نحوه محاسبه سود وام بانکی در ایران چگونه است؟

با اینکه این روزها استفاده از اعتبار و کارت اعتباری در سرتاسر جهان گسترش چشم‌گیری داشته است، اما این‌ها نمی‌توانند جایگزین مناسبی برای پول نقد باشند. ما همیشه برای کارهای روزمره، خرید خانه‌، خودرو، لوازم خانگی و سایر اقلام مورد نیاز خود، همچنین برای دانشگاه و ازدواج و خیلی موارد دیگر به پول نقد نیاز داریم و یکی از مراجعی که برای دریافت پول به آن مراجعه می‌کنیم بانک‌ها هستند.

بانک‌ها در واقع سازمان‌هایی هستند که گردش پول را در هر کشوری تنظیم و کنترل می‌کنند، به همین دلیل برای دریافت وام از بانک اول باید برنامه مشخصی برای استفاده از پول نقدی که گرفته‌ایم داشته باشیم و بعد برنامه منظمی برای بازپرداخت آن بریزیم. البته بانک‌های مختلف شرایط متفاوتی برای پرداخت وام و بازپس‌گیری آن دارند ولی قاعده کلی این است که شما نهایتا باید در مدت زمان مشخصی اصل وام و سود آن را به بانک بازگردانید. در ادامه این مقاله با انواع وام‌ها، سود هر کدام از آن‌ها و نحوه محاسبه سود وام بانکی آشنا می‌شویم.

انواع وام ها

یکی از مهم‌ترین وام‌هایی که در حال حاضر به زوجین جوان پرداخت می‌شود وام ازدواج است. مبلغ این وام در سال‌های مختلف ممکن است بسته‌ به شرایط اقتصادی کشور و نرخ تورم تغییر کند. وام ازدواج یکی از انواع وام‌های قرض الحسنه است و مبلغ سود آن ۴٪ می‌باشد. موعد پرداخت این وام معمولا ۶۰ ماه یا ۵ سال است و مبلغ کارمزد هر سال در ابتدای آن سال دریافت می‌شود. بنابراین شما در ماه‌های ۱، ۱۳، ۲۵، ۳۷ و ۴۹ در واقع کارمزد وام را پرداخت می‌کنید.بعد از وام ازدواج، وام مسکن یکی از مهم‌ترین وام‌های پرداختی توسط بانک‌هاست. مبلغ این وام هم به وضعیت بازار و نرخ تورم بستگی دارد. به علاوه وام مسکن انواعی هم دارد که هر کدام قوانین و نرخ سود مخصوص به خود را دارند. یکی از انواع وام مسکن وام مربوط به خرید اوراق ممتاز در بازار سرمایه یا وام اوراق مسکن است. سود این نوع وام بسته به میزان وام و تعداد اقساط آن ممکن است ۱۶ یا ۱۷.۵ درصد باشد. نوع دیگر وام مسکن وام خانه اولی‌هاست، برای دریافت این وام باید مبلغی را به مدت یک سال سپرده گذاری کنید، سود این وام ۹٪ و بازپرداخت آن ۱۲ ساله می‌باشد.وام خرید لوازم خانگی از دیگر وام‌هایی است که می‌توانید برای تامین مایحتاج خود روی آن حساب کنید. سقف این وام ۵۰ میلیون تومان است و به ازای هر ۱۰ میلیون تومان باید یک ضامن معرفی کنید. بانک‌ها شرایط متفاوتی را برای مشتریان خود تعیین کرده‌اند، ولی قانون کلی سود این نوع وام‌ها ۱۲٪ و بازپرداخت آن ۳۰ ماهه می‌باشد. تسهیلات خرید خودرو یکی دیگر از وام‌هایی است که می‌توانید از بانک دریافت کنید. سقف این وام ۱۵ میلیون تومان است و بازپرداخت آن حداکثر ۵ سال طول می‌کشد. نرخ سود تسهیلات خرید خودرو طبق تعرفه بانک در عقود مبادله‌ای است.وام تعمیر یا تکمیل مسکن یا وام جعاله برای تعمیر کردن بخش‌های مختلف ساختمان‌های قدیمی پرداخت می‌شود. برای گرفتن این وام باید سند منزل مسکونی خود را به رهن بانک درآورید و بازپرداخت آن حداکثر ۶۰ ماهه است. نرخ سود وام جعاله معمولا ۱۷.۵٪ است.نهایتا وام مضاربه که مخصوص تاجران و بازرگانان است. این افراد می‌توانند جهت تامین سرمایه خود از وام مضاربه استفاده کنند. در بانک‌های دولتی نرخ سود این وام بین ۱۵تا ۲۰ درصد است در حالی که بانک‌های خصوصی مبلغ بیشتری را به عنوان کارمزد وام از مشتریان خود دریافت می‌کنند.

روش محاسبه سود وام بانکی

به طور کلی محاسبه اقساط وام بانکی با توجه به مدت زمان بازپرداخت آن و تعداد قسط‌ها به دو روش قدیمی و جدید انجام می‌شود. این روش‌ها برای آن هستند که شما این حقیقت را هم در نظر بگیرید که هر سال که مبلغی از کل وامی که دریافت کرده‌اید کاسته می‌شود، به همان نسبت سودی که باید به بانک پرداخت کنید هم باید کاهش یابد.

نحوه‌ محاسبه سود وام بانکی به روش قدیمی

برای محاسبه سود وام بانکی به روش قدیمی به این صورت عمل می‌کنیم:

مبلغ کلی وام × نرخ سود × (تعداد اقساط + ۱) تقسیم بر ۲۴۰۰.

به عنوان مثال شما ده میلیون تومان وام با سود ۱۸٪ دریافت کرده‌اید، و مدت زمان بازپرداخت آن سه سال است.

۱۰،۰۰۰،۰۰۰×۱۸× (۳۶+۱)÷ ۲۴۰۰= ۲،۷۷۵،۰۰۰

بدین ترتیب شما باید سودی معادل دو میلیون و هفتصد و هفتاد و پنج هزار تومان سود به بانک پرداخت کنید.

نحوه محاسبه اقساط ماهیانه وام بانکی

برای محاسبه اقساطی که هر ماه باید به بانک پرداخت کنید به روش زیر عمل می‌کنیم: اصل مبلغ وام بانکی + سود آن که در فرمول قبلی محاسبه کردیم تقسیم بر تعداد اقساط. برای مثال بالا اقساط ماهانه بدین ترتیب حساب می‌شوند:

۱۰،۰۰۰،۰۰۰ +۲،۷۷۵،۰۰۰ ÷ ۳۶= ۳۵۴،۸۶۱

یعنی شما برای اینکه مبلغ وام به علاوه سود آن را طی ۳۶ ماه به بانک بازگردانید باید ماهیانه ۳۵۴،۸۶۱ تومان پرداخت کنید که در مجموع برای سه سال مبلغ ۱۲،۷۷۵،۰۰۰ تومان می‌شود.

محاسبه‌ اقساط وام بانکی به روش جدید

روش جدید محاسبه سود وام بانکی کمی پیچیده‌تر است.

به عنوان مثال بیایید برگردیم به وام ده میلیونی که در روش قدیم به آن پرداختیم. با توجه به روش جدید ابتدا باید ۱۸ را تقسیم بر ۱۲۰۰ کنید که می‌شود ۰.۰۱۵ بعد این عدد را در ۱۰ میلیون ضرب می‌کنیم که مساوی می‌شود با ۱۵۰ هزار. حالا در مرحله بعدی ۱را به علاوه ۰.۰۱۵ می‌کنیم که عدد ۱.۰۱۵ را به ما می‌دهد، این عدد به توان ۳۶ می‌شود تقریبا ۱.۷۰۹ عدد به دست آمده را در عددی که در بخش اول فرمول به دست آورده بودیم ضرب می‌کنیم. حاصل این ضرب می‌شود ۲۵۶،۳۷۰. حالا بیایید مخرج کسر را محاسبه کنیم. ۱-۱.۷۰۹ = ۰.۷۰۹ نهایتا ۲۵۶،۳۷۰ تقسیم بر ۰.۷۰۹ که یعنی مبلغ هر قسط برای وام ده میلیون تومانی ۳۶۱ هزار و ۵۹۳ تومان می‌شود. این رقم یعنی به طور کلی برای سه سال باید مبلغ ۱۳ میلیون و ۱۷ هزار تومان به بانک پرداخت کنید.

محاسبه‌ سود وام بانکی به روش جدید

طبق فرمولی که در قسمت قبل دیدید حالا برای محاسبه میزان سود وام ده میلیون تومانی خود، ۳۶۱،۵۹۳ را در ۳۶ ضرب می‌کنیم که می‌شود ۱۳ میلیون و ۱۷ هزار و ۳۴۸ و نهایتا وقتی این مبلغ را از ۱۰ میلیون کم کنیم می‌بینیم میزان سودی که به بانک پرداخت می‌کنیم ۳،۰۱۷،۳۴۸ تومان است. البته خوشبختانه نیازی نیست همیشه این فرمول پیچیده را دنبال کنید تا به پاسخ برسید. امروزه برنامه‌ها و وبسایت‌هایی هستند که این کار را برای شما به صورت اتوماتیک انجام می‌دهند. در ادامه با برخی از این وبسایت‌ها و برنامه‌ها آشنا می‌شویم.

نرم افزارها و سایت های آنلاین برای محاسبه اقساط و سود وام بانکی

این روزها خدمات تمام بانک‌های کشور شامل خدمات اینترنتی هم می‌شود و وبسایت این بانک‌ها معمولا اطلاعات کامل و جامعی را در مورد انواع وام‌های ارائه شده توسط آن بانک و نرخ سود و مبلغ اقساط آن در اختیار مشتریان قرار می‌دهد. برای همین یکی از آسان‌ترین راه‌های انجام این محاسبات پیچیده این است که به وبسایت هر کدام از بانک‌های کشور مراجعه کرده و عبارت «محاسبه‌ سود و اقساط وام بانکی» را جستجو کنید. البته سایت‌های مستقلی هم هستند که این کار را برای شما انجام می‌دهند.

از جمله آن‌ها می‌توان به https://irwebnet.com اشاره کرد که به راحتی و با پر کردن یک فرم کوتاه می‌توانید مقدار سود و اقساط ماهیانه خود را بفهمید. ای چرتکه http://echortke.ir یکی دیگر از وبسایت‌های مستقلی است که این محاسبات را برای شما انجام می‌دهد. به علاوه اگر به برنامه اکسل مسلط هستید و می‌توانید به راحتی از آن استفاده کنید، خیلی ساده فرمول مورد نظر را وارد این برنامه کرده و طبق آن خودتان محاسبات لازم را انجام دهید.

کارمزد و تاثیر آن روی وام ها و عملکرد بانک

کارمزد وام بانکی در واقع پولی است که بانک برای تامین منابع مالی لازم، تنظیم و نگهداری حساب‌های جاری، پرداخت هزینه‌های روزمره مانند حقوق کارکنان، قبوض خدماتی، هزینه نگهداری ساختمان‌ها و غیره لازم دارد. این کارمزد طبق دستور بانک مرکزی و قانون اساسی ایران حداقل ۴ درصد می‌باشد. حالا اصلا چرا وام باید کارمزد داشته باشد؟ پاسخ این سوال فقط یک کلمه است:

ریسک. بانک باید بتواند از نظام مالی و سرمایه‌های سپرده گذاران و اعتباردهندگان در برابر ضررهای احتمالی جلوگیری کند. به علاوه بانک باید به اندازه کافی گردش مالی و اعتباری داشته باشد که بتواند به صورت دائمی خدمات خود را به مشتریان ارائه نماید. لازمه ایفای این نقش‌ها تعیین نرخ کارمزد به اندازه‌ای است که نه سرمایه‌گذار را دچار ضرر و زیان کرده، و نه وام گیرنده را دچار بی‌اعتمادی کند. معمولا نگه داشتن این تعادل ظریف میان منافع سرمایه‌گذاران و مشتریان به عهده بانک مرکزی است.

در واقع بانک مرکزی قوانین کلی حمایت از هر دو طرف معامله را وضع کرده و تصمیم‌گیری در مورد چند و چون این قوانین را به عهده بانک‌ها می‌گذارد. به همین دلیل است که سقف وام‌ها، نرخ کارمزد و مدت زمان بازپرداخت برای وام‌های مختلف میان بانک‌ها متفاوت است. نکته دیگری که در مورد میزان کارمزد، سقف وام‌های پرداختی و مدت زمان بازپرداخت باید مد نظر داشت این است که این اعداد با توجه به شرایط اقتصادی کشور متغیر هستند. درواقع بانک‌ها ابزارهایی هستند که می‌توانند تاثیر شوک‌های مالی، مانند سقوط بازار، و شوک‌های طبیعی، مانند سیل و زلزله، را در جامعه کمتر کنند. برای انجام این کار هم بانک به مقداری سرمایه ذخیره نیاز دارد که در مواقع اضطراری به داد مردم برسد.

حرف آخر

بانک ها از مهم‌ترین ارکان جامعه هستند و تنظیم بازار و اقتصاد کشور بدون آن‌ها عملا غیرممکن است. در عین حال، یکی از اصلی‌ترین رابطان مردم کشور و نظام اقتصادی هر کشور هم بانک‌ها هستند. وام‌های بانکی از بیشترین اولویت در میان خدمات بانکی برخوردار هستند و می‌توان گفت که اکثر افراد برای رفع مشکلات مالی خود به دریافت وام فکر می‌کنند. ولی کمی‌تحقیق در سیستم‌های وام دهی مختلف در میان بانک‌ها به شما اجازه می‌دهد بهترین گزینه را برای رفع مشکل خود انتخاب کنید و با محاسبه سود کلی که باید بپردازید و مبلغ اقساط ماهیانه می‌توانید مطمئن شوید پولی که دریافت می‌کنید در بلند مدت به نفع شماست نه به ضررتان.