آسیای میانه به سمت جهانی شدن می رود؛ پیشرفت چشمگیر همسایگان شمالی

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، دومین نشست مشورتی سران کشورهای آسیای مرکزی به منظور تداوم روند تقویت همگرایی، با حضور پنج نفر از رهبران منطقه با تمرکز خاص بر مساله همکاری چندجانبه، تضمین، تقویت امنیت و ثبات در این بخش از جهان، در شهر تاشکند ازبکستان برگزار شد.

شرکت کنندگان هدف مشترک حضار را گسترش روابط سودمند و چند جانبه عنوان کرده و راه رسیدن به آن را تعمیق همکاری و تحکیم روابط همسایگی دانستند . ان ها پس از بررسی مسایلی با محوریت منافع مشترک همچون توسعه ی پایدار و لزوم تقویت و ثبات امنیت منطقه ، پا فراتر نهاده و چگونگی بهزیستی جمعیت چند میلیونی منطقه را مورد بررسی قرار دادند.

* سران با تأکید بر نقش اولیه و کلیدی کشورهای آسیای مرکزی، راه مقابله با مشکلات فوری و مسائل حاد کل منطقه را درمذاکرات و مشاوره های مبتنی بر اجماع ، برابری و احترام به منافع یکدیگر اعلام نموده و دست اوردهای مبتکرانه ی بین الملی این نشست ها را جهت حل و فصل مشکلات رایج جهان اثر، بخش دانستند. ان ها موفقیت های بدست امده در زمینه های اقتصادی ، اجتماعی ، علمی ، تکنولوژی ،حراست از محیط زیست و اقدامات انسان دوستانه را نتیجه ی مشارکت فعال میان دولت های مرکزی منطقه عنوان کردند .

طرفین بر تقویت همکاری های چند جانبه بر اساس دوستی و منافع متقابل و همسو میان کشور های دوست و برادر منطقه تاکید کرده و وحدت عقاید بین کشورهای آسیای میانه را عامل اصلی پیشرفت اقتصادی و اجتماعی و دست یابی به حفظ صلح و ثبات و امنیت در منطقه معرفی کردند.

با تاکید بر تقویت هرچه بیشتر اعتماد سیاسی و تفاهم متقابل بین دولتها، به ایجاد تحول و گسترش روابط در زمینه های تجاری-اقتصادی ، سرمایه گذاری ، حمل و نقل ،ارتباطات فرهنگی وبشردوستانه وهمچنین لزوم همکاری های درون مرزی و بین منطقه ای پرداخته شد.

با تصریح اهمیت مبارزه با تروریسم بین المللی ، افراط گرایی مذهبی ، قاچاق مواد مخدر ، مهاجرت غیرقانونی ، جنایات سازمان یافته فرامرزی و تهدیدات سایبری عزم و اراده ی جمعی کشورهای منطقه رادر جهت مبارزه با این امور خواستار شدند.

به اهمیت نشست های تاریخی روسای کشورهای آسیای میانه که در تاریخ 2 ژانویه 1998 در شهر عشق آباد و دیگری در 15 مارس 2018 در شهر نور سلطان برگزار شد اشاره و ضرورت اجرایی بودن این توافقات این نشست را همسنگ با توافقات محکم قبلی عنوان کردند.

مشروح این بیانیه که نسخه اصلی آن به دست خبرآنلاین رسیده است را در ادامه می خوانیم:

هدف اصلی از ترتیب نشست های منظم سران کشور های اسیای میانه ، لزوم ایجاد بستری برای گفت و گو حول همکاری های چند جانبه و حل وفصل مسایل فوری منطقه عنوان شد.

در ادامه موارد ذیل عنوان گردید:

1. در شرایطی مانند توسعه پویای فرآیندهای بین المللی ، ظهور تهدیدات جدید و یا فرصتهای مطلوب جدید برای توسعه پایدار کشورهای آسیای میانه ، ضرورت گفتگوهای قابل اعتماد ، مشاوره های سیاسی و تعامل های عملی فی ما بین چندین برابر افزایش می یابد.بهره برداری حد اکثری از این فرصتها باید به نفع کشور های منطقه بوده وبرای توسعه ی آسیای میانه به یک منطقه امن و مرفه از هیچ تلاشی فرو گذار نگردد.

2. جلسه فعلی در شهر تاشکند اجازه داد تا به طور مفصل سیر پیشرفت تعامل منطقه ای در آسیای میانه مورد بحث و بررسی قرار گرفته و محوریت تشدید همکاری های متقابل از سوی همه ایالت های منطقه مورد تایید قرار گیرد.

اجلاس تاشکند ،برای تقویت تعاملات بین کشورهای آسیای میانه با هدف ایجاد شرایط مطلوب برای توسعه اقتصادی پویا و بالا بردن سطح زندگی مردم و همچنین گسترش و تعمیق روابط چند جانبه میان کشورهای منطقه تلاش می کند.

این اجلاس در بالاترین سطح مجاز به بررسی جامع و آینده نگری کامل به سازوکارهای لازم برای توسعه همکاری بیشتر میان کشورها پرداخت و موضوعاتی نظیر: حوزه های تجاری ، اقتصادی ، سرمایه گذاری ، حمل و نقل و ترانزیت ، کشاورزی ، همکاری های صنعتی ، حفاظت از محیط زیست ، انرژی ، منابع آب ، گردشگری ، علم و فرهنگ را به طور مفصل مورد بررسی قرار داد.

3. گرایش به برقراری روابط حسنه و دوستی میان کشورهای منطقه، ازپیشینه ی تاریخی برخوردار است. توسعه ی همکاری های منطقه ای در حوزه های سیاسی ، امنیتی ، حفظ ثبات و دستیابی به توسعه پایدار در منطقه با تمایلات و منافع اصلی مردم کشورهای آسیای میانه همسو بوده و باعث تحکیم روابط برادرانه میان همسایگان می شود.این امر خود منجر به تحقق همه جانبه ی پتانسیل عظیم اقتصادی منطقه گردیده و تمدن آسیای مرکزی را قوت می بخشد.

با توجه به اینکه وقایع معاصر، ضرورت تحریک و توسعه ی مناسبات سیاسی و روابط دیپلماتیک میان کشورهای منطقه را پررنگ تر کرده است. باید با برگزاری نشست های منظم در بالاترین سطح و همچنین با تشکیل جلسات پنج جانبه ی وزرا ی امور خارجه ی کشورهای اسیای میانه در قالب رایزنی های سیاسی به این نیاز اساسی پاسخ صحیح داده می شود.

4. گفتگوهای سیاسی و روند برقراری روابط حسنه در آسیای میانه از ماهیت باز و سازنده ای برخوردار بوده واز ورود اشخاص ثالث ممانعت نمی کند. پیشبرد گفت و گو و همکاری های منطقه ای در اولویت خاص بوده، و مهمتر از همه ، برای تحقق و به کارگیری حد اعلای پتانسیل غنی اقتصادی و انسانی منطقه و تبدیل ان به عنوان یک منطقه با ثبات ، باز و پویا و در حال توسعه ،طرفین از استقرار شریک بین المللی قابل اعتماد و قابل پیش بینی حمایت می کنند.

اعضا با پیروی از سیاست های باز اقتصادی وایجاد تنوع در روابط با دیگر کشور ها و سازمان های بین المللی همانطور که اهداف صلح و ثبات منطقه و گسترش چشم انداز توسعه اقتصادی منطقه را تحقیق می بخشند، از طرف دیگر منطقه را با ایجاد ساختار های هماهنگ و چند جانبه به سمت جهانی شدن سوق می دهند.

5. چشم انداز توسعه پایدار در آسیای میانه با برقراری صلح در افغانستان ارتباط تنگاتنگ دارد. ما از تلاشهای بین المللی برای حل و فصل اوضاع در افغانستان استقبال و پشتیبانی می کنیم و گواه این مدعا نتایج مهمی است که از کنفرانس عشق اباد (با محوریت همکاری اقتصادی منطقه درافغانستان RECC VII مورخ 14و 15 نوامبر 2017 ) و کنفرانس تاشکند (با بررسی "روند صلح ،همکاری های امنیتی و همبستگی منطقه "، مورخ 26-27 مارس 2018) حاصل گردید. از دیگر دستاورد های حمایتی منطقه در موضوع برقراری صلح در افغانستان می توان به اولین کنفرانس منطقه ای "توانمندسازی زنان در افغانستان" در سپتامبر 2018 در شهر نور سلطان اشاره کرد..

به منظور دستیابی به صلح پایدار و طولانی مدت در افغانستان ، ضروری است که اصول بنیانی توافقات سیاسی در نظر گرفته شود و مهمتر از همه ، با پرهیز از خشونت ، وبرقراری آتش بس، آمادگی برای گفتگو و سازش به همگان ثابت گردد. کشورهای آسیای میانه با عزم راسخ در تلاشند که با مشارکت دادن افغانستان دربرنامه ریزی های تجاری-اقتصادی و پروژه های زیرساختی، پیشرفت روند صلح در این کشور را سرعت بخشند.

6. همه کشورهای آسیای میانه در تقویت همکاری های منطقه ای و پیشبرد منافع مشترک ومرتفع ساختن نیازهای کشور خود و منطقه ،در عرصه بین المللی نقش مهمی دارند.

دستاوردهای کشورهای آسیای میانه که با تدوین و تحقق طرح های بزرگ سیاسی بین المللی مانند تصویب قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل باعنوان « آب برای توسعه پایدار ، 2018-2028 »(دسامبر 2016 ) ،" و همچنین تقویت همکاری های منطقه ای و بین المللی برای اطمینان از صلح ، ثبات و توسعه پایدار در منطقه آسیای میانه"(ژوئن 2018) ، حاصل شده است شایسته ی توجه ویژه از منظر بین المللی می باشد. از دیگر اقدامات باارزش منطقه می توان به : "نقش جامعه جهانی در جلوگیری از تهدید رادیو اکتیو در آسیای میانه" (نوامبر 2018) ، «روشنگری و بالابردن تحمل مذهبی» (دسامبر 2018) ، «همکاری بین سازمان ملل و صندوق بین المللی برای نجات دریای آرال» (آوریل 2018 و مه 2019) و دیگر اقداماتی از این دست اشاره کرد.

طرفین تصریح کردند تمامی فعالیتهای کشورهای منطقه به منظور افزایش تولید ،در چارچوب پیمان منطقه بدون سلاح هسته ای آسیای میانه (CANWFZ) صورت می گیرد.

به منظور دست یابی به صلح و ثبات در منطقه و حمایت از توسعه ی پایدار و نیز طرح ابتکارات و پروژه های جدید قصد داریم در چارچوب قواین سازمان ملل با دیگر سازمان ها و کشورهای بین المللی وارد مذاکره شویم.

7- از آنجا که لزوم توسعه اقتصادی مشارکتی مؤثر در آسیای میانه براساس حمایت متقابل و منافع متقابل است، طرفین برای تقویت هماهنگی ها و تعمیق همکاری های منطقه ای در اجرای مشترک پروژه های بزرگ اقتصادی به هم متعهد می شوند. برای گسترش قابلیتهای حمل و نقل و ترانزیت و توسعه پتانسیل انرژی منطقه ، باید از دسترسی پایدار به بندرها و بازارهای جهانی ، توسعه زیرساخت ها وتشکیل لجستیک مدرن بین المللی اطمینان حاصل شده و با توسعه ی مراکز تجاری و گردشگری و معرفی فناوری های نوآورانه و توسعه دادن « اقتصاد سبز » به ایجاد بنگاه های جدید تجاری پرداخت.

کشورهای آسیای میانه اعلام می کنند که در هر گونه اقدام مشترک جهت ایجاد زیرساخت های جدیدوهمسو با الویت های سیاسی و صنعتی منطقه شرکت خواهند کرد .

درهمین راستا ، ما بر عزم خود برای ادامه همکاریهای فعال برای ایجاد مسیر های حمل و نقل و تحقق پتانسیل عظیم ترانزیت آسیای میانه تاکید می کنیم. ایجاد سیستم حمل و نقل بهم پیوسته در منطقه ، که کوتاهترین دسترسی به بندرها و بازارهای جدید خارجی را تضمین می کند، روند احیای نقش اسیای میانه در جهان را تقویت کرده و ان را به کریدور ترانزیت جهانی که محل تلاقی آسیای جنوبی ، چین و اروپا است تبدیل می کند.

با بهبود قوانین حمل و نقل در کشور های منطقه قصد داریم حجم کالاهای مبادلاتی میان قلمروها را افزایش دهیم.

8- آسیای میانه درصدد توسعه و گسترش همکاری های منطقه در حوزه حفاظت از محیط زیست ، مبارزه با تغییرات آب و هوایی و کاهش پیامدهای ناشی از آن برای مردم منطقه است.

برای دستیابی به این مهم قصد داریم تعاملات حوزه دریای آرال را با جدیت بیشترادامه دهیم. آسیای میانه با ایجاد فضای همکاری اثر بخش در جهت رفع مشکلات ذوب یخچالهای طبیعی حوزه دریای آرال وایجاد ساز کاری برای ممانعت ازدفع زباله های اورانیومی در این حوزه ، گام موثری جهت رفع مشکلات مهم محیط زیست برمی دارد. به صلاح است که از ظرفیتهای بودجه ی تعیین شده ی صندوق بین المللی برای دریای آرال و منابع صندوق اعتماد چند جانبه امنیت انسانی منطقه دریای آرال ، که تحت حمایت سازمان ملل متحد تأسیس شده است ، برای پیشبرد دانش و فناوری های جدید در منطقه استفاده کنیم. دانش و فن آوری های نوین این امکان را مهیا می کند تا اصول اقتصاد «سبز» را به منطقه معرفی کرده ، از بیابان زایی بیشتر جلوگیری و مهاجرت زیست محیطی را کاهش دهیم.

باتوجه به ضرورت استفاده معقول و عادلانه از منابع آب و انرژی در آسیای میانه، کشورهای ما با در نظر گرفتن منافع همه طرفها به توسعه ی مکانیزم همکاری های سودمند طولانی مدت ادامه می دهند.

9.استمرار همکاری های مشترک در جهت حل و فصل باقی مسایل از طرفی منجر به توسعه و ابادانی و برقراری ثبات و امنیت در در منطقه شده و از طرف دیگر با تقویت پتانسیل قوای کشورها ، ان ها را برای مقابله با تهدیدات احتمالی معاصر و چالش های پیش روتقویت می کند.

به این منظور ضروری می نماید ساز و کاری اساسی در ابعاد و اندازها ی منطقه ی اسیای میانه با جهت دهی های مورد تایید کشور های منطقه طراحی شده و به مسایل کلان حوزه همچون تعاملات تجاری و اقتصادی ، توسعه اجتماعی ، امنیت و مقابله با تهدیدات و چالش ها و غیره بپردازد.

10.ما متعهد می شویم که برای تبادلات و تعاملات در زمینه های علمی و تحصیلی،ایجاد روشنگری و مسایل فرهنگی هنری،همچنین حمایت از جوانان و توسعه ی گردشگری، اعضا را تحت یک پوشش حمایتی جامع قرار داده و با طرفین همکاری های نزدیک داشته باشیم.

طرفین با در نظر گرفتن ضرورت توجه ویژه و مستمر برامور جوانان متعهد می شوند برای حل مشکلات و همچنین استعدادیابی انها تصمیمات مشترک اتخاذ کرده و با ایجاد فضای گفت و گو و تبادل نظر میان سازمان های جوان کشورهای منطقه از فعالیتهای فرهنگی ،علمی، فناو ری و کارافرینی انها حمایت شود.

کشورهای منطقه متعهد شدند به منظور سیانت از توسعه و ارتقاءفرهنگ غنی منطقه و دست یابی به موفقیت های علمی و به طور خاص تمامی ارزش ها و سنت هایی که کشور های منطقه را با هم متحد می سازد،همکاری های متقابل منطقه را تشدید کرده و گسترش دهند .ما قصد داریم تاریخ غنی ، فرهنگ ، تمدن و جذابیت های توریستی اسیای میانه را به طور گسترده هم در کشور های منطقه و هم در سراسر جهان اشاعه دهیم.

11. جلسه مشاوره تاشکند در فضایی سنتی دوستانه ، گرم و قابل اعتماد برگزار شد. ما خواهان رایزنی های سالانه را در بالاترین سطح و در قالب روسای پنج گشور منطقه بوده و در این راستا ، بر برگزاری جلسات مشورتی منظم به عنوان "اجلاس روسای کشورهای آسیای میانه " توافق کرده ایم کرده ایم .این جلسات تریبون گفتگو برای بحث های معتبر ، سازنده و آزاد درباره موضوعات فوری و همچنین همکاری و مقابله با مشکلات مشترک منطقه ی ما خواهد بود.

12- طرفین صمیمانه از پیشنهاد جمهوری قرقیزستان برای میزبانی اجلاس اینده ی روسای کشورها در سال 2020 استقبال می کرده و طبق آیین نامه مصوب آن را اجرایی می کنند.

طرفین از ریاست جمهور جمهوری ازبکسنان" شوکت میرموویچ میرضیایف " به خاطر مهمان نوازی و سطح بالای سازمان دهی جلسات شورا ، تشکر و قدر دانی کردند.

شهر تاشکند ، 29 نوامبر 2019/ مترجم: طاهره نوروزپور

23/ 310 310