آلودگی محیط زیست و بحران زباله؛ پیامد همه‌گیری کرونا در جهان

به گزارش شنبه ایرنا، تارنمای اخبار علمی «ساینس نیوز فور استیودنتز» در آمریکا به بررسی تاثیر ریز مواد پلاستیکی موسوم به میکروپلاستیک ها بر محیط زیست پرداخته و می نویسد: مردم حجم زیادی از مواد را مصرف و آنها را به دور می اندازند. شهروندان آمریکایی به تنهایی در سال ۲۰۱۸ میلادی حدود ۱۴۶ میلیون تن زباله را به محل دفن زباله ها تحویل دادن که اندکی بیش از یک کیلوگرم برای هر نفر در روز است.

اکنون گروه های حامی محیط زیست هشدار می دهند که بیماری کووید-۱۹ این مشکل را وخیم تر کرده است.

گزارش ها از سراسرجهان نشان می دهد که آلودگی ناشی از ویروس کرونا به یک مساله جهانی تبدیل شده است. برای مثال در هنگ کنگ ماسک های جراحی و دستکش ها در مسیرهای پیاده روی و در کنار ساحل پخش هستند.

ماموران خدمات پاکیزگی شهری در سواحل انگلیس از افزایش قوطی های مواد غذایی بیرون بر که دور ریخته شده اند و نیز بطری مایع ضدعفونی دست خبر داده اند.

در شهرهای همچون آسپن در ایالت کلورادوی آمریکا حجم بالایی از جعبه های مقوایی گزارش شده است. افزایش این زباله ها در حالی بوده که مردم به دلیل همه گیری کرونا در خانه های خود بسر می برند و به خدمات حملی همچون آمازون وابسته هستند. تا آوریل سال گذشته میلادی در بسیاری از شهرهای آمریکا افزایش قابل توجه درخواست برای تحویل زباله و بازیافت گزارش شده است.

کووید-۱۹ به عنوان یک بحران سلامت آغاز شد و هنوز هم ادامه دارد. تا اواخر ماه ژانویه بیش از دو میلیون نفر به خاطر ابتلا به این ویروس جان باخته اند و حدود ۱۰۰ میلیون نفر به آن مبتلا شده اند اما این همه گیری همچنین مشکلاتی را برای محیط زیست ایجاد کرده است.

انبوه جعبه های مقوایی

همه گیری نحوه خرید کردن مردم را تغییر داده است. برخی پول کمتری خرج می کنند و اغلب مایحتاج خود را آنلاین می خرند. این امر باعث می شود محصولات خریداری شده در منزل مقابل آنها تحویل داده شود. در نتیجه مردم در نیمه نخست سال ۲۰۲۰ در مقایسه با سال قبل از آن، کمتر با مراجعه به مغازه ها خرید می کنند.

خرید آنلاین با توجه به حفظ فاصله اجتماعی در آمریکا و بسیاری از کشورها اهمیت یافته است.

به گفته هایدی بروکز که ریاست انجمن کاغذ و جنگل های آمریکا در واشنگتن دی سی را برعهده دارد گفت این امر باعث شده بیشتر شرکت های آمریکایی دست اندرکار محصولات کاغذی همچون جعبه های مقوایی تولید کنند.

جعبه های مقوایی بازیافتی هستند و از فیبرهای آنها می توان دستکم هفت بار برای تولید محصولات کاغذی جدید استفاده کرد و در حقیقت به گفته بروکز این بالاترین چرخه بازیافت را در آمریکا دارد. سال گذشته بیش از دو سوم کاغذها در آمریکا بازیافت شدند.

اما این امر به دلیل بحران کرونا و نیازی که به نیروی کار برای تفکیک زباله ها وجود دارد و با توجه به این که ازدحام آنها می تواند باعث افزایش خطر سرایت کووید-۱۹ شود دچار وقفه شده است.

انجمن پسامند آمریکای شمالی(SWANA) ژوئن گذشته گزارش داد که دولت های محلی در آمریکا برنامه های بازیافت را در بهار ۲۰۲۰ متوقف کرده اند. این تعطیلی ها احتمالا باعث افزایش زباله های مواد مقوایی و دیگر مواد بازیافتی خواهد شد.

محصولات پزشکی مشکلات پیچیده تری را ایجاد کرده است

ووهان چین اولین جایی بود که ویروس کرونا در آن شناسایی شد. این شهر همچنین یکی از اولین مکان ها درجهان با مشکلات آلودگی بزرگ است. تا قبل از همه گیری، بیمارستان ها و کلینیک های ووهان تقریبا ۴۱ هزار کیلوگرم معادن ۴۵ تن ضایعات پزشکی تولید می کردند اما بین ۱۵ فوریه تا ۱۵ مارس ۲۰۲۰ این شهر ۲۲۴ هزار کیلوگرم شامل ۲۴۰ تن در روز ضایعات پزشکی تولید کرد.

در آمریکا تا قبل از همه گیری کرونا، بیمارستان ها حدود ۲.۳ میلیون کیلوگرم (۲۵۰۰ تن) ضایعات پزشکی در سال تولید می کردند که در صورت استفاده از الگویی مشابه در ووهان آنها می توانند تنها در دو ماه به اندازه یک سال ضایعات پزشکی تولید کنند.

اما ضایعات پزشکی فقط مشکل زباله نیستند. برخی کارشناسان برآورد می کنند که بیش از ۵ میلیون نفر در سال به دلیل بیماری های ناشی از ضایعات پزشکی جان می بازند. این امر به ویژه در کشورهای کم درامد حقیقت دارد. این ارقام مربوط به قبل از دوران همه گیری کرونا است و اکنون احتمالا این معضل وخیم تر هم شده است.

ویروس کرونا به طور معمول از فرد به فرد منتقل می شود اما مطالعات دانشمندان انجمن ملی آلرژی و بیماری های عفونی در شهر هملتن ایالت موناتانا در آمریکا نشان داد که ویروس می تواند برای یک روز روی مقوا بماند و حتی ماندگار آن روی مواد پلاستیک تا سه روز ادامه دارد.

مشکل پلاستیک

جاناتا پراتا محقق محیط زیست در دانشگاه پرتغال می گوید مشکل پلاستیک به زباله های پزشکی محدود نمی شوند. کووید-۱۹ الگوی مصرف ما را تغییر داده است. در دوران همه گیری مردم غذاهای بسته بندی شده و بیرون بر را بیشتر از قبل خریداری کرده اند به دلیل جلوگیری از شیوع ویروس کرونا مردم کیسه های پلاستیکی را یک بار استفاده می کنند و آن را به دور می اندازند.

مشکل پلاستیک به دوران قبل از همه گیری کرونا باز می گردد. حدود ۵ تریلیون قطعه پلاستیکی در اقیانوس های جهان شناور هستند.

براساس مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۷ فقط ۹ درصد از پلاستیک های جهان بازیافتی هستند. حدود ۱۲ درصد سوزانده می شوند و بقیه ۷۹ درصد در طبیعت رها یا در محل دفن زباله ها انباشته می شوند.

اکنون پراتا و تیم تحقیقاتی اش براورد می کنند که جهان حدود ۱۲۹ میلیارد ماسک صورت و ۶۵ میلیارد دستکش هر ماه استفاده می کند.

پراتا می گوید تا وقتی از بحران سلامت عبور نکرده ایم، نمی توان درباره دامنه مشکل آلودگی ناشی از آن آگاهی داشت. اما دامنه آلودگی بسیار بزرگ است.

مطالعات نشان داده که ماسک، دستکش و شیلد صورت و گان های پزشکی مقدار زیادی ریز پلاستیک تولید می کنند که می تواند برای حیات وحش سمی باشد و پاک کردن آنها دشوار است.

تغییر رفتار زیست محیطی

دانشمندان راه هایی را برای مقابله با مشکل فزاینده آلودگی پیشنهاد می کنند. یک راه حل سوزاندن است. در ووهان و برخی مناطق دیگر جهان بیشتر تجهیزات محافظت شخصی و ضایعات پزشکی سوزانده می شوند اما با توجه به این که ضایعات پزشکی می توانند عفونی باشند باید در محموله هایی ویژه که بدون ارسال مواد جامد به هوا گرما تولید می کنند سوزانده شوند.

پراتا می گوید اکنون در برخی شهرها توصیه می شود که انواع تجهیزات محافظت شخصی را که می تواند دوباره از آنها استفاده کردبپوشند. بسیاری از مهندسان فناوری های جدیدی را برای بازیافت و استفاده دوباره از تجهیزات محافظت شخصی پلاستیکی تولید کرده اند.

وی معتقد است که این تجهیزات و بسته بندی ها می توانند چالشی برای محیط زیست باشند و پیش بینی می کنند که بزرگترین چالش تغییر عادت های مردم خواهد بود. در طول همه گیری افراد عادت کرده اند یک بار از کیسه های پلاستیکی استفاده کنند و دولت ها مقررات استفاده یک باره از مواد پلاستیک و بازیافت را تسهیل کرده اند که تغییر این سیاست ها و رفتارها دشوار خواهد بود.

این آخرین بحران همه گیری در جهان نخواهد بود. به همین دلیل محققان امیدوارند که سیاستمداران و دانشمندان از آن درس عبرت بگیرند و به راه حل های جدیدی برای اهداف بلند مدت محیط زیستی دست یابند.