نهاد مالی چیست و انواع آن کدامند؟

هر فردی برای آن‌که بتواند ارزش پول خود را حفظ کند به دنبال سرمایه‌گذاری و خرید دارایی است. اما همه نمی‌توانند در شاهراه آن به درستی حرکت کنند. به همین دلیل برای ادامه مسیرِ سرمایه‌گذاری خود نیازمند سازمان و یا نهاد مالی هستند که این روند را تسهیل نماید. بنابراین در ادامه مسیر با ما همراه باشید تا راه درست سرمایه گذاری را بیاموزید.

نهاد مالی

نهادهای مالی، سازمان یا مؤسساتی هستند که نقش واسطه‌های مالی را اجرا می‌کنند. این نهادها باعث می‌شوند که سرمایه‌ها با سرعت بیش‌تر و با هزینه‌‌ای کم‌تر در گردش باشند. زیرا این نهادها عمدتأ امور مالی و سرمایه‌گذاری‌ را اجرایی و پشتیبانی می‌نمایند. بنابراین نهاد مالی یکی از ارکان مهمی است که در بازارهای مالی نقش ایفا می‌کند و در اکوسیستم اقتصادی اهمیت ویژه‌ای دارد.

وظایف نهادهای مالی

بین افرادی که مازاد منابع دارند و افرادی که کمبود منابع دارند یک پل ارتباطی است که کمک می‌کند ارتباط این افراد به سرعت و به راحتی برقرار شود.نظارت نهادهای مالی بر معاملات سبب می‌شود تا ریسک معاملات تا حد زیادی کاهش یابد.دریافت تقاضای اعطای مجوز نهادهای مالیبررسی صلاحیت و شرایط متقاضیان دریافت مجوزهای نهادهای مالیتطبیق شرایط متقاضیان دریافت مجوزهای نهادهای مالی با مقررات و تهیه گزارش در مورد موافقت یا مخالفت با اعطای مجوزارتباط با نهادهای مالی مرتبط و انجام مکاتبات با آن‌هاانجام هماهنگی های لازم برای تشکیل جلسات در مورد نهادهای مالی و مسایل مرتبطدریافت و تکمیل مدارک پرونده نهادهای مالی مورد نظر و بایگانی اسناد و اطلاعات آن‌هاتدوین گزارش از اسناد و اطلاعات نهادهاارتباط و هماهنگی با نهادهای برون سازمانی در مورد نهادهای مالی

انواع نهادهای مالی

بانک‌های تجاریمشاوران سرمایه‌گذاریشرکت‌های سرمایه‌گذاریصندوق‌های سرمایه‌گذاریشرکت‌های کارگزاریشرکت‌های تأمین سرمایهصندوق‌های بازنشستگیشرکت‌های بیمهشرکت‌های پردازش اطلاعات مالیمؤسسات رتبه‌بندی اعتباریصندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله بورسیصندوق‌های زمین و ساختمانصندوق‌های پوششیشرکت سپرده‌گذاری مرکزی۱- بانک‌های تجاری

بانک‌ها، یکی از نهادهای مهم فعال در اقتصاد یک کشور محسوب می‌شود. بانک‌های تجاری به عنوان یک نهاد مالی، وظایف متعددی نظیر انتشار اسکناس، افتتاح حساب جاری، صدور دسته چک، ارایه خدمات مالی مشاوره‌ای، واسطه‌گری اعتباری و … را برعهده دارد.

۲- مشاوران سرمایه گذاری

مشاوران سرمایه‌گذاری که عمومأ شخصیت حقوقی هستند، طی عقد قرارداد با افراد مختلف به آن‌ها کمک می‌کنند تا سرمایه خود را به سمت سهم‌های مناسب هدایت نمایند.

۳- شرکت های سرمایه گذاری

همچنین توانایی سرمایه‌گذاری در واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌ها، مؤسسات یا صندوق‌های سرمایه‌پذیر را در چارچوب قوانین و مقررات دارد. فعالیت این شرکت‌ها به ‌گونه‌ای است که منابع مالی و پس‌اندازهای خرد و کلان سرمایه‌گذاران را جمع‌آوری می‌کنند سپس این مبالغ را در سهام یا اوراق قرضه سایر شرکت‌ها و … سرمایه‌گذاری می‌نمایند.

۴- صندوق های سرمایه‌گذاری

صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجوهی که از مشتریان خود دریافت می‌کنند را در حوزه‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند. این حوزه‌ها ممکن است سهام و یا حق تقدم سهام، پروژه‌های ساختمانی، طلا، ارز، انواع اوراق بهادار و هر‌چیزی که مشخصات آن در امیدنامه صندوق آورده شده است، باشد. افرادی که در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌نمایند، در سود و زیان حاصل از فعالیت صندوق به نسبت سرمایه‌اشان شریک می‌شوند. سهام صندوق‌های سرمایه‌گذاری خود نیز می‌تواند در بورس مورد معامله قرار بگیرد.

۵- شرکت های کارگزاری

مهم‌ترین وظیفه شرکت‌های کارگزاری، خرید و فروش سهام و همچنین سایر اوراق پذیرفته شده در بورس است. کارگزاران بورس نقش واسطه‌ای بین خریداران و فروشندگان ایفا می‌کنند و به ازای آن مبلغی را به‌عنوان کارمزد از مشتریان (سهامداران) دریافت می‌کنند. از جمله وظایف دیگر کارگزاری‌ها، سبدگردانی، ارایه مشاوره در زمینه سرمایه‌گذاری، مدیریت نقدینگی، آموزش سهامداران و آشنا کردن آن‌ها با قوانین و مقررات بازار سرمایه است.

۶- صندوق‌های بازنشستگی

در دوران اشتغال افراد، مبالغی به‌طور ماهانه از حقوقشان کاسته می‌شود. این مبالغِ کم شده در صندوقی به نام صندوق بازنشستگی جمع‌آوری می‌شوند. مبالغ جمع شده در این صندوق‌ها به کارهای مختلفی نظیر سرمایه‌گذاری در بورس و اوراق بهادار اختصاص داده می‌شود. هدف از این سرمایه‌گذاری‌ها افزایش وجوه داخل صندوق است تا کارفرما بتواند از طریق آن وجوه، مستمری دوران بازنشستگی کارمندانش را پرداخت نماید.

۷- شرکت های بیمه

شرکت‌های بیمه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای سرمایه‌گذاری شناخته می‌شوند. این شرکت‌ها همه‌ی حق بیمه دریافتی از مشتریان خود را صرف جبران خسارت نمی‌کنند و معمولأ قسمت عمده‌ای از این حق بیمه‌های دریافتی باقی می‌ماند که در بازار اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌شود و تأثیر قابل توجهی در این بازار خواهند داشت.

۸- شرکت های پردازش اطلاعات مالی

سرمایه‌گذاران برای تصمیم‌گیری در رابطه با انواع سرمایه‌گذاری‌ها به اطلاعاتی صحیح، جامع، به‌روز و به موقع احتیاج دارند. واحد پردازش اطلاعات مالی، داده‌ها و اطلاعاتی که بر تصمیمات سرمایه‌گذاران، مؤثر است را جمع‌آوری، پردازش و طبقه‌بندی می‌نماید.

۹- مؤسسات رتبه‌بندی اعتباری

دیگر این مؤسسات احتمال این‌که شرکت‌ها نتوانند به تمام یا بخشی از تعهدات خود عمل کنند را اندازه‌ می‌گیرد. بعد از اندازه‌گیری این احتمال، میزان ریسک اعتباری شرکت‌ها و بازدهی آن‌ها مشخص می‌شود. اعلام رتبه‌ی اعتباری شرکت‌ها در تصمیم‌های سرمایه‌گذاران، اعتباردهندگان و قانون‌گذاران تأثیر زیادی دارد.

۱۰- صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله بورسی

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله که به اختصار به آن‌‌ ETF نیز می‌گویند، نوعی دیگر از نهادهای مالی است. این صندوق‌ بعضی از ویژگی‌های صندوق‌هایی با سرمایه ثابت و مقداری از ویژگی‌های صندوق با سرمایه متغیر را با هم دارد. سهام ETF، همانند سهام سایر شرکت‌های فعال در بورس در طول روز مورد معامله قرار می‌گیرند.

۱۱- صندوق های زمین و ساختمان

این صندوق‌ها که توسط افراد حرفه‌ای و متخصص در حوزه بازار ملک اداره می‌شود، سرمایه‌های خرد اشخاص حقیقی و حقوقی را جمع می‌کند و آن‌ها را در پروژه‌های بزرگ ساختمانی، اداری، تجاری و مسکونی شریک می‌کنند.

۱۲- صندوق های پوششی

عضویت در صندوق‌های پوششی، نیازمند سرمایه اولیه قابل توجهی است. مدیران این صندوق‌ها افراد متخصصی هستند که تعداد اندکی از سرمایه‌گذاران خرد با مبلغ اولیه قابل توجه و یا تعدادی نهاد معتبر را برای مشارکت می‌پذیرند.

این صندوق‌ها از اهرم‌های مالی (وام) در سرمایه‌گذاری‌هایشان استفاده می‌کنند، بنابراین ریسک آن‌ها بالا است اما معمولأ بازدهی قابل توجهی نیز نصیب سرمایه‌گذارنش می‌کند.

۱۳- شرکت سپرده گذاری مرکزی

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) از جمله نهادهای اجرایی است. وظیفه این نهاد، انجام امور پس از معاملات بازارهای بورس و خارج از بورس است. در سیستم این شرکت، اوراق بهادار به نام سرمایه‌گذاران ثبت می‌شود. علاوه‌بر این همه حقوق و عایدی‌های سهامداران مثل سود‌ تقسیمی، سهام جایزه تعلق گرفته و … به‌نام سرمایه‌گذار در سیستم درج می‌شود.