آرمان- دومین سال رحلت مرحوم آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی در حالی از راه رسیده که قطعا طی این دو سال جای ایشان پر نشده است. هیچ یک از شخصیت‌های نظام نیز تاکنون نتوانستند حتی به جایی که مرحوم هاشمی رفسنجانی به‌خصوص از 88 به این سو پر کرده بود، نزدیک شوند. آیت‌ا... هاشمی پس از افت و خیزهای زیاد از دوم خرداد76 بدین سو رویه دیگری را برای حضور و فعالیت‌های سیاسی خود انتحاب کرد که این رویکرد ناشی از نگاه ایشان به مساله ایران بود. آقای هاشمی ذاتا شخصیتی معتدل و میانه‌رو بودند منتها ایشان نیز مثل خیلی از چهره‌ها و شخصیت‌های دیگر از جمله اصلاح‌طلبان دهه60 در دورانی دستخوش برخی نگاه‌ها شد، اما واقعیت این است که آقای هاشمی حالت اعتدال داشت که این رویه قبل از انقلاب درمیان جریانات سیاسی اسلام‌گرا نیز قابل مشاهده بود. وقتی که سازمان منافقین اعلام کرد که مارکسیست شده، شکاف عظیمی میان جریانات اسلام‌گرا به‌وجود آمد. عده‌ای از جریان‌های اسلام‌گرا خواهان جدایی کامل نیروهای مخالف رژیم شاه بودند. حتی برخی از نیروهای اسلام‌گرا معتقد بودند که مبارزه با مارکسیست‌ها اولویت بیشتری نسبت به مبارزه با رژیم شاه دارد، اما مرحوم آیت‌‌ا... هاشمی به همراه آیت‌ا... طالقانی، آیت‌ا...منتظری و آقای مهدوی‌کنی توانستند حالت تعادل را به‌وجود آورند که از شکاف و رو در رویی و مقابل یکدیگر قرار گرفتن جریان‌های مذهبی و چپ جلوگیری شود. آیت‌ا... پس از انقلاب نیز در شورای انقلاب و جایگاه‌های مختلف دیگر به عنوان چهره‌ای اعتدالگرا و میانه‌رو عمل می‌کرد. پس از جنگ که آیت‌ا... هاشمی به ریاست جمهوری رسید تلاش زیادی کرد که اصلاحات عمیق اقتصادی به‌وجود بیاورد و اقتصاد ایران را از اقتصاد دولتی رهایی بخشد. لذا قصد داشت کاری را که در ترکیه، مالزی، چین و هند صورت گرفت، در ایران پس از جنگ پیاده کند که متاسفانه موفق نشد و با مخالفت جریان‌های دیگر مواجه شد. لذا از آنجایی که ایشان نمی‌خواست کشور رو به دوگانگی برود از موضع خود کوتاه آمد و برنامه رفرم اقتصادی خود را رها کرد. پس از دوم خرداد76 و به‌وجود آمدن جریان اصلاحات آقای هاشمی به تدریج و به تأنی به سمت جریان اصلاحات نزدیک‌تر شد و طبیعی است که هر اندازه که ایشان به جریان اصلاحات نزدیک می‌شد مورد بغض و کینه اصولگرایان قرار می‌گرفت. لذا ایشان را به دور شدن از انقلاب وخط امام(ره) متهم کردند، اما در حقیقت آقای‌هاشمی حاضر نبود که کشور با تندروی متحمل برخی هزینه‌ها شود. پس از پایان دوره اصلاحات و در سال84 آقای هاشمی در انتخابات ریاست جمهوری در مقابل آقای احمدی‌نژاد قرار گرفت که اصولگرایان از احمدی‌نژاد حمایت کردند و شکاف بین مرحوم آیت‌ا... هاشمی و اصولگرایان و دلواپسان در انتخابات 88 خیلی بیشتر شد و به‌رغم اینکه آنها فشار زیادی وارد می‌کردند که آقای هاشمی به سمت احمدی‌نژاد بیاید، اما آقای هاشمی اینگونه عمل نکرد و در سمت مردم ماند و بهای این عمل آیت‌ا... بسیار گران بود. چرا که دلواپسان با قدرت تمام به تخریب ایشان پرداختند و با استفاده از نفوذ خود فرزندان ایشان هم مصون نماندند و عملا از هیچ توهین و موضع‌گیری و تخریب چهره ایشان خودداری نکردند. هر چقدر از 88 بیشتر فاصله گرفتیم بغض و کینه دلواپسان نسبت به ایشان بیشتر شد، اما آیت‌ا... هرگز حاضر نشد که دست از اعتدال و میانه‌روی بکشد.