نبولایزر چیست و عملکرد آن چگونه است؟ نبولایزر دستگاهی است که در مواردی از جمله سرماخوردگی ،آسم ،برونشیت و سایر بیماری های مربوط به دستگاه تنفس کاربرد دارد .این دستگاه با استفاده از هوا و ذرات بسیار ریز آب دارو را به ریه های بیمار می رساند .
مشکلات تنفسی، ممکن است بدن هر نوزادی را درگیر کند. بعضی از بیماری‌های تنفسی نوزادان خفیف هستند؛ این نوع بیماری‌ها را می‌توان با کمک داروهای خوراکی و استفاده از اسپری‌ها درمان کرد؛ اما در مورد بعضی از مشکلات تنفسی نوزادان، شما به ارسال سریع‌تر و مؤثرتر دارو (به طور مستقیم) به ریه‌های فرزند بیمار خود نیاز خواهید داشت.
نبولایزر، دستگاهی است که برای این منظور، مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ نبولایزرها برای درمان بیماری‌های تنفسی مزمن استفاده می‌شوند؛ اما آیا استفاده از این دستگاه برای درمان مشکلات تنفسی نوزادان و کودکان نوپا نیز، روش ایده‌آلی است؟
در ادامه این مقاله، به سؤالات شما در مورد استفاده از نبولایزرها برای درمان مشکلات تنفسی نوزادان، انواع نبولایزرها و شرایطی که بیمار نیاز به استفاده از این دستگاه دارد، پاسخ داده می‌شود.

نبولایزر چیست و نحوه کارکرد آن برای درمان مشکلات تنفسی نوزادان چگونه است؟
به یاد داشته باشید که نبولایزر، دستگاهی است که داروهای مایع را به بخار تبدیل می‌کند که نوزاد بیمار به راحتی بتواند آن را استنشاق کرده و وارد ریه‌های خود بکند.
این دستگاه، دارای سه جزء اساسی است: یک کمپرسور هوا، یک فنجان دارو و یک دهانه یا ماسک - که بر روی دهان نوزادان بیمار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به منظور استفاده از نبولایزر، شما باید چند قطره از داروی فرزند خود را به فنجان داروی آن اضافه کنید؛ سپس، کمپرسور هوای نبولایزر را روشن کرده و ماسک را روی صورت کودک قرار دهید تا او دارو را به شکل بخار، استنشاق کند.
به این طریق، نبولایزر کمک می‌کند تا دارو به طور مستقیم به قسمت‌های مختلف دستگاه تنفسی نوزادان بیمار برسد.

آیا نبولایزر همان دستگاه مورد استفاده برای کمک به بیماران مبتلا به آسم است؟
خیر، این دو دستگاه کاربرد متفاوتی دارند؛ اما جالب است بدانید که عملکرد اصلی آن‌ها یکی است؛ دارو را به شکل بخار استنشاقی وارد ریه‌های بیمار می‌کنند.
نبولایزرها معمولاً از نیروی باتری برای تبدیل دارو به بخار استفاده می‌کنند؛ در حالی که دستگاه‌های استنشاق داروها نیاز به برق/باتری ندارند.
نبولایزرها می‌تواند مقداری از یک دارو را برای مدتی نگهداری کرده و به بدن بیمار عرضه کند؛ در حالی که دستگاه‌های استنشاق داروها می‌توانند یک وعده کوچک از داروها را در یک وعده خاص به بدن بیمار انتقال دهند.
نبولایزرها می‌تواند برای استنشاق انواع مختلفی از داروها مورد استفاده قرار گیرد؛ این در حالی است که دستگاه‌های استنشاق داروها ممکن است با تمام داروها کار نکنند.
دستگاه‌های استنشاق داروها برای درمان وضعیت بدن نوزادان مناسب نیست، مگر اینکه با فاصله استفاده شود؛ این در حالی است که نبولایزرها برای استفاده همه افراد، در هر سنی توصیه می‌شود.
مهم‌تری از همه این موارد، دستگاه‌های استنشاق داروها نیاز به هماهنگی بین فشار پمپ‌های استنشاقی و استنشاق دارو توسط بیمار دارند؛ این موضوع بدان معنی است که کودک باید در زمان فشار دادن پمپ که دارو آزاد می‌شود، آن را استنشاق کند. تقریباً غیرممکن است که یک کودک بتواند در لحظه خاصی تنفس کند.
خوشبختانه، در علم پزشکی امروزی، دستگاهی به نام spacer اختراع شده است که می‌تواند روند استفاده از دستگاه‌های استنشاق داروها را آسان‌تر کند.
با همه این توصیفات، لازم است بدانید که پزشک متخصص اطفال باید تصمیم بگیرد که چه چیزی برای کودک بیمار شما مناسب است؛ او بر اساس سن کودک، وضعیت پزشکی و نوع داروهای تجویز شده از دستگاه‌های خاصی برای تسریع روند درمان بیمار استفاده می‌کند.
در نهایت، یادتان باشد که نبولایزرها نسبت به دستگاه‌های استنشاق داروها پیچیده‌تر هستند، اگرچه می‌توان داروهای بیشتری را با نبولایزر به بدن کودکان عرضه کرد.

انواع نبولایزرها
در ادامه این مقاله، انواع مختلف نبولایزرها که بر اساس وضعیت بدنی بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرند، ارائه شده است که رایج‌ترین این موارد عبارتند از:
نبولایزر جریان سریع
این نوع نبولایزر شامل یک کمپرسور هوا و یک موتور است که شامل یک پیستون می‌باشد. در هنگام استفاده از این نوع نبولایزر، پیستون حرکت می‌کند تا هوا را در درون یک محفظه فشرده کند.
سپس، هوای فشرده با سرعت بالا به داروی مایع اعمال می‌شود که مایع را به بخار تبدیل می‌کند. نبولایزر جریان سریع بیشتر در بیمارستان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا این نوع نبولایزر ارزان بوده و یک پمپ آن را می‌توان چندین بار مورد استفاده قرار داد.
نبولایزر اولتراسونیک
در این نوع نبولایزر، یک موج اولتراسونیک فرکانس بالا موجب ارتعاش قسمتی می‌شود که در تماس با دارو مایع است. ارتعاشات سریع داروی مایع را به بخار تبدیل می‌کند.
نبولایزر اولتراسونیک، سبک و قابل حمل است، اما در مقایسه با سایر نبولایزرها گران قیمت می‌باشد.
نبولایزر ویبراتور
این نبولایزرها نیز از تکنولوژی موج اولتراسونیک استفاده کرده، اما مایع را با قدرت بیشتری تبخیر می‌کنند. از آنجایی که نبولایزر ویبراتور ممکن است دمای داروهای مایع را افزایش دهد، استفاده از آن برای استنشاق انواع داروها توصیه نمی‌شود.
نبولایزرهای مکانیکی
این نوع نبولایزرها نیازی به نیرو ندارند؛ محافظی، قسمت پایین دستگاه را می‌پوشاند و به محض اینکه محافظ خود را آزاد کند، مایع را تحت فشار قرار داده و آن را به بخار تبدیل می‌کند. با این حال، نبولایزرهای مکانیکی به ندرت برای استنشاق دارو توسط نوزادان مورد استفاده قرار می‌گیرند.
پزشکان متخصص اطفال با توجه به عواملی مانند نوع دارو، دوز تجویز شده و تعداد دفعات استعمال دارو، نوع نبولایزر مناسب را به بیمار خود توصیه می‌کنند.

چه زمانی باید از نبولایزرها برای انتقال دارو به دستگاه تنفسی نوزادان استفاده کرد؟
به خاطر بسپارید که در برخی شرایط، انتقال دارو به سیستم تنفسی بیمار، امری ضروری است. در چنین شرایطی، نوزاد شما نیز ممکن است نیاز به استفاده از نبولایزر داشته باشد. این موارد به شرح زیر می‌باشند:
1-مشکلات تنفسی مزمن
نوزادانی با بیماری‌های ژنتیکی که باعث احتقان سینه آن‌ها می‌شوند، روبرو هستند، ممکن است نیاز به دریافت دارو از طریق یک نبولایزر داشته باشند. نمونه‌هایی از این شرایط عبارتند از: آسم و فیبروز کیستیک.
2-عفونت سیستم تنفسی پایینی نوزاد
همچنین، لازم است بدانید که در صورت بروز مشکلاتی مانند عفونت دستگاه تنفسی، عفونت برونشیولیت (التهاب برونشیل‌ها)، سرفه شدید و سرماخوردگی در بدن نوزاد، شما به انتقال دارو به ریه‌های او از طریق یک نبولایزر نیاز خواهید داشت.
3-عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی نوزاد
علاوه بر این موارد، نبولایزرها می‌توانند برای انتقال دارو به قسمت‌های بالایی دستگاه تنفس نوزادان مورد استفاده قرار گیرند. عفونت‌هایی مانند کروپ و اپیگلوتیت می‌توانند بر قسمت‌های گلو و حنجره نوزادان تأثیر بگذارند.همان‌طور که گفته شد، نبولایزرها می‌توانند داروهای مختلفی را طبق درمان مورد نیاز، به بخار تبدیل کنند.

چه داروهایی را می‌توان به کمک نبولایزر به بدن نوزادان بیمار انتقال داد؟
پزشک متخصص اطفال می‌تواند انواع مختلفی از داروهای مایع را به بیمار خود تجویز کند که برای استنشاق آن‌ها نیاز به نبولایزر است.
این داروها شامل آنتی‌بیوتیک‌ها، آرام‌بخش‌های راه هوایی و کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب نوزادان می‌باشد. همچنین، با استفاده از نبولایزر، می‌توان هوای مرطوب را به ریه‌های نوزادان بیمار رساند.
اکثر پزشکان متخصص اطفال، به مادران توصیه می‌کنند که دوزهای مناسب داروهای مایع را در منزل، به کمک نبولایزر، به دستگاه تنفسی فرزند خود عرضه کنند؛ بنابراین، والدین باید روش‌های مناسب استفاده از نبولایزر را یاد بگیرند.

نحوه استفاده از یک نبولایزر برای انتقال دارو به دستگاه تنفسی نوزادان
در هنگام استفاده از نبولایزر برای انتقال دارو به ریه‌های فرزند خود، این مراحل را دنبال کنید:
در ابتدا، دست‌های خود را بشویید و همه ابزارهایی را که در حین عرضه دارو لازم خواهید داشت، جمع‌آوری کنید؛ ماسک، دارو، قطره چکان، فنجان دارو، لوله و خود دستگاه نبولایزر. دستگاه نبولایزر را روی یک سطح صاف قرار دهید.
سپس، در یک مکان راحت نشسته و کودک را در آغوش خود و در یک موقعیت صحیح قرار دهید. در این مورد، کودکان نوپا می‌توانند خودشان، بدون کمک والدین بنشینند.
در این مرحله، شما باید کودک خود را مشغول یک کتاب یا اسباب‌بازی کنید.
هنگامی که تجهیزات و کودک تنظیم شد، لوله را به نبولایزر متصل کرده و دارو را به بدن فرزندتان وارد کنید. از یک قطره‌چکان برای اضافه کردن مقدار مجاز دارو استفاده نمایید.
اگر دارو نیاز به افزودن محلول نمک داشته باشد، از قطره‌چکان دیگری استفاده کنید تا قطره‌های نمک را به فنجان دارو بریزید. هنگامی که داروها را به فنجان اضافه نمودید، درب آن را ببندید.
سپس، ماسک را به فنجان دارو متصل کنید. ماسک را بر روی صورت کودک قرار دهید؛ در حالی که کودک در مقابل شما صاف نشسته یا در آغوش شما قرار دارد.
در این مرحله، نبولایزر را روشن کنید تا کودک برای پنج تا ده دقیقه یا به مدت زمان اعلام شده توسط پزشک متخصص اطفال، دارو را تنفس کند. در این مدت، شما باید کودک را با نشان دادن اسباب‌ بازی‌های مورد علاقه خود یا خواندن یک کتاب مشغول نگه دارید.
این وضعیت به او کمک خواهد کرد تا آرامش داشته باشد و به درستی نفس بکشند؛ در این صورت، کل داروها به ریه‌های فرزند بیمار شما خواهد رسید.
درست است که ماسک نبولایزر دارای لبه‌هایی است که در اطراف صورت نوزاد قرار گرفته و ماسک را در جای خود نگه می‌دارد. با این وجود، شما باید ماسک را با دست خود نیز محکم نگه دارید تا از تکان خوردن آن جلوگیری شود.
هنگامی که دوز مناسب دارو وارد دستگاه تنفس فرزند شما شد، نبولایزر را خاموش کنید. ماسک را از روی صورت نوزاد بردارید. اگر در این مرحله، بخشی از بخار دارو در فنجان باقی مانده باشد، آن را بیرون بریزید. سپس، لوله، دهانه و فنجان را از هم جدا کنید.
در نهایت به یاد داشته باشید که شما باید هر بار بعد از استفاده از نبولایزر، لوله، دهانه و فنجان آن را تمیز کنید.

چگونه می‌توان یک نبولایزر را تمیز کرد؟
همان‌طور که قبلاً بیان شد، شما باید ماسک، دهانه و فنجان داروی نبولایزر را بعد زا هر بار استفاده تمیز کنید؛ نیازی به تمیز کردن لوله نیست. بخشی از نبولایزر باید بعد از هر بار استفاده و بخش‌های دیگر باید یک بار در هفته استریل شده و ضد عفونی شود.
شستشو دادن نبولایزر
ماسک و فنجان دارو را از لوله جدا کنید. اگر آداپتور یا اجزای اضافی برای اتصال ماسک به فنجان دارو وجود دارد، شما باید آن‌ها را نیز شستشو دهید.
لازم است بدانید که شما باید از شستشو دادن لوله و نبولایزر جدا خودداری کنید، چون تمیز کردن آن‌ها لازم نیست. همچنین بند را از ماسک نبولایزر جدا کنید.
ماسک و فنجان دارو را در آب و صابون برای مدت ۱۰-۱۵ دقیقه خیس کنید. شما می‌توانید از صابون‌های استاندارد برای شستشو دادن اجزای نبولایزر فرزندتان استفاده کنید.
این اجسام را ترجیحاً در آب گرم به مدت 30 ثانیه بشویید؛ سپس، آن‌ها بر روی یک حوله قرار دهید تا به کمک جریان هوا خشک شوند.
استریل کردن نبولایزر
بعد از این که اجزای نبولایزر را شستشو دادید، آن‌ها را در یک ظرف پر از آب قرار داده و به مدت 5 تا 10 دقیقه بجوشانید. شما همچنین می‌توانید در استریلیزاسیون مبتنی بر مایکروویو استریلی نیز استفاده کنید که برای ضدعفونی کردن بطری‌ها و شیشه شیرهای کودک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
علاوه بر این موارد، شما می‌توانید از یک ماشین ظرف‌شویی با دمای آب ۱۵۸ درجه سانتی‌گراد به مدت ۳۰ دقیقه، برای استریلیزه کردن نبولایزر فرزند خود استفاده کنید.
لازم است بدانید که اگر اجزای نبولایزر فرزند شما قابل جوشاندن نیستند، می‌توانید از یک قسمت آب مقطر و سه قسمت آب گرم برای استریل کردن آن استفاده کنید. اجزاء نبولایزر را به مدت یک ساعت در این مایع خیس کنید.
همچنین، شما می‌توانید از ترکیب ۷۰٪ ایزوپروپیل الکل برای مدت ۵ دقیقه و سپس از ترکیب ۳٪ محلول هیدروژن پراکسید برای استریل کردن نبولایزر کودک خود استفاده کنید.
جالب است بدانید که شما می‌توانید از یک بخش سفیدکننده خانگی و 50 قسمت آب نیز برای ضدعفونی کردن نبولایزر استفاده کنید؛ اجزای نبولایزر را برای مدت سه دقیقه در این محلول خیس کنید.
با همه این توصیفات، اگر سازنده نبولایزر بر روی بسته‌بندی آن اعلام نکرده است، از روش‌های غیر از جوشاندن برای استریل کردن اجزای نبولایزر استفاده نکنید.
تماس با مایعات ضدعفونی‌کننده ممکن است به اجزای نبولایزر فرزند شما صدمه بزند، اگر برای این نوع استریل شدن طراحی نشده باشند.
در چنین مواردی، با استفاده از روش‌های توصیه شده سازنده، نبولایزر کودک را تمیز و استریل کنید. در نهایت، تمام قسمت‌های شسته و استریل شده نبولایزر را قبل از استفاده خشک نمایید.
سپس، تمام اجزای نبولایزر را در یک محل تمیز و خشک قرار دهید تا برای استفاده‌های بعدی شما آماده باشد.
استفاده از نبولایزر برای ارائه دارو به دستگاه تنفسی کودکان می‌تواند کمی چالش‌برانگیز باشد. در بخش بعدی این مقاله، شما را راهنمایی می‌کنیم تا به راحتی از نبولایزر برای انتقال دارو به بدن نوزاد خود استفاده کنید.

نکاتی در مورد استفاده از نبولایزر برای انتقال دارو به دستگاه تنفسی نوزادان
در هنگام استفاده از نبولایزر برای یک ارائه دارو به بدن نوزاد، برخی از نکات ساده را رعایت کنید تا آرامش فرزندتان حفظ شود. مهم‌ترین این موارد عبارتند از:
هر روز، تنها یک بار از نبولایزر استفاده کنید. این روند، اجازه می‌دهد تا نوزاد به استفاده از نبولایزر به عنوان بخشی از روال روزانه زندگی خود عادت کند؛ به این ترتیب، او کمتر در برابر استفاده از نبولایزر مقاومت خواهد کرد.
وقتی کودک شما ناراحت است یا گریه می‌کند، از نبولایزر استفاده نکنید، زیرا در چنین شرایطی، او به اندازه کافی نفس نمی‌کشد و دارو هدر خواهد رفت.
تصویر دوستانه‌ای از نبولایزر، به ویژه برای کودک نوپای خود ایجاد کنید. از واژه‌هایی مانند "ماسک ابرقهرمان" یا "ماسک فوق‌العاده قدرت" برای معرفی نبولایزر به فرزند خود استفاده کنید تا او احساس راحتی بیشتری پیدا کند.
همچنین، زمان استفاده از نبولایزر را با خواندن کتاب‌ها و بازی کردن با کودک خود بگذرانید.
علاوه بر این موارد، در فرایند آماده‌سازی نبولایزر کودک نوپای خود را درگیر کنید. او را تشویق کنید تا ماسک را نگه دارد، دستگاه را عوض کند و ببینید که چطور درون کاسه آن، دارو ریخته می‌شود. این روش، استفاده از نبولایزر را برای فرزند شما راحت‌تر می‌کند.
در نهایت به خاطر بسپارید که نبولایزر یک وسیله پزشکی مفید است که باعث می‌شود انواع مشکلات تنفسی مزمن در بدن کودکان کنترل شود.
همانند دیگر تجهیزات پزشکی، نبولایزرها نیز طراحی و عملکرد مختلفی دارند. بر این اساس، قبل از اولین استفاده از یک نبولایزر، از طریق کتابچه راهنمای آن، اطلاعات لازم را به دست آورید. تمیز کردن، آماده‌سازی و نگهداری منظم از نبولایزر، آن را برای مدت طولانی سالم نگه خواهد داشت!

منبع: دلگرم