ارزش گذاری سهام به روش ارزش جایگزینی

ارزش جایگزینی یکی از روش‌هایی است که برای ارزش گذاری سهام یک شرکت استفاده می‌شود. برای درک و شناخت این روش با ما همراه باشید.

ارزش جایگزینی چیست؟

به ارزش یک ورقه ‌بهادار شرکت با این فرض که قصد ایجاد شرکت موردنظر را در تاریخ محاسبه داشته باشیم، ارزش جایگزینی می‌گویند. به عبارت دیگر، این ارزش بیان‌گر مخارجی است که باید برای خرید یا ساخت یک ‌قلم موجودی کاملاً مشابه با دارایی فعلی، متحمل شویم.

در واقع این مبلغ هزینه‌ای است که برای کسب همان دارایی پرداخت می‌شود. این ارزش، بهای هر برگه سهم شرکت با قصد راه‌اندازی شرکتی دیگر با خصوصیات مشابه و در وضعیت فعلی است.

فرض کنید قصد راه‌اندازی یک شرکت جدید را دارید و می‌خواهید این شرکت توانایی رقابت با شرکت دیگری در زمینه فعالیت شما را داشته باشد. بنابراین شرکت شما باید حداقل، امکانات و دستگاه‌هایی که در شرکت رقیب به‌ کار برده می‌شوند را داشته باشد.

پس شما نیاز دارید که ارزش دارایی‌های آن شرکت در زمان حال، هزینه‌های تولید، یافتن بازار مناسب، حقوق و دستمزد و… را محاسبه کنید تا بتوانید هزینه‌های لازم برای راه‌اندازی شرکتی مشابه شرکت رقیب را به ‌دست آورید.

بعد از تخمین زدن هزینه‌ها و ارزش گذاری دارایی‌های شرکت رقیب، رقم حاصله را بر تعداد سهام تقسیم می‌کنیم. به این ترتیب، ارزش جایگزینی هر سهم به ‌دست می‌آید.

ارزیابی جایگزینی مبحثی مهم، به ‌خصوص در شرکت‌‌هاست. با توجه به پیشرفت تکنولوژی، نوآوری‌ها و خلاقیت‌های جدید در راه تولید محصولات، ممکن است وسایلی ساخته شوند که با هزینه‌ای کم‌تر منجر به تولید یک کالا شود. این امر به ویژه در مشاغل مبتنی بر فناوری رایج است، زیرا فناوری موجود به ‌سرعت تغییر می‌کند که همین امر ممکن است باعث شود ارزش دفتری دارایی‌ها با ارزش واقعی یا بازاری آن دارایی‌ها تفاوت چشمگیری داشته باشد.

همانند روش ارزش دفتری، روش جایگزینی نیز، ارزش هر دارایی را مستقل از عملیات یا ظرفیت تولید کل تجارت در نظر می‌گیرد. سپس ارزش دارایی‌های مجزا شرکت به هم اضافه می‌شوند تا به یک ارزیابی کلی برسند.

چگونه ارزش جایگزینی هر سهم را محاسبه کنیم؟

برای محاسبه سهام یک شرکت به روش جایگزینی، ابتدا دارایی‌های ثابت شامل اموال، ماشین‌آلات و تجهیزات به نرخ روز ارزیابی می‌شوند. زیرا با گذشت زمان، خصوصأ در شرایط تورمی، ارزش روز دارایی‌ها تفاوت چشمگیری از ارزش دفتری پیدا می‌کند. سپس، دارایی‌های جاری مانند مطالبات و اقلام ذخیره مالیاتی و … بر مبنای ارزش روز، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

برای محاسبه حقوق صاحبان سهام، پس از ارزیابی‌های فوق و جایگزین کردن مقادیر آن در ترازنامه، بدهی‌ها را از دارایی‌ها کم می‌کنیم. با تقسیم عدد به دست آمده بر تعداد سهام منتشر شده، ارزش جایگزینی به ازای هر سهم به دست می‌آید.

برای ارزیابی جایگزینی انتهای دوره نیز می‌توان از شیوه دیگری استفاده کرد؛ این ارزش در پایان دوره، برابر است با ارزش تاریخی به ‌اضافه هر نوع سود حاصل از نگهداری دارایی. در واقع، سود حاصل از نگهداری دارایی‌ها، تفاوت میان ارزش تاریخی دارایی‌ها و ارزش روز آن‌ها در پایان دوره است.

چگونه براساس ارزش گذاری جایگزینی تصمیم‌گیری کنیم؟

سرمایه‌گذاران به هنگام تصمیم‌گیری و تحلیل، باید به ارزش جایگزینی ارایه شده برای سهام یا دارایی دقت داشته باشند. اما این ارزش باید در کنار موارد دیگری ازجمله سودآوری و نسبت‌های مالی شرکت، مورد سنجش قرار گیرد.

افرادی که تنها با تکیه بر روش جایگزینی، به بررسی دارایی‌های یک شرکت می‌پردازند، در واقع اصل “تداوم فعالیت” در آن شرکت و همچنین کیفیت استفاده از دارایی‌ها را در درآمدزایی شرکت در نظر نگرفته‌اند.

مزایای استفاده از ارزیابی جایگزینیارزش گذاری به شیوه جایگزینی این امکان را به تحلیل‌گران می‌دهد تا بین سود عملیاتی و سود نگهداری از دارایی‌ها، تمایز قایل شوند که این امر برای ارزیابی کارایی مدیران بسیار حایز اهمیت است.ارزیابی جایگزینی، اطلاعات مفیدتر و کاربردی‌تری را در رابطه با پیش‌بینی عملکرد آینده شرکت در اختیار تحلیل‌گران قرار می‌دهد.این روش، قابلیت قیاس منطقی‌تری نسبت به ارزش تاریخی برای مقایسه با فروش جاری دارد. زیرا این ارزش، مبلغی است که شرکت باید در حال حاضر برای تحصیل دارایی بپردازد.معایب استفاده از ارزیابی جایگزینیاین ارزش فاقد جنبه واقعی بوده و درجایی به ثبت نمی‌ رسد.برخی از دارایی‌ها مانند دارایی‌های نامشهود در محاسبه این ارزش لحاظ نمی‌شوند.این روش ارزیابی، به بازدهی و سودآوری شرکت توجهی ندارد.استفاده از روش ارزیابی جایگزینی، هزینه بالایی دارد.با توجه به این‌‌که این روش مبنای ثبت‌ شده ندارد، ممکن است بر ویژگی اعتماد تأثیرگذار باشد.تعیین ارزش در شرایط تغییر فناوری مشکل است.