به گزارش خبرنگار ایمنا، جمهوری اسلامی ایران با دارا بودن بیش از ۶۰۰۰ کیلومتر مرز زمینی و ۲۷۰۰ کیلومتر مرز آبی با ۱۵ کشور همسایه است که با افغانستان، پاکستان، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان، ترکیه، عراق و ارمنستان دارای مرز خاکی و با قزاقستان، روسیه، عمان، قطر، امارات، بحرین، عربستان و کویت دارای مرز آبی است. تعدد همسایگان در کنار مسائل امنیتی و سیاسی متنوع آنها تأثیرات مستقیم بر امنیت و ثبات منطقه و مناسبات این کشورها با جمهوری اسلامی ایران دارد.
خبرگزاری ایمنا بر اساس رسالت خبررسانی و آگاهی بخشی در نظر دارد آخرین تحولات سیاسی منطقه را به صورت هفتگی در اختیار مخاطبین خود قرار دهد؛ بر این اساس مهمترین تحولات سیاسی کشورهای همسایه را میتوانید در روزهای پنجشنبه هر هفته در ایمنا دیپلماتیک مطالعه کنید:
ششمین دوره مذاکرات طالبان با آمریکا در قطر
ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان چهارشنبه -یازدهم اردیبهشت ماه- گفت: امروز ششمین دور از مذاکرات مستقیم با خلیلزاد از زمان انتصاب وی به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امور صلح افغانستان در سال گذشته میلادی محسوب میشود.
این مذاکرات بر خروج نیروهای آمریکایی و دادن تضمین از جانب طالبان دال بر اینکه از افغانستان برای انجام حملات تروریستی در جهان استفاده نخواهد شد متمرکز است.
خلیلزاد که روز سه شنبه در پاکستان حضور داشت در منطقه سفر میکند تا افغانستان و همسایگانش را برای حرکت کردن به سوی دستیابی به یک پایان صلح آمیز برای این درگیریها تحت فشار بگذارد.
سفارت آمریکا در پاکستان نیز از دیدار خلیلزاد با مقامهای پاکستانی خبر داده است. خلیلزاد نیز در صفحه رسمی توییتر خود نوشته که از نقش پاکستان در ایجاد هماهنگی برای حمایت از صلح افغانستان استقبال میکند. او افزوده که "زمان عمل فرا رسیده است."
تلاش روسیه برای باز کردن باب مذاکره با آمریکا
آناتولی آنتونوف، سفیر روسیه در آمریکا چهارشنبه - یازدهم اردیبهشت ماه - گفت: مسکو منتظر میماند تا واشنگتن مفید بودن همکاری دو جانبه را به رسمیت بشناسد، روسیه آماده این همکاری و کار مشترک است.
سفیر روسیه در واشنگتن همچنین گفت که حالا زمان آن رسیده تا ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه با ترامپ درباره کنترل سلاح و ثبات استراتژیک گفتگو کند.
وی در ادامه مصاحبه خود گفت: امروز همه یک بار دیگر به واشنگتن و مسکو چشم دوختهاند. ما از جانب سیاستمداران هشدارهایی درباره توقف سیستم کنترل سلاح و خلع سلاح میشنویم. مسائل مربوط به نگرانیهای خاص همواره دورنمای منع گسترش تسلیحات کشتار جمعی و راههای دستیابی به آنها بودهاند. زمان آن رسیده تا پوتین و ترامپ درباره ثبات استراتژیک و آینده کنترل سلاحهای اتمی به ویژه توافق منع تسلیحات اتمی میان برد و استارت جدید گفتگو داشته باشند.
آنتونوف همچنین گفت: روسیه هنوز اقدامی در راستای خروج از پیمان ۱۹۸۷ انجام نداده است. ما هنوز روند خروج از این پیمان را آغاز نکردهایم. اما آمریکا تصمیم یکجانبهای گرفت. این تصمیم باعث هراس روسیه نشد. در این برهه از زمان، روسیه فقط تحقق و اجرای مقررات و نکات در این پیمان را متوقف کرده است.
سفیر روسیه در آمریکا گفت: اگر خواسته یا تمایلی برای حفظ این پیمان وجود داشته باشد، ما در کنار هم قرار میگیریم و میتوانیم تمامی مشکلات را بررسی کرده و پاسخی برایش بیابیم. تاکید دارم تا زمانیکه شاهد استقرار موشکهای ممنوعه بر اساس این پیمان نباشیم، چنین موشکهایی را مستقر نمیکنیم. این پیمان یک مؤلفه مهم و اصلی برای امنیت اروپاست.
آنتونوف بار دیگر این مساله را یادآور شد که در گذشته دستیابی به توافقات مرتبط با تسلیحات موشکی و اتمی بسیار سخت بوده اما دو طرف هوشمندی، خرد و درک خود را بابت این مساله نشان دادهاند که یک جنگ اتمی نباید پیروز شود و هرگز نباید برای آن جنگید.
توقف اطلاعرسانی درباره جنگ افغانستان از سوی آمریکا
در بحبوحه بن بست جنگ افغانستان، ارتش آمریکا انتشار اطلاعات درباره میزان پیشرفت در این نبرد طولانی مدت را متوقف کرده و گفته که این مساله "ارزش کمی در مبارزه با شبه نظامیگری طالبان دارد."
این حرکت متناسب با روند انتشار اطلاعات کمتر درباره جنگ در سالهای اخیر و اغلب با فشارهای دولت کابل صورت گرفته و دولت کابل، ارتش آمریکا را از افشای تعداد افغانهای کشته شده در نبرد و همچنین ضعف در داخل ارتش افغانستان بازداشته است. به درخواست دولت کابل، "حمایت قاطع" موافقت کرده تا انتشار تعداد تلفات برای نیروهای امنیتی افغانستان را متوقف کند. این تعداد، تلفات گسترده نیروهای محلی را نشان میداد که هر ساله به چندین هزار نفر میرسد.
این اقدام اخیر با انتقادهای دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا مبنی بر اینکه این کشور اطلاعات جنگی زیادی را منتشر میکند، همزمانی دارد، اگرچه شواهدی مبنی بر این مساله وجود ندارد که این مساله تأثیری بر این تصمیم داشته است.
حزب عدالت و توسعه ترکیه اقدام آمریکا علیه اخوان المسلمین را محکوم کرد
سخنگوی حزب عدالت و توسعه ترکیه اعلام کرد: اگر آمریکا اخوانالمسلمین را به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی اعلام کند، این مساله به تلاشها برای برقراری دموکراسی در خاورمیانه آسیب میرساند و این اقدام خدمتی برای گروههای شبه نظامی همانند داعش است. کاخ سفید روز سهشنبه-10 اردیبهشت- اعلام کرد که دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا به دنبال قرار دادن گروه اخوانالمسلمین در لیست گروههای تروریستی است.
عمر چلیک، سخنگوی رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه، چهارشنبه - یازدهم اردیبهشت ماه - گفت: این تصمیم توسط آمریکا بدون شک نتایج ناگواری را برای ثبات، وضعیت حقوق بشر، حقوق اساسی و آزادیها در کشورهای جهان اسلام خواهد داشت.
وی ادامه داد: همچنین این اقدام ترامپ بزرگترین حمایت برای داعش خواهد بود.این تصمیم پس از این از سوی کاخ سفید اعلام شد که عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر که یکی از مخالفان سیاسی اخوانالمسلمین است، به تازگی به کاخ سفید رفته و با دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا دیدار و گفتوگو کرد.
ریاض مانع خروج وزیر یمنی از عربستان شده است
روزنامه القدس العربی نوشت، مقامات سعودی مانع از خروج وزیر مشاور یمن از عربستان شدند. این روزنامه چهارشنبه - یازدهم اردیبهشت ماه - به نقل از یک منبع یمنی نوشت: محمد عبدالله بن کده، وزیر مشاور یمن که پیشتر استاندار استان المهره واقع در شرق این کشور بود با ممانعت مقامات سعودی برای خروج از عربستان روبه رو شد و طی رایزنیها با رهبران دولت یمن از این اقدام ریاض شکایت کرد.
القدس العربی در ادامه نوشت: بن کده از سه ماه پیش پس از احضار از سوی ریاست جمهوری یمن در عربستان حضور دارد و پس از برکناری از استانداری المهره آن هم به خاطر مخالفتش با حضور سعودیها در این استان، در نوامبر ۲۰۱۷ به سمت وزیر کشور یمن منصوب شد. استان المهره از ماهها پیش شاهد اعتراضات علیه حضور نظامی عربستان در این استان و مقابله شهروندان با تلاشهای نیروهای عربستانی برای ایجاد پایگاههای نظامی و ایستهای بازرسی در مناطقی از این استان است.
ساکنان محلی المهره میگویند، این استان از محاصره روز افزون و محدودیتی که عربستان اعمال کرده، رنج میبرد تا جایی که پاساژهای تجاری در این استان ضرر کرده، بیمارستانها با کمبود مواد و داروهای پزشکی روبه رو بوده و صیادان از صید منع شدهاند.روزنامه "دیلی تلگراف" انگلیس در گزارشی به بخشی از مشکلات اهالی المهره در نتیجه جنگ موجود در کشورشان از چند سال پیش و ناامیدی روز افزون در اثر مواضع سعودیها نسبت به یمن اشاره کرده است.
این روزنامه مینویسد، سعودیها ادعا میکند که به دنبال تأمین بودجه پروژههای بزرگتر در المهره هستند، اما ساکنان میگویند، سیاستهای عربستان و محدودیتهای شدید این کشور به تدریج موجب از بین رفتن المهره میشود و همه اینها تحت عنوان مبارزه با قاچاق صورت میگیرد. این روزنامه نوشت: عربستانیها هم میگویند نظارت بر مرزها را به منظور ممانعت از رسیدن سلاح قاچاق و موشک به دست انصار الله تشدید میکند.
حضور بحرین وعربستان در نشست دوحه؛ لبخند رضایت کویت
معاون وزیر خارجه کویت در امور آسیا نسبت به حضور نمایندگان سعودی و بحرینی در اجلاس گفتوگوی همکاری آسیایی دوحه برای نخستین بار از زمان آغاز بحران کشورهای حاشیه خلیج فارس با قطر ابراز خرسندی کرد.
علی السعید، معاون وزیر خارجه کویت در امور آسیا سه شنبه - دهم اردیبهشت ماه - اعلام کرد: این باعث افتخار است که میبینیم برادران کشورهای حاشیه خلیج (فارس) در یک نشست رسمی گرد هم جمع شدهاند، این موضوع باعث خوشحالی و خوشبینی ما در کویت است. وی این نشست را که برای نخستین بار از زمان آغاز بحران کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس با قطر برگزار شد "نشستی برادرانه" توصیف کرد.
از پنجم ژوئن ۲۰۱۷ کشورهای عربستان، امارات، بحرین و مصر روابط خود را با قطر قطع کرده و به بهانه حمایت این کشور از تروریسم آن را تحریم کردند؛ مسالهای که قطر آن را به شدت رد و تاکید کرد، این اقدامات تلاشی برای کنترل بر حاکمیت کشور است. چهار کشور مذکور با میانجیگری کویت به عنوان اقدامی برای حل بحران و در ازای لغو تحریمها علیه قطر، فهرستی از مطالبات ۱۳ بندی خود را ارائه کردند اما دوحه همه این مطالبات را رد و آن را مداخله در حاکمیت ملی کشورش عنوان کرد. اجلاس گفتوگوی همکاری آسیایی(ACD) روز سه شنبه در دوحه برگزار شد و مسؤولان کشورهای حاشیه خلیج فارس در این نشست شرکت کردند.
انتقاد ترکیه از حرکات اپوزیسیون ونزوئلا
وزیر امور خارجه ترکیه از جناح مخالف ونزوئلا که خواهان برکناری رئیسجمهوری مشروع این کشور شده است، انتقاد کرد. مولود چاووشاوغلو، سه شنبه - دهم اردیبهشت ماه - در صفحه توئیتر خود نوشت: ما نسبت به برخی گزارشها مبنی بر این که تلاشهای مشخصی علیه نظم قانونی در ونزوئلا صورت میگیرد، نگران هستیم.
چاووشاوغلو در ادامه تأکید کرد: ما مخالف روشهای غیردموکراتیک برای تغییر دولتهای مشروع هستیم. وزیر امور خارجه ترکیه همچنین اعلام کرده است که این کشور همواره از مردم ونزوئلا حمایت میکند.رئیس دستگاه دیپلماسی ترکیه ابراز امیدواری کرده که مشکلات ونزوئلا از طریق گفتوگو حل و فصل شود.
ابوبکر البغدادی وارد می شود
ابوبکر بغدادی رهبر گروه تروریستی داعش دوشنبه - نهم اردیبهشت ماه - بعد از حدود پنج سال برای اولین بار در یک ویدئو ظاهر شده است. بنا بر گزارشها در این فیلم که در داخل یک اتاق گرفته شده، ابوبکر بغدادی درباره شکست اخیر داعش در منطقه باغوز در شرق سوریه صحبت میکند.
بغدادی در این پیام ویدئویی اعلام کرد که این گروه «انتقام کشتهشدگان و زندانیانش» را میگیرد.وی همچنین مدعی شده که این گروه در هشت کشور مختلف ۹۲ عملیات انجام داده است. در این ویدئوی ۱۸ دقیقهای که از طریق کانال تلگرامی «الفرقان»، از بخشهای خبری داعش منتشر شد، آمده است که حملات سریلانکا در روز عید پاک «انتقام داعش برای نبرد باغوز» بود.
در ویدئویی که داعش منتشر کرده، اشارهای به زمان و مکان تصویربرداری نشده است. در این ویدئو، فردی که ادعا شده ابوبکر بغدادی است، روی زمین نشسته و خطاب به سه مرد که چهرههای خود را پوشاندهاند در حال صحبت است.
بغدادی در این ویدئو میگوید که عملیات داعش علیه غرب بخشی از یک «نبرد طولانی» است. او میافزاید: بعد از این نبرد، نبردهای دیگری خواهد بود.بغدادی که ۴۷ سال دارد در این ویدئو ریش بلندی دارد و آهسته صحبت می کند. آخرین باری که صدایی از او پخش شد، در ماه اوت بود؛ هشت ماه بعد از آن که عراق شکست داعش را اعلام کرد.از پنج سال پیش که ویدئوی موسوم به «اعلام خلافت» بغدادی در مسجدی در موصل عراق منتشر شد، تصویر و ویدئوی دیگری از او منتشر نشده بود.
کشورهای درگیر در جنگ علیه داعش هنوز صحت این ویدئو را تایید نکردهاند.در پنج سال اخیر شایعاتی درباره زخمی شدن یا حتی هلاکت ابوبکر بغدادی بر اثر حملات هوایی یا بر اثر بیماری دیابت او منتشر شده بود.
تلاش عبدالمهدی برای حل اختلافات عراق-ترکیه
نخست وزیر عراق با تاکید بر لزوم ازسرگیری فعالیت راهآهن بصره-ترکیه-اروپا، حل و فصل مستقیم اختلافات موجود میان دو دولت بغداد و آنکارا را خواستار شد. دفتر عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق دوشنبه - نهم اردیبهشت ماه - با انتشار بیانیهای اعلام کرد: نخست وزیر در دفتر خود میزبان مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه بود. چاووش اوغلو در این دیدار از طرف رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه از عبدالمهدی برای سفری رسمی به ترکیه دعوت کرد.عبدالمهدی در این دیدار تاکید کرد: عراق قدرت و وحدت خود را بازگردانده و پیروزی بزرگی در نبرد با تروریسم به دست آورده است که این دستاوردی مهم برای عراق، منطقه و جهان محسوب میشود.
نخست وزیر عراق افزود: ما نمیخواهیم در کنار یک محور و در مقابل محور دیگر بایستیم، ما روابط همکاری برجسته و متعادلی را با تمامی کشورهای همسایه برقرار میکنیم و برای عبور از اختلافات بر اصول مشترک تمرکز میکنیم.
او با تاکید بر لزوم ازسرگیری فعالیت راهآهن بصره-ترکیه-اروپا، افزود: ترکیه همسایه عزیز ما و کشوری مهم در منطقه است، ما با ترکیه روابطی خوب، مشترکات بسیار، منافع اقتصادی و مسایلی چون امنیت، آب، تجارت، مرزها و مبارزه با تروریسم داریم. این مسئول عراقی با تاکید بر اینکه عراق کشوری متعهد است و باید رویکرد مشترکی برای آینده جهت تحقق منافع دو ملت وجود داشته باشد، گفت: ما تنها به افزایش معاملات تجاری میان دو کشور اکتفا نکرده و از تجار و شرکتهای ترکیهای برای راهاندازی کارگاهها و طرحهای اقتصادی خود در عراق در تمامی زمینهها دعوت میکنیم.
او در ادامه حل مستقیم تمامی مشکلات موجود میان دو دولت عراق و ترکیه، امضای توافقنامهها و همکاری مستقیم در حوزه آب، نفت و امنیت و حل و فصل مساله حضور بدون مجوز نیروهای ترکیهای در منطقه بعشیقه را خواستار شد و بر اهمیت آغاز مرحله جدیدی از همکاریها و تبادل منافع و نیز راهاندازی کمیته هماهنگی مشترک تاکید کرد.
انتصاب ابهام آمیز وزیر جدید در پاکستان
وزیر کشور جدید پاکستان که در جریان تغییر کابینه این کشور منصوب شده؛ رئیس سابق آژانس جاسوسی پاکستان و متحد نزدیک پرویز مشرف، رئیس جمهوری سابق این کشور بوده و همین امر باعث شده تا سوالاتی در این باره مطرح شود. شنبه - هفتم اردیبهشت ماه -انتصاب "ایجاز شاه" به عنوان وزیر کشور جدید پاکستان باعث انتقادهای زیادی از سوی حزب اپوزیسیون مردم پاکستان شده است.
برخی از تحلیلگران میگویند که ارتش قدرتمند پاکستان به تسلط گسترده خود بر دولت غیرنظامی ادامه میدهد. وزیر کشور جدید پاکستان در گفتگو با شبکه خبری بی.بی.سی گفت: من به عنوان وزیر کشور چه قدرتی میتوانم به ارتش بدهم؟ من مدتهاست که ارتش را ترک کردهام و یک غیرنظامی هستم و در انتخابات شرکت داشتم. تغییر گسترده کابینه در پاکستان در حالی صورت گرفته که این کشور تلاش میکند تا سرمایه گذاری خارجی را به خود جذب کند و خود را یک کشور اصلاح شده و تغییر یافته معرفی کند.
تنظیم و گردآوری: سپهر زارع-خبرنگار ایمنا