افزایش بهره‌وری با پرورش ماهی در قفس

تأمین امنیت غذایی، پیشگیری از صید بی رویه، تولید با کیفیت، اشتغال پایدار، توسعه صادرات غیرنفتی و ارزآوری و استفاده ارزان اقتصادی از آب دریا با آبهای محدود داخلی از مزایای تولید ماهیان به روش پرورش در قفس است.

کاهش هزینه نسبت به پرورش ماهی در استخرهای خاکی یا سیستم های مدار بسته، مدیریت آسانتر و کم هزینه تر، سهولت در مشاهده و بررسی میزان تغذیه ماهی و سلامت آنها، سهولت و اقتصادی بودن درمان علیه انگل ها و بیماری ها از برتری های پرورش ماهی در قفس است.

مدیر شیلات و امور آبزیان سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی از برنامه ریزی های صورت گرفته برای توسعه تولید ماهی در قفس در ۵ سد استان خبر داد و گفت: تولید ۱۳۰تن ماهی قزل آلا با این شیوه هدف گذاری شده است.

قاسم جعفروند با بیان اینکه تولید ماهی در قفس برای تحقق اهداف برنامه اقتصاد مقاومتی این استان توسط مدیریت شیلات پیش بینی شده است گفت: سابقه پرورش ماهی در قفس در استان به سال ۱۳۷۲ بر می گردد که طی یک پروژه آزمایشی در سدخاکی قیرخ آرخاج شهرستان سراب با مشارکت بخش خصوصی در تعداد دو دستگاه قفس به ابعاد ۳*۷*۷ متر به انجام رسید و با نتایج مثبت حاصل از آن تاکنون توسعه یافته است.

وی گفت: در شرایط کنونی تعداد۶۰ دستگاه قفس با ابعاد مذکور در داخل دریاچه سد قرخ آرخاج مستقر است که با برنامه ریزی انجام گرفته پیش بینی می شود تولید ماهی قزل آلا در سد مزبور در سال جاری به ۹۰ تن برسد.

وی پرورش ماهیان دریایی درقفس را فرصتی طلایی در عرصه آبزی پروری استان آذربایجان شرقی دانست و افزود: از مزایای پرورش ماهی در قفس می توان به میزان پایین سرمایه گذاری اولیه، تولید بیشتر در واحد سطح، سهولت در فرآیند مدیریت و صید به دلیل محصور بودن ماهیان در محیط بسته، کارایی اقتصادی و بکارگیری نیروی کار، قابلیت گسترش بدون صرف هزینه های زیاد، استفاده از طرح های آسان جهت نصب قفس ها و مناسب بودن کیفیت ماهی پرورشی به دلیل استفاده از شرایط طبیعی محیط اشاره کرد.

جعفروند با بیان اینکه پرورش ماهی درقفس به عنوان یکی از پروژه های اولویت دار مصوب ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در سال ۹۵ استان تعریف شده است ادامه داد: در حال حاضر در دو سد قرخ آرخاج و ملایعقوب شهرستان سراب و سد زنوز شهرستان مرند جمعا ۱۳۰تن ماهی قزل آلا با این شیوه تولید می شود.

وی با بیان اینکه سد دیگری که وارد چرخه تولید خواهد شد سد خدافرین در کنار روستای جانانلوی شهرستان خدافرین است، افزود: با توجه به وسعت و حجم بالای ذخیره آبی، پیش بینی می شود در صورت همراهی شرکت آب منطقه ای استان، برنامه تولید مدیریت شیلات استان با هماهنگی سرمایه گذار که در شرایط فعلی واگذاری آن در مرحله نهایی قرار دارد محقق شود.

مدیر شیلات و امور آبزیان سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی اضافه کرد: سدهای آی دوغموش میانه و تاجیار سراب دو سد دیگر هستند که جهت مطالعه پرورش ماهی در قفس مدنظر بوده و در صورت حائز شرایط بودن به چرخه تولید به شیوه پرورش ماهی در قفس اضافه خواهند شد.

رئیس اداره تکثیر و پرورش آبزیان آذربایجان شرقی هم استفاده از همه منابع آبی از قبیل دریا، دریاچه، استخر، چشمه ها و نهرها و رودخانه ها همچنین کاهش فشار بر منابع موجود در خشکی را را از مزیت های پرورش ماهی در قفس عنوان کرد و افزود: تراکم بالا و تغذیه بهینه منجر به افزایش نرخ رشد و کاهش زمان پرورش می شود.

محمدرضا رزق جو سهولت در برداشت محصول، کنترل در بررسی رفتار رقابتی و کارگری ماهیان در طول دوره پرورش، بهبود ضریب تبلیل غذایی با استفاده از جیره های دستی بهینه، درمان سریع بیماری و انگل، کاهش دستکاری و تلفات ماهیان و سهولت در نقل و انتقاد ماهیان را از دیگر مزایای این نوع پروش آبزیان برشمرد.

هر چند کارشناسان محدود بودن مناطق استقرار قفس به مکان هان دارای پناه، نیاز به وجود انبار غذا و ساختارهای حمایتی در خشکی، نیاز به تعویض مناسب آب برای حذف متابولیت تولید شده توسط ماهی و ثابت نگه داشتن سطح اکسیژن، نیاز به تمیز کردن مکرر توری قفس به علت مسدود شدن دیواره قفس با جلبک، وابستگی کامل به جیره های دستی، هدر رفت غذا از دیواره قفس، ورود ماهیان غیر هدف به داخل قفس و رقابت غذایی با گونه هدف، احتمال آلودگی انگلی و بیماری از جمع ماهیان وحشی به ماهیان پرورشی داخل قفس و برعکس، استهلاک سرمایه گذاری به دلیل رخدادهای طبیعی و سرقت و فرار ماهیان ناشی از طوفان همچنین افزایش هزینه کارگری ناشی از حمل و نقل، ذخیره سازی، تغذیه و صید ماهیان را برای پرورش ماهی در قفس عنوان می کنند، اما به نظر می رسد با افزایش بهره وری در تولید می توان تمامی این معایب را جبران کرد.