معادن البرز شرقی راهی برای توسعه/ رونق تولید درسایه توانمندی بومی

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها-محمد حسن مقدم‌نیا: شرکت معادن زغال‌سنگ البرز شرقی در سال ۳۹ آغاز به کار کرده است. حوزه فعالیت این شرکت در شرق سلسله جبال البرز از معادن طزره در شمال شرقی شهرستان دامغان واقع در استان سمنان تا جنوب شهرستان مینودشت واقع در استان گلستان قرار داشته و عمده فعالیت‌های آن شامل اکتشاف، بهره برداری از معادن و فرآوری برای تأمین بخشی از کنسانتره زغال‌سنگ مورد نیاز کک سازی و استفاده در کوره بلند ذوب آهن اصفهان به منظور فرآیند احیا سنگ آهن خلاصه می‌شود.

البرز شرقی روزگاری چون نگینی در شهر شاهرود می‌درخشد و از هر شش نفر یکی کارمند آن بود. اگر در مراسم خواستگاری شغل ماه داماد پرسیده می‌شد و او نام البرز شرقی را می‌برد همین کافی بود تا وصلت سر بگیرد، درمانگاه و استخر و سالن‌هایش چشم نواز بودند و مردم آرزوی استخدام فرزندانشان را در آن داشتند این شرکت قلب تپنده شهرستان شاهرود بود.

البرز شرقی اما در اثر عدم اجرای درست قانون خصوصی سازی از چهار سال پیش به ورطه‌ای افتاد که انتهای آن نابودی محض بود شرکت زیان ده ترین دوران خود را می‌گذراند، محصولات خریداری نمی‌شدند، حقوق کارگران مانده بود و در نهایت همه چیز آمده اعلام ورشکستگی بود البرز شرقی حتی با واگذاری زمین‌های خود به شهرداری هم نتوانسته بود دیون خود را تسویه کند.

یک جرقه اما در این بین رخ داد تا البرز شرقی دوباره احیا شود پیگیری‌های نماینده شاهرود در مجلس، فرمانداری، مجموعه البرز شرقی و وزارت صنعت و… کار جهادی را آغاز کرد که در آن بدهی‌های شرکت تهاتر و البرز شرقی بار دیگر احیا شد اما این همه کار نبود البرز شرقی نیاز داشت کسی بر سر کار باشد که جز به منافع شرکت به چیز دیگری نیندیشد لذا باید سراغ جهاد و جهادگران می‌رفت.

انتخاب هیئت مدیره اما فردی بود که روزگاری در جبهه نبرد حق علیه باطل در فکه و دهلاویه و جزیره مجنون می‌جنگید و افتخار لقب برادر دو شهید و یک مفقودالاثر را دارد و امروز در عرصه اقتصادی و در نبرد امروز تحمیل شده بر اقتصاد ایران اسلامی، بازهم کمر همت بسته است شاید بهترین گزینه برای حضور در این مسند؛ فردی که جهاد گرانه بداند کار جهادی مورد مطالبه رهبر معظم انقلاب اسلامی چیست.

روزگاری در جبهه نبرد و امروز در جبهه اقتصادی؛ روزگاری در کنار برادران شهید مجید و محسن و امروز در کنار کارگرانی که در خط مقدم جنگ نابرابر اقتصادی، چرخ اقتصادی کشور را می‌چرخ انند، این روایت احیای البرز شرقی از زبان رضا شریف مدیرعامل این شرکت پس از دوران گذار از تلاطم‌های سهمگین اقتصادی است که از نظر شما می‌گذرد.

*درباره ماهیت شرکت البرز شرقی توضیح دهید

این شرکت با حدود نیم قرن سابقه فعالیت معدنی و فرصت اشتغال مستقیم تا هفت هزار نفر در گذشته و یک هزار و ۸۳۸ نفر در حال حاضر شامل ۷۸۹ نفر در بخش‌پیمانکاری و یک هزار و ۴۹ نفر به‌طور امانی، بزرگترین فرصت اشتغال استان سمنان و شهرستان شاهرود محسوب می‌شود.

ستاد مرکزی شرکت در شاهرود قرار دارد و بخشی از سهام آن از ابتدای سال ۹۳ در قالب سهام ترجیهی به کارکنان شرکت واگذار شد.

معادن زغال‌سنگ تحت پوشش شرکت شامل چهار پروانه بهره برداری در استان سمنان و سه پروانه بهره برداری در استان گلستان است، معادن زغال‌سنگ البرز شرقی به صورت زیرزمینی استخراج می‌شوند و زغال‌سنگ خام آن‌ها در کارخانه زغالشوئی شرکت فرآوری می‌شود. این شرکت با دارا بودن یک واحد فرآوری زغال‌سنگ، در حال حاضر تنها تولیدکننده عمده کنسانتره زغال‌سنگ در منطقه بوده و تولید اغلب معادن زغال‌سنگ منطقه نیز در این کارخانه فرآوری می‌شود. لذا با توجه به میزان تولید معادن شرکت و مقدار خرید زغال‌سنگ خام از معادن منطقه، افزایش تولید کنسانتره زغال‌سنگ تا ۲۰۰ هزار تن در سال ۹۸ برنامه‌ریزی شده است.

از دیدگاه صنعت فولاد، کیفیت محصول شرکت را می‌توان در حد خوب دانست. در کنار تعداد زیاد تولیدکننده‌های کوچک و متوسط زغال‌سنگ، چهار تولیدکننده اصلی در کشور فعالیت دارند که این چهار شرکت به ترتیب گستردگی و توان تولیدی عبارتند از معادن زغال‌سنگ طبس، کرمان، البرز شرقی و البرز مرکزی، به عبارت دیگر شرکت معادن زغال‌سنگ البرز شرقی سومین تولید کننده زغال‌سنگ در کشور است.

*ارتباط این شرکت و محیط زیست و استانداردهای آن چگونه است؟

اصلی‌ترین گواهی‌نامه‌های دریافتی شرکت شامل گواهی‌نامه‌های استاندارد مدیریت کیفیت، زیست محیطی و ایمنی و بهداشت حرفه‌ای است، بی‌تردید حفاظت محیط زیست یکی از نگرانی‌ها و دغدغه‌های جوامع کنونی بشری به شمار می‌رود و تدوین اصول و قواعد الزام آور زیست محیطی به تدریج موجب توسعه حقوق محیط زیست در ابعاد ملی و بین المللی شده که هدف آن حفظ منابع ملی از قبیل جنگل‌ها و مراتع، منابع آب، خاک، زیست بوم و بهداشت محیط زندگی مردم محسوب می‌شود.

از آنجا که فعالیت معدن کاری مستقیماً با منابع طبیعی مرتبط است لذا این شرکت در سالیان اخیر استانداردها و دستورالعمل‌های زیست محیطی معدنکاری را در قالب سیستم مدیریت یکپارچه ایزو ۱۴۰۰۱ پیاده سازی و برای محافظت و احیا محیط زیست و منابع طبیعی به ویژه محیط‌های جنگلی، اقدام‌های مناسبی صورت داده است.

*درباره نقش این شرکت در دفاع مقدس توضیح دهید

تقدیم اولین شهید انقلاب در شهرستان شاهرود، حضور بیش از پنج هزار رزمنده در دوران دفاع مقدس، تقدیم ۹۳ شهید و ۴۰۰ جانباز و چهار نفر آزاده سرافراز، تأمین و تدارک تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز در جنگ تحمیلی و… در زمره تأثیرات البرز شرقی در دفاع مقدس است.

*در سال‌های اخیر وضعیت شرکت به دلیل بدهی مناسب نبود تصویری از آن ارائه می‌کنید؟

طی چند سال گذشته و با توجه به مشکلات و موانع موجود ناشی از مسائل مختلف، این شرکت در شرایط اقتصادی نامساعدی قرار گرفته بود به طوری که نه تنها توان ادامه تولید و سرمایه گذاری برای اشتغال زایی در منطقه را نداشت بلکه حفظ سطح اشتغال فعلی نیز با سختی مواجه شد که از جمله آن می‌توان به عدم تسویه بدهی ذوب آهن اصفهان به سازمان خصوصی سازی بابت خرید البرز شرقی، نابسامانی در پرداخت حقوق و مزایای پرسنل امانی و پیمانی (عقب ماندگی چهار ماهه حقوق) اشاره کرد.

این مشکلات همچنین سبب سلب اطمینان تأمین کنندگان (اعم از زغال سنگ، ملزومات تولیدی و …) به دلیل معوق شدن مطالبات بدهی به دارایی، تأمین اجتماعی، سنوات پایان خدمت بازنشستگان و… بدهی‌های کلان به سازمان ایمیدرو، شرکت تهیه و تولید و شرکت ملی فولاد ایران، تولید در حداقل (تولید کنسانتره در خرداد ماه ۹۶ معادل ۷۱۰۰ تن)، اختلاف بین شرکت و شهرداری شاهرود پس از واگذاری زمین شهرسازی شاهرود توسط سازمان خصوصی سازی، عدم توجه کافی به مقوله حساس ایمنی معادن، عدم توجه به آماده سازی و تجهیز معادن و در نتیجه کاهش ذخایر کارگاه‌های استخراج شده بود.

*برای توسعه این شرکت چه در سر دارید؟

به طور کلی باید گفت تقویت ایمنی معادن با انجام ارزیابی ریسک، آموزش، تأمین تجهیزات، عوامل انگیزشی و فرهنگ سازی، اعتمادسازی مجدد تأمین کنندگان با پرداخت برنامه‌ریزی شده به‌منظور تسریع در افزایش تولید و پوشش زیان، افزایش تولید با ایجاد انگیزه در پرسنل در قالب بهبود رفتار سازمانی، تسهیلات رفاهی، سلامت شغلی و…، بهینه سازی کارخانه زغال شویی با هدف افزایش کیفیت تولید، بهینه سازی سیستم تهویه شبکه معادن و تجهیز و نوسازی تجهیزات حمل و نقل تونلی و استفاده از فن آوری های جدید در راستای افزایش بهره‌وری سیستم‌های استخراج و پیشروی اکتشاف محدوده‌های در اختیار و توسعه بهره‌برداری از معادن در برنامه کاری وجود دارند.

همچنین به دنبال توسعه همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، برون سپاری فعالیت‌ها در راستای کاهش هزینه‌ها و افزایش تولید، استفاده از انواع روش‌های نوین تأمین مالی به منظور توسعه فعالیت‌ها و بررسی افزایش سرمایه شرکت برای پوشش بدهی و انجام امور طبق دستورالعمل و فرآیندهای مربوطه هستیم.

*درباره اقدام‌های انجام شده نیز توضیح دهید

افزایش بالغ بر ۶۶ درصدی تولید زغال‌سنگ خام از متوسط ماهانه ۱۳ هزار و ۳۶۰ تن در سه ماه ابتدای سال ۹۶ به ۲۲ هزار و ۴۵۰ تن در سه ماه پایانی سال ۹۷، افزایش بالغ بر ۱۱۶ درصدی تولید کنسانتره زغال‌سنگ از متوسط ماهانه هفت هزار و ۳۴۳ تن در سه ماه ابتدای سال ۹۶ به ۱۵ هزار و ۸۵۰ تن در سه ماه پایانی سال ۹۷ و تسویه حساب بدهی حدود ۱۰ میلیارد تومانی البرز شرقی به تأمین کنندگان زغال‌سنگ خام بخش خصوصی واصلاح فرآیندهای شرکت از جمله حسابداری صنعتی، با هدف ایجاد کنترل بیشتر، افزایش راندمان و کاهش هزینه در زمره اقدامات انجام شده است.

این شرکت همچنین توانسته با کمک قابل توجه دکتر حسینی شاهرودی نماینده مردم شاهرود و میامی در مجلس، اقدامات دیگری چون تسویه حدود ۵۴ میلیارد تومان بدهی ذوب آهن اصفهان به سازمان خصوصی سازی از محل تهاتر مطالبات سازمان تأمین اجتماعی از دولت و در قالب اوراق تسویه خزانه. تسویه حدود ۹ میلیارد تومان بدهی شرکت به سازمان امور مالیاتی از محل تهاتر مطالبات سازمان تأمین اجتماعی از دولت و در قالب اوراق تسویه خزانه را نیز صورت دهد.

همچنین شاهد توافق با شورای شهر در خصوص تقسیم زمین شهرسازی شاهرود با هدف حذف اعتراض‌های کارگری، حفظ برند البرز شرقی در شهرستان شاهرود، ایجاد امکان تداوم تولید و افزایش انگیزه کاری پرسنل شرکت و تسویه حدود ۸۳ میلیارد تومان بدهی به سازمان خصوصی سازی از محل تهاتر مطالبات سازمان تأمین اجتماعی از دولت و در قالب اوراق تسویه خزانه بوده‌ایم که در سایه برنامه‌ریزی تسویه حدود ۷۰ میلیارد تومان بدهی البرز شرقی به شرکت تهیه و تولید، شرکت ملی فولاد و سازمان ایمیدرو در قالب تهاتر با شمش فولادی ذوب آهن اصفهان محقق شد.

دیگر اقدام مهم اما تسویه بالغ بر ۹۸ میلیارد تومان بدهی البرز شرقی به ذوب آهن اصفهان در قالب افزایش سرمایه، کاهش بالغ بر هشت میلیارد تومان از مبالغ حسابرسی شده تأمین اجتماعی به نفع شرکت با ارائه مستندات لازم و پیگیری از محل قوانین جاری کشور، تهاتر بدهی بالغ بر یک میلیارد تومان البرز شرقی به صندوق بازنشستگی فولاد با مطالبات ذوب آهن اصفهان از این صندوق، کاهش معنادار زیان صورت‌های مالی این شرکت از حدود ۳۹ میلیارد تومان در سال ۹۵ به ۲۷ میلیارد تومان در سال ۹۶ و هشت میلیارد تومان در سال ۹۷ محسوب می‌شود.

*آیا به افزایش تولید نیز دست پیدا کرده‌اید؟

بله؛ افزایش تولید کنسانتره از ۸۹ هزار تن در سال ۹۵ به ۱۷۰ هزار تن در سال ۹۷ در سال حمایت از کالای ایرانی یکی از اقدامات مؤثر در شرکت است همچنین بروز رسانی سیستم تهویه معدن رزمجا و شروع آماده سازی تونل ۱۴ رضی بمنظور استخراج در سال ۹۸ و دریافت مجوز زیست محیطی معدن وطن سه در این سال صورت گرفته است.

*مشکلات عدیده ای در مجموعه البرز شرقی برای کارکنان وجود داشت درباره این امر چه اقداماتی صورت داده‌اید؟

ابتدا باید گفت که در کنار تمرکز پرسنل امانی در معادن رزمجا و تخت با هدف ارتقای بهره‌وری منابع انسانی و ایجاد فرصت اشتغال جدید به صورت پیمانکاری اقدامات خوبی صورت گرفت، همچنین ما توانسته‌ایم بروز رسانی حقوق پرسنل امانی و پیمانی از اسفند ماه ۹۶ تاکنون و افزایش تسهیلات رفاهی کارکنان و تسویه حساب کامل و پرداخت بالغ بر سه میلیارد تومان پاداش پایان خدمت کلیه بازنشستگان البرز شرقی و همچنین مشمول بیمه قرار گرفتن مبالغ افزایش تولید (افزایش حقوق بازنشستگی) با هدف افزایش انگیزه کارگران را شاهد باشیم از سوی دیگر ارائه تسهیلات رفاهی به کارکنان و کارگران به منظور تقویت روحیه و نشاط کاری نیز صورت گرفته است.

چابک سازی چارت سازمانی شرکت با حذف بالغ بر ۱۵۰ پست غیر ضروری و ادغام پست‌های همتراز، ارائه تسهیلات و تأمین نقدینگی مورد نیاز به‌منظور ایجاد شرایط بازنشستگی و بازنشستگی پیش از موعد برای مشاغل سخت و زیان آور (مجموعاً ۱۰۶ نفر) و به کارگیری مستقیم بالغ بر ۴۰۶ نفر در قالب پیمانکاری با در نظر گرفتن اشتغال غیر مستقیم بالغ بر ۶۵۰ نفر از اقدامات شرکت است.

*درباره حوزه زغال‌شویی بگویید

در سال‌های اخیر اقداماتی نظیر فروش دو میلیون تن از دپوی کم عیار زغال‌شویی شرکت ظرف پنج سال آینده به ارزش تقریبی ۵۰ میلیارد تومان، شستشو و رمق گیری از زغال‌های کم عیار درشت دانه و فروش آنها صورت گرفته که توانسته کمک خوبی به شرکت باشد همچنین اقدامات دیگری مانند راه اندازی آنتن تلفن همراه مجموعه معدنی کلاریز، بهبود عملکرد کارخانه زغال شویی با نصب سرند آبگیر و همچنین نصب تجهیزات خرد کن و دانه بندی به منظور تولید و تأمین بخشی از زغال حرارتی مورد نیاز سایر صنایع و تنوع بخشی به تولید و افزایش سبد محصولات و… از جمله دیگر اقدامات است.

*بهره‌وری سوخت، آب و انرژی در این شرکت به چه شکل است؟

ابتدا باید گفت که خوشبختانه به‌روز رسانی مجوز تعدادی از چاه‌های آب شرکت صورت گرفته است از سوی دیگر شاهد پوشش شبکه بی سیم شرکت در استان سمنان و اخذ مجوز استان گلستان به منظور ایجاد امکان ارتباط در مواقع ضروری هستیم و همچنین با توجه به اینکه قیمت انواع چوب از سال ۹۶ تاکنون بیش از سه برابر افزایش داشته اقدام به زراعت چوب برای اولین مرتبه در شرکت با توجه به ممنوعیت برداشت از جنگل‌ها شد.

از سوی دیگر انعقاد قرارداد گاز رسانی به مناطق معدنی با هدف حذف سوخت‌های فسیلی و رفع مشکلات کارگری، جذب ۱۰۰ نفر دانشجوی جدید در مرکز علمی کاربردی البرز شرقی و برنامه‌ریزی برای استقرار و پیاده سازی سیستم‌های نگهداری و تعمیرات (PM) در شرکت صورت گرفته است.

*برنامه‌های سال ۹۸ شرکت البرز شرقی چیست؟

تولید حداقل ۲۰۰ هزار تن کنسانتره و همچنین تنوع بخشی و افزایش سبد محصولات تولیدی مدیریت هزینه‌ها و برنامه‌ریزی برای سودآور کردن شرکت و خروج از ماده ۱۴۱ قانون تجارت شامل ورشکستگی از مهمترین اقدامات است. همچنین برنامه‌ریزی به‌منظور ایجاد مقدمات ورود به فرابورس با انضباط مالی شرکت، بهینه سازی سیستم تهویه شبکه معادن برناکی و تخت، تجهیز معادن وطن سه و مجموعه میان‌آب و نوسازی تجهیزات حمل و نقل تونلی اعم از لوکوموتیو، واگن و … در این سال برنامه ریزی شده است.

شرکت همچنین به دنبال جذب حداکثری زغال خام از معادن بخش خصوصی وابسته به شرکت با مشارکت در تولید آن‌ها، افزایش آماده سازی‌ها و ذخایر قابل استخراج، تداوم بر بازنشستگی و بازنشستگی پیش از موعد پرسنل امانی و جایگزینی آن‌ها با پیمانکاری، تاکید بر آموزش‌های کاربردی داخل و خارج از کشور و برنامه‌ریزی به‌منظور سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مختلف از محل سایر درآمدهای شرکت است.