44 روز انقلاب با دوربین برنت

نمایشگاه عکس ۴۴ روز از دیوید برنت روایت تصویریِ ۴۴ روز انقلاب اسلامی ایران از ۵ دی تا ۱۸ بهمن ۱۳۵۷ است.

این نمایشگاه جمعه ۸ آذر در گالری آب انبار آغاز به کار کرد و تا پنجشنبه ۱۹ دی ادامه دارد.

در متن معرفی این نمایشگاه آمده است: در بحبوحه‌ انقلاب اسلامی ایران در سال ۵۷ برای ۴۴ روز برای اولین بار به ایران سفر کرد و عکس‌های کم نظیری از انقلاب ثبت کرد. عکس‌هایی از منظر یک تازه وارد و یک غریبه که شاهد یکی از بزرگ‌ترین انقلاب‌های قرن بود.

برنت در طلایی‌ترین و پراتفاق‌ترین روزهای انقلاب ایران در میان مهلکه بوده است این عکس‌ها داستان نفر سومی است که نه مردم است و نه می تواند به نزدیکی نگاه حاکمان قبل و بعد دسته بندی شود.

وی نمایشگاه را به سه فصل تقسیم کرده است. فصل اول ۵ تا ۲۶ دی آخرین روزهای شاه، فصل دوم ۲۷ دی تا ۱۱ بهمن بعد از سقوط و فصل سوم ۱۲ تا ۱۸ بهمن نظام جدید، که این دسته‌بندی می تواند به گردش مخاطب در فضای گالری نظم ذهنی دهد.

مجموعه عکس به نمایش در آمده در این نمایشگاه حاصل کتاب عکسی است که در سال ۲۰۰۹ در سی‌سالگی انقلاب، برنت گزیده‌ای از آن عکس‌ها را همراهِ مجموعه‌ای از وقایع‌نگاری‌های کوتاه، در کتابی۲۳۰ صفحه‌ای با عنوان «۴۴ روز» توسط موسسه نشنال جئوگرافی منتشر کرد.

برنت در پایان کتاب، داستان تولد این کتاب را چنین روایت می‌کند: دوسال قبل وقتی از انجام ماموریتی در نیویورک برگشتم، به محض پاگذاشتن به یکی از اتاق‌های پشتی دفتر آژانسم با منظره‌ای غیرمنتظره روبه‌رو شدم. در غیاب من و بر اساس ادیت‌های همکارانم رابرت پلج و ژاک مناش، صدها کپی کوچک از عکس‌های انقلاب من به ترتیب زمانی، روی دیوارهای اتاق چسبانده شده بود. دیدن هم‌زمان قطعه‌های آن روایت روی سه دیوار یک اتاق، بسیار تاثیرگذار بود. برای اولین‌بار حاصل آن چهل‌وچهار روز را به‌صورت جریانی پیوسته می‌دیدم: داستانی با یک شروع، یک میانه و یک پایان بسیار دراماتیک.

برنت ۳۲ سال داشت که برای انجام پروژه عکاسی مجله‌ تایم از رخدادهای انقلاب با تجربه قبلی عکاسی از جنگ ویتنام و کودتای شیلی وارد ایران شد و ۲روز مانده به پیروزی انقلاب، ایران را ترک کرد اما در همین مدت، چندهزار قطعه عکس از رخدادهای تهران و شهرهای بزرگ دیگر نظیر مشهد، اصفهان، اهواز و قم گرفت؛ ازجمله عکس بسیار معروفی از امام که با عنوان مرد سال ۱۹۷۹ روی جلد مجله‌ تایم منتشر شد.

برند درباره این نمایشگاه چنین نوشته است:

بیش از چهل سال صبر کرده‌ام تا عکسهایی که در چهل‌ وچهار روز ثبت شدند را در تهران نمایش دهم. امید دارم که این صبر مفید واقع شود و خوشحالم از این که سرانجام فرصت دارم این عکس ها را با بعضی از افرادی که در آنها حاضرند تقسیم کنم.

در سال ۱۳۵۷من عکاسی ناشناس بودم و از کسانی عکس میگرفتم که برای من ناشناس بودند، شاید اکنون بتوانیم این فاصله را از میان برداریم و تاریخ را آن طور که به سرانجام رسید تقسیم کنیم.

وی می نویسد: اگر شغل شما تاریخ‌نگاری با دوربین باشد، هرگز نمیدانید که ماجرا شما را کجا می‌برد و عاقبت داستان چه خواهد شد.بعدها، پس از گذشت سالها و گاهی پس از چند دهه است که همه چیز روشن می شود، چرا که فشار همیشگی تلاش انسان اغلب آن چه میبیند را مبهم و تار میسازد. همیشه تلاش کرده‌ام که همه چیز را به همان سادگی که هست ببینم، با این امید که عکس‌هایم احساس زندگی افرادی که در آنها هستند را ضبط کنند. در بیشتر موارد، وقتی در دوردست وقایعی را عکاسی می کنید، نام کسی را نمی دانید و از داستانشان خبر ندارید اما در آن کسری از ثانیه، آنها توسط دوربین شما ثبت می شوند، به نحوی که نتیجه را می توان به دیگران نشان داد.

در سال۱۳۵۷ من بیگانه‌ای بودم که درست چند روز پیش از سال نوی مسیحی به ایران رسیدم، پیش از آن به ایران سفر نکرده بودم ولی از اخباری که خوانده بودم و شنیده بودم چنین بر می‌آمد که کشور و جامعه در حال دگرگونی است و من به عنوان یک تاریخ‌نگار مایل بودم شاهد ماجرا باشم و آن را بازگو کنم.

هفته‌ای که در تهران بودم آبستن اتفاقاتِ بسیاری بود.تظاهرات میلیونها نفر در خیابان ها، فرار شاه، بازگشت آیت الله خمینی از تبعید در فرانسه که پیامد آن روی کار آمدن دولت بازرگان بود.در آن روزها، تعدد اتفاقات آن قدر زیاد بود که گنجاندنشان در یک عکس ناممکن به نظر می رسید. همیشه امیدوار بودم این عکس ها، که اغلب خارج از ایران نمایش داده شده‌اند، به صورت یک مجموعه در نمایشگاهی در تهران دیده شوند.

برنت توانست اولین عکس را از لحظه ورود موفقیّت‌آمیز امام به ایران بگیرد.

در این نمایشگاه از پرتره‌ معروف امام خمینی (ره) تا لحظه‌های درگیری، از انتخاب هویدا تا لحظه خروج شاه، همه این‌ها بر دیوار گالری، تاریخ آن دوران را روایت می کند.

دیوید برنت عکاس و خبرنگار متولد ۱۹۴۶ ایالت یوتا آمریکا به تازگی به عنوان یکی از ۱۰۰ فرد مهم دنیای عکاسی شناخته شده است و از معدود عکاسانی است که موفق به عکاسی از رییس جمهورهای آمریکا از دوره کندی تا به امروز شده است.

این نمایشگاه در گالری آب‌انبار به نشانی تهران، دروازه دولت، خیابان انقلاب، خیابان خاقانی، کوچه روشن منش، پلاک ۲ تا پنجشنبه ۱۹ دی میزبان علاقه مندان است.