روش های مختلف سرمایه گذاری در طلا چیست؟

طلا همواره یکی از گزینه‌های جذاب سرمایه گذاری در طول تاریخ بوده است. حتی امروزه با اینکه ابزارهای جدید سرمایه گذاری همچون بورس و دارایی‌های مختلفی که درآن ها معامله می شوند در دسترس هستند، باز هم از جذابیت سرمایه گذاری در طلا کاسته نشده است.

نوسانات نرخ طلا همواره یکی از مهمترین شاخص‌های اقتصادی جهان در واکنش به شرایط و رویدادهای اقتصادی و سیاسی بوده است و در شرایط بحران و ریسک‌های جهانی، به عنوان مامن سرمایه گذاران عمل کرده است.

البته طلا بیش از آن که یک فرصت سرمایه گذاری جهت کسب بازدهی‌های بالاتر از تورم یا بازارهای موازی خود باشد، به عنوان یک فرصت جهت حفظ قدرت خرید پول محسوب می شود.

لذا از این جنبه، قطعا پیشنهاد می شود جهت تعدیل ریسک سرمایه گذاری خود در دارایی‌های مختلف، همواره بخشی از سرمایه خود را به سرمایه گذاری در این دسته از دارایی اختصاص دهید (بدون شک این که چند درصد از دارایی خود را به این دسته اختصاص دهید، موضوعی منحصرا مربوط به هر فرد، تخصصی و خارج از بحث این مقاله است.)

سرمایه گذاری در طلا

اما در این مقاله به دنبال آن هستیم، تا روش های سرمایه گذاری در طلا را به شما معرفی کنیم، در بازار طلا، برخلاف دیدگاه عموم که تنها طلای فیزیکی یا زینتی را روش سرمایه گذاری در طلا می دانند، در حال حاضر در داخل کشور، ابزارهای دیگری نیز تعریف شده که به واسطه آن ها شما می توانید از تغییرات قیمتی این فلز گران بها بهره مند شوید.

در طلا سرمایه گذاری کنیم یا خیر؟

همانطور که اشاره شد، قطعا پیشنهاد می کنیم طلا را به عنوان بخشی از سبد سرمایه گذاری خود انتخاب کنید، این دسته از دارایی، عموما قدرت خرید شما را حفظ می کند، همزمان از نوسانات دلار و انس جهانی شما را بهره مند می کند و گرچه انتظار بازدهی‌های بالاتر از بازارهای موازی (بخصوص بازار سرمایه در بلند مدت) را از آن نداریم، ولی انتظار داریم قدرت خرید سرمایه گذار را تحت یک سرمایه گذاری با ریسک نسبتا پایین حفظ کند و مجموع ریسک سبد سرمایه گذاری شما را تعدیل کند.

نکته مهم آن است که اصولا سرمایه گذاری بخصوص در ابعاد سرمایه‌های بزرگ تر در “طولانی مدت” معنی صحیح تری پیدا می کند، گرچه در ایران نوسانات قیمتی بسیار بالاست و با تورم دو رقمی روبرو هستیم.

وقتی از بازدهی بالاتر و یا پایین تر یک بازار نسبت به سایر بازارها صحبت می کنیم، منظور دوره‌های سرمایه گذاری بلندمدت است و نه کوتاه مدت و در کوتاه مدت و داشتن رویکرد نوسانی و جریان دادن سرمایه در بازارهای مختلف و کسب سود آن بازارهای در آن مقاطع خاص زمانی، شاید بتواند منجر به بازدهی بسیار بالایی شود، ولی کار بسیار پر ریسک و سختی است که هرکسی توانایی آن را ندارد، لذا تشکیل یک سبد متشکل از دارایی‌های مختلف می تواند در این زمینه کارساز باشد که طلا نیز یکی از گزینه‌های پیش رو برای تشکیل این سبد است.

انواع روش های سرمایه گذاری در طلا و سکه چیست؟

امروزه روش های مختلفی برای سرمایه گذاری در طلا وجود دارد که شناخته شده ترین آن طلای فیزیکی است، مابقی این روش ها عبارتند از:

صندوق های سرمایه گذاری در طلا گواهی سپرده سکه در بورس کالا

در ایران قراردادهای آتی نیز قبلا فعال بوده که با توجه به این که در حال حاضر امکان آن فراهم نیست، به این موضوع نخواهیم پرداخت، ضمنا فعالیت در بازار فارکس نیز می تواند شما را از نوسانات نرخ جهانی طلا بهره مند کند که در این مقاله موضوع بحث ابزارهای داخلی خواهد بود.

۱- خرید فیزیکی طلا و سکه

خرید فیزیکی طلا و سکه از دیرباز از مرسوم ترین روش های سرمایه گذاری در این فلز گران بها بوده است، در ایران انواع مختلف سکه اعم از سکه‌های گرمی، ربع، نیم، تمام و… در دسترس است و متداول ترین عیار طلا نیز، طلای ۱۸ عیار است. در هنگام ورود به این سرمایه گذاری توجه داشته باشید که سکه در ایران ممکن است با حباب قیمتی روبرو باشد.

اما چرا در این نوع از طلا سرمایه گذاری نکنیم؟

سوال شاید در وهله اول عجیب به نظر برسد، ولی وقتی دقیق تر به آن نگاه کنیم سوال درستی است، منظور ما خرید طلا به قصد زینتی نبوده و دقیقا تمرکز ما بر معقوله سرمایه گذاری است:

وقتی هدف سرمایه گذاری در طلا یا هر دارایی دیگری است، بحث کارمزد ها اهمیت زیادی پیدا می کند، در خرید طلا شما چند راه حل پیش رو دارید:

خرید طلای نو خرید طلای بدون اجرت یا دست دوم خرید طلای آب شده

در خرید طلای نو، شما اجرت و مالیات می پردازید و در خرید طلای دست دوم در بهترین حالت اجرت را نمی پردازید یا اجرت کمتری می پردازید، که با ریسک تقلبی بودن همراه است، خرید طلای آّب شده نیز با ریسک تقلبی بودن روبرو است و تخصص و آشنایی کافی با بازار طلا را نیاز دارد. البته شمش در برابر طلای آب شده گزینه بسیار بهتری است.

شمش ها بر خلاف طلای آب شده معتبر و با علائم حک شده روی آن هستند و از اعتبار بالایی برخورداند.

در نظر بگیرید که اگر همین امروز طلا را بخرید و با فرض ثبات نرخ طلا همین امروز بخواهید اقدام به فروش کنید، عملا با توجه به کارمزد مربوط به مالیات و اجرتی که پرداخته اید در زیان خواهید بود، لذا هزینه معاملاتی که در خرید طلا می پردازید اهمیت دارد. لذا در این بخش خرید سکه، گزینه بهتری جهت سرمایه گذاری خواهد بود.

۲- گواهی سپرده طلا

نوع دیگری از سرمایه گذاری در این دسته از دارایی، گواهی سپرده طلاست، در دست داشتن گواهی سپرده دقیقا عین داشتن خود دارایی است که با در دست داشتن آن و مراجعه به انبارهای کالایی می توانید آن را دریافت کنید. گواهی سپرده کالایی ورقه بهاداری است که موید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالای سپرده شده به انبار است و پشتوانه آن قبض انبار صادر شده توسط انباردار است.

هر نماد گواهی سپرده سکه یک تاریخ سررسید دارد. خریدار هم می‌تواند بعد از خرید سکه، آن را تحویل بگیرد و هم می‌تواند این اوراق را تا سررسید نگهداری کند.

پس از تعطیل شدن معاملات آتی سکه در بورس کالا، در حال حاضر معاملات ثانویه گواهی سپرده سکه در بورس اوراق بهادار انجام می ‌شود. هدف از راه‌ اندازی این ابزار، شفافیت و کشف قیمت رسمی سکه و همچنین تنوع بخشی به سبد ابزارهای مالی بوده است.

درواقع این گواهی ورقه بهاداری است که نشان دهنده مالکیت روی دارایی است. دارایی ها نیز در انبارها قرار دارند. برای مثال بانک رفاه کارگران برای سکه طلا انبار دارد.

لازم به ذکر است که اگر می خواهید از این روش اقدام به سرمایه گذاری کنید نیازمند کد بورسی خواهید بود. نحوه خرید اوراق نیز همانند سهام است. هر ۱۰ ورقه گواهی سپرده معادل ۱ سکه تمام بهار آزادی می باشد. این معامله هزینه کارشناسی، ارزیابی و انبارداری دارد و کارمزد معاملات نیز درصدی از مبلغ معامله است.

اما اگر بخواهیم سکه فیزیکی خود را در این بازار بفروشیم چگونه اقدام کنیم؟

دارندگان سکه فیزیکی، می ‌توانند با در دست داشتن مدارک شناسایی معتبر به خزانه بانک رفاه یا بانک‌های دیگری که انبار دارند(پیش از مراجعه این موضوع را پیگیری کنید، ممکن است زمانی که شما این مقاله را می خوانید، بانک‌های دیگری نیز این خدمات را ارائه دهند.) مراجعه کرده و سکه یا سکه‌های موردنظر خود را به انبار تحویل دهند.

پس از اعتبارسنجی سکه‌ها، قبض انبار یک روز کاری بعد صادر می‌شود و فرد می‌تواند آن را دریافت نماید. دارنده قبض انبار می‌تواند از طریق مراجعه حضوری به کارگزاری ‌ها یا سامانه معاملات برخط سهام، اقدام به فروش سکه یا سکه‌های خود نماید.

۳- صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر طلا

صندوق‌های سرمایه گذاری بر مبنای دارایی‌هایی که روی آن ها سرمایه گذاری می کنند دسته بندی می شوند. صندوق کالایی قابل معامله (ETC) یکی از ابزارهای مالی نوین هستند که به سرمایه گذاران این امکان را می دهند که به جای خرید و نگهداری کالای مورد نظر و تحمل هزینه‌های حمل و نقل، انبارداری و خسارت‌های احتمالی آن، اوراق این صندوق ها را خریداری نمایند. با خرید این اوراق، سرمایه گذار در عین داشتن مالکیت کالای مورد نظر، مسئولیت نگهداری از آن کالا را بر عهده ندارد.

عمده دارایی‌های این نوع از صندوق ها گواهی‌های سپرده هستند، به بیان ساده طلا و سکه ماهیت سرمایه گذاری این صندوق ها را تشکیل می دهد و اگر قصد سرمایه گذاری در این دسته از دارایی را دارید، این صندوق ها نیز شما را از تغییرات نرخ این بازار بهره مند می کند.

تفاوت صندوق سرمایه گذاری و صندوق سرمایه گذاری در طلا

صندوق سرمایه گذاری دارایی‌های خود را به صورت حرفه ای مدیریت می کنند و این تخصصی است که شما ممکن است نداشته باشید و در عین حال بخواهید در این بازار سرمایه گذاری کنید. بدین شکل سرمایه خود را به دست افرادی می سپارید که تخصص کافی برای سرمایه گذاری در این بازار را دارند.

صندوق سرمایه گذاری در طلا در ایران از نوع قابل معامله هستند و برای سرمایه گذاری در آن ها باید کد بورسی دریافت کنید. در خرید این نوع از صندوق ها ریسک نگهداری طلا کاملا از بین می رود، نگهداری، حمل، احتمال سرقت و…در خرید این صندوق ها معنی ندارد. کارمزد خرید این صندوق ها نیز نسبت به خرید طلا کمتر است.

نکته مهم دیگر آن است که با بالاتر رفتن نرخ طلا و سکه قدرت خرید خریداران جهت سرمایه گذاری در این بازار کاهش پیدا می کند و وجود ابزاری چون صندوق‌های طلا همچنان امکان بهره مندی سرمایه گذاران از این فرصت سرمایه گذاری را ایجاد می کند.

میزان نقدشوندگی این صندوق ها

موضوع نقدشوندگی در یک فرصت سرمایه گذاری همواره از اهمیت برقرار است، شما ممکن است هر لحظه به نقد کردن دارایی خود احتیاج پیدا کنید و نقدشوندگی این صندوق ها با توجه به این که در بستر بازار سرمایه معامله می شوند نسبت به بازار فیزیکی دارای مزیت است.

فراموش نکنید مهمترین فاکتور (درایور) موثر بر قیمت این صندوق ها نیز همانند نرخ طلا و سکه، نوسانات مربوط به نرخ دلار در داخل کشور و انس جهانی است. قیمت واحدهای صندوق نیز بر پایه ارزش‌ خالص ‌دارایی‌های صندوق (NAV) و بر اساس نظام عرضه و تقاضا تعیین می‌ شود.

یکی از مزیت‌های مهم این صندوق ها امکان نقد کردن بخش‌هایی از دارایی است زیرا گاهی اوقات شما می خواهید مبلغی کمتر از ارزش یک سکه را نقد کنید که این امکان در فروش سکه فیزیکی فراهم نیست.

اگر قصد سرمایه گذاری در این صندوق ها را دارید، در ادامه آن ها را به شما معرفی خواهیم کرد:

صندوق سرمایه گذاری پشتوانه طلای لوتوس پارسیان با نماد طلا صندوق سرمایه گذاری مبتنی بر سکه طلای کیان با نماد گوهر صندوق سرمایه گذاری طلای زرافشان امید ایرانیان با نماد زر صندوق سرمایه گذاری مبتنی بر سکه طلای مفید با نماد عیار نتیجه گیری

اگر قصد ورود به این بازار را دارید بین دو گزینه طلا و سکه، سکه گزینه بهتری جهت سرمایه گذاری است که چرایی آن در بالا توضیح داده شد، بین سکه فیزیگی و گواهی سپرده نیز، گواهی به دلیل سهولت معاملات و هزینه معاملاتی کمتر و نقد شوندگی بالاتر بیشتر پیشنهاد می شود.

واحدهای صندوق ها هزینه انبارداری، ارزیابی و.. مربوط به گواهی سپرده را نیز ندارد و از این جنبه جذاب تر به نظر می رسد، البته در هنگام خرید هریک از این انواع دارایی باید میزان حباب نسبت به ارزش ذاتی و نیز نوسانات تاریخی و برآوردهای آتی را در نظر بگیرید.

در واقع تا قبل از تاسیس صندوق‌های طلا و سکه، نگهداری طلای فیزیکی جهت سرمایه گذاری توجیه داشت، اما امروزه پذیرش ریسک نگهداری فیزیکی طلا و سکه توجیهی ندارد.