کتاب تبار خیزش منتشر می‌شود/غفلت از پرداختن به ماهیت سرمایه‌داری

به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب «تبار خیزش: مسائل سرمایه‌داری معاصر در خاورمیانه» نوشته آدام هنیه و ترجمه لادن احمدیان هروی با پیشگفتاری از یوسف اباذری به‌زودی ازسوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر می‌شود.نویسنده در این کتاب با سطحی‌خواندن اغلبِ بحث‌های مرتبط با مسائل اقتصاد سیاسی خاورمیانه، غفلت از پرداختن به ماهیت سرمایه‌داری در این منطقه را ضعف بزرگی در فهم مسائل خاورمیانه اعلام می‌کند.

به همین دلیل نویسنده بیان می‌کند که قصد دارد در بنای چنین تحلیلی سهمی ادا کند؛ از این‌رو تلاش می‌کند تا در طرحی کلی، برخی از شاخص‌ترین تحولات خاورمیانه را از دریچۀ اقتصاد سیاسی مارکسیستی پیگیری کند و با تأکید بر سرمایه‌داری و طبقه به‌عنوان محورهای اصلی تحلیل، آن‌ها را یک نوآوری در مطالعه خاورمیانه به شمار آورد. بدین ترتیب، تلاش می‌کند ضمن نشان دادن اهمیت اقتصاد سیاسی برای فهم خاورمیانه، زمینه‌ای برای فهم قیام‌های این منطقه ترسیم کند.

همسو با این رویکرد روش‌شناختی بنیادی، یکی از اهداف عمدۀ این کتاب بیان برخی از جنبه‌های اساسی توسعۀ درهم‌تنیدۀ دولت و طبقه در خاورمیانه است. ازاین‌رو سعی می‌کند بدین پرسش‌ها بپردازد: از کجا و چگونه طبقات مختلف منطقه (سرمایه و کار) شکل گرفتند، انباشت آن‌ها بر چه پایه‌ای استوار است، چگونه این پایه در طول زمان تغییر کرده است و چگونه فرایند تکوین طبقاتی به ماهیت و خصوصیات درحالِ تغییر دولت مرتبط می‌شود. با اتخاذ چنین رویکردی است که سه مفهوم کلیدی بین‌المللی شدن طبقه و دولت، امپریالیسم و نئولیبرالیسم در این کتاب مطرح و شرح داده شده‌اند.

تمرکز اصلی این کتاب بر مرحلۀ نئولیبرالی سرمایه‌داری است و روند تحول نئولیبرالی خاورمیانه را، در بیش از دو دهۀ گذشته، پیگیری می‌کند. هدف کتاب به بررسی خود این سیاست‌ها محدود نمی‌شود، بلکه به این پرسش می‌پردازد که چگونه نئولیبرالیسم وجوه تکوین طبقه و دولت را تعیین کرده است. به عبارت دیگر، نئولیبرالیسم عاملی دانسته شده که به ماهیت دستگاه دولت پویایی خاصی بخشیده و با گسترش رژیم‌های مستبد ارتباطی وثیق دارد.