همدان - ساوه؛ سایه اختلاف بر سر خط مرزی

همدان- ایرنا- نبود تفاهم بین دو استان مرکزی و همدان بر سر خط مرزی فامنین و ساوه و آنچه که از آن به عنوان دقیق نبودن محدوده تقسیمات کشوری یاد می شود، به مشکلی چندساله در این منطقه تبدیل شده است.

به گزارش ایرنا، ابعاد منفی نبود متولی برای حدود یک هزار متر از جاده مابین دو شهرستان فامنین و ساوه موقعی نمود می یابد که سانحه رانندگی در آن نقطه رخ دهد؛ چرا که در این زمان از نظر قانونی عوامل پلیس مجاز به ترسیم کروکی در خارج از حوزه استحفاظی نیستند.
یا افرادی که زمین آنها در آن محدوده قرار دارد برای انجام طرح اقتصادی و یا دیگر فعالیت ها، نمی دانند که باید به ادارات کدام شهرستان و استان برای دریافت مجوز مراجعه کنند.
هر چند این موضوع چند نوبت در شورای ترافیک همدان بحث و پس از مکاتبه با استانداری و انعکاس موضوع به استانداری مرکزی، منجر به طرح این موضوع در حوزه تقسیمات کشوری و بازدید جمعی از کاشناسان دو استان از محل شد، اما در نهایت نتیجه ای به دست نیامد.
تداوم این مشکل حتی طرح زمستانی برای پاکسازی و بازگشایی راه را نیز با مشکلاتی همراه کرد؛ چرا که پس از برف شدیدی که چند سال پیش جاده های همدان را مسدود کرد، راهداری 2 حوزه بر سر پاکسازی این محل به نتیجه نرسیدند و مسافران پشت انبوهی از برف گرفتار ماندند تا در نهایت با تشکیل جلسه ای در ساختمان راهدارخانه قدیم در نوبران، مشکل به صورت مقطعی رفع شد.
برخی آگاهان مهمترین علت زیر بار نرفتن همدان و اراک برای پذیرش مسئولیت این یک کیلومتر را حادثه خیز بودن این جاده عنوان می کنند و مدعی هستند که ایمن سازی این مسیر پرتلفات هزینه بالایی بر دوش اداره راه و شهرسازی هر استانی که متولی آن باشد، می گذارد.
کارشناسان این مسیر یک کیلومتری را کم عرض و فاقد ایمنی لازم ارزیابی می کنند و به علت حادثه خیز بودن، در صورت هر گونه تجاوز به چپ، احتمال بروز حادثه ای خونین وجود دارد.
شاید بتوان گفت پلیس بیشترین رنج را از این وضعیت می برد چرا که هنگام بروز سوانح جاده ای و جراحت و فوت سرنشینان وسایل نقلیه، پلیس برای حضور یافتن یا نیافتن در سر صحنه بر سر دو راهی اجرای قانون یا کرامت شهروندان می ماند.
نمود عینی این موضوع برخورد زنجیره ای حدود 20 دستگاه خودرو در گردنه دخان و مرگ یک تن و مجروح شدن 10 تن است که در نهایت پلیس همدان خارج از حیطه وظایف و برای پیشگیری از بروز تنش های اجتماعی ناشی از بر زمین ماندن یک جسد، وارد میدان شد.
به گفته رییس پلیس راه همدان، پلیس برای ترسیم کروکی و پاسگاه انتظامی برای تحویل پرونده نمی تواند در این محدوده حضور یابد حتی در صورت ترسیم کروکی، آن را باید به کدام پاسگاه تحویل داد؟
سرهنگ رضا عزیزی به خبرنگار ایرنای همدان گفت: کارشناسان حوادث پلیس راه تنها مجاز به ترسیم کروکی برای حوزه سرزمینی این استان هستند و نمی توانند برای محدوده ای که مسئولیتی بر عهده ندارند کروکی بکشند.
وی اظهار داشت: طبق آیین دادرسی کشور، ماموران مجاز به تصمیم گیری برای مناطقی که اختیاری در آن ندارند، نیستند.
رییس پلیس راه استان همدان ادامه داد: محل بروز جرم باید در حوزه استحفاظی محل فعالیت ماموران باشد تا بتوانند پرونده ای را بررسی کنند، بنابراین هنگام بروز اتفاقی هر 2 پاسگاه تجرک و قرق آباد از حضور در محل و رسیدگی به موضوع شانه خالی می کنند.
به گفته عزیزی، علاوه بر محدوده فامنین - ساوه قسمتی در بین همدان و لرستان مجاور شهر سامن نیز چنین اشتراک وجود دارد که هیچیک از استان ها خود را متولی این محدوده 800 متری نمی دانند.
وی مثال زد: پس از بروز حادثه ای در بالای گردنه دخان چهار تن فوت کردند و هیچیک از عوامل انتظامی 2منطقه رسیدگی به موضوع را قبول نمی کردند تا بعد از یک هفته کشمکش مشخص شد آن محدوده متعلق به شهرستان ساوه است.
البته در این باره کارشناس تقسیمات کشوری استانداری همدان اظهار داشت: از دهه های گذشته تا کنون بحث تقسیمات کشوری مطرح بود و به علت نبود ابزار به روز، جی پی اس و تجهیزات و امکانات مناسب، این محدوده ها فاقد مختصات دقیق هستند.
محمد تقی خدابنده لو توضیح داد: هم اینک مرزهای تقسیماتی استان های کشور، سنخیت با مالکیت زمین ندارد بنابراین تناقض و تعارض های زیادی پیش آمده است.
وی اضافه کرد: در خط مرزی فامنین با شهرستان ساوه نیز نقطه ابهام وجود دارد چرا که از نظر مالکیت مربوط به استان همدان است اما در نقشه های تقسیماتی بر روی استان مرکزی قرار دارد.
کارشناس تقسیمات کشوری استانداری همدان ادامه داد: چندین نشست برای رفع این مشکل برگزار شده و مکاتباتی با تهران صورت گرفت.
خدابنده لو ادامه داد: حتی نشستی با حضور استانداران با وزیر وقت راه و شهرسازی در سال 95 برگزار و مقرر شد این موضوع بین استانی حل شود و این دستور منجر به بازدید مشترک کارشناسان هر 2 استان از این محل شد.
وی اضافه کرد: بازدیدی با حضور متولیان به ویژه کارشناسان اداره ثبت و اسناد و منابع طبیعی هر 2 استان از محل صورت گرفت و نهادهای مسئول نظرهای مشترکی مبنی بر مالکیت همدان بر این محدوده دادند با این وجود حتی نظر کارشناسان استان خود را نپذیرفته و با توجیه نشدن مسئولان ساوه، این بازدید به توافق نیانجامید.
خدابنده لو افزود: برای رفع این مشکل به زودی رییس گروه فنی وزارت کشور از این محل و نقاط مشابه گردنه دخان که بر سر خط مرزی اختلاف نظر است بازدید به عمل می آورد.
این مسئول ادامه داد: پس از اخذ تصمیم توسط گروه فنی وزارت کشور، استانداری همدان نیز بر اساس رای آنها عمل می کند.
کارشناس تقسیمات کشوری استانداری همدان تاکید کرد: ما درصدد اضافه کردن یک وجب از محدوده استانی به همدان نیستیم بلکه باید بر اساس واقعیات عمل کرد تا حق مردم تضییع نشود.
خدابنده لو خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه در گذشته به علت کمبود و نداشتن دسترسی به امکانات و سیستم جی پی اس ایراداتی در خط مرزی به وجود آمده بود، نباید این مشکل ها همچنان ادامه یابد.
وی بیان کرد: خط مرزی مشخص شده بر روی نقشه با مقیاس یک بر 250 هزار است و در صورت بزرگنمایی (zoom) نقشه، احتمال بروز اختلاف در خط های مرزی بر روی زمین بالا می رود.
این مسئول تاکید کرد: طبق بررسی ها تا گردنه دخان متعلق به محدوده استان همدان است و در جاده قدیم هنگام عبور از گردنه حوزه آبریزی وجود دارد که در گذشته در تقسیمات کشوری از آن به عنوان مقیاس برای تعیین محدوده تقسیمات استفاده می شد.
معاون فرماندار فامنین نیز در این ارتباط گفت: محدوده پیش بینی شده در جاده قدیم تا خط راس گردنه دخان مربوط به حوزه استحفاظی همدان است.
احمد حیدری با بیان اینکه مسیر بلاصاحب متعلق به فامنین است افزود: علت بروز این مشکل جانمایی و نصب نامناسب تابلو پایان حوزه استحفاظی همدان توسط اداره کل راه و شهرسازی این استان است.
وی اضافه کرد: طبق بررسی های صورت گرفته توسط بخشداری فامنین و ساوه همچنین حضور بزرگان روستاهای موجود در منطقه هیچگونه مشکل اراضی در این محدوده وجود ندارد.
معاون فرماندار فامنین بیان کرد: این محدوده متعلق به همدان بوده و باید توسط اداره راه و شهرسازی با نصب چراغ و روشنایی، علائم و تعریض مسیر ایمن سازی شود.
حیدری افزود: با توجه به اسناد و مدارک موجود باید تابلو انتهای حوزه استحفاظی استان همدان نیز در محل و مرز دقیق استان های همدان و مرکزی نصب شود.
وی اضافه کرد: در این صورت دستگاه های امدادی نظیر پلیس راه، ماموران انتظامی، هلال احمر و اورژانس برای خدمات رسانی نیز با مشکل مواجه نمی شوند.
معاون فرماندار فامنین ادامه داد: با این وجود مرجع اصلی تصمیم گیری در زمینه خط مرزی وزارت کشور بوده و هیچ نهاد و اداره ای نمی تواند در این زمینه راسا عمل کند.
حیدری گفت: با وجود مشخص نبودن متولی این محدوده اما هیچگونه مشکلی اراضی و مرزی وجود ندارد و در حال حاضر همدان این مسیر را پوشش می دهد.
جانشین پلیس راه استان همدان نیز در این زمینه به ایرنا بیان کرد: به تازگی نامه مکتوبی به اداره کل راه و شهرسازی همدان ارسال شد تا محدوده مرزی را مشخص نماید.
سرهنگ سعید اسماعیلی افزود: کارشناسان این اداره کل با تهیه نقشه یو تی ام (نقشه ای بر اساس یک سیستم مختصات جهانی که در آن هر نقطه ای دارای مختصات منحصر به فرد بر روی کره زمین است) و جانمایی و تطبیق وضعیت، مرز دقیق را مشخص کردند.
وی اضافه کرد: اداره کل راه و شهرسازی طق نقشه خط مرزی همدان - ساوه در آزاد راه همدان - ساوه را 500 متر نرسیده به روستای چپقلو و در جاده قدیم 300 متر بعد از چپقلو تعیین کرد.
جانشین رییس پلیس راه استان همدان بیان کرد: با توجه به مشخص شدن نقاط مرزی در جاده قدیم و آزاد راه همدان - ساوه جلسه ای با مسئولان استان مرکزی برگزار شد اما نتیجه ای در بر نداشت.
سرهنگ اسماعیلی اظهار داشت: تعیین نقاط مرزی به استان مرکزی نیز اطلاع رسانی و اعلام شد و پلیس همدان بعد از این محدوده وظیفه ای ندارد.
معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای همدان نیز در این زمینه به ایرنا گفت: طبق دستور و نامه وزیر کشور، حوزه جغرافیایی در تعیین خط مرزی ملاک عمل است.
حمید پرورش خرم یادآوری کرد: از زمان محمدابراهیم الهی تبار معاون اسبق سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری همدان مکاتباتی برای تعیین تعکلیف خط مرزی با مسئولان استان مرکزی صورت گرفت.
وی ادامه داد: باید بر اساس سیستم مختصات یو تی ام اعلامی از سوی مدیریت معماری و شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی، مرزها تعیین شود.
وی گفت: یک نوبت با حضور مسئولان استان مرکزی و نماینده وزارت کشور در محل مورد مناقشه، بر اساس یو تی ام که پلیس راه از حوزه راه و شهرسازی دریافت و ابلاغ کرده بود خط مرزی مشخص شد.
معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای همدان ادامه داد: اداره کل راه و شهرسازی بر اساس یو تی ام تابلو حوزه استحفاظی را دقیق نصب کرده است با این وجود راهداری تا خط راس دخان را نگهداری می کند.
پرورش خرم اظهار داشت: راه و شهرسازی از منظر قانونی و حقوقی باید تا جایی که تابلو محدوده استحفاظی مشخص شده پاسخگو باشد و نمی تواند با حضور در محدوده ای که مسئولیت ندارد به دادستانی ساوه پاسخ بدهد.
وی بیان کرد: یو تی ام دقیق ترین ابزار برای تعیین حد مرز است و طبق گفته وزارت کشور مبنای هر گونه عملیات محدوده جغرافیایی است.
معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای همدان اظهار داشت: در صورتی که استانداری و راه و شهرسازی مبنا را تغییر دهند ما نیز آن را قبول می کنیم.
گزارش از : علیرضا جهانگیری
7526/2090