یازده ماهگی کودک

نی نی بان : کودک شما ماه دیگر یک ساله می‌شود. او در این ماه دید تازه‌ای نسبت به اشیا پیرامون خود پیدا می‌کند، او در این ماه می‌فهمد که می‌تواند اشیا را به هم ربط دهد.

هفته اول

کودکتان به تدریج ابزار را می‌شناسد و نحوه استفاده از آن را فرا می‌گیرد. او طی دو یا سه ماه آینده خوب می‌فهمد که باید مداد را در دست بگیرد و روی کاغذ بکشد. او طی هفته‌ها آینده حتی تفاوت بین ابزار را هم فرا خواهد گرفت. بنابراین در هنگام غذاخوردن با بشقاب و لیوانش بازی می‌کند و همه چیز را به هم می‌کوبید.

سعی کنید برایش بشقاب و لیوان پلاستیکی در سفره بگذارید تا خبری از خطر شکسته شدن لیوان و بشقاب چینی در کار نباشد. او بعضی چیزها را دوست ندارد مثلا اینکه دلش نمی‌خواد وقتی گرسنه است برای غذایش منتظر بماند یا اینکه شما او را در کنار یک مهمان غریبه تنها بگذارید. گاهی هم از سر و صدای وسایلی مثل جاروبرقی و مخلوط کن دستپاچه می‌شود و نق‌نق‌هایش را شروع می‌کند.

هفته دوم

او دیگر از رفتار و اعمال شما تقلید می‌کند. دراین زمان می‌توانید به او کارهایی مثل خداحافظی کردن و بوسه فرستادن را یاد بدهید. او در برابر این کارهای شما پاسخ می‌دهد و می‌خواهد که ارتباط متفاوت‌تری با شما برقرار کند. همان ارتباطی که شما با بزرگترها برقرار می‌کنید. او اکنون می‌فهمد که اشیا چه ارتباطی با هم دارند. مثلا آنکه می‌داند کلید به درمنزل مربوط می‌شود و خودکار به کاغذ و.. .

اگر او به راه افتاده باید برایش کفش بخرید. او دوست دارد نه تنها در خانه که در بیرون از منزل هم با کفش‌های خودش راه برود و احتمالا این میل را با زورگویی تمام نشان خواهد داد. با وجود اینکه از راه رفتن لذت زیادی می‌برد با این حال در نهایت یا مجبورید او را بغل کنید یا اینکه او را در کالسکه بگذارید.

هفته سوم

در همین ماه می‌توان به تدریج از غذاهای خانواده بیش از آنکه به آن نمک و ادویه زده باشید به او بدهید. البته یادتان باشد که این غذاها ارزش غذایی داشته باشد و با قاشق له و نرم شده باشند. اضافه کردن نعنا، جعفری، کرفس و چاشنی‌هایی مثل اّب لیموترش،آب نارنج یا گرد لیمو عمانی هنگام پختن غذا، آن را خوشمزه‌تر می‌کند.

از دادن غذاهایی مثل سوسیس ، کالباس، ذرت و... خودداری کنید. چون ممکن است کودک دیگر لب به غذاهای خودش نزند. به هر حال او احتمالا می‌خواهد استقلال پیدا کند و هوس می‌کند که خودش غذا بخورد. بگذارید این کار را انجام دهد. مدام سعی نکنید قاشق را از دستش بگذرید و دست‌هایش را تمیز کنید.

او غذا خوردن با دست‌هاش را دوست دارد احتمالا چیزی هم نصیبش نمی‌شود چون بیشتر غذا تا به دهانش برسد یا له شده یا روی زمین ریخته، اما برایش دستمالی پهن کنید و بگذارید تا دلش می‌خواهد جولان دهد. شنیده‌اید که قدیمی‌ها گفته‌اند غذاهایی که کودک با لذت بخورد، گوشت تنش می‌شود.

هفته چهارم

از همین حالا به فکر دندان‌هایش باشید. می‌توانید دندان‌هایش را با یک دستمال تمیز بعد از خوردن آب و غذا مسواک بزنید. این کار هم مانع از تجمع غذا روی لثه‌ها و دندان‌های جدیدش می‌شود و همین که او به دلیل خارشی که بر اثر درآوردن دندان دارد از این کار لذت می‌برد.

همچنین حواستان باشد که به دستش کیسه پلاستیک ندهید چرا که ممکن است آن را روی سرش بکشد و احتمال خفگی وجود دارد.

نکته ماه

کودک شما در این ماه باید وزنی در حدود ۸ کیلو و ۶۰۰ باشد. او باید روزی ۸ گرم اضافه کند. البته این وزن متوسط برای یک کودک است.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
نوزاد شما آدم‌های جدید زیادی را می‌بیند مخصوصا اگر در مهدکودک نگهداری شود.
احتمالا نوزاد در یازده ماهگی دومین معاینه کلی را دارد. برای او کتاب بخوانید و بگذارید علاقه به مطالعه‌اش از همین حالا شکل بگیرد. برای همدیگر به نوبت شکلک در بیاورید.
هم نوزاد را می‌خندانید هم به او درکی از نوبتی انجام دادن کارها دارید.

سرماخوردگی نوزاد
نوزاد شما آدم‌های جدید زیادی را می‌بیند مخصوصا اگر در مهدکودک نگهداری شود. او هنوز سیستم امنیتی بدنش کامل نشده و به سادگی با در معرض یک ویروس قرار گرفتن سرما می‌خورد.
به خصوص در فصل زمستان و با سرفه‌های زیادی که در محیط پیش می‌آیند این اتفاق به سادگی می‌افتد.

استقلال نوزاد در یازده ماهگی
پیش‌تر از این اگر شما لباسی را انتخاب می‌کردید یا غذایی به او می‌دادید او با خوشحالی آن را قبول می‌کرد. حالا اما ممکن است بعضی از غذاها را دوست نداشته باشد یا جورابی که شما انتخاب می‌کنید را نخواهد.
ممکن است شما کمی اذیت شوید و کلافه شوید اما این نشانه‌ی خوبی است که علاقه به استقلال نشان می‌دهند. البته می‌توانید به او حق انتخاب از بین دو غذای آسان‌پز را بدهید.
یا از هر غذا در هر بار یک قاشق. یا در زمان پوشیدن جوراب حواس او را با اسباب‌بازی یا قلقلک دادن پرت کنید.

زمان معاینه نوزاد در یازده ماهگی
بین ۱۰ تا ۱۲ ماهگی نوبت دوم معاینه نوزاد شما است. پزشک چک می‌کند که نوزاد بتواند بدون کمک بنشیند. از حرکت کردن او می‌پرسند که البته خیلی از نوزادان در این دوره هنوز راه نیافتاده‌اند پس نگران نباشید.
همچنین چک می‌کنند که آیا می‌تواند چیز متحرکی را در آن سوی اتاق با چشمانش دنبال کند یا نه. آیا می‌تواند اسباب‌بازی را در دستش نگه دارد و به دست دیگرش بدهد یا نه.

چطور به نوزاد در یازده ماهگی کمک کنم
کتاب‌های جدید و جذاب برای نوزادتان بخوانید. با اسباب‌بازی‌ها برای او قصه تعریف کنید و بگذارید قوه‌ی تخیلش تقویت شود.
نوزاد شما دوست دارد با بافت‌های جدید بازی کند. گاهی دوست دارد هنگام غذا خوردن با آن بازی کند و احتمالا همه‌چیز را به هم می‌ریزد و کمی خراب‌کاری به بار می‌آورد.

بازی ماه
می‌توانید یک محوطه با ملحفه و صندلی‌ها درست کنید و اسباب‌بازی‌های فرزندتان را آن‌جا بگذارید. با او در آن میان بنشینید. بگذارید از زیر صندلی‌ها مثل تونل استفاده کند و در میان آن‌ها چهار دست و با برود.

آنچه باید درباره تغذیه نوزاد ۱۱ ماهه بدانید
کودک ۱۱ ماهه را باید کم کم با غذای خانواده آشنا کرد، زیرا نوزاد شیر خوار در این دوران تا حدودی توانایی جویدن مواد غذایی را خواهد داشت، بنابراین می توان از مواد غذایی مانند هویج که بخار پز شده است به عنوان غذای کمکی برای کودک استفاده کرد.
در ادامه شما را با برخی دیگر از مواد غذایی برای تغذیه نوزاد ۱۱ ماهه آشنا خواهیم کرد.
موز سرشار از آهن و پتاسیم است که به راحتی هضم می شود، از این رو ماده غذایی ارزشمندی برای تغذیه کودکان ۱۱ ماهه به شمار می رود.
برای این منظور می توانید یک موز رسیده و کوچک را به دو نیم تقسیم کرده و بدون اینکه پوست آن را جدا کنید به مدت ۱۰ دقیقه بخار پز کرده تا نرم شود و سپس بعد از جدا کردن پوست موز، آن را همراه یک قاشق غذاخوری آب، درون مخلوط کن ریخته تا به شکل پوره در آید.
بنابراین می توانید این فرنی مناسب را در منزل تهیه کرده و چند بار در هفته به عنوان غذای کمکی کودک شیر خوار استفاده نمایید.
یک نوع دیگر فرنی که می تواند برای کودک ۱۱ ماهه مفید و مناسب باشد، تهیه فرنی قرمز یاقوتی می باشد. بنابراین یک سیب زمینی کوچک، هویج و چغندر را پوست کنده و بشویید، سپس به مکعب های کوچک برش داده و در قابلمه بریزید تا بپزد، سپس به اندازه یک نصفه لیوان اب درون قابلمه ریخته، طوری که مواد درون آن را بپوشاند.
قابلمه را روی شعله زیاد قرار داده تا زمانی که آب به جوش آید، سپس در قابلمه را ببندید تا مواد با شعله کم و آرام بجوشند و نرم شوند. حال بعد از پخته شدن سبزیجات درون قابلمه، آن را بردارید و از صافی عبور دهید، بنابراین در این مرحله فرنی مورد نظر تهیه شده و می توانید در اختیار کودکتان قرار دهید.
سیب زمینی یکی دیگر از مواد غذایی مفید برای تغذیه نوزاد ۱۱ ماهه می باشد که حاوی ویتامین A و فیبر است.
در هنگام مصرف مواد غذایی مانند سیب زمینی توجه داشته باشید که کودک، آب به مقدار زیاد بنوشد. یک نوع خوراکی خوشمزه که با سیب زمینی تهیه می شود را به شما آموزش می دهیم.
برای تهیه آن، سیب زمینی را پاک کرده و مدت یک ساعت درون فر بپزید، سپس آن را از فر خارج کرده و منتظر بمانید تا خنک شود، سپس بعد از پوست کندن، آن را له کرده و به صورت تازه به کودک بدهید.

برنامه غذایی مناسب برای نوزادان یازده ماهه
در این قسمت دو نوع تغذیه مناسب برای کودک ۱۱ ماهه از صبح تا شب (صبحانه، میان وعده، ناهار، عصرانه و شام) را در اختیار شما قرار داده ایم که می تواند مورد استفاده قرار گیرد:
- ۱۰ قاشق سوپ خوری سوپ، ۲ تا ۴ قاشق مربا خوری ماست، ۳ قاشق مربا خوری پوره یا فرنی و یا حریره بادام ( در صورتی که نوزاد به آن حساسیت نداشته باشد)، بیسکوییت پودر شده
- تکه های نان، ۶ تا ۱۰ قاشق مرباخوری سوپ، ۲ تا ۴ قاشق مرباخوری ماست، ۶ قاشق مرباخوری میوه رسیده و له شده، ۳ قاشق مرباخورری فرنی یا حریره بادام، نصف زرده تخم مرغ
به منظور تنوع دادن به سوپ نوزاد می توانید از کته نرم که در آب آبگوشت و یا آب مرغ پخته شده، به همراه گوشت له شده استفاده نمایید. استفاده از برخی سبزیجات و حبوبات نرم شده در کنار کته نیز پیشنهاد خوبی است.
همینطور می توانید از گوشت ماهی تازه و بدون تیغ در کنار کته نرم به کودک بدهید. در ضمن می توانید، مقدار غذای هر وعده را با توجه به اشتهای کودک خود اضافه نمایید.
دقت داشته باشید که در ماه یازدهم و دوازدهم مصرف برخی از غذاها که جزو غذای سفره خانواده محسوب می شود، به دلیل داشتن نمک و چاشنی برای نوزاد شیر خوار شما مناسب نمی باشد.
از آنجا که غذای اصلی کودک تا پایان سن یک سالگی، شیر مادر می باشد، لذا لازم است، تغذیه نوزاد ۱۱ ماهه با شیر مادر به طور مرتب و بر حسب تمایل کودک در طی شبانه روز مورد توجه قرار گیرد.

کدام مواد غذایی برای نوزاد یازده ماهه ممنوع هستند؟
مصرف برخی از مواد غذایی برای نوزاد تا پایان یک سالگی مجاز نبوده و باید از قرار دادن آن در برنامه غذایی کودک شیر خوار پرهیز شود.
برخی از مواد غذایی که می توانند در کودک ایجاد حساسیت نمایند، شامل شیر گاو، سفیده تخم مرغ، انواع توت، کیوی، آلبالو، گیلاس، خربزه، بادام زمینی می باشند و همین طور مصرف برخی از مواد غذایی از قبیل دانه های انار، کشمش، حبه انگور، ذرت، تکه های سوسیس، آجیل ، برخی از سبزیجات سفت مانند هویج و نیز تکه های گوشت می توانند، موجب خفگی در نوزاد شوند.
برخی از نوشیدنی ها مانند قهوه و چای نیز در کودک ایجاد احساس بی قراری می کند و باید در مصرف آن برای کودک احتیاط بیشتری کرد.
به طور کلی از دادن مواد غذایی مانند شیر گاو، پنیر، سفیده تخم مرغ، شکلات، میگو، فلفل و ادویه جات، نمک، نوشابه های گاز دار، آب میوه های صنعتی، خربزه، کیوی، انواع توت (توت سفید، توت فرنگی، تمشک)، گیلاس، آلبالو، لپه و نخود، کلم و اسفناج پرهیز نمایید.