پس از معرفی پردازنده‌های گرافیکی سری Navi توسط AMD، پاسخ سریع انویدیا معرفی نسخه Super از سری RTX بود که تراشه‌هایی با قابلیت دستیابی به فرکانس‌های بالاتر هستند. اکنون انویدیا کارت‌های سری ارزان‌قیمت خود را نیز با معرفی نسخه‌های Super بروزرسانی کرده که در این بررسی به سراغ مدل GTX 1660 Super از ایسوس می‌رویم تا با کارایی آن بیشتر آشنا شویم و توانایی خنک‌کننده TUF3 و کیفیت ساخت آن را محک بزنیم.

مقدمه

مقدمه
پردازنده‌های گرافیکی Super که ابتدا در پاسخ به سری Navi 10 معرفی شدند، نسخه‌هایی با هسته‌های CUDA کمتر، از تراشه‌های مدل بالاتر هستند که فرکانس کاری بهتری داشته و شرکت‌های AiB را قادر می‌سازد روی قابلیت اورکلاکینگ کارت‌های گرافیک مبتنی بر این پردازنده‌ها، مانور بیشتری دهند. کارت گرافیکی که در این بررسی مورد کالبدشکافی قرار می‌گیرد TUF3 GTX 1660 Super OC Edition ساخت ایسوس است که به پردازنده گرافیکی TU116 مجهز شده است.

این پردازنده رده اقتصادی از نظر تعداد هسته‌های CUDA متفاوت از سری RTX Super بوده و کاملاً مشابه پردازنده مورد استفاده در کارت GTX 1660 است با این تفاوت که در کارت GTX 1660 Super به جای حافظه‌های GDDR5 از حافظه‌های GDDR6 با فرکانس کاری 1750Mhz استفاده شده است. فرکانس این تراشه‌های حافظه، حتی از تراشه‌های حافظه به‌کار رفته در کارت‌های GTX 1660 Ti نیز تا 250Mhz سریعتر هستند. با این حال از نظر کارایی، به دلیل 128 هسته CUDA کمتر، در رده پایین‌تری از کارت GTX 1660 Ti قرار می‌گیرد.

پردازنده گرافیکی TU116 با تکنولوژی 12nm تولید شده‌ است و قلب پردازشی این کارت گرافیک جدید را تشکیل می‌دهد و از 1408 هسته CUDA، با پشتیبانی از تکنولوژی‌های سایه‌پردازی و محاسباتی نسل Turing برخوردار است. همچنین مقدار حافظه گرافیکی تعبیه شده نیز 6GB و از نوع GDDR6 در نظر گرفته شده است. با توجه به مشخصات ظاهری پردازشی و حافظه گرافیکی تعبیه شده در این کارت‌ مشخص است که مانند سایر کارت‌های سری GTX 16XX برای حداکثر رزولوشن Full HD یا همان 1920x1080 بهینه شده است.

نمونه مورد بررسی از سری TUF است که ظاهری تنومند و پهن دارد. در پشت این جثه بزرگ یک خنک‌کننده آلومینیومی به همراه دو لوله انتقال حرارت جای گرفته است و برای دفع گرما، توسط سه فن 80mm پشتیبانی می‌شود. تولیدات جدید از سری TUF، محصولاتی هستند که در کنار قیمت مناسب، دوام و پایداری تضمین شده‌ای را در اختیار کاربر قرار می‌دهند که در ادامه با جعبه گشایی و بررسی دقیق این محصول، بیشتر با آنها آشنا خواهید شد.

بسته‌بندی و محتویات جعبه

بسته‌بندی تمام مشکی به همراه نشان TUF قرار گرفته روی آن، به خوبی سری ساخت این محصول را تحت عنوان TUF Gaming نشان می‌دهد. همچنین نمایی از شکل ظاهری کارت گرافیک و نام آن نیز دیگر محتویات روی جعبه را تشکیل می‌دهند.

در پشت جعبه معرفی مختصری از قابلیت‌ها و تکنولوژی‌های خاص به کار رفته در ساخت این کارت گرافیک وجود دارد که در رأس آن به چهار مورد زیر اشاره شده است:

DirectCU III تماس مستقیم لوله‌های انتقال حرارت مسی با سطح پردازنده گرافیکی Space-Grade Lubricant استفاده از مایع روان‌کننده با درجه استاندارد هوا-فضا در سطح تماس موتور و پروانه‌ی فن‌ها Protective Backplate صفحه محافظ پشتی برای پوشش PCB و مراقب از آن Software Suite نرم‌افزار اختصاصی ایسوس برای اورکلاکینگ و مانیتورینگ کارت گرافیک به همراه اشتراک پریمیوم چند نرم‌افزار کاربردی دیگر

با باز کردن جعبه، محتویات اصلی، درون جعبه‌ای دیگر با نشان ASUS قرار گرفته‌اند که شامل موارد زیر است:

کارت گرافیک راهنمای نصب سریع

همانطور که مشاهده می‌کنید دیگر خبری از دیسک نوری درایورها نیز نیست و روی برگه که به منظور قدردانی از خریدار قرار گرفته، اشاره شده است تا درایورها و نرم‌افزارهای مورد نیاز را از سایت ایسوس دریافت کنید.

در زمان انتشار این مطلب به دلیل جدید بودن این محصول، هنوز قیمت نهایی در فروشگاه‌های آنلاین مشخص نشده است اما با توجه به رده و MSRP کارت GTX 1660 Super می‌توان قیمت آن را بین 230 تا 250 دلار تخمین زد. همچنین همراه این کارت گرافیک اشتراک یک ساله نرم‌افزار ضبط و استریم Xspilit به ارزش تقریبی 100 دلار و اشتراک شش ماهه نرم‌افزار کاهش پینگ WTFast به ارزش 54 دلار نیز قرار گرفته است.

نمای ظاهری و مشخصات فنی

نمای ظاهری و مشخصات فنی
با توجه به پیش‌زمینه سری TUF که محصولاتی با درجه استاندارد نظامی بوده‌اند، طراحی ظاهری این کارت گرافیک نیز با خطوط ساده و به رنگ خنثی مشکی/خاکستری انجام شده است تا حس و حال طرح صنعتی و نظامی محصول القا شود. قاب پلاستیکی که نام TUF Gaming رو آن حک شده، مجموعه سه فن 80mm و یک نورپردازی خطی را در خود جای داده و پوششی برای هیتسینک قرار گرفته روی پردازنده گرافیکی است.

این کارت توسط ایسوس اندکی اورکلاک شده و دارای فرکانس پایه (بیس کلاک) 1530MHz و فرکانس بوست (بوست کلاک) 1830MHz است که با نصب نرم‌افزار GPUTweak می‌توان از دو پروفایل دیگر تحت نام Silent Mode با فرکانس 1800MHz یا OC Mode با فرکانس 1860MHz بهره برد. حافظه‌های رم به کار گرفته شده نیز در حجم 6GB و از نوع GDDR6 با Memory Bus 192Bit هستند که فرکانس کاری آن به 1750MHz یا 14000MHz Effective می‌رسد.

در پشت کارت از یک Backplate یا صفحه محافظ پشتی استفاده شده که از جنس پلاستیک بوده و برای محافظت سطح پشتی PCB از انباشت گرد و خاک و اتصال کوتاه در اثر ریختن مواد رسانا روی آن تعبیه شده است. همچنین این صفحه به دلیل پوشاندن محل اتصال کامپوننت‌ها در پشت PCB و پیچ شدن مستقیم به محفظه فن‌ها، به زیبایی بیشتر کارت و افزایش توان تحمل فشارِ ناشی از وزن کارت کمک قابل توجهی می‌کند.

خط سفیدی که در کنار نماد TUF مشاهده می‌کنید تنها نورپردازی تعبیه شده برای این کارت گرافیک است که با وجود چند رنگ بودن این نورپردازی، قابلیت کنترل رنگ یا جلوه آن وجود نداشته و تنها به رنگی ثابت و به‌طور دائمی روشن می‌ماند. در تصویر زیر می‌توانید نمونه‌ای از روشنایی این نورپردازی را مشاهده کنید:

همانطور که گفتیم در تصویر بالا نورپردازی این کارت در زمان روشن بودن سیستم را مشاهده می‌کنید که جلوه و رنگ آن ثابت است.

در بیشتر کیس‌های امروزی، شاسی‌های داخلی و خروجی اسلات‌های PCI به رنگ مشکی هستند. در این کارت نیز برای هماهنگی بیشتر رنگ‌ها در بخش پشت کیس، براکت‌ خروجی مانند کارت‌های گرافیک رده بالای ایسوس، به رنگ مشکی در آورده شده است. پورت‌های خروجی نیز همگی دارای محافظ گرد و خاک هستند.

خروجی‌های تصویر این کارت گرافیک شامل یک پورت HDMI 2.0b، یک پورت DisplayPort 1.4 و یک پورت DVI-D می‌شود که توانایی پشتیبانی از 3 مانیتور به‌طور همزمان و حداکثر رزولوشن 7680x4320 را دارند.

ابعاد این کارت به ترتیب در طول، عرض و ارتفاع برابر با 26.4، 13.0 و 5.5 سانتی‌متر است و نصب آن فضای 2.7 اسلاتی را اشغال می‌کند. همچنین وزن این کارت در حدود 800 گرم است.

فن‌های 80mm به کار رفته در این کارت ساخت شرکت FirstD، حداکثر سرعت چرخش 4200RPM و با مشخصات 12v/0.5A در کنار استاندارد IP50 (مقاوم در برابر گرد و غبار) هستند. به گفته ایسوس در این فن‌ها به‌جای استفاده از روان‌کننده‌های معمول در بخش روتور، از روغن‌های با استاندارد هوا-فضا استفاده شده است که به دلیل مقدار تبخیر بسیار کم، عمر و کارکرد بی‌صدای این فن‌ها را تا بیش از 5 برابر فن‌های Dual Ball-bearing با روانسازهای معمولی افزایش می‌دهد.

سیستم خنک‌کننده و مدار رگولاتور ولتاژ

سیستم خنک‌کننده و مدار رگولاتور ولتاژ
با باز کردن تمامی کاورها و خنک کننده‌های نصب شده بر روی کارت به بررسی دقیق کامپوننت‌های استفاده شده و وضیعت سیستم خنک کننده می‌پردازیم. با باز کردن 4 پیچ فنردار و 8 پیچ ساده، مجموعه هیت‌سینک و فن‌ها از کارت جدا شده و بخش‌های اصلی مدار رگولاتور ولتاژ، به‌همراه پردازنده گرافیکی TU116 نمایان می‌شود.

قاب فن‌ها در طراحی خنک‌کننده این کارت، جدا از هیتسینک بوده و با باز کردن پیچ‌های ساده روی Backplate این بخش از روی هیتسینک جدا می‌شود.

همانطور که در تصویر مشاهده می‌کنید این قاب، سه فن 80mm سیستم خنک‌کننده و سیستم نورپردازی کارت گرافیک را در خود جای داده است و توسط دو کانکتور تعبیه شده در انتهای آن با PCB ارتباط برقرار می‌کند.

مهم‌ترین بخش این خنک‌کننده، هیت‌سینک آن است که از انبوهی پره (Fin) در لایه‌های مختلف تشکیل شده و وظیفه انتقال حرارت به جریان هوا را بر عهده دارد. حرارت پردازنده گرافیکی در این هیتسینک به روش قرار گرفتن مسقیم لوله‌های انتقال حرارت روی منبع گرما، که ایسوس آن را DirectCU می‌نامد، منتقل می‌شود و به کمک 2 لوله انتقال حرارت (Heat-Pipe) از جنس مس، گرما را از اصلی‌ترین منبع، یعنی پردازنده گرافیکی گرفته و به پره‌ها منتقل می‌کند.

در اطراف Cold-Plate پد‌های حرارتی ضخیمی نیز برای قرار گرفتن روی تراشه‌های حافظه تعبیه شده است تا گرمای تولید شده‌ی آنها از طریق هیتسینک اصلی و سیستم خنک‌کننده دفع شود. با توجه به جرم و انبوه پره‌های این هیتسینک در کنار سه فن قدرتمند، از نظر تئوری این مجموعه به راحتی قادر به دفع گرما از پردازنده گرافیکی با TDP معادل 125w و تراشه‌های حافظه اطراف آن است.

همانطور که در تصاویر بالا مشاهده کردید، برای ماسفت‌های مدار رگولاتور ولتاژ پردازنده گرافیکی یک هیتسینک کوچک آلومینیومی به رنگ مشکی تعبیه شده است که به کمک پد حرارتی روی ماسفت‌ها قرار می‌گیرد و ظرفیت گرمایی جدا از هیتسینک اصلی دارد. این هیتسینک با توجه به فضای موجود میان پره‌های هیتسینک اصلی که روی آن قرار دارد، از هوای فراهم شده توسط فن جلوی کارت بهره می‌گیرد و گرمای ماسفت‌ها را دفع می‌کند.

Backplate در این کارت نقشی در سیستم خنک‌کنندگی ایفا نمی‌کند، اما با پوشش سطح پشتی PCB، ضمن افزایش زیبایی ظاهری، از انباشت گرد و خاک و اتصال کوتاه در اثر ریختن مواد رسانا روی آن جلوگیری می‌کند.

با باز کردن صفحه‌های محافظ و خنک‌کننده، PCB کارت‌گرافیک و نمایی کلی از کامپوننت‌های به‌کار رفته، نمایان می‌شود. همانطور که در تصویر مشاهده می‌کنید مدار رگولاتور ولتاژ پردازنده گرافیکی در این کارت برای سهولت بیشتر در طراحی PCB و استفاده از حداکثر فضای آزاد، به سمت چپ برد و در کنار خروجی‌های تصویر منتقل شده است.

کیفیت PCB و لحیم‌کاری در این برد، به دلیل استفاده از سیستم‌های تمام اتوماتیک و خط تولید Auto-Extreme بسیار بالاست.

در تصویر بالا نمایی کلی از مجموعه مدار رگولاتور ولتاژ این کارت گرافیک را مشاهده می‌کنید که جریان مورد نیاز پردازنده گرافیکی، تراشه‌های حافظه و سایر بخش‌ها از طریق یک کانکتور 8pin PCI-E و اسلات PCI-E مادربرد تامین شده و سیستم VRM، تنظیم و تصفیه‌ی این ورودی را انجام می‌دهد.

مدار رگولاتور ولتاژ پردازنده گرافیکی و تراشه‌های حافظه GDDR6 این کارت از نوع 2+4 فاز بوده که 4 شریان وظیفه تامین ولتاژ و جریان مورد نیاز پردازنده گرافیکی (Vcore) را بر عهده دارند و 2 شریان، ولتاژ و جریان مورد نیاز تراشه‌های GDDR6 حافظه (Vmem) را تامین می‌کنند که توسط چوک‌های اختصاصی SAP ایسوس و خازن‌های آلومینیوم پلیمری Solid روی PCB تصفیه شده و به پردازنده گرافیکی و تراشه‌های حافظه می‌رسد.

ماسفت‌های به کار رفته در بخش Vcore از ماسفت‌های مدل 4C06 برای بخش LowSide و 4C010 برای بخش HighSide هستند که جزء ماسفت‌های میانرده ساخت ON Semiconductor به حساب می‌آیند. این ماسفت‌ها در بخش تغذیه Vcore به صورت 2LowSide و 1HighSide استفاده شده‌اند و از نظر توان تأمین جریان قادر هستند تا بیش از 50A را به ازای هر فاز فراهم کنند مجموعه 4 فاز بخش Vcore پردازنده گرافیکی تا بیش از 200A جریان را برای GPU می‌تواند فراهم آورد.

این مقدار جریان برای یک پردازنده گرافیکی رده اقتصادی با TDP 125w، حتی برای شرایط اورکلاکینگ، به دلیل محدودیت‌های بیشماری که توسط سازندگان در حداکثر توان مصرفی کارت اعمال می‌شود، بیش از نیاز ارزیابی می‌شود.

کنترلر PWM به‌کار رفته برای بخش Vcore مدل uP9512R ساخت uPi Semiconductor است. این کنترلر نسخه R از کنترلر جدید و مدرن uP9512 است که به‌طور اختصاصی و به سفارش انویدیا تحت استاندارد Open VReg Type 4iPlus تولید شده است. این نسخه یک کنترلر 8 فاز تک کاناله است که به صورت 4 فاز پیکربندی شده است و حداکثر فرکانس سوییچینگ 2MHz دارد.

همچنین این کنترلر با پشتیبانی از پروتکشن‌های OCP، OVP، UVP و OTP به همراه قابلیت برنامه‌ریزی توسط رابط کاربری SMBus برای افزایش بازدهی و کارایی، یک تراشه رده‌بالا برای کنترل مدار رگولاتور ولتاژ به شمار می‌آید.

ماسفت‌های مدار رگولاتور ولتاژ بخش حافظه نیز از ترکیب و ماسفت‌های مشابه بخش Vcore پردازنده گرافیکی بوده و در دو فاز طراحی شده‌اند. حداکثر جریان 100A فراهم شده توسط این مدار رگولاتور برای تراشه‌های حافظه GDDR6 که بسیار هم کم مصرف هستند، موجب می‌شود گرمای تولید شده در این ماسفت‌ها بسیار ناچیز بوده و نیازی به تعبیه هیتسینک یا سیستم خنک‌کننده اختصاصی نداشته باشد.

کنترلر PWM به‌کار رفته برای بخش Vmem مدل RT8815 ساخت Richtek است. این تراشه یک کنترلر دو فاز است که با پشتیبانی از سیستم‌های حفاظتی OVP و UVP به همراه دو درایور داخلی برای راه‌اندازی ماسفت‌های این بخش، وظیفه کنترل ولتاژ و جریان ارسالی به تراشه‌های حافظه را بر عهده دارد.

سایر تراشه‌ها و کنترلرها

در تصویر بالا قلب این کارت‌گرافیک یعنی پردازنده گرافیکی GTX 1660 Super را با کد TU116-300-A1 ملاحظه می‌کنید. این پردازنده دارای 1408 هسته CUDA بوده و TDP آن 125W است. همچنین با توجه به کد A می‌توان دریافت که این تراشه قابلیت اورکلاکینگ دارد.

شش تراشه‌ حافظه به کار رفته از نوع GDDR6 بوده و هر تراشه، حجم 1GB و فرکانس 1750MHz دارد که در مجموع 6GB حافظه و فرکانس موثر 14,000MHz را به‌وجود می‌آورند. این تراشه‌ها ساخت شرکت Micron و مدل D9WCW هستند.

تراشه‌ NCP45491 ساخت ON Semiconductor بوده و وظیفه آنها تشخیص و اندازه‌گیری ولتاژ و جریان مدار از طریق شنت تا سقف 4 کانال است.

مقاومت‌های شنت به‌کار رفته برای مانیتورینگ جریان ورودی به کارت و مدیریت توان مصرفی کارت از ورودی‌ها، از نوع 5 میلی اهم هستند که یک عدد از آن در کنار کانکتور تغذیه ورودی و دیگری در کنار اسلات PCI-E تعبیه شده است.

همچون گذشته، کانکتور 8pin PCI-E به LEDهای نشان دهنده اتصال صحیح کابل‌ها مجهز هستند که در صورت اتصال صحیح کانکتور، LED به رنگ سفید و در غیر این صورت به رنگ قرمز روشن می‌شود.

در کارت‌های گرافیک جدید ایسوس شکل جدیدی از نقاط اندازه‌گیری ولتاژ بخش‌های مختلف و اصلی توسط این شرکت به کار گرفته شده است. همانطور که در تصویر مشاهده می‌کنید نقاطی که با دایره سفید رنگ مشخص و نام‌گذاری شده‌ اند قادر هستند تا با اتصال مسقیم ولت‌متر، ولتاژ بخش مربوطه را اندازه‌گیری کرد.

متد و سیستم تست

متد و سیستم تست
تست‌های این قطعه را به‌طور کلی به چهار بخش تست‌های کارایی، توان مصرفی، حرارتی و اورکلاکینگ تقسیم کرده‌ایم. برای مقایسه نتایج نیز از آرشیو نتایج موجود در لابراتوار استفاده کردیم. مشخصات قطعات، درایورها و سیستم عامل استفاده شده در سیستم تست در این بررسی به شرح زیر است:

لازم به ذکر است در تمامی تست‌ها تنظیمات Bios در حالت پیش فرض تنظیم شده‌اند و تنها قابلیت XMP برای ماژول‌های حافظه فعال و فرکانس پردازنده بدون تغییر BCLK به 4.3GHz اورکلاک شده است. در تصویر زیر نیز مشخصات فنی کارت ASUS TUF3 GTX 1660 Super OC Edition را از نگاه نرم‌افزار GPU-Z ملاحظه می‌کنید:

همچنین لیست نرم‌افزارهای Benchmark و Monitoring و Gameهای به کار رفته در این بررسی به شرح زیر است:

3DMark Download v2.1.2973 + Time Spy Geekbench v4.30 Pro V-Ray Benchmark 1.0.8 Blender 2.8 Claymore's Dual Ethereum AMD+NVIDIA GPU Miner v12.0 Wolfenstein II: New World Colossus Battlefield V DOOM Far Cry 5 Shadow of the Tomb Raider Counter-Strike Global Offensive v1.36.7 GPU-Z 2.11.0 FurMark 1.19.0

نکته مهم: تنظیمات گرافیکی در تمامی گیم ها بر روی حداکثر مقدار ممکن تنظیم شده است. البته تنظیمات گرافیکی منحصر به تراشه‌های گرافیکی Nvidia و یا AMD در تمامی گیم ها غیرفعال شده‌اند. همچنین تمامی تست‌های Gaming در سه رزولوشن و تکنیک‌های Anti-Aliasing مختلف صورت گرفته است. پروفایل‌های نام‌برده به شرح زیر است:

1920x1080 – 8X MSAA 2560x1440 – 4X MSAA 3840x2160 – 2X MSAA

البته باید توجه داشت کارت مورد بررسی به هیچ وجه مناسب رزولوشن‌های بالاتر از 1920x1080 نبوده و تنها دو تست بازی Shadow of Tomb Rider و FarCry که دارای سیستم بنچمارک‌گیری داخلی هستند، به منظور اطلاع از توان پردازشی و مقایسه با سایر کارت‌های گرافیک در نمودارها آورده شده‌اند.

تست‌های مدیریت مصرف انرژی، حرارتی و نویز صوتی

تست‌های مدیریت مصرف انرژی، حرارتی و نویز صوتی
در این سه تست توان مصرفی کل سیستم (به‌وسیله دستگاه وات‌متر)، حداکثر حرارت هسته GPU مانیتور شده توسط نرم‌افزار GPU-Z و نویز سنجیده شده توسط دستگاه Sound Meter تعبیه شده در فاصله 1 متری سیستم را در دو وضعیت پس از 15 دقیقه بی‌باری کامل سیستم (Idle) و پس از 15 دقیقه Load کامل کارت گرافیک توسط نرم‌افزار FurMark در رزولوشن Full HD اندازه‌گیری کردیم. نتیجه به دست آمده به شرح زیر است:

با افزایش 5 واتی TDP کارت گرافیک GTX 1660 Super نسبت به GTX 1660، می‌توان مشاهده کرد مصرف انرژی این کارت گرافیک در حالی که حتی به سیستم خاموش شدن فن‌ها در زمان بی‌کاری مجهز نیست، بسیار خوب بوده و در حالت Load کامل نیز تا حدود 30w مصرف انرژی کمتری دارد.

دمای حالت بی‌کاری کارت به دلیل وجود نداشتن سیستم از کار افتادن فن‌ها در زمان Idle، در مقایسه با سایر کارت‌های گرافیک بسیار کمتر است. در حالت Load کامل نیز، خنک‌کننده سه فن و هیتسینک تعبیه شده، از عهده گرمای تولید شده این کارت گرافیک کم مصرف به راحتی بر می‌آید.

به دلیل ایزوله نبودن کامل محیط و حساسیت بالای دستگاه Sound Meter، بدون مقایسه با سایر کارت‌ها و درج اعداد دقیق در جدول، تنها به ارائه حدود نویز صوتی اندازه‌گیری شده بسنده می‌کنیم. در حالت Idle و دمای 34 درجه سرعت چرخش فن‌ها به 1350RPM می‌رسد که نویزی در حدود 31db تولید می‌کنند. با تحت Load قرار گرفتن پردازنده گرافیکی، سرعت چرخش فن‌ها تا 1750RPM افزایش می‌یابد که در این سرعت نویز تولید شده تا 33db افزایش می‌یابد.

این مقدار نویز تولید شده در شرایطی که کارت گرافیک درون محیط بسته کیس قرار گرفته باشد، عملاً توسط کاربر قابل شنیدن نیست و نویز تولید شده از سایر قطعات مانند فن پاور یا خنک‌کننده پردازنده بر آن غلبه می‌کنند.

تست‌های 3DMARK 2013

تست‌های 3DMARK 2013
سری نرم‌افزارهای 3DMARK کمپانی Futuremark از سال 1999 تاکنون، بدون شک یکی از محبوب‌ترین و معتبرترین نرم‌افزارهای تست کارایی کارت‌های گرافیک بوده‌اند. شاید منحصربه‌فردترین ویژگی نتایج تست‌های این دو نرم‌افزار ایزوله بودن نتایج تست‌های GPU و CPU می‌باشد که نتایج تست‌های هر یک از قطعات نام‌برده شده را نسبت به دیگری متمایز می‌کند. این امر کمک می‌کند تا بر روی پلتفرم‌های مختلف نتایجی حدوداً یکسان را برای یک مدل کارت گرافیک داشته باشیم. درنتیجه مقایسه بین مدل‌های مختلف کارت‌های گرافیک حتی در پلتفرم‌های مختلف نیز با سهولت بیشتری انجام می‌شود.

در جدیدترین نسخه 3DMARK با اضافه شدن تست Time Spy قابلیت سنجش کارایی کارت‌های گرافیک در API جدید، بسیار مدرن و البته پربازده DirectX 12 نیز فراهم شده است. به واسطه موتور گرافیکی ناب و بسیار کارآمد این تست، تمامی منابع مرتبط با رئوس، تکنیک‌های پیاده سازی Tessellation و فراخوانی Compute Shader ها در سنگین‌ترین و پیچیده‌ترین حالت ممکن صورت می‌گیرد تا تمامی تکنولوژی‌های جدید پیاده سازی شده در DirectX 12 به بهترین نحو ممکن کفایت و کارایی خود را در عمل ثابت کنند.

با وجود تعداد هسته‌های CUDA برابر با GTX 1660، اما به دلیل برخورداری از حافظه سریعتر و پهنای‌باند دو برابری آن، کارایی این کارت جایگاهی میان GTX 1660 Ti و GTX 1660 پیدا می‌کند.

تست‌ Geekbench

تست‌ Geekbench
علاقه مندان به تست‌های سخت افزاری به خوبی نرم افزار Geekbench را می شناسند. این نرم‌افزار کاربردی یکی از قوی ترین و بی شک بهترین نرم افزارهای تست سخت افزاری ویندوز است که به شما این امکان را می دهد که در کنار یک محیط گرافیکی و رابط کاربری بسیار ساده به تست، بررسی و مقایسه کارایی قطعات سخت‌افزاری بپردازید. این نرم‌افزار بخشی اختصاصی به نام Compute Benchmark دارد که به کمک APIهای OpenCL و CUDA می‌تواند توان پردازشی و کارایی تراشه‌های گرافیکی مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد.

این تست معیار خوبی برای نشان دادن توان خام پردازشی پردازنده گرافیکی است. در آزمون پردازش به کمک شتاب‌دهنده‌های توابع CUDA، کارت گرافیک GTX 1660 TI با دارا بودن 1536 هسته CUDA به امتیازی بیشتر از GTX 1660 Super دست می‌یابد. اما با استفاده از توابع OpenCL تأثیر بسیار زیاد پهنای‌باند حافظه و فرکانس بالای آن خود را به خوبی نشان می‌دهد و حتی امتیازی بیش از کارت گرافیک GTX 1660 Ti حاصل می‌شود.

تست‌ رندرینگ با Blender

تست‌ رندرینگ با Blender
نرم‌افزار Blender به دلیل کارایی فوق‌العاده موتور رندرهای داخلی از جمله Cycles و استفاده بهینه از توانایی پردازنده‌های گرافیکی در سرعت بخشیدن به فرآیند رندر صحنه‌های دو بعدی و انمیشن مشهور شده است. این نرم‌افزار همچنین به دلیل داشتن رابط کاربری ساده و پرسرعت برای مدل‌سازی و طراحی، به یک مجموعه کاربردی و پرطرفدار برای بازی‌سازان و انیمیشن سازان تبدیل شده است. به کمک موتور رندر Cycles از نوع Unbiased و یک صحنه از پیش طراحی شده، با اندازه‌گیری زمان مورد نیاز برای رندر کامل این صحنه، به تست و مقایسه قدرت پردازشی کارت‌های گرافیک مختلف می‌پردازیم.

موتور رندر Cycles قابلیت بهره‌برداری از توابع CUDA و استفاده از تمامی پتانسیل پردازشی کارت‌های گرافیک nVIDIA را دارد و به همین دلیل نتیجه این تست مشابه نتیجه آزمون‌های 3Dmark بوده و کارایی این کارت میان GTX 1660 و GTX 1660 Ti قرار می‌گیرد.

تست‌ رندرینگ با V-Ray

تست‌ رندرینگ با V-Ray
موتور رندر V-Ray بنام ترین موتور رندر میان طراحان به حساب می‌آید. این موتور رندر که از انبوهی از نرم‌افزارهای مشهور مدل‌سازی چون مجموعه AutoDesk و Cinema4D و... پشتیبانی می‌کند، می‌تواند صحنه‌های طراحی شده را به کمک پردازش Biased و UnBiased Raytracing به تصاویر تقریباً واقعی تبدیل کند. به تازگی نرم‌افزاری اختصاصی از سوی Chaos Group سازنده این موتور رندر، برای تست کارایی CPU و GPU عرضه شده است که به کمک اندازه‌گیری زمان رندر یک صحنه از پیش طراحی شده به روش Biased Ray-Tracing می‌توان کارایی پردازنده‌ها و کارت‌های گرافیک را با یکدیگر مقایسه کرد.

تست‌ ماینینگ Ethereum

تست‌ ماینینگ Ethereum
ارزهای دیجیتالی و کارت‌های گرافیک در چند سال گذشته یکی از چالش‌های بزرگ برای مصرف‌کنندگان و تولید کنندگان سخت‌افزار، به خصوص کارت گرافیک بوده است. توانایی فوق‌العاده کارت‌های گرافیک در پردازش‌های موازی باعث شده است این سخت‌افزار، محور اصلی دستیابی به ارز‌های دیجیتال به خصوص ارزهای ASIC-Resistant باشد. Ethereum یکی از ارزهای بسیار معروف حال حاضر است که اصلی‌ترین منبع ماین آن کارت‌های گرافیک هستند. برای بررسی توانایی کارت‌های گرافیک در پردازش رشته‌های این ارز، از ماینر Claymore's Dual Ethereum مخصوص پردازنده‌های گرافیکی AMD و nVIDIA نسخه 12 کمک گرفته‌ایم که بازدهی بسیار خوب و توانایی بنچمارک گیری نیز دارد.

لازم به ذکر است برای تست کارت‌های گرافیک در این نرم‌افزار، هیچ نوع بهینه‌سازی مخصوص ماینینگ، مانند نرم‌افزارهای ثانویه، درایورهای خاص و بایوس‌های مخصوص ماینینگ به کار گرفته نشده و تنها Hashrate خام بدست آمده از ماینر Claymore در فرکانس‌های پیش‌فرض کارت گرافیک در نمودار درج شده است.

همانطور که در بخش‌های مختلف اشاره شد، سرعت بالای حافظه‌های GDDR6 به‌کار رفته در GTX 1660 Super و تأثیر قابل توجه این پارامتر در دریافت کارایی بیشتر در تست‌های ماینینگ، این کارت را بالاتر از GTX 1660 Ti در دریافت Hashrate قرار می‌دهد.

تست‌های Battlefield V

تست‌های Battlefield V
Battlefield V که شانزدهمین نسخه از سری بازی‌های شوتر نقش اول معروف Battlefield محسوب می‌شود این بار به گذشته‌های دور سفر می‌کند و به بازسازی رویدادهای حماسی و تاریخی جنگ جهانی دوم می‌پردازد. در این بازی دیگر از سلاح‌های مدرن و قابلیت‌های عجیب و غریب نظامی خبری نیست. از سلاح‌های سبک گرفته تا ادوات نظامی سنگیم مثل تانک‌ها، هواپیماهای نظامی و حتی محیط بازی همه چیز همان‌هایی است که در جنگ جهانی دوم وجود داشته است. در این بازی این امکان فراهم شده تا حس بودن یک سرباز عادی، یک خلبان هواپیمای نظامی، هدایت کننده و توپچی تانک و حتی یک سرباز زره پوش را با تمام وجود احساس کنید.

همچنین به لطف موتور فوق‌العاده مدرن و بهینه سازی شده Frostbite 3 و API جدید و فوق‌العاده پربازده DirectX 12 از گیم پلی گرفته تا گرافیک خارق‌العاده بازی همه چیز در زمره بهترین‌های حال حاضر طبقه بندی می‌شود. تنظیمات گرافیکی به کار رفته در تست‌های این بازی را نیز در تصویر بالا مشاهده می‌فرمایید.

تست‌های Shadow of theTomb Raider

تست‌های Shadow of theTomb Raider
Shadow of the Tomb Raider آخرین نسخه از سری بازی‌های Tomb Raider است که توسط کریستال داینامیکس ساخته شده و ادامه‌ای برای بازی Tomb Raider در سال ۲۰۱۳ به شمار می‌رود. این نسخه از بازی بر اساس موتور Foundation ساخته شده که همان موتور مورد استفاده در Rise of the Tomb Rider نیز هست. این موتور گرافیکی با پشتیبانی از توابع DX 12.0 توسط Eidos Montreal تا آنجا که امکانپذیر بوده توسعه یافته و ارتقاع داده شده است تا بهترین کارایی را از نظر بصری و Gameplay به کاربر ارائه کند. در تصویر زیر تنظیمات اعمال شده برای اجرای تست‌ها را مشاهده می‌کنید:

این بازی به یک ماژول تقریباً کامل برای تست و بنچمارک گیری از سخت‌افزار نیز مجهز شده است که در ادامه می‌توانید تحلیل خروجی این ماژول را به همراه چارت‌های مقایسه با نتایج سایر سخت‌افزارهای بررسی شده در شهر سخت‌افزار مشاهده فرمایید.

تست‌های Wolfenstein II: The New Colossus

تست‌های Wolfenstein II: The New Colossus
این بازی از لحاظ مکانیسم‌های کلی گیم پلی نسبت به نسخه قبلی دچار تغییرات گسترده‌ای نشده و دلیل این تصمیم بی‌نقص بودن گیم پلی نسخه‌ی اول بازی است. البته تغییرات جزئی در بازی دیده می‌شود که به بهبود تجربه‌ی کلی بازی کمک بزرگی کرده‌اند. بازی از لحاظ بصری نسبت به نسخه‌ی ابتدایی خود پیشرفت‌های چشمگیری داشته و ما در بازی شاهد گرافیک فنی و هنری چشم‌نوازتری هستیم. بازی در بخش ساندترک ها و موسیقی متن‌ها نیز بی‌نقص کارکرده و موسیقی‌ها در بازی کمک بسیاری به فضاسازی و ایجاد اتمسفر مناسب کرده‌اند. هسته اصلی این بازی قدرت گرفته از جدیدترین موتور ساخت Id Software است که توانایی‌های آن، با پشتیبانی از توابع OpenGL و Vulkan را در بازی DOOM 2016 مشاهده کردیم.

Id Tech 6 به کار گرفته شده در این بازی یکی از بهترین و بهینه‌ترین موتورهای موجود، مبتنی بر Vulkan API است. تنظیمات گرافیکی به کار رفته در تست‌های این بازی را نیز در تصویر بالا مشاهده می‌فرمایید.

تست‌های Far Cry 5

تست‌های Far Cry 5
این بازی در سبک اول شخص اکشن و ماجراجویی بوده که در جدیدترین نسخه بازی شما قادر به تغییر شکل و شمایل شخصیت اصلی بازی خواهید بود و می‌توانید هر چه دوست دارید را تن او کنید. مکانیسم تیراندازی بازی تغییر کرده است و از این بعد دست بازتری در نبردهای نزدیک و تن‌به‌تن خواهید داشت. این بازی جهان باز است که در هر گوشه‌ی آن، چیز تازه‌ای قرارگرفته و هوش مصنوعی دشمنانش، بسیار واقعی‌تر از تمام بازی‌های قبلی مجموعه به نظر می‌رسد. در چنین جهان بزرگی، به گفته‌ی سازندگان بازی تقریباً می‌توانید به شکلی بی‌پایان، به جست‌وجو و انجام دادن کارهای مختلف بپردازید.

موتور گرافیکی این بازی Dunia Engine نام دارد که نسخه شماره دوم آن در این بازی به کار گرفته شده است. از قابلیت‌های منحصر به فرد این موتور گرافیکی می‌توان به سیستم تغییر آب و هوای بازی و شبیه سازی حالات چهره‌ی کاراکترهای بازی در کنار پشتیبانی از DirectX 11 اشاره کرد. تنظیمات گرافیکی به کار رفته در تست‌های این بازی را نیز در تصویر بالا مشاهده می‌فرمایید.

تست‌های Counter-Strike: Global Offensive

تست‌های Counter-Strike: Global Offensive
کمتر کسی است که اسم بازی Counter Strike را نشنیده باشد. بازی پرطرفداری که سال‌هاست به عنوان اصلی ترین بازی اول شخص شوتر آنلاین جهان شناخته شده است و مسابقات آن در اکثر نقاط جهان برگذار می‌شود. بازی Counter Strike Global Offensive مانند بازی‌های گذشته از سری Counter Strike داستانی ندارد و بازیکنان باید از بین دو گروه Terrorist و Counter Terrorist یکی را انتخاب کرده و به جدال با یکدیگر بپردازند. از دلایل اصلی انتخاب این بازی در کنار بازی‌های شناخته شده و به‌روز برای تست و مقایسه کارت‌های گرافیک، بی نیاز بودن آن از سخت‌افزارهای رده بالا برای اجرا و فراگیر بودن میان گیمر‌هاست. همچنین این بازی در سطح حرفه‌ای، روی مانیتورهای با نرخ نو سازی 120Hz به بالا، به قصد عملکرد بهتر و دقیق‌تر گیمر اجرا می‌شود که برای انتخاب کارت‌گرافیک مناسب، اطلاعات حاصل از این بررسی می‌تواند مفید باشد.

این بازی از نسخه اولیه موتور گرافیکی Source Engine بهره می‌برد و بر اساس توابع DirectX 9.0 ساخته شده است. تنظیمات گرافیکی به کار رفته در تست‌های این بازی را نیز در تصویر بالا مشاهده می‌فرمایید.

اورکلاکینگ با نرم‌افزار GPU Tweak II

اورکلاکینگ با نرم‌افزار GPU Tweak II
ایسوس نیز نرم‌افزار اختصاصی اورکلاکینگ و مانیتورینگ کارت‌های گرافیک خود به نام GPU Tweak را توسعه می‌دهد. این نرم‌افزار که اکنون مراحل تکامل نسخه دوم خود را طی می‌کند، امکانات و قابلیت‌های مفیدی دارد. در صفحه ابتدایی که Simple Mode نام دارد اطلاعات اولیه شامل دما و حداکثر فرکانس GPU Boost در کنار مقدار حافظه VRAM اشغال شده را نشان می‌دهد.

این نرم‌افزار در نسخه‌ جدید به شمارنده FPS و منوی کامل OSD برای نشان دادن اطلاعات مورد نیاز در هنگام اجرای بازی‌ها و بنچمارک‌ها نیز مجهز شده است. در آخرین آپدیت ارائه شده قابلیت OC Scanner هم به این نرم‌افزار افزوده شده است.

این قابلیت با بررسی پارامتر‌های دما، توان مصرفی و ولتاژ پردازنده گرافیکی، در چندین مرحله فرکانس‌های مختلف را روی کارت آزمایش می‌کند تا حداکثر فرکانس را پیدا کند. در این پنجره می‌توانید با کلیک بر روی Advance Setting مقدار این پارامتر‌ها را به طور دستی تنظیم کنید. البته اگر اندکی با اورکلاکینگ آشنایی دارید، پیشنهاد ما اتکا به مهارت‌های خودتان است.

برای اورکلاک این کارت به تنظیمات نرم‌افزار GPU Tweak رفته و با فعال کردن گزینه Overclocking Range Enhancement به صفحه Advanced Mode می‌رویم. سپس اسلایدرهای مربوط به محدودکننده‌های توان مصرفی و ولتاژ GPU را روی حداکثر قرار می‌دهیم. حداکثر مقدار Power Target برای این کارت 120% TDP استاندارد و دمای 90 درجه سانتی‌گراد تعیین شده است. با اندکی تلاش و اجرای تست‌های مختلف برای اطمینان از پایداری و بدون تغییر سرعت چرخش فن‌ها، در فرکانس پایه 1700MHz برای پردازنده گرافیکی و 1888MHz برای فرکانس حافظه رم (15100MHz Effective) به مرز ناپایداری رسیدیم.

برای سنجش کارایی پردازنده گرافیکی فوق در فرکانس 1700MHz برخی تست‌های کارایی و انرژی را دوباره تکرار کردیم. نتایج ثبت شده به شرح زیر است:

پس از اجرای آزمون‌های بالا پس از اورکلاک، مشخص شد در محدوده تعیین شده توسط سازنده و اورکلاک تنها به روش نرم‌افزاری، با جا‌به‌جایی چند اسلایدر می‌توان کارایی این کارت را تا حدود 10 درصد افزایش داد. لازم به ذکر است این افزایش کارایی، توان مصرفی کارت را نیز در حدود 10 درصد افزایش داده است.

جمع‌بندی و امتیاز شهرسخت‌افزار

جمع‌بندی و امتیاز شهرسخت‌افزار
با اضافه شدن کارت‌های سری Super به رده اقتصادی GTX 16XX اختلاف میان کارت‌های انویدیا در این محدوده بسیار کم شده است. تقریباً اختلاف قیمت‌های 30 دلاری، با شروع از 160 دلار، میان مدل‌های مختلف در این رده وجود دارد که می‌تواند از نظر خرید با توجه به بودجه برای کاربر مفید، و از طرف دیگر به دلیل نزدیک بودن کارایی آنها انتخاب گزینه‌ی مناسب، کمی گیج‌کننده باشد.

کارت گرافیک ASUS TUF3 GTX 1660 Super OC Edition با داشتن کارایی بسیار نزدیک به GTX 1660 Ti، اما MSRP پنجاه دلار ارزان‌تر، یکی از اقتصادی‌ترین گزینه‌های موجود برای گیمینگ در رزولوشن Full HD با حداقل نرخ فریم 60FPS است. در سایر بررسی‌های ما که شامل تست‌های پردازشی و کارایی غیر گیمینگ نیز می‌شد، می‌توان مشاهده کرد که به عنوان یک کارت گرافیک ارزان قیمت برای سیستم خانگی یا اداری این مدل توانایی مناسبی دارد و می‌تواند در حد و اندازه‌های یک کارت رده‌بالا از نسل گذشته مانند GTX 1080 ارزیابی شود.

نمونه مورد بررسی ما از سری TUF3 در واقع مدل سه فن از خنک‌کننده TUF و خط اقتصادی محصولات با دوام ایسوس است که پس از طی 144 ساعت تست و استرس با نرم‌افزار 3DMark و بازی‌هایی نظیر Fortnite و PUBG از طرف سازنده، مورد تأیید برای عرضه در بازار قرار گرفته‌اند. دستیابی به چنین استاندارهایی مستلزم کیفیت بالای تولید و استفاده از کامپوننت‌های با کیفیت است که با کالبد شکافی این کارت می‌توان این دو فاکتور مهم را تأیید کرد.

خنک‌کننده استفاده شده در این کارت با وجود سادگی طراحی ظاهری، اما به لطف مهندسی دقیق توانسته است با تولید نویز صوتی بسیار کم، دمای کامپوننت‌های حیاتی این کارت را تحت کنترل در آورد. این خنک‌کننده قدرتمند و تنومند 2.7 اسلاتی را شاید در مواردی نوعی نقطه ضعف نیز بتوان به حساب آورد؛ زیرا در مادربردهای ارزان قیمت، معمولاً توزیع اسلات‌های PCI Express با فاصله چندانی از یکدیگر صورت نمی‌گیرد و استفاده از خنک‌کننده‌ای که 3 اسلات را اشغال می‌کند شاید برای کاربر چندان خوشایند نباشد.

نکات مثبت:

خنک‌کننده قدرتمند فن‌های با نویز صوتی بسیار کم و با دوام طراحی ظاهری ساده و زیبا

نکات منفی:

نورپردازی غیر قابل کنترل توسط کاربر اشغال 3 اسلات برای نصب

با تمامی این تفاسیر کارت گرافیک ASUS TUF3 GTX 1660 Super OC Edition موفق به کسب امتیاز بسیار خوب 8.6 و نشان Best Performance و ریز امتیازات زیر در کلاس محصولات ارزان قیمت از لابراتوار شهر سخت‌افزار شد:

ASUS TUF3 GTX 1660 Super OC Edition

کلاس عرضه : ارزان قیمت / رده پایین

8.5

بسته‌بندی

7.5

امکانات و سازگاری

8.5

اورکلاکینگ

کیفیت ساخت و طراحی

کارایی

8.5

ارزش خرید

8.6

امتیاز شهرسخت‌افزار

نشان شهرسخت‌افزار

8.6

چنانچه درباره این محصول سوال یا نظری دارید، در قسمت نظرات مطرح کنید.