وظیفه محقق ارایه راهکار نیست

خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی- مریم داوری: پژوهش روشی هوشمندانه و خلاقانه برای دستیابی به بهترین راه حل و نتیجه است. پژوهشگر با نگاهی دقیق و موشکافانه زوایای متفاوت و مختلفی از مساله را نمایان می کند. رویکرد پژوهش محور در هر جامعه ای نقش مهمی در توسعه و پیشرفت آن جامعه دارد اما آنچه اهمیت پژوهش را دو چندان می کند، به کار بستن نتایج حاصل از پژوهش است. گفتگویی پیرامون پژوهش و ضرورت استفاده از پژوهشها در نهادها و دستگاه های اجرایی با «محمد سلگی»، رییس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات ترتیب دادیم که بدین شرح است:

پژوهش های زیادی در کشور صورت می گیرد اما سازمانها به ندرت از این پژوهش ها استفاده می کنند. این وسط حلقه مفقوده کجاست ؟

این بحث خیلی مطرح است. چندی پیش مکرر با این موضوع روبرو بودم به خصوص که گزارش هایی به شوراها و مراکز مختلفی می دهیم و آنها می گویند این نتایج و گزارش ها چه تاثیری می گذارد و چه کسی به این گزارشها توجه می کند. در عمل گاهی اوقات می بینیم نتایج تحقیقات اثری نمی بخشد. در واقع اینکه به طور کلی نهادها ، سازمانها و مراکزی که تصمیم گیرنده هستند در مورد مسایل کشور چرا از نتایج پژوهش ها استفاده نمی کنند، سئوالی است که از ما هم پرسیده می شود. گاهی ما بیشتر توصیف آسیب شناسی و تحلیل می کنیم. گاهی اوقات از ما انتظار دارند که در تحقیقات راهکار بدهیم. ما یک بخشی را می توانیم و یک بخش را نمی توانیم چون محقق لزوما وقتی کاری را توصیف و تحلیل می کند شاید نشود راهکار هم بدهد. راهکار را باید جای دیگر بدهد.

یعنی وظیفه محقق ارائه راهکار نیست؟

نه لزوما. فی المثل می گویم نمونه هایی در طرح های ملی که گزارش کردیم. طرح های ملی ما وضعیت جوامع اعم از خلقیات، آرمان ها ، ارزشها و نگرشها، مسایل کودکان ، هویت و سبک زندگی را توصیف می کند. این طرح در واقع تعریف می کند که وضعیت این اخلاقیات، هویت ، ارزش و نگرشها در جامعه ایران چگونه است، با وضعیت دو سال پیش چه تغییری کرده و با وضع چهار سال پیش چه تفاوتی کرده است. این طرح تحلیلی هم از روند می دهد و یک مقداری به هر حال آسیب شناسانه است تا مساله شناسانه.

ارائه راهکار برای مسائل وظیفه چه کسانی است؟

برای ارائه راهکار دستگاه های دیگر هم باید پای کار بیایند. لزوما وظیفه محقق ارایه راهکار نیست. البته که گروهی از محققان که کارشان وضع راهکار است، ممکن است که ویژه یک موضوع راهکار بدهند. ولی اینکه شما انتظار داشته باشید که محقق بیاید همزمان تحقیق کند و راهکار هم بدهد این دو در واقع شاید انتظار زیادی از محقق باشد.

چه مشکلاتی بر سر راه محقق بعد از تحقیق وجود دارد؟

مثلا فرض کنیم یک تحقیقی انجام دادیم و در مورد نشاط و نشاط اجتماعی با تعدادی از افراد صحبت کردیم چون جزو تحقیق ما بوده است، راهکار و جمع بندی کردیم و گفتیم این موضوع مشکل است و این هم راهکارهاست. البته راهکارهایش را نیز از محققان و نخبگان پرسیدیم. آنجا هم که آمدیم تحقیق و راهکار دادیم با وجود این کسی عمل نکرد. به هر حال در هر چیزی برای تغییر، گاهی اوقات عدم وقوف و آگاهی به مساله ، خودش یک بحران است. گاهی اوقات یک گزارشی می دهیم به جمع که آنها انکار می کنند و اعضای جمع می گویند غلط است، روشت غلط است، داده هایت غلط است و یا با فلان چیز که من دیدم ناهمخوانی دارد، آن چیزی که تو گفتی من یک چیز دیگر شنیدم. گاهی وقتها هم انکار می کنند. اینها بعضی از مسایلی است که محقق با آن مواجه می شود.

اخیرا پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات تفاهم نامه ای با نهاد کتابخانه های عمومی کشور منعقد کرده است، قرار است پیرو این تفاهم نامه چه اقداماتی صورت گیرد؟

یک تفاهم نامه با نهاد کتابخانه های عمومی کشور منعقد کردیم . قرار است یک سری کارها به طور مشخص انجام دهیم. در ارتباط با نهاد کتابخانه های عمومی کشور با موضوع کتاب قرار است، همکاری هایی با هم داشته باشیم و محورهای این همکاری مشخص شده است. اینجا دقیقا کارهای ما کاربردی است یعنی کارهایی می کنیم طبق تفاهم نامه که بر اساس نیاز نهاد کتابخانه هاست. نهاد موضوعاتی دارد که به ما می دهد . ما هم موضوعاتی داریم که به نهاد منتقل کنیم. به هر حال بین ما و نهاد رفت و برگشت وجود دارد. پژوهش ها بر اساس نیاز که باشد خود به خود غیر قابل استفاده نخواهند بود. پیشنهاداتی که ما به نهاد کتابخانه های عمومی کشور می دهیم در مورد موضوع کاری که آنها دارند، است.

پایان پیام/31