«قاچاق انسان» با سرعت 180 کیلومتر/ فرار از ناامنی پایان ندارد

خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها: اسمش «نیاز» است در یکی از آپارتمان‌های نیمه ساخته خیابان آیت‌الله صالحی در شهر کرمان کار می‌کند، گچ کار است و همراه یک پسربچه ۱۰ ساله به کرمان آمده و مشغول کار شده است. حدود ۲۵ سال سن دارد و برادر ۱۰ ساله‌اش «یاور» نام دارد و نمی‌تواند فارسی صحبت کند، از «نیاز» در خصوص نحوه آمدنش به کرمان می‌پرسم و می‌گوید از قندهار به کرمان آمده و محل زندگی‌اش یک روستا در حومه قندهار است.

این مرد افغانستانی می‌گوید: در افغانستان اگر در شهرهای بزرگ زندگی کنید یا سرمایه و ثروت داشته باشید می‌توانید زندگی خوبی داشته باشید؛ اما اگر در محلی که زندگی می‌کنید امنیت نباشد یا کاری وجود نداشته باشد مرد خانه باید خانه‌اش را ترک کند. برخی که می‌توانند به اروپا می‌روند و برخی به پاکستان و کشورهای عربی می‌روند اما برای ما فقیرها که مهارت خاصی هم نداریم و به‌زحمت می‌توانیم هزینه‌های سفرمان را تأمین کنیم، بهترین گزینه سفر به ایران است.

از قندهار تا ایران

از قندهار با هر زحمتی بود خودمان را به مرز رساندیم و با چند نفر ارتباط گرفتیم، یک‌میلیون تومان به ازای هر نفر از ما گرفتند و با چند راه‌بلد از مسیرهای صعب‌العبور پیاده از مرز عبور کردیم. پیرمرد، جوان و بچه همراه ما بودند. دو روز در راه بودیم و شب‌ها را به‌سختی در سرمای کوهستان گذراندیم.

در یک پژو ۱۷ نفر سوار شدیم روی همدیگر نشسته بودیم حتی چندین نفر در صندوق عقب ماشین سوار شدند و خودرو با سرعت به راه افتاد یک روز صبح در نزدیکی یکی از جاده‌ها ما را رها کردند و تپه‌ای به ما نشان دادند که ماشین‌ها برای انتقال ما از مرز آنجا می‌آمدند. پشت یک تپه منتظر ماندیم تا اینکه حدود ۱۰ ماشین‌سواری آمدند راننده‌ها برای انتقال هر نفر از یک‌میلیون و ۵۰۰ به بالا پول می‌گرفتند و هر کس هرقدر می‌توانست پول بیشتری می‌گرفت.

در یک پژو ۱۷ نفر سوار شدیم روی همدیگر نشسته بودیم حتی چندین نفر در صندوق‌عقب ماشین سوار شدند و خودرو با سرعت به راه افتاد. در اکثر موارد سرعت بالای ۱۵۰ کیلومتر بود و از راه‌های فرعی عبور می‌کردیم تا توانستیم بعد از عوض کردن چندین ماشین خودمان را به یزد برسانیم، چند ماهی کار کردم و چون فصل کار تمام شده بود برای کار به کرمان آمدم.

پسرعموی من چند ماه قبل خودش را به ترکیه رساند و از آنجا به آلمان رفت. وضع او از ما خیلی بهتر است اما اینجا هم کار فراوان پیدا می‌شود امسال کار در زمین‌های پسته نبود اما بنایی بهترین کار برای افغانستانی‌هاست.

وقتی در خصوص نوسانات ارزی از او سؤال می‌پرسم می‌گوید: نسبت به قبل درآمد ما کمتر شده اما این امر موجب نشده کسی ایران را ترک کند چون ما از ناامنی و بیکاری فرار کرده‌ایم؛ درآمدمان کم شده اما می‌توانیم پولی در بیاوریم و برای خانواده‌هایمان بفرستیم.

نسبت به قبل درآمد ما کمتر شده اما این امر موجب نشده کسی ایران را ترک کند چون ما از نا امنی و بیکاری فرار کرده ایم

نیاز می‌گوید: در روستای ما در افغانستان هر مرد یک اسلحه دارد آنجا قانون اسلحه است چند وقت قبل یکی از برادرانم در یکی از دعواها در افغانستان کشته شد اما اینجا در ایران امنیت داریم و کار هم هست. ارزش پول ایرانی کمتر شده اما هنوز هم حداقل جانمان حفظ می‌شود.

اما بسیاری از این افراد که از آن‌سوی مرزها برای فرار از طالبان و درگیری‌های قومی و قبیله‌ای به سمت ایران می‌آیند، سفرشان ناتمام می‌ماند نمونه این سفرهای ناتمام در ریگان روی داد و یک خودروی تویوتا که ۱۰ افغانستانی را به سمت کرمان می‌برد در میانه راه با یک کامیون برخورد کرد و سه نفر از آن‌ها کشته شدند و هفت نفر دیگر زخمی.

تصادف‌های بی‌پایان شوتی‌ها در جاده‌های شرق

این فقط مشتی نمونه خروار است، اگر مروری بر خبرهای حوادث جاده‌ای شرق کرمان کنید آمار تصادف‌های جاده‌ای اتباع غیرقانونی سر به فلک می‌کشد، هرچند هنوز آمار دقیقی از این تلفات منتشرنشده اما مردم بومی که در شهرستان‌ها و روستاهای اطراف جاده‌ها زندگی می‌کنند نیز به تنگ آمده‌اند. بروز حوادث فقط گریبان افغانستانی‌ها را نگرفته بلکه در سوی دیگر قربانیان مسافران بی‌گناهی هستند که از این جاده‌ها عبور می‌کنند.

کمتر مسئولی در استان کرمان تمایل دارد در خصوص این حوادث و میزان تردد افاغنه در این استان آمار ارائه کند و مراجعه خبرنگار ما به مسئولان تقریباً بی‌نتیجه ماند.

سراغ یکی از افرادی می‌رویم که سابقاً به‌قول‌معروف «افغانی کِش» بوده است و می‌گوید: وقتی شغلی وجود ندارد و زمینه اشتغال نیست مردم چاره‌ای جز قاچاق ندارند. تا چند ماه قبل قیمت یک پژو در کارخانه ۳۰ میلیون تومان بود، هر بار که از شهرستان‌های غربی سیستان به سمت مرکز استان یا یزد مسافر بزنید از هر افغانستانی می‌توانید تا دو میلیون تومان بگیرد.

۱۷ مسافر در یک پژو

وی می‌گوید: هر بار حداقل ۱۵ و حداکثر ۱۷ تا ۱۸ نفر را می‌توانید سوار کنید، پنج نفر در صندوق‌عقب، سه نفر جلو و بقیه در صندلی عقب سوار می‌شوند، البته بستگی به جثه این افراد دارد.

این مرد می‌افزاید: شما اگر دومرتبه این کار را انجام دهید هزینه خرید پژو تأمین می‌شود و بقیه سود است، البته این را هم بگویم ما از مرز آن‌ها را سوار نمی‌کنیم، این افراد برای رسیدن به استان‌های مرکزی باید چندین بار خودرو عوض کنند. مثلاً از مرز تا شهرستان ریگان و یا شهرستان بم یک مسیر است و از بم به سمت شهرستان‌های مرکزی یک مسیر و اگر کسی بخواهد به استان‌های مرزی برود هم باید سوار یک خودروی دیگر شود.

این تجارت به ظاهر هم برای افغانها سود دارد و به کار و شغل می رسند و هم برای افغانی کش هایی که در اثر خشکسالی مزارع شان خشک شده و یا به هر دلیل بیکار شده اند و اکثرا از قشر ضعیف جامعه هستند

این تجارت به‌ظاهر هم برای افغانستانی‌ها سود دارد و به کار و شغل می‌رسند و هم برای افرادی که بر اثر خشک‌سالی مزارعشان خشک‌شده یا به هر دلیل بیکار شده‌اند و اکثراً از قشر ضعیف جامعه هستند و حالا وارد زنجیره قاچاق انسان شده‌اند.

یکی از راننده‌های جاده مسیر کرمان – جیرفت به من توصیه می‌کند که از مسیر دلفارد به سمت کرمان سفر نکنم دلیلش هم وجود «شوتی‌ها» یا همان خودروهای حامل اتباع افغانستانی است که با سرعت نزدیک به ۲۰۰ کیلومتر در ساعت در جاده حرکت کرده و هیچ قانونی را رعایت نمی‌کنند. این راننده می‌گوید این خودروها خیلی‌ها را در این جاده‌ها عزادار کرده‌اند.

نه نوسانات ارزی توانسته جلوی قاچاق انسان از مرزهای شرقی را بگیرد نه قانون و برخوردهای قهری؛ این جاده غیرقانونی هنوز هم ادامه دارد و پایانش مشخص نیست.

نماینده مردم سیرجان و بردسیر در گفتگو با مهر در خصوص قاچاق انسان می‌گوید: حدود ۳۰۰ هزار افغانستانی دارای مجوز و یا غیرقانونی در استان کرمان حضور دارند و انتقال این افراد از سمت مرزها برای برخی افراد سودجو پردرآمد است و باید با این قاچاقچیان برخورد قانونی شود.

شهباز حسن‌پور می‌گوید: حضور این افراد بسیاری از فرصت‌های کاری را نیز گرفته است و ساماندهی این افراد بسیار مهم است اما اقدام قابل‌توجهی در این خصوص صورت نگرفته است.

مسئولان یک طرح مدون برای ساماندهی ارائه کنند

وی تصریح کرد: از مسئولان می‌خواهیم یک طرح مدون برای ساماندهی افغانستانی‌های مهاجر ارائه کنند.

وی به بالا رفتن میزان بیکاری در استان اشاره و بیان کرد: حضور اتباع خارجی باید کاملاً قانونمند باشد و هر فردی که وارد کشور می‌شود شناسایی‌شده و مشخص باشد.

از سوی دیگر محمدرضا پور ابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس و نماینده مردم کرمان می‌گوید: ما از ابتدای جنگ افغانستان میزبان خوبی برای اتباع افغان بوده‌ایم.

وی می‌گوید: بسیاری از این افراد بعد از پایان جنگ به افغانستان برگشته‌اند اما برخی هم برای رسیدن به فرصت‌های شغلی و زندگی بهتر به ایران می‌آیند و در استان‌های مختلف حضور دارند.

حضور مهاجران افغانی باید کاملا قانونمند باشد و نباید زمینه های قاچاق در استان فراهم شود

وی می‌افزاید: حضور این افراد باید کاملاً قانونمند باشد و نباید زمینه‌های قاچاق در استان فراهم شود.

وی به این آمار اشاره کرد که ۱۰ درصد جمعیت استان کرمان را افاغنه تشکیل می‌دهد و اطلاعات دقیقی از این افراد در دسترس نیست به همین دلیل ساماندهی اتباع باید انجام و از قاچاق نیز جلوگیری شود.

پور ابراهیمی گفت: ما به ساماندهی نیاز داریم نه طرد این افراد؛ نباید فراموش کنیم چند سال قبل که این افراد از استان طرد شدند برای تأمین نیروی کار ساختمانی و کشاورزی با مشکل مواجه شدیم.

جاده‌های شرق کرمان هنوز هم میدانی برای تاخت‌وتاز و انتقال قاچاق افغانستانی‌ها به استان‌های مرکزی است و در این میان هر روز بر آمار تصادف‌های جاده‌ای و بیکاری جوانان استان کرمان افزوده می‌شود.