اتاق خبر 24:

کتاب تاریخچه اختراعات نوشته‌ی محمدتقی باقری، به اختراعات مهم و کارآمد پرداخته و اشاره دارد بر اینکه این اختراعات چه کمک‌هایی به ما کرده است.

تاریخ انسان سرشار از نوآوری‌هایی است که هرکدام انقلابی در دانش و صنعت محسوب می‌شوند و تصور زندگی مدرن به شکل کنونی، بدون وجود آن‌ها غیرممکن است.

دانشمندان و مخترعان در تلاش برای آسان‌تر کردن زندگی و البته افزایش رفاه، هر روز وسایلی را اختراع می‌کنند و هر روز شاهد اختراعاتی هستیم که باور نمی‌کردیم به این زودی‌ها شاهد آن‌ها باشیم.

اختراع نتیجه فکر فرد یا افرادی است که برای اولین بار فرایند یا فرآورده‌ای خاص را ارائه می‌کنند و مشکلی را در یک حرفه، فن، فناوری، صنعت و مانند آن‌ها حل می‌نمایند و مخترع کسی است که چیز تازه‌ای می‌سازد یا راه تازه‌ای برای به کارگیری روش‌های قدیمی پیدا می‌کند.

در این تاریخچه اختراعات تلاش شده که ضمن بیان پیشینه تاریخی و روند ایجاد و تکمیل تعدادی از اختراعات، به معرفی کوتاهی از این مخترعین نیز پرداخته شود و حتی‌الامکان تصاویری نیز ارائه گردد و در ادامه به چند مطلب حائز اهمیت مرتبط با اختراعات مانند: مخترعین قربانی اختراع، مشهورترین اختراعات زنان و... نیز بصورت مختصر اشاره شده است.
بدیهی است که در صورت نیاز به اخذ اطلاعات دقیق و فنی و یا جزئیات بیشتر لازم است به کتاب‌های تخصصی، مقالات، اینترنت و... مراجعه گردد.

به هر حال امید است که این کتاب بعنوان هدیه‌ای کوچک پذیرفته شود، از سوی هر فردی که خود را مخاطب این مطالب می‌بیند، و به میزان وقتی که صرف مطالعه آن می‌کند، بهره و نصیبی از آن بدست آورد.

در بخشی از کتاب تاریخچه اختراعات می‌خوانیم:

واقعیت این است که برخی پدیده‌ها و محصولات، الزاما بطور ناگهانی و توسط یک نفر و در یک زمان ابداع نمی‌شوند و نیازهای روزمره و شرایط محیطی باعث می‌شود که یک ایده و فکر یا نوآوری، به ذهن بسیاری از اشخاص برسد و یک وسیله یا ابزار به مرور زمان و توسط افراد مختلف تکمیل شود.

چینی‌ها از قرن‌ها پیش، مخترع انواع وسایل آتش بازی بودند و آن‌چنان در این زمینه تنوع، نوآوری و پیشرفت داشته‌اند که بی‌هیچ داستان و سندی هم می‌توان پذیرفت که آشنایی آن‌ها با باروت و گوگرد و سایر مواد آتش‌افروز و مهارتشان در استفاده از آن‌ها، بسیار فراتر از حد لازم برای ساختن کبریت بوده و شاید به همین دلیل است که چینی‌ها اصرار زیادی ندارند که خود را مخترع کبریت بنامند.

روزگاران گذشته برای افروختن آتش از سنگ آتشزنه (چخماق) استفاده می‌کردند. در برخی مناطق نیز با سایش طنابی کنفی بر روی قطعه چوبی خشک آن را به آتش می‌کشیدند. امروزه تقریبا هیچ‌کدام از این روش‌ها و یا سایر روش‌های ابتکاری به کار برده نمی‌شود. اغلب مردم با کبریت یا فندک آتش روشن می‌کنند.

کبریت وسیله‌ای ساده برای روشن کردن آتش است. البته در بسیاری از واکنش‌های شیمیایی، گرما و آتش تولید می‌شود اما کبریت اختراعی نسبتا جدید است.

با تمام این‌ها کبریت به شکل امروزی آن، یعنی قطعه چوب کوچکی که با کشیدن یک سر گوگردی آن روی صفحه‌ای زبر مشتعل شود، حدود 180 سال پیش ابداع شد و 160 سال بعد هم وارد ایران شد اما در روایت ماجراهای نادرشاه هم کبریت وجود دارد و حتی قرن‌ها قبل از آن نیز در داستان‌هایی، رد کبریت دیده می‌شود. به هر حال یکی از مشهورترین مواردی که در رابطه با داستان اختراع کبریت آمده به شرح ذیل است:

در سال 1669 کیمیاگری از شهر هامبورگ به نام «هنیگ براند» ضمن تلاش برای تبدیل فلزات دیگر به طلا، موفق به کشف فسفر سفید شد. این کشف را می‌توان سرآغاز اختراع کبریت دانست. روش براند برای تهیه فسفر سفید به این صورت بود که از تبخیر مقدار زیادی ادرار، جسمی خمیری به دست آورد که در اثر حرارت دادن آن با ذغال و هدایت بخار حاصل به داخل یک حباب وارونه شده در آب، ماده‌ای سفید و مومی شکل به دست آورد که در تاریکی می‌درخشید. به این ترتیب عنصر فسفر کشف شد. البته در آن زمان تعداد عناصر شمیایی شناخته شده بسیار کم بود و به طلا، نقره، مس، جیوه، آهن، سرب و چند عنصر دیگر محدود می‌شد. براند سعی کرد فرآیند تهیه فسفر را به صورت یک راز نزد خود نگه دارد، اما بعدها کشف خود را به یک کیمیاگر آلمانی به نام «کرافت» فروخت.

موضوع: علوم ، جغرافیا و زمین شناسی

نویسنده: محمدتقی باقری