شهرآورد برد – برد قاضی و متهم در کرمان

کرمان - ایرنا - لبخند، حوصله و خلاقیت نخستین نشانه هایی است که در نخستین برخورد با قاضی «محمد اطمینان»،صادرکننده بیشترین آرای جایگزین حبس در کرمان در ذهن متبادر می شود که نشان می دهد این قاضی خوش ذوق در شهرآوردی برد - برد، متهمان را با نوای «نه به زندان» به انجام خدمات عام المنفعه محکوم و تشویق می کند.

به گزارش ایرنا، این قاضی در آغازین کلام خود تاکید می کند ، باید فرهنگسازی و اطلاع رسانی لازم به جامعه انجام گیرد تا جامعه ، مجازات را خلاصه شده در زندان نبیند و به سمتی حرکت کنیم که در زمینه حبس زدایی در زمره کشورهایی باشیم که زندان ها فضای مساعدی برای اقدامات فرهنگی و آموزشی باشند.
اطمینان با تاکید بر این مطلب که زندان فایده ای برای زندانی، خانواده وی و جامعه ما ندارد ، گفت : گرچه سیاست تقنینی در رابطه با مجازات های جایگزین حبس از سال ها قبل وجود داشته اما از سال 1392 دستگاه قضایی به سمتی رفت که در برخی جرائم امکان اعمال مجازات های جایگزین حبس فراهم شد.
وی با اشاره به اینکه قاضی برای جرائمی که تا سه ماه حبس دارد باید از مجازات های جایگزین حبس استفاده کند، ادامه داد : در جرائمی که بین سه تا 6 ماه حبس دارند و متهم فاقد سابقه کیفری است و در جرائم غیرعمد نیز قاضی مخیر است که از مجازات های جایگزین حبس استفاده کند.
وی با اشاره به اینکه قانونگذار برای متهمان در حوزه جرائم امنیتی اجازه استفاده از مجازات های جایگزین حبس را نداده است، خاطرنشان کرد: اگر متهم مشمول تعدد جرم باشد و یکی از مجازات ها بیشتر از 6 ماه حبس باشد، نمی تواند از مجازات های جایگزین حبس استفاده کند.

* دندانپزشکی که مشمول مجازات جایگزین حبس شد
قاضی اطمینان با اشاره به محکوم شدن یک دندانپزشک به مجازات های جایگزین حبس ، گفت: اگر این فرد را به زندان فرستاده بودم ضمن ضربه زدن به بنیه کاری و حیثیتی وی، او از مسیر علمی خود خارج می شد؛ از این رو در زمان صدور حکم وی به این موضوع توجه کردم که کاری کنم که ضمن آنکه مجازات می شود، بتوانیم از علم و تخصص وی برای جامعه استفاده کنیم.
وی تصریح کرد: پس از بررسی های لازم متوجه شدیم سیستم بهداشت و درمان زندان نیاز به دندانپزشک دارد و از این رو او را به ارائه خدمات دندانپزشکی در زندان محکوم کردم.
رئیس شعبه 108 کیفری گفت : پزشک دیگری که به دلیل سهل انگاری و عدم رعایت نظامات دولتی و تقصیر در کار موجب فوت فردی شده بود را نیز به جای سه سال حبس به 500 ساعت ویزیت بیماران بی بضاعت در مناطق محروم محکوم کردم تا ضمن مجازات او، این فرد را به اجتماع بازگردانیم.
این قاضی خوش ذوق و خوش خلق کرمانی با اشاره به اینکه به صورت کلی قانونگذار در مجازات های جایگزین حبس دست قاضی را باز گذاشته است، ادامه داد: سازمان هایی مانند آموزش و پرورش، بهزیستی، جهاد کشاورزی، پزشکی قانونی، محیط زیست و برخی دیگر به عنوان نهادهای پذیرنده در مجازات های جایگزین حبس معرفی شده اند و اگر متهم بپذیرد به جای زندان، می تواند خدمات و فعالیت های عام المنفعه در مکان های یاد شده ارائه کند.
وی خاطرنشان کرد: البته هنوز مجازات های جایگزین حبس به صورت 100 در صد جا نیافتاده است و عامه مردم مجازات را در زندان می بینند اما از یک مرحله ای باید سنت شکنی شود و برای برگشت پذیری افراد محکوم همه باید دست به دست هم دهیم.
این قاضی دانش آموخته جزا و جرم شناسی با اشاره به اینکه در اعمال مجازات های جایگزین حبس بر حفظ وجاهت دستگاه ها تاکید شده است، اظهارداشت : قاضی در صدور مجازات های جایگزین حبس جوانب لازم را رعایت می کند تا متهمان وارد مسائل طبقه بندی و درون سازمانی دستگاه های پذیرنده نشوند.
وی خاطرنشان کرد: اگر تعامل دستگاه قضایی با دستگاه های پذیرنده زیاد باشد و آنها را توجیه کنیم، این آمادگی در دستگاه های پذیرنده ایجاد می شود که به چشم متهم و زندانی به این افراد نگاه نکنند.
اطمینان با اشاره به اینکه یک فرد دارای تحصیلات عالی دانشگاهی نیز به جای رفتن به زندان، تدریس به دانش آموزان در حوزه فنی و حرفه ای را قبول کرد ، گفت: یکی از ورزشکاران حرفه ای نیز به جای مجازات حبس به آموزش افراد در مراکز بهداشتی و دانش آموزان محکوم شد.
وی خاطرنشان کرد: آتش نشان کرمانی که به دلیل یک غفلت کوچک محکوم شده بود نیز به جای مجازات حبس به تدریس برای دانش آموزان محکوم شد که مسئولان آموزش و پرورش به دلیل آگاه سازی دانش آموزان بسیار از این موضوع استقبال کردند.
قاضی اطمینان با اشاره به اینکه زندان ها به دانشگاه بزهکاری تبدیل شده و باید تلاش کنیم تا اثرات منفی آن کاهش یابد، افزود: از آنجا که بسیاری از جرائم باندی در زندان آغاز می شود، با اعمال مجازات های جایگزین حبس می توان از بروز بسیاری از آسیب های اجتماعی جلوگیری کرد.

*اگر متهم مجازات های جایگزین حبس را اجرا نکند
اطمینان با اشاره به اینکه شاکیان و متهمان با رویکرد خوبی با مجازات های جایگزین حبس برخورد می کنند، گفت: قانونگذار درباره اجرای دستور مقام قضایی به طور کلی گفته اگر عوامل اجرا کننده، احکام صادره دستگاه قضایی را انجام ندهد، مشمول مجازات می شوند.
وی خاطرنشان کرد : مجازات های جایگزین حبس سوء سابقه کیفری برای افراد ایجاد نمی کند و از برچسب خوردن به افراد جلوگیری می کند و این موضوع یکی از فلسفه های مجازات های جایگزین حبس است.
اطمینان درباره ضمانت اجرا یا عدم اجرای مجازات های جایگزین حبس نیز گفت: در قانون پیش بینی شده که در صورت عدم اجرای مجازات های جایگزین حبس تا یک سوم و تا یک دوم به مدت این مجازات ها افزوده می شود و تبدیل این نوع مجازات به حبس هم امکان پذیر است.

** متهمی که چهار نفر را در یک حادثه رانندگی کشته بود
قاضی اطمینان اظهارداشت: فردی که مرتکب قتل غیر عمد چهار نفر در یک حادثه تصادف شده بود را نیز به انجام 1200 ساعت خدمات عمومی برای کمک به بیمارانی که همراه ندارند در سه بیمارستان محکوم کردم و این فرد آنقدر کار خود را به خوبی انجام داده بود که پس از طی مدت مذکور، در یکی از بیمارستان ها به عنوان نیروی رسمی مشغول به کار شده است و خانواده وی بسیار از این موضوع ابراز رضایت کرده اند.
قاضی اطمینان پیرامون سایر مجازات های صادر شده جایگزین حبس نیز گفت: به عنوان نمونه فردی که به دلیل شکار غیرمجاز محکوم شده بود به ساخت آبشخور برای محیط زیست محکوم شد و محیط زیست بسیار از این حکم استقبال کرد.
وی ادامه داد: در حکم دیگری نیز فردی که مدیرعامل یک شرکت بود و به دلیل عدم رعایت مقررات دولتی محکوم شده بود به خریدن کتاب برای یکی از دانشگاه های استان محکوم شد.
این قاضی خلاق خاطرنشان کرد: یکی از رستوران هایی که به دلیل عدم رعایت بهداشت عمومی محکوم شده بود، نیز به تهیه و توزیع غذا برای افراد بی بضاعت محکوم شد که در نهایت منجر به تنبیه وجدانی و فکری او شد.
وی با اشاره به دشواری های صدور احکام جایگزین حبس نیز گفت: صدور این گونه احکام کار خوبی است اما ممکن است با حواشی نیز همراه باشد اما در هیچ کاری نمی توان ادعا کرد که وقتی سنت شکنی می کنیم کار بدون هیچ عیب و نقصی انجام می شود اما می توان تمام این موارد را مدیریت کرد.
این قاضی 47 ساله یادآور شد: یک دانشجوی پزشکی زاهدانی که به دلیل تصادف مرتکب قتل غیر عمد شده بود به 500 ساعت تدریس ریاضی و فیزیک به دانش آموزان بی بضاعت در شهر زاهدان محکوم شد و آموزش و پرورش این شهر بسیار از این حکم ابراز رضایت داشته و با روی باز پذیرفتند.
وی ادامه داد: هیات مدیره یک مجتمع مسکونی که همگی تحصیل کرده بوده و در اثر مسامحه و کوتاهی در سرویس آسانسور و فوت یک نفر در آن، محکوم شده بودند نیز به تدریس در آموزشگاه ها، مدارس، کاشت درخت و اصلاح نباتات محکوم شدند که بازتاب بسیار خوبی داشت.

*توصیه قاضی اطمینان برای هم لباسی ها خود
وی در خاتمه گفت: هیچ مقام قضائی از نظر اخلاقی و وجدانی دوست ندارد متهم وارد زندان شود اما وقتی قانون مجازاتی را مشخص کرده، قضات به عنوان سربازان عدالت و اجرای عدالت کیفری و حقوقی باید آن را اعمال کنند اما وقتی که با مجازات های جایگزین حبس می توانیم متهمی را به جامعه برگردانیم، ضمن رضایت مندی متهمان و خانواده های آنها، با وجدان آسوده تری به فعالیت خود ادامه می دهیم.
محمد اطمینان متولد سال 1350 در رفسنجان است و کار خود در دستگاه قضایی را از سال 1382 به عنوان قاضی تحقیق در دادگستری اصفهان آغاز کرده و سابقه فعالیت به عنوان دادیار دادگاه کرمان، 6 سال بازپرس دادسرای کرمان و سه سال رییس شعبه 108 کیفری را در کارنامه کاری خود دارد.
وی از سال 95 تاکنون 32 حکم جایگزین حبس صادر کرده که بیشترین حکم صادره در این زمینه محسوب می شود.
گزارش: سمیه حسن شاهی
7440/ 5054