آثار مثبت اصلاح نرخ بنزین از نگاه پژوهشگران اقتصاد اسلامی مشهد

سهمیه‌بندی و افزایش بهای بنزین که بر اساس مصوبه سران قوا از ۲۴ آبان ماه به اجرا گذاشته شد، واکنشهایی مختلفی از سوی صاحب‌نظران به دنبال داشت؛ برخی این افزایش قیمت را اقدامی برای جبران کسری بودجه دولت تلقی کردند و برخی هم به ناگهانی بودن این اقدام و اثر تورمی آن انتقاد داشتند.

همچنین موافقان سهمیه‌بندی و افزایش بهای بنزین هم کاهش حجم مصرف، حفظ محیط زیست، جلوگیری از قاچاق و توزیع برابر ثروت ملی را از جمله آثار مثبت این تصمیم برشمرند.

علی ربیعی سخنگوی دولت، محمود واعظی رییس دفتر رییس جمهوری و محمدباقر نوبخت رییس سازمان برنامه و بودجه در اظهارنظرهای جداگانه تاکید کرده‌اند که موضوع تغییر بهای بنزین مصوبه شورای عالی اقتصادی سران قوا و تصمیم همه اجزای نظام بوده است.

همچنین دولت با توجه به دغدغه‌هایی که درباره معیشت مردم وجود دارد موظف است تمام پولی را که از این مسیر به دست می‌آید در قالب یارانه جداگانه به حدود ۶۰ میلیون نفر از مردم ایران پرداخت کند. مهمترین مسئله دولت در این اصلاح قیمت، اصلاح نظام پرداخت یارانه به نفع همه مردم بوده است.

دولت تاکید کرده است به سرعت سازوکار پرداخت یارانه اصلاح قیمت بنزین اعلام می‌شود و ۶۰ میلیون ایرانی از آن بهره‌مند خواهند شد و تاکنون هم این اقدام طی سه مرحله انجام شده و براساس اعلام دولت این پرداخت‌ها به صورت ماهانه انجام خواهد شد.

افزایش قیمت بنزین ناگزیر بود

پژوهشگر اقتصاد اسلامی و مدرس دانشگاه در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: مجلس شورای اسلامی دولت را به اصلاح نرخ حامل‌های انرژی مکلف کرده لذا اصل قضیه افزایش قیمت بنزین ناگزیر بود.

دکتر علی‌اکبر کریمی کاهش مصرف را از مزایای افزایش قیمت بنزین ذکر و بیان کرد: حجم مصرف بنزین تا پیش از اجرای مصوبه سران قوا در کشور رکورد زده بود بطوری که باید کم‌کم به سوی واردات این فرآورده می‌رفتیم. همچنین با قیمت اندک بنزین، مردم انگیزه مدیریت مصرف آن را نداشتند.

وی افزود: موضوع اصلاح قیمت‌ها که در جهت مدیریت مصرف است، مربوط به مصوبه چند سال قبل مجلس شورای اسلامی می‌شود که در این راستا قیمت حامل‌های انرژی باید به قیمت واقعی برگردد و یارانه‌ آن به افراد نیازمند پرداخت شود.

این اقتصاددان ادامه داد: با توجه به اینکه این قیمت در طول یک دوره پنج ساله ثابت ماند و یک دفعه سه برابر شد، نمی‌توان انکار کرد که تغییر قیمت آثار روانی خود را خواهد گذاشت اما بار گرانی این طرح باید قبل از اجرا پیش بینی و مدیریت می‌شد.

وی گفت: باید مردم را در این زمینه مطلع نمود و با شفافیت و اعتماد سازی لزوم آن را برای مردم تبیین نمود.

دکتر کریمی افزود: فشار اصلی تورم بر عهده مردم است و اگر این طرح به صورت مقطعی و تدریجی از چند سال پیش اجرا می‌شد آثار منفی آن کمتر بود. ضمن اینکه زمان اجرای طرح و بدون اطلاع مجلس هم پسندیده نبود و از نظر فنی هم اجرای طرح می‌توانست شکل بهتری پیدا کند.

وی گفت: می‌توان به جای استفاده از بنزین سهمیه کارت یارانه انرژی به افراد و نه خودروها داد و مابه‌التفاوت قیمت واقعی بنزین یا سهمیه را به حساب این کارت واریز نمود و این کار را برای سایر انرژی‌ها نیز می‌توان انجام داد.

عدالت در توازن قیمتها است

مدرس دانشگاه علوم اسلامی رضوی هم گفت: با توجه به اینکه کشور ما تورم سالانه دارد باید برای رعایت عدالت توازن اقتصاد، قیمت‌ها متناسب با هم افزایش یابد. بنابراین با وجود اینکه تمام کالاها در هر سال افزایش پیدا می‌کند ثابت نگه داشتن قیمت بنزین یا دلار اشتباه است و به ناچار در یک زمان مانند فنر جهش می‌یابد بطوریکه در مورد قیمت دلار شاهد چنین وضعیتی بودیم.

جواد اقدس طینت با بیان اینکه قیمت بنزین هم باید متناسب با تورم سالانه افزایش پیدا کند افزود: اینکه چند سال قیمت بنزین ثابت ماند کار درستی نبود.

وی ادامه داد: در حالت تورم سالانه بهترین حالت افزایش تدریجی و متناسب با تورم و بدترین حالت افزایش یکباره است. در حالت تدریجی فرصت می‌دهیم سایر بخش‌های اقتصاد واکنش نشان دهند و فشار وارد نمی‌شود.

وی گفت: در صورت افزایش تدریجی قیمت، شاهد اعتراض‌های شدید و پرداخت هزینه نبودیم.

این استاد دانشگاه افزود: افزایش قیمت بنزین به سوی واقعی شدن قیمت آن باعث می‌شود به سوی مدیریت مصرف بهینه حرکت کنیم.

وی گفت: با توجه به تورم سالانه، ثابت ماندن قیمت بنزین به این معنی است که بنزین ارزانتر و دیگر اجناس و کالاها گرانتر شده‌ است.

کاهش ۲۰ درصدی مصرف بنزین

مدیر شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه خراسان رضوی هم گفت: در پی اعلام نرخ جدید بنزین و سهمیه‌بندی آن، مصرف بنزین در این استان نسبت به قبل ۲۰ درصد کاهش یافت.

علی‌اصغر اصغری با بیان اینکه قبل از اعلام نرخ جدید روزانه ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار لیتر بنزین در این منطقه به مصرف می‌رسید افزود: پس از اعلام نرخ جدید، مصرف این فرآورده کاهش محسوسی داشته و بطور میانگین به پنج میلیون لیتر در روز رسیده است.