اجازه دهیم خلاقیت در دانشجویان زنده باشد / دانشگاه؛ زیر سیطره سیاستمداران
در آیین پایانی «جشنواره ملی شعر دانشجویی» تأکید شد: ارزشگذاری ما برای شعرها باید براساس توانایی ذوقی باشد و اجازه دهیم که خلاقیت در دانشجویان زنده بماند؛ تا زمانی که شاهد خلاقیت باشیم استعدادها نیز شکوفا میشود. از همان ابتدا که دانشگاهها راهاندازی شد، دانشگاه زیر سیطره سیاستمداران بود؛ آنها باور نکردند که اهل علم و فرهنگ میتوانند، دانشگاه...
به گزارش خبرنگار ایکنا، آیین پایانی جشنواره ملی شعر دانشجویی که هر ساله به همت جهاددانشگاهی و با مشارکت دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور برگزار میشود، امروز سهشنبه، 10 تیرماه، به صورت مجازی و با حضور عیسی علیزاده، معاون فرهنگی جهاددانشگاهی، سعید بیابانکی، عضور شورای سیاستگذاری این جشنواره و عبدالجبارکاکایی و اسماعیل امینی عضو و داور این جشنواره در استدیو مبین سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور برگزار شد.
سعید بیابانکی در ابتدای این برنامه که اجرای آن را نیز برعهده داشت، گفت: جشنواره شعر دانشجویی به عنوان یک رویداد فرخنده در عرصه شعر جوان و دانشجویی است. این جشنواره در طول سال گذشته ساری و جاری بود اما در انتهای سال به بیماری طاقتفرسای کرونا برخورد و امکان برگزاری رویدادها به صورت حضوری میسر نبود، به همین دلیل آیین پایانی مراسم به صورت مجازی برگزار شد.
وی افزود: امروز با حضور در اختتامیه این جشنواره به سالهای دور پرت شدم؛ سالهایی که کنگره شعر دانشجویی برگزار میشد و ما روزشماری میکردیم که در این مراسم شرکت کنیم. چه روزگار خوشی داشتیم؛ از این کنگره چهرههای جدیدی بیرون آمدند و به جامعه شعر معرفی و استعدادهای فراوانی از این جشنوارهها کشف شدند.
بعد از این سخنان عیسی علیزاده، معاون فرهنگی جهاددانشگاهی، با بیان اینکه شعر یک موضوع بنیادی و تمدنی است که بسیاری از بزرگان ما به این موضوع اهمیت میدهند، گفت: احساسمان این بود که شاید در برخی از قسمتها بتوانیم وارد حوزههای دیگر و موجب پاسداشت زبان و ادبیات فارسی هم شویم و به عنوان نهادی که در مسیر فرهنگی قدم برداشته، این موضوع را در مسیر خود قرار دهیم.
معاون فرهنگی جهاددانشگاهی، با بیان اینکه جشنواره شعر دانشجویی صرفاً یک جشنواره شعر نبود، افزود: واقعیت این است که باید بعد از اتمام این جشنواره آسیبشناسی داشته باشیم و نقاط قوت و ضعف را ارزیابی کنیم. گرچه علاقهمند بودیم اختتامیه به صورت حضوری و باحضور دانشجویان و بسیار باشکوهتر برگزار شود، اما به دلیل شیوع کرونا این اتفاق رخ نداد؛ اما برای دوره اول اتفاق خوبی بود و توانستیم به ۷۰ درصد از اهداف خود برای برگزاری این جشنواره دست پیدا کنیم.
پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
در ادامه این مراسم پیام سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای جشنواره شعر دانشجویی توسط سعید بیابانکی، خوانده شد.
در بخشی از پیام وزیر ارشاد آمده است: «بیشک، یکی از شیرینترین و بهیادماندنیترین دورههای زندگی هر فردی، دوران دانشجویی و تحصیلات دانشگاهی است. از سویی دیگر، شعر همزاد ایرانیان است و هنر ملی ما، یعنی «شعر»، همواره بستری نیکو برای ابراز اندیشهها و عواطف پاک انسانی و الهی مردم این سرزمین بوده است. دانشجویان ما موصوف به صفات ارزشمندی، چون آزاداندیشی، آرمانخواهی، عدالتطلبی و دینمداری هستند و در همه دوران، میراث عظیم تمدن ایرانی – اسلامی ما با شعر شناخته میشود.»
دوره دانشجویی؛ مسیر ورد به دریای شعر
در بخش بعدی این مراسم، عبدالجبار کاکایی با اشاره به سخنان سعید بیابانکی اظهار کرد: اگر شما پرت شدید به آن سالها، من پرتاب شدم. در یکی از کنگرههای شعر دانشجویی، موفق به خواندن شعری شدم. همانطور که در سالن قدم میزدم دکتر شهیدی به من اشاره کرد که به سمت او بروم. سپس ایشان به من گفت «پسرم تو شاعر هستی»؛ این جمله در من اثر فراوانی گذاشت و سرمایه ادبی خود را مرهون جملات اینچنینی میدانم؛ لذا دانشجویان باید قدر این لحظات را بدانند و این تشویقها را غنیمت بشمرند، زیرا مسیر بعدی آنها را تعیین میکند.
عضو شورای سیاستگذاری جشنواره شعر دانشجویی در ادامه به تعریف شعر دانشجویی پرداخت و گفت: دو تعریف از شعر دانشجویی وجود دارد؛ یکی اینکه دانشجویان زبان شعر را متناسب با محیط انتخاب میکنند. همگراییای که در دانشگاه شکل میگیرد به ویژه همگرایی نسبت به جنس مخالف باعث میشود که انگیزه سرودن در دانشجویان بیشتر شود. در واقع محیطی که در آن قرار میگیرند این مسئله را ایجاد میکند و دانشجو متناسب با محیط شعر میسراید و به نوعی شعر عاشقانه دانشجویی را شاهد هستیم. بر همین اساس معتقدم شعر دانشجویی راه ورود به دریای شعر است.
کار دانشگاه؛ کشف و نابودی استعدادها
بعد از این سخنان اسماعیل امینی، شاعر پیشکسوت کشورمان در پاسخ به این سؤال که گویا بار خلاقیت ادبی از دوش دانشکده ادبیات برداشته شده است، گفت: اساساً نه در کشور ما و نه در هیچ کجای دنیا دانشکده ادبیات برای پرورش شاعر ساخته نشده بلکه برای تربیت کردن متخصصان ادبیات شکل گرفته است. امروز اگر در فردی استعدادی باشد بیرون از دانشکده شکل میگیرد و در درون دانشگاه چیزی به او اضافه نمیشود؛ در مورد سواد نیز اینطور است.
این شاعر با انتقاد از اینکه کار دانشگاه، کشف استعداد و سپس نابودی آن است، افزود: دانشگاهها چارچوبی میگذارند و به دانشجویان میگویند که یک مقاله چگونه نوشته شود، در غیر این صورت چیزی که چاپ کردید مقاله نیست. یا اگر پژوهشی میخواهید انجام دهید، کتابهایی را که دانشگاه میگوید باید بخوانید. این چارچوبها استعدادها را از بین میبرد.
امینی بیان کرد: دانشجو میخواهد حرف بزند، ما پیرها هم دوست داریم حرف بزنیم، اما راه پرورش شعر دانشجویی این است که ما بزرگترها باور کنیم حرفهای دانشجویان قابل شنیدن است. ممکن است که حرفهایشان پخته نباشد، اما این حرفها تازه است و شعر به حرف تازه نیاز دارد. شعر فقط زبان و بلاغت نیست. ما باید عادت کنیم که حرفهای تازه را بشنویم.
وی در ادامه با انتقاد از وضعیت مراکز دانشگاهی گفت: از همان ابتدا که دانشگاهها راهاندازی شد، دانشگاه زیر سیطره سیاستمداران بود. آنها باور نکردند که اهل علم و فرهنگ میتوانند، دانشگاه را مدیریت کنند. یکی از اقداماتی که باید انجام شود، خارج شدن دانشگاهها از چارچوبها ست، ولی این اتفاق نمیافتد. ما حدود ۹۰ سال است که دانشگاه داریم، اما همیشه دور خودمان چرخیدهایم. یکی از کارهای هنری که باید در دانشگاه شکل گیرد این است که چارچوبها را بشکند و وارد فضای دیگری شود.
بعد از این سخنان، عبدالجبار کاکایی با اشاره به سخنان امینی گفت: در همه کشورهای توسعهنیافته محیط دانشگاه به همین شکل است و گرایش به خلاقیت به عنوان یک طرح باید در دانشگاهها مطرح شود و کنار آموزش مهم کلاسیکها، به آفرینش و خلاقیت ادبی هم بپردازد. دانشگاه محیطی است که تلاش میکند دانشجویان را در ریل بیندازد و در مسیر مشخصی حرکت دهد و به جهت وفاداری به ارزشها باعث میشود که خلاقیت دانشجویان دیده نشود.
وی با اشاره به آثار رسیده به جشنواره شعر دانشجویی اظهار کرد: ادبیات همیشه معناگرا بوده است و آثار رسیده به جشنواره نیز اینطور بود. انگار که ادبیات ابزاری برای بیان موضوعات مختلف میشود. دانشجویان احساس میکنند باید از این طریق حرف بزنند. ارزشگذاری ما برای شعرها باید براساس توانایی ذوقی بوده و اجازه دهیم که خلاقیت در دانشجویان زنده باشد. تا زمانی که شاهد خلاقیت باشیم استعدادها نیز شکوفا میشود.
در ادامه این مراسم، علیرضا بهرامی، دبیر جشنواره ملی شعر دانشجویی با بیان اینکه ایده جشنواره شعر دانشجویی ایده باسابقهای بوده و ما آن را از رکورد خارج کرده و رونق تازهای به آن دادهایم، گفت: خدا را شکر میکنم که با وجود همه اتفاقات گوناگونی که رخ داد ما به این نقطه رسیدهایم. تعدادی از رویدادهای پانزدهگانه ما در دانشگاههای شهرهای مختلف برگزار شد و به خاطر شیوع ویروس کرونا و بیماری ناشی از آن متأثر شدیم. محفل شاعران در مشهد، اصفهان و گیلان به سرانجام نرسید.
دبیر جشنواره شعر دانشجویی، افزود: حدود ۹۰۰ دانشجوی علاقهمند به شعر در پایگاه ایونتا که برای معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی است ثبتنام کردند. حدود ۶۰۰ نفر مراحل شرکت در جشنواره را به صورت کامل طی کردند و پس از بررسیها هفت نفر به عنوان برگزیده انتخاب شدند.
بهرامی بیان کرد: آرمانخواهی از ویژگیهای دوره دانشجویی است و امیدواریم با توجه به شرایط تحمیلی کرونا، دوره دوم این رویداد را پررونقتر برگزار کنیم و شاهد حضور پرفروغ دانشجویان دوره کارشناسی در دورههای بعدی باشیم.
به گزارش ایکنا؛ در پایان این برنامه نیز برگزیدگان جشنواره ملی شعر دانشجویی معرفی شدند و نخستین جشنواره ملی شعر دانشجویی با اهدای نمادین تندیس رودکی به دو نفر از برگزیدگان، به پایان راه خود رسید.
برگزیدگان و شایستگان تقدیر این جشنواره در بخشهای مختلف به این شرح معرفی شدند:
شعر کلاسیک
تندیس رودکی؛ سیدمهدی موسوینیا(دکتری، دانشگاه سلمان فارسی کازرون، رشته زبان و ادبیات فارسی).
شایسته تقدیر: مارال دلدار(کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، رشته ایمنیشناسی پزشکی).
شعر سپید و آزاد
تندیس رودکی: آرش شفاعی بجستان(دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، رشته علوم ارتباطات).
شایسته تقدیر: محمد عسکری(کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، رشته مهندسی کامپیوتر؛ هوش مصنوعی و ربوتیکز)
ترانه
تندیس رودکی: صادق ابراهیمزاده لختکی(کارشناسی ارشد، دانشگاه دامغان، رشته علوم و فناوری نانو؛ نانوفیزیک)
تقدیر: ندارد
شعر ترجمه
تندیس: ندارد
تقدیر: مریم نفیسیراد(کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و صنعت ایران، رشته شیمی؛ شیمیفیزیک)
تندیس رودکی؛ سیدمهدی موسوینیا(دکتری، دانشگاه سلمان فارسی کازرون، رشته زبان و ادبیات فارسی).
شایسته تقدیر: مارال دلدار(کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، رشته ایمنیشناسی پزشکی).
شعر سپید و آزاد
تندیس رودکی: آرش شفاعی بجستان(دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، رشته علوم ارتباطات).
شایسته تقدیر: محمد عسکری(کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، رشته مهندسی کامپیوتر؛ هوش مصنوعی و ربوتیکز)
ترانه
تندیس رودکی: صادق ابراهیمزاده لختکی(کارشناسی ارشد، دانشگاه دامغان، رشته علوم و فناوری نانو؛ نانوفیزیک)
تقدیر: ندارد
شعر ترجمه
تندیس: ندارد
تقدیر: مریم نفیسیراد(کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و صنعت ایران، رشته شیمی؛ شیمیفیزیک)
طنز
برگزیده ندارد
تقدیر: حسین تقوی(کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، علوم سیاسی)
شعر نیمایی
برگزیده ندارد
پیشتر نیز به این افراد، تندیس ویژه رودکی در جریان محفلهای شعری جشنواره در دانشگاههای مختلف اهدا شده بود. محمدرضا شفیعی کدکنی، محمدعلی بهمنی(غزل)، ساعد باقری(شعر آیینی)، عبدالجبار کاکایی(ترانه) و ناصر فیض (شعر طنز).
برگزیده ندارد
تقدیر: حسین تقوی(کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، علوم سیاسی)
شعر نیمایی
برگزیده ندارد
پیشتر نیز به این افراد، تندیس ویژه رودکی در جریان محفلهای شعری جشنواره در دانشگاههای مختلف اهدا شده بود. محمدرضا شفیعی کدکنی، محمدعلی بهمنی(غزل)، ساعد باقری(شعر آیینی)، عبدالجبار کاکایی(ترانه) و ناصر فیض (شعر طنز).