شرایط سخت اقتصادی فرصتی برای استفاده از نخبگان است

دکتر محمد صالح ترکستانی با اشاره به دیدار نخبگان با مقام معظم رهبری به خبرنگار مهر اظهار کرد: ساز و کار بکارگیری نخبگان در هر جامعه را می توان به ساختار بازار تشبیه کرد که در آن از یک طرف موضوع عرضه استعدادها و از طرف دیگر تقاضای استعدادها مطرح می شود.

وی با بیان اینکه در کشور ما بیشتر در محافل و رسانه ها موضوع اشکالات کشور در ایجاد تقاضا برای نخبگان مطرح است، خاطر نشان کرد: این موضوع در جای خود از اهمیت به سزایی برخوردار است و یکی از انتظارات به حقی که از مجموعه هایی مانند بنیاد ملی نخبگان وجود داشته تسهیل این موضوع بوده و هست؛ لیکن باید به این موضوع دقت داشت که اساسا تا زمانیکه سازوکار سازمان های کشور ما بر اساس کارایی و اثربخشی شکل نگیرد و معیار پیشرفت افراد در نظام های اداری دولتی و شبه دولتی استعداد و توانایی آنها نباشد هیچ قانون و مشوق و عامل تنبیهی نمی تواند سازمانها را به تقاضای نخبگان سوق دهد.

ترکستانی تاکید کرد: کشور ما بر پایه اقتصاد نفتی بوده و این فراوانی منابع، مانع از نمایان شدن بسیاری از عدم کارایی های سیستم های اداری شده است؛ بر همین اساس شرایط سخت اقتصادی حاکم بر جامعه امروز فرصت بی بدیلی است برای کشور که عرصه کار و خدمت را برای نخبگان و صاحبان استعدادهای برتر فراهم کند.

وی در توضیح بخش عرضه این بازار افزود: باید در تعریف بین نخبگی و استعدادبرتر تمایز قائل شد؛ از نگاه سند راهبردی کشور در امور نخبگان، استعدادهای برتر غالبا جوانانی هستند که در حوزه های مشخصی مانند مسائل علمی، فرهنگی، هنری و ... از استعداد و توان برتری برخوردارند و باید این استعداد خود را تقویت و در مسیر رشد هدایت شوند اما نخبگان، صاحبان استعدادهای برتری هستند که توانسته اند استعداد خود را بارور و با ورود به حل معضلات و مشکلات کشور اثرگذاری خود را در جامعه به اثبات برسانند.

به گفته ترکستانی، بنیاد ملی نخبگان در مسیر شناسایی، پرورش و هدایت استعدادهای برتر فعالیت می کند و برنامه هایی برای آنها دارد که درنهایت بتوانند در حل مشکلات کشور نقش اثرگذاری ایفا کنند.

معاون توسعه و مدیریت منابع بنیاد ملی نخبگان خاطر نشان کرد: در همین راستا در تلاش هستیم تا استعدادهای برتر و نخبگان را از نخبه نماها جدا کنیم و آنها را در مسیر توانمند سازی قرار دهیم.

ترکستانی با بیان اینکه در جامعه به صورت طبیعی نخبگانی حضور دارند که برخی از آنها تحت حمایت و برخی دیگر بدون حمایت بنیاد ملی نخبگان فعالیت می کنند، ادامه داد: ما زمانی می توانیم فردی را نخبه بنامیم که این نخبگی فقط نخبه روی کاغذ نباشد؛ بالاخره باید ویژگی هایی داشته باشد که یک سازمان و نهاد را متحول کند.

وی عنوان کرد: متاسفانه در ذهنیت عامه نخبگی بر اساس مدرک، مقاله، معدل و ... تعیین می شود و این نمی تواند معیار درستی برای نخبگی باشد. شاید یک فردی از نظر مدارک علمی جایگاه خوبی داشته باشد ولی نتواند به خوبی در کشور برای ایفای نقشی عمل کند.

مشکل نخبه نما داریم

معاون توسعه و مدیریت منابع بنیاد ملی نخبگان تاکید کرد: متاسفانه ما در کشور با معضل نخبه نمایی هم مواجه هستیم که گاهی توسط رسانه های ناآگاه تشدید هم می شوند. این افراد که به ظاهر معیارها و مدارک مدنظر بنیاد ملی نخبگان برای بهره مندی از تسهیلات بنیاد را ارائه می کنند، دارای یک ویژگی مشترک هستند و آن طلبکاری از جامعه است.

ترکستانی تاکید کرد: نخبه واقعی خود را مدیون جامعه دانسته و در هر جایگاهی تلاش می کند قدمی مثبت هرچند کوچک برای بهبود جامعه بردارد.

وی افزود: بر همین اساس ما در بنیاد به صورت مستمر در حال به روز رسانی معیارهایی هستیم که بر اساس آن صاحبان استعداد های برتر را شناسایی و حمایت کنیم؛ ما امیدوار هستیم با تقویت سامانه های اطلاعاتی در بنیاد ملی نخبگان فرایندی ایجاد کنیم که بر اساس آن شناسایی این استعدادها مستقیما توسط بنیاد و نه فقط از طریق اعلان عمومی برای دریافت مدارک و احراز استعداد برتری باشد.

نمی توان نخبه را با پول در کشور نگه داشت

وی خاطر نشان کرد: رفع مشکلات مالی همه اقشار جامعه و بخصوص نخبگان از وظایف هر دولتی است لیکن ما باید بدانیم که نمی توانیم نخبه را با پول در کشور نگه داریم؛ و این تفکر اشتباه است که اگر به یک نخبه پول بیشتری بدهیم می ماند.

ترکستانی با بیان اینکه نگه داشتن نخبگان با پول اشتباه است، بیان کرد: دلبستگی و وابستگی به کشور، می تواند نخبگان را نگه دارد و پول عامل اصلی نیست.

حرف اصلی نخبگان ایرانی خارج از کشور

وی با اشاره به مستعدانی که جذب کشورهای خارجی می شوند، گفت: اکثر این افراد همواره می گویند که در ایران از استعداد ما استفاده بهینه نمی کنند که این موضوعی بسیار کلیدی است و بنیاد نیز به صورت مفصل برای آن برنامه دارد. بعنوان مثال در طرح شهید احمدی روشن استعدادهای برتر دانشجویی را در معرض کار واقعی قرار می دهیم؛ این افراد باید تقویت شوند تا با دلبستگی هایی که به کشورشان دارند بتوانند خدمات ارزشمندی به کشور ارائه دهند.

ترکستانی با بیان اینکه ما در بنیاد ملی نخبگان، روی فرایند ها و فعالیت های نخبگان برای ورود آنها به حل معضلات کشور برنامه ریزی می کنیم، گفت: با برنامه های این بنیاد ظرفیت های جذب مستعدان چه در بخش غیر دولتی و چه در بخش دولتی با اصلاحاتی در قانون مدیریت خدمات کشوری بیشتر شده است.

معاون توسعه و مدیریت منابع بنیاد ملی نخبگان خاطر نشان کرد: زمانیکه نخبه نماها از روند حمایتی دور باشند و بیشتر مستعدان برتر در مسیر تقویت توانایی های خود در راستای حل معضلات کشور تلاش کنند منویات رهبری هم اجرایی خواهد شد.