اقدام کارگردان «گشت2» به توصیه کارگردان «مارموز» ؟

عصر ایران ؛ کاوه معین‌فر - در چند روز گذشته خبری منتشر شد که فیلم «ژن خوک» ساخته سعید سهیلی با وجود اینکه فرم جشنواره ملی فیلم فجر را پر کرده است ولی ممکن است به این رویداد سینمایی نرسد، سهیلی گفته است: « به دلیل طولانی شدن فیلمبرداری، فیلم به جشنواره نمی‌رسد و از سوی دیگر نگران به وجود آمدن حاشیه برای «ژن خوک» هم هستم! »

این سخن اخیر که کارگردان اشاره کرده است نگران به وجود آمدن حاشیه برای فیلمش است به نوعی تائید گفته‌های کمال تبریزی در افتتاحیه فیلم "مارموز" است که گفته بود: « بر اساس تجربه به تدریج متوجه شدم فیلم‌هایی مانند «مارموز» که کمی حساسیت برانگیز است قبل از نمایش عمومی نباید در جشنواره فیلم فجر این فیلم‌ها را نمایش داد.

جشنواره فیلم فجر تبدیل شده به محلی که دوستان دیگر و افرادی دیگر از نهادهایی به جز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به تماشای فیلم‌ها می‌نشینند و بعد گزارش فیلم و آثار آن را به جاهای دیگر و نهادهای دیگر ارائه می‌کنند و بعد آن نهادها با وزارت ارشاد نامه‌نگاری می کنند چرا مثلاً فلان فیلم به یک مسئله حساس اشاره کرده و یا فلان صحنه چرا در فیلمی وجود دارد. این مسئله فیلمسازان را دچار سختی و مشکلات می‌کند و در راه گرفتن پروانه نمایش دچار مشکل می‌شوند».

اهمیت این قضیه در این است که یکی از اعضا شورای پروانه نمایش وزارت ارشاد (کمال تبریزی) چنین راه حلی را ارائه داده است که خود به شکل مستقیم در جریان اتفاقات پشت پرده صدور پروانه نمایش برای فیلم‌ها در سینمای ایران است و ذکر چنین راهکاری نکته جالب توجهی است.

«گشت ۲» فیلم قبلی سعید سهیلی در بهمن ماه سال ۹۵ در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر به نمایش در آمد و در اسفند ماه همان سال به عنوان یکی از فیلم‌های اکران نوروز ۹۶ روی پرده رفت. این فیلم با فروشی بیش از ۲۱میلیارد تومان عنوان سومین فیلم پرفروش سال ۹۶ و چهارمین فیلم پرفروش تاریخ سینمای ایران را از آن خود کرد.

البته اکران «گشت ۲»بدون حاشیه نبود و سهیلی در اعتراض به قاچاق فیلم و پخش شدن نسخه دانلود آن قبل از اتمام اکران و ارائه در نمایش خانگی کارت عضویت خانه سینما و کانون کارگردانان را آتش زد واعلام کرد این حرکت او به نشانه اعتراض به رفتار منفعلانه‌شان در برابر قاچاق فیلمش است.

با توجه به موضوع فیلم «ژن خوک» که طبق شنیده‌ها به بحث "ژن خوب" و مسائل مرتبط با رانت مرتبط است می‌توان حدس زد اقدام سهیلی در راستای توصیه کمال تبریزی است و تصمیم گرفته است تا فیلمش بدون حاشیه‌های احتمالی نمایش در جشنواره فجر مستقیم راهی اکران شود.

انصافا در چنین موقعیتی فیلمسازانی که با سرمایه شخصی یا بخش خصوصی (بدون حمایت ارگان‌ها) فیلم ساخته‌اند حق دارند که نگران فیلمشان باشند چون با یک حاشیه و یا یک نامه نهاد یا ارگانی خاص می‌تواند فیلم آنها برای مدتی نامشخص درگیر اتفاقاتی چون دریافت پروانه نمایش، قرارداد اکران و ... گردد.


نکته قابل ذکر دیگر در این بحث هدف گذاری جشنواره فجر است، بعد از بیش از 36 دوره برگزاری آن هنوز نحوه انتخاب فیلم‌ها برای جشنواره در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، بسیاری از فیلم‌ها برای جشنواره انتخاب می شوند که انصافا تنها محل ارائه این فیلم‌ها در سالن سینما و اکران است، فیلمی نیست که در جشنواره در لیست انتخاب قرار گیرد.(ولی همواره شاهد هستیم که این اتفاق می‌افتد).

در اینکه جشنواره فجر باعث حاشیه‌سازی برای برخی فیلم‌ها می‌شود شکی نیست ولی از طرفی دیگر برای برخی فیلم‌ها هم همین حاشیه‌های بوجود آمده در جشنواره فجر باعث می شود که آن فیلم به چشم آید و اساسا بسیاری اتفاقات دیگر را به نفع فیلم رقم زند.

اما همان گونه که در یادداشتی دیگر به همین قلم اشاره شده بود مهمترین نکته چنین اتفاقاتی این است که سازمان سینمایی و وزارت ارشاد استقلالش را حفظ کند، بر اساس قانون تنها مرجع تصمیم گیرنده کشور درباره پروانه نمایش فیلم فقط وزارت ارشاد است و غیر از آن نهاد در صلاحیت هیچ مرجع دیگری نیست که در این قضایا دخالتی داشته باشد و ارشاد هم در دفاع از حق و حقوق مادی و معنوی هنرمندان و فیلمسازان نباید کوتاه بیاید.