خطای حس معروفترین خطای بشری است/ نقدی بر سید کمال حیدری

به گزارش خبرنگار مهر، قسمت ششم برنامه اندیشه محور چهارسو با حضور استاد حجت الاسلام حسین سوزنچی منتشر شد. این برنامه با موضوع محوری نقد و بررسی اندیشه های آیت الله سید کمال حیدری(مهمان قسمت سوم برنامه چهارسو) در موضوعاتی مانند تعدد قرائات، معرفت شناسی، حقوق زن، نظریه جواز تعبد به جمیع ادیان و مذاهب الهی و غیر الهی، تقریب مذاهب است.

مطلب زیر گزارشی از برخی موارد مهم این گفت و گو است:

حسین سوزنچی با تشریح مسئله تعدد قرائات و نقد و بررسی آن گفت: اختلاف قرائات معانی متعدد دارد. در برخی موارد اختلاف طولی است یعنی کسی مطلبی را از متنی می فهمد و دیگری مطلب عمیق تری برداشت می کند. یا متکلم توانمندی که با گفتن یک جمله معانی مختلفی را اراده می کند اینگونه اختلاف قرائات جایز است. آن تعدد قرائات مشکل دار این است که معنایی را به متن تحمیل کنیم که از آن متن برنمی آید و یا از یک متن معانی مختلف متناقض دریافت کنیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه باقر العلوم (ع) در پاسخ به این سوال که آیا نظر عالمان عین دین است یا خیر افزود: در برخی سوالات پاسخ آری یا نه صحیح نیست چرا که طیفی است. اینکه نظر عالمان عین دین است یا خیر باید گفت در بعضی موارد نظر عالمان عین دین است مانند اینکه نماز صبح ۲ رکعت است اما در برخی موارد عین دین نیست.

حجت الاسلام سوزنچی ادامه داد: اینکه در فضای روشنفکری باب شده است که نظر هر کس محترم است سر تا پا غلط است. یک بار می گوییم اندیشه کردن برای هر کس محترم و مجاز است در این حرفی نیست اما اینکه چون اغلب افراد افراد بر اساس دلیل رفتند کجا اکثر افراد بر اساس دلیل رفتند. ان تطع اکثر من فی الارض یضلوک عن سبیل الله

عضو سابق هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) درباره فصل الخطاب بودن مردم گفت: اختلافات باید در محل های تخصصی مورد بحث قرار بگیرد و بسیاری از موارد حل می شود اما اگر حل نشد باید فصل الخطابی باشد آیا اکثریت می تواند حرف آخر را بزند، نه قطعا نه، آقای شریعتی می فرماید رای اکثریت یعنی غلبه دادن سرمایه دار بر جامعه چرا که اکثریت با تبلیغات نظرشان عوض می شود.

مردم علی (ع) را نخواستند آیا باید به نظر مردم در اینجا احترام گذاریم؟، احترام گذاشتن دو معنا دارد یکی اینکه اختلاف نکنیم و جنگ نکنیم اما دومی این است که خب این نظر هم قابل قبول است و می تواند صحیح باشد.

حسین سوزنچی در باب فصل مقوم شیعه افزود: ایشان می گوید شیعه از آنجایی پیدا شد که در باب جانشینی پیامبر (ص) اختلاف پیش آمد. خب حالا سوال؛ آیا جانشینی پیامبر فصل مقوم شیعه نیست؟! اصل ایجاد شیعه و سنی مسئله جانشینی سیاسی بوده است چه طور این مسئله فصل مقوم شیعه بودن نیست؟! لذا معنای فصل مقوم با فرمایش ایشان تعارض دارد.

حسین سوزنچی در ادامه گفت: پیام های قرآن را به بهانه اختلاف قرائت بی خاصیت کردن خلاف اقتضای نبوت است.

این استاد حوزه و دانشگاه در پاسخ به این سوال که آیا می شود غیر از طریق حسی به واقعیت رسید یا خیر افزود: خطای حس معروفترین خطای بشری است. چرا بگوییم حس معتبر است اما ریاضیات معتبر نیست؟! گاهی ریاضیات و برهان واقعیت را طوری دقیق نشان می دهد که حس نمی تواند.

ایشان می گوید دستیابی به واقع در زمان غیبت تکلیف مالایطاق است و خداوند تکلیف مالایطاق نمی کند. اینکه خداوند بر کسی تکلیف مالایطاق حمل نمی کند را ایشان به عنوان واقعیت می گوید یا نظر شخصی؟ اگر نظر شخصی است ما قبول نداریم اما اگر واقعیت است پس ما گزاره های واقعی قطعی داریم و ما به اینجور واقعیت ها مکلفیم.

اگر کسی با تحقیق به الحاد رسید در صورتی که این اگر را بپذیریم مواخذه نمی شود البته مواخذه نمی شود با اینکه به سعادت برسد متفاوت است و دوم اینکه این اگر تنها فرض ذهنی است و در عالم خارج امکان وقوع ندارد.

حسین سوزنچی در واکنش به این مطلب که نمی توان همه مکاتب الهی و غیر الهی را بررسی کرد لذا چنین تکلیفی نداریم، گفت: اینکه گفته می شود اصلا انسان نمی تواند همه ادیان و مکاتب را مطالعه و بررسی کند صحیح نیست چرا که اساسا نیاز به بررسی تک تک اینها نیست. بررسی مرحله ای کفایت می کند مثلا اگر توحید بررسی شد و ما تنها به اینکه خدا وجود دارد و واحد است رسیدیم تمام مکاتب غیر الهی با همین یک مرحله کنار می رود و باید همین طور ادامه داد در نبوت و امامت و...

حسین سوزنچی در باب مسئله حقوق زن افزود: اینکه اسلام در مسئله حقوق زن کف حقوق زن را گرفته است لازمه اش انکار ختم نبوت است.

من نگران ایشان هستم، عده ای از روشنفکران همین راه را رفته بودند و احساس می شود که ایشان هم فریب این روشنفکران را می خورند.

برای مشاهده فیلم کامل این گفت و گو اینجا کلیک کنید؛