مردم استان لرستان نیز همچون دیگر اقوام ایرانی همواره آیینهای شب یلدا را ارج نهاده و از چند روز قبل از رسیدن آن شب، خود را برای برگزاری آیینهای ویژه آن مهیا میکنند.
به گزارش ایسنا منطقه لرستان، مردم این استان نیز هر سال طولانیترین شب سال "شب یلدا" را با آداب و رسوم ویژهای سپری میکنند. آداب و رسوم طولانیترین شب سال در آغاز فصل زمستان همواره از گذشتههای دور در جای جای ایران زمین مرسوم بوده و آیینهای ویژه آن نیز توسط مردم هر شهر و دیاری به شکلهای مختلف برگزار میشود.
امشو اول قاره
شب یلدا یا شب چله که مردم این خطه در گویش لری خود به آن " اول قاره " میگویند به همراه آداب و رسوم ویژهای اجرا میشود که از گذشتههای دور نسل به نسل انتقال یافته است.
در شب یلدا بسیاری از پشت بام منازل این شهر مملو از جوانان و نوجوانانی است که با شور و شوق فراوان عبارت "امشو اول قاره" (امشب شب یلدا است) را در شهر طنینانداز کرده و حال و هوای خاص شب یلدا را دو چندان میکنند.
در این شب نوجوانان و جوانان با تاریک شدن هوا به پشت بام منازل همسایه رفته و شالی را به حیاط منزل آویزان میکنند و با سردادن شعار جمعی "امشو اول قاره، خیر د هونت بواره، نون و پنیره و شیره، کیخا حونت نمیره" از صاحبخانه میخواهند تنقلات شب یلدا را در شال آنها بریزد.
تهیه گندم، کنجد و شاهدانه که به اصطلاح عامیانه به آن "گندم شادونه" میگویند، نخود، کشمش، پسته، بادام، گردو و انواع شیرینیهای محلی از جمله تنقلاتی است که مردم این دیار در شب یلدا از آنها استفاده میکنند.
غذای مخصوص مردم لرستان در شب یلدا بوقلمون، گوسفند، سبزی پلو ماهی و خورشت سبزی است. بنا به سنت دیرینه، اغلب خانوادههای لرستانی شب یلدا را در کنار بزرگان طایفه به ویژه پدربزرگها و مادربزرگهای خود سپری میکنند.
تفال به دیوان حافظ
خواندن دیوان حافظ و تفال به آن، شاهنامه فردوسی و داستان سرایی از دیگر آدابی است که در شب یلدا زینت بخش محافل گرم مردم این دیار بوده و از محبوبیت ویژهای نیز نزد مردم برخوردار است.
یکی از سنتهای دیرینه مردم این دیار در شب یلدا رفتن به پشت بام منازل و طلب کردن تنقلات شب یلدا ست.
قاشقزنی
یکی دیگر از رسوم دیرینه مردم این دیار در شب اول قاره سنت قاشق زنی است. دراین آیین نیز افراد با پوشاندن سر و صورت خود به درب منازل رفته و با به صدا در آوردن قاشق صاحب خانه را از حضور خود آگاه میکنند. در این هنگام صاحب خانه نیز به میمنت این شب مقداری از تنقلات و شیرینی خانگی را در ظرف آنان میریزد.
در لرستان مردم در شب چله «گندم شیره» میخورند که گندمی است که در شیره میخیسانند و زردچوبه و نمک را با آن مخلوط میکنند؛ سپس آن را روی ساج برشته میکنند و همراه خلال بادام، گردو، کشمش، سیاه دانه و کنجد مخلوط میکنند و میخورند.
یکی دیگر از رسوم زیبای لرها به این شکل بوده که پسران کوچک و نوجوان شب یلدا بر پشت بام خانهها میرفتند و کیسهای را به همراه طنابی از سوراخ دودکش خانهها به داخل آویزان میکردهاند و شعری محلی میخواندند با این مضمون که:
صاحبخانه، انشاءالله خیر به خانه ات ببارد و کدخدای خانهات نمیرد. چیزی بده این پسر کوچک بیاورد.
صاحبخانه از تنقلاتی که برای شب چله تدارک دیده بود داخل کیسه میگذاشت و گاهی پیش آمده که صاحبخانه برای مزاح دختر خردسال کوچکش را در کیسه گذاشته و آن پسر کیسه را کشیده بالا و این آشنایی در خیلی از موارد باعث ازدواج در بزرگسالی میشده است.
انتهای پیام