخریب بسیار زیاد که تحت اختیار ما است. در این صورت آنها می‌ترسند و دچار بازدارندگی می‌شوند.

مایکل ماکلیر نویسنده کانادایی که یکی از مشاوران نیکسون بود، در کتاب خود با عنوان «جنگ ده‌هزار روزه» که به بررسی جنگ ویتنام و پیامدهای آن مربوط می‌شود، نوشته است که در زمانی که مذاکرات به نقطه سختی رسید و هیئت ویتنامی بر مطالبات خود اصرار داشت، کسینجر خواستار تعلیق مذاکرات شد. وی در ادامه با «لی دوک تو» سیاستمدار ویتنامی و رئیس تیم مذاکره کننده ویتنام خلوت کرد و در نقش یک نصیحت کننده ظاهر شد و گفت: دوست دارم بدانی که کسی که در کاخ سفید نشسته است [نیکسون] دیوانه است و اگر من هر از چند گاهی او را آرام نکنم، تمام ویتنام را با خاک یکسان می‌کند. الان مذاکرات با شما به بن بست رسیده است و اگر این مرد از این خبر اطلاع پیدا کند، حالت دیوانگی به او دست می‌دهد.

این گزارش می‌افزاید که ویژگی دیوانگی در بخشی از شخصیت دونالد ترامپ نیز وجود دارد و ممکن است تفسیرهای مختلفی در خصوص اقدامات آینده مطرح شود. سیاستمداران در این زمینه می‌گویند که ترامپ دیوانه است و ممکن است هر کاری انجام دهد و پیش‌بینی رفتارهای او امکان ندارد. این موضوع با صدور کتاب «آتش و خشم، اتفاقات کاخ سفید در دوران ریاست جمهوری» ترامپ به نوشته مایکل وولف کاملا مشهود است. کتابی که شخصیت غیرمسئولانه وجسورانه ترامپ را نشان می‌دهد و بخشی از اختلافات وی با تیم دولت آمریکا در مسائل مختلف را مطرح می‌کند.

برخی مسئولان آمریکایی که همچنان نیز در دولت آن حضور دارند، به صورت علنی یا محرمانه امکان مخالفت خود با دستورات او را رد می‌کنند و می‌گویند که او شتابزده است و نسبت به خطرات تصمیماتی که می‌گیرد آشنایی ندارد. این استراتژی در بسیاری از موارد بخشی از نظریه ترامپ دیوانه است که برای ترساندن و ایجاد بازدارندگی در برابر دشمنان واشنگتن مطرح می‌شود. به عنوان مثال جان هیتن فرمانده بخش فرماندهی استراتژیک آمریکا در سال گذشته گفت که با هر نوع تصمیم گیری دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در خصوص حمله هسته‌ای غیر قانونی مخالف است.

هیتن مسئول ناوگان اتمی آمریکا در کنفرانس امنیتی در کانادا اظهار داشت: مردم تصور می‌کنند که ما احمق هستیم، اما ما احمق نیستیم. ما خیلی در این زمینه فکر می‌کنیم. اظهارات هیتن در خصوص دیوانگی و حماقت ترامپ همزمان با ایجاد تنش در مذاکرات میان آمریکا و کره شمالی مطرح شد. تنشی که حتی احتمال وقوع جنگ میان دو طرف را مطرح ‌کرده بود. در همین شرایط نمایندگان آمریکایی خواستار اصلاح اختیارات رئیس جمهور آمریکا در خصوص استفاده از سلاح اتمی بودند.

تمامی این تحولات بخشی از سیاست آمریکا برای ترساندن دشمنان است. جورج شولتز وزیر خارجه اسبق آمریکا در سال 1986 گفت: کلمه مذاکرات جز در صورت استفاده پیشین از اهرم قدرت معنی غیر از تسلیم شدن نخواهد داشت. معنای سخن وی این است که آمریکا برای ورود به هر مذاکره‌ای نیازمند بسیج افکار عمومی و تهدید به اقدام نظامی ضد کشورهای طرف مقابل است.

در شرایطی که احتمال استفاده از توان اتمی کشورهای مختلف با گسترش باشگاه کشورهای دارای این تکنولوژی کاهش پیدا کرده، استراتژی « رئیس جمهور دیوانه» که ترامپ آن را دنبال می‌کند، می‌تواند باعث بازدارندگی و ترساندن دشمن شود. این موضوع حتی بیش از اینکه دشمنان آمریکا را بترساند، باعث تاثیرپذیری متحدان سنتی واشنگتن شده است. در همین راستا عربستان سعودی نمی‌تواند واکنشی به توهین‌های مکرر دونالد ترامپ که به صورت تقریبا روزانه مطرح می‌شود، ارائه کند.