تهیه یک طرح جدید؛ طرح «یارانه بنزین» برای پرداخت هزینه بنزین، پرداخت قبض برق و آب و گاز و کرایه اتوبوس و مترو

خبرهایی از تهیه و تدوین طرحی در مرکز پزوهش‌ها به گوش می‌رسد که طبق آن یارانه بنزین به تمام ایرانی‌های دارای کد ملی تعلق می‌گیرد.

این طرح از یکسال پیش در مرکز پژوهش های مجلس درحال تهیه و تدوین است که به موجب آن بنزین به هر فرد ایرانی به جای سهمیه به هر خودرو اختصاص می‌یابد.

به سراغ کاظم جلالی رئیس مرکز پژوهش های مجلس رفتیم تا جزئیات این طرح را از وی جویا شویم:

جلالی در گفتگو با خبرگزاری فارس در این باره گفت: سیاستگذاری درباره بنزین در ایران همواره موضوعی پرچالش بوده و تبدیل شدن این محصول به کالایی شاخص در نگاه جامعه سبب شده تا قیمت‌گذاری آن ابعاد اقتصادی، سیاسی و اجتماعی گسترده‌ای پیدا کند.

جلالی در همین زمینه اضافه کرد: نظر ما صرفا کارشناسی است و هنوز هیچ تصمیمی اتخاذ نشده است.

* تحلیل شرایط فعلی مصرف بنزین در ایران

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با اشاره به روند رو به رشد مصرف بنزین در کشور، ‌تصریح کرد: شرایط مصرف بنزین در ایران نشان می‌دهد که ادامه شرایط کنونی موجب شده تا واردات بنزین اجتناب‌ناپذیر باشد و قاچاق آن نیز ادامه یابد.

وی افزود: در شرایط فعلی هر فردی که تحرک و جابجایی بیشتری داشته باشد، از بنزین ارزان بیشتری استفاده می‌کند و برعکس، آنهایی که نیاز به سفر درون شهری یا برون شهری کمتری دارند از یارانه پنهان کمتری استفاده می کنند که محاسبه مقدار یارانه پنهان بستگی به در نظر گرفتن نرخ ارز مبنا متفاوت خواهد بود.

* اختصاص یارانه ۶۰ هزار میلیارد تومانی به بنزین

رییس مرکز پژوهش های مجلس یادآور شد: دولت سالانه حداقل حدود 40 هزار میلیارد تومان یارانه پنهان از طریق توزیع بنزین به خودروهای شخصی و حدود 20 هزار میلیارد تومان یارانه پنهان به خودروهایی مانند تاکسی‌های سنتی و اینترنتی، وانت و ... که خدمات عمومی ارائه می دهند، تخصیص می‌دهد.

جلالی با بیان اینکه بر اساس آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد 50 درصد خانوارها از خودروی شخصی استفاده می‌کنند، گفت: بنابراین آمار اینگونه می‌توان گفت که نیمی از خانوارها از یارانه پنهان بنزین استفاده نمی‌کنند، در نتیجه پرداخت یارانه بنزین می‌تواند امتیازی برای این خانوارها باشد ضمن آنکه خانوارهای دارای خودروی شخصی نیز با دریافت یارانه بنزین به میزان مصرفشان از این یارانه استفاده خواهند کرد.

* طرح مرکز پژوهش‌ها برای پرداخت «یارانه بنزین»

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان اینکه از آذر ماه 1396 این مرکز طرح ارائه بنزین به هر فرد به جای هر خودرو را در دست بررسی دارد، گفت: در این طرح یارانه نقدی تغییر نخواهد کرد و مطابق قبل و سیاست‌ها‌ی موجود اجرا خواهد شد اما به هر ایرانی دارای کد ملی، به‌اندازه مشخصی اعتبار استفاده از بنزین به‌طور ماهانه تعلق می‌گیرد. این سهمیه‌ها به‌جای کارت سوخت در کارت ملی هوشمند افراد و یا کارت بانکی که از آن به عنوان کارت سوخت برخط تعبیر می‌شود، بارگذاری می‌گردد.

وی در تشریح اعتبارات اختصاص یافته به کارت افراد و اشخاص، تصریح کرد: اعتبار تخصیص یافته در کارت فقط قابلیت پرداخت هزینه بنزین در پمپ بنزین‌ها، پرداخت قبض برق و آب و گاز طبیعی خانوارها و کرایه اتوبوس و مترو در طول ماه را داشته و در پایان ماه در صورت باقی ماندن اعتبار در کارت، به صورت نقد از خودپردازها قابلیت برداشت خواهد داشت.

جلالی در تکمیل این توضیحات، خاطرنشان کرد: در صورت عدم مصرف بنزین، فرد می‌تواند اعتبار خود را به افراد دیگر از طریق واگذاری اعتبار بفروش برساند، در مرحله اول، در انتهای هر ماه اعتبار باقی مانده در کارت به دولت واگذار و معادل ریالی آن در کارت‌های افراد قابل برداشت خواهد شد و در مرحله بعد با راه‌اندازی بازار بنزین سناریوهای مطلوب‌تری در دسترس خواهد بود.

وی با بیان اینکه این طرح سعی بر توزیع عادلانه‌تر یارانه پنهان بین عموم مردم دارد، تاکید کرد: در این طرح توزیع و مبنای تعیین سهمیه‌ها، داشتن خودرو نخواهد بود ضمن آنکه با اجرای این طرح منابع جدید درآمدی برای دولت به منظور گسترش حمل و نقل عمومی ایجاد خواهد شد. که امیدواریم دستاورد آن توجه جدی به حمل و نقل عمومی در راستای کاهش مصرف بنزین در شهرهای بزرگ و در نتیجه کاهش آلودگی هوا و ترافیک نیز باشد.

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس یکی از مهمترین دستاوردهای این طرح را جلوگیری از قاچاق سوخت به دلیل اختلاف چشمگیر قیمت در داخل و خارج از کشور دانست و گفت: با اجرای این طرح این امیدواری وجود دارد که مدیریت عرضه سوخت در کشور به صورت هدفمندتر شود.

* کاهش فشار تورم بر مردم با اجرای طرح «یارانه بنزین»

جلالی توضیح داد: با افزایش هزینه‌های زندگی مردم به دلیل رشد قیمت‌ها، امید است تا با پرداخت یارانه بنزین، این پرداخت‌ها بخشی از فشار تورم ماه‌های گذشته بر خانوارها را کاهش دهد ضمن آنکه انتظار می‌رود تا این طرح به تغییر شیوه زندگی از استفاده از حمل و نقل عمومی به جای خودروی شخصی منجر شود.

وی افزود: طرح ارائه شده فعلی برای بنزین باعث خواهد شد تا قدرت انتخاب و اختیار در برابر خانوارها قرار گیرد و از این طریق به خانوارها این امکان داده می‌شود تا از بین استفاده از خودروی شخصی با صرف یارانه اختصاص یافته و یا استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی و دریافت مبلغ نقدی یارانه بنزین، یک مورد را براساس الگوی مصرف زندگی خود انتخاب کنند.

* طرح مدیریت حامل‌های انرژی تدوین می‌شود

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس تاکید کرد: مرکز پژوهش‌های مجلس برای مدیریت مصرف سایر حامل‌های انرژی نیز در حال تدوین طرح های دیگری است که به زودی به اطلاع مردم شریف ایران خواهد رسید.

جلالی تصریح کرد : این طرح از سال گذشته در مرکز پژوهش‌های مورد مطالعه قرار گرفت و نخست چندان موافقی نداشت، لیکن با کار مداوم مرکز و تشکیل جلسات توجیه علمی طرح هم اینک موافقان زیادی در مجموعه حاکمیت دارد.

وی افزود: این صرفا در حد یک نظریه است. هنوز هیچ تصمیمی از ناحیه دولت و مجلس اتخاذ نشده است و خوب است صاحب‌نظران این طرح و سایر طرح ها را به بوته نقد و بررسی بسپارند.

جلالی گفت : یکی از مشکلات اصلی کشور ما این است که مستمندان و دهک‌های پایین جامعه هزینه پولدارها و دهک های بالا را می پردازند و این دقیقا خلاف عدالت و فلسفه انقلاب اسلامی است . ما حتی امروز می توانیم برق و بنزین مجانی به افرادی که در اندازه الگوی مصرف استاندارد مصرف می کنند، بدهیم. به شرط آنکه پر مصرف ها هزینه واقعی برق و بنزین مصرفی خود را بپردازند.

رئیس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ادامه داد : هنگامی که شما تصمیم می گیرید به خودرو سهمیه بنزین بدهید، دقیقا حداقل پنجاه درصد جامعه را از حق خود محروم ساخته‌اید، و این خلاف عدالت است ولی وقتی بنزین سهمیه هر فرد ایرانی شد، این نزدیک به عدالت است.

کاظم جلالی همچنین افزود: تاکنون در مسیر گرانی بنزین همواره مردم و خصوصا قشر مستضعف بیشترین آسیب را دیده است. در این طرح گرانی بنزین با تبیین دقیق ابعاد آن و پول مستقیمی که به افراد و خانوارها در این شرایط سخت می‌رسد، می‌تواند حتی این گرانی از ناحیه مردم خصوصا مستضعفین و صاحبان انقلاب اسلامی مورد پشتیبانی قرار گیرد و بدین نحو که اگر بنزین به شکل سهمیه هر ایرانی بیست لیتر با قیمت هزار تومان در اختیار مردم قرار گیرد و قیمت آزاد آن به طور مثال حدود ۳ یا ۴ هزارتومان باشد، در نتیجه هر ایرانی مبلغ حدود شصت هزار تومان دریافت و به هر خانوار پنج نفره ایرانی مبلغ سیصد هزارتومان خواهد رسید و ثروتمندی هم که در شمال تهران دارای چنداتومبیل است، ضمن برخورداری مساوی از حق خود در صورت مصرف مازاد، باید هزینه آن را بپردازد.

* اجرای طرح با تورم ۲ درصدی

وی همچنین در خصوص تورم این طرح گفت: طبق بررسی های انجام شده در مرکز پژوهشها و مشورتهای بسیار زیاد با کارشناسان حوزه های مختلف پیش بینی حدود دو درصدی تورم می شود.

رئیس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی افزود: دولت به جای اعطای بسته های غذایی به مردم که تبعات منفی از جمله نرسیدن به گروههای هدف و ... را دارد ، با اعطای مابه‌التفاوت قیمت بنزین عملا در این شرایط سخت اقتصادی کمک عادلانه ای هم به همین اقشار نموده است .

جلالی در پایان گفت‌وگو خود با فارس گفت: باید رسانه ها و از جمله صدا و سیما فرصت دهند تا ما ابعاد کامل طرح مرکز پژوهشها را تبیین نماییم و نقاط ضعف و قوت آن به خوبی شناخته شود.