اصلاح‌طلبان و چالش جوانان معترض/ ورژن جدید از اصلاح اصلاحات؟

گروه سیاست سایت فردا – سال ۹۷ بود که برخی از جوانان اصلاح‌طلب دست به قلم شده و در نامه‌ای خطاب به سیدمحمدخاتمی رئیس دولت اصلاحات توصیه‌هایی را بیان کردند تا این جریان سرپا و مقبول بماند. بعد از آن نامه بود که تغییراتی در شورای عالی سیاست‌گذاری ایجاد و سه عضو جوان پذیرفته شد. تغییری که به هیچ وجه نظر نویسندگان نامه را برآورده نکرد و سبب شد که ایرادات به جریان اصلاحات باقی بماند.
اکنون بعد از سپری شدن دوسال سخت برای این جریان، دوباره حرف از اصلاح است. همین دیروز بود که خبر رسید جمعی از اصلاح‌طلبان و اعضای نهاد اجماع‌ساز این جریان سیاسی در نامه‌ای به رییس دولت اصلاحات خواستار اصلاحات نهادی ضروری در جبهه اصلاح‌طلبان شدند. این ۱۲۶ نفر اعتراض کرده و گفتند که «در ترکیب کنونی نهاد اجماع‌ساز درصد نسل‌های جدید، زنان و غیرپایتخت‌نشینانِ عضو بسیار کمتر از سهم جمعیتی‌شان و نامتناسب با توانایی این نیرو‌ها است».
همچنین نوشتند: «از اعضای این نهاد دعوت و مطالبه می‌کنیم سامانه‌ای از اعضای همه احزاب و تشکل‌های اصلاح‌طلب کشور و نمایندگان مرجع گروه‌های اجتماعی تشکیل دهند و در دوره‌های بعدی انتخاب اعضای حقیقی این نهاد را به رای دموکراتیک همه اصلاح‌طلبان کشور بگذارند تا این اعضا بهتر بتوانند بدنه اصلاح‌طلبان کشور را نمایندگی کنند.»
در ادامه این بیانیه نیز آمده بود: «بعضی از تشکل‌های عضو نهاد اجماع‌ساز کنونی اعضای کم‌شماری دارند و فاقد حداقل نفوذ اجتماعی و وزن سیاسی‌اند. تعیین حداقلی از شرایط و حدنصاب برای عضویت احزاب و نهاد‌ها در این نهاد ضروری است.» همچنین تاکید شد که «متاسفانه در نهاد اجماع‌ساز تازه‌تشکیل‌شده همچون نهاد‌های قبلی همه احزاب و تشکل‌ها حق رای برابر دارند. در حالی‌که ضروری است حق رای هر حزب و تشکل متناسب با وزن اجتماعی آن شود. رویه فعلی که احزاب بزرگ و تواناتر به اندازه کوچک‌ترین تشکل‌های چندنفره حق رای دارند خلاف موازین دموکراتیک است.»
معترضان به نهاد جدید تاکید کردند که «انتخاب نامزد‌ها و اولویت‌های اصلاح‌طلبان در انتخابات گذشته به شیوه‌ای نسبتا اندک‌سالارانه صورت می‌گرفته است. ضروری است که اصلاح‌طلبان در انتخابات پیش رو از طریق مکانیسم‌های دموکراتیک‌تر و با مشارکت و گفت‌ؤگوی جمعی گسترده‌تری نامزد و لیست‌های واحدشان را انتخاب کنند.»
در ادامه این بیانیه نیز به این نکته اشاره شد که «علاوه بر گام‌های فوق و اصلاحات نهادی که به نحوی دموکراتیک نقش نسل‌های جدید و زنان و اصلاح‌طلبانی که ساکن پایتخت نیستند را افزایش می‌دهند، سهمیه جنسیتی، جوانان و غیرپایتخت‌نشینان در این نهاد هم از لوازم جبران کم‌توجهی‌های ساختاری به این گروه‌ها است.»
نویسندگان این نامه خاطر نشان کردند: «گام برداشتن اصلاح‌طلبان به سمت گرفتن نمایندگی گروه‌های بزرگ اجتماعی مستلزم این است که از هر یک از این گروه‌ها لااقل یک نماینده توانا و با نفوذ اجتماعی در ترکیب نهاد اجماع‌ساز حضور داشته باشد.» به اضافه اینکه «متاسفانه در دوره‌های پیشین جبهه اصلاح‌طلبان به نامزد‌های مورد حمایت‌اش عملا چک سفید امضا داد. بعد از این ضروری است که نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان حمایتش از هر نامزدی را مشروط به تعهد او به همه یا بخشی از برنامه‌ها و اولویت‌های اصلاح‌طلبان (که می‌تواند برآیند نظر اکثریت اصلاح‌طلبان در انتخابات مقدماتی باشد) و استفاده او از تیم و نیرو‌های توانا کند.»
در دو بند پایانی این بیانیه نیز اشاره شد که «برای پایش و رصد و تغذیه عملکرد نمایندگان اصلاح‌طلبان در دولت، مجلس، شورا‌ها و شهرداری نیز نیازمند توجه و تمهیدات نهادی جدی‌تری در احزاب و نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبانیم.» ضمن اینکه «نهاد‌های اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان در دوره‌های پیشین کارنامه قابل دفاعی در «شفافیت عملکرد» نداشته‌اند.»
نامه مورد اشاره، اما در رسانه‌های امروز بازتاب قابل اعتنایی نداشت و فقط «اعتماد» بود که به نحوی شایسته مطالبه جوانان اصلاح‌طلب را مورد توجه قرار داد. این روزنامه اصلاح‌طلب در گزارش خود با عنوان «اصلاح جوانانه اصلاحات» نوشت: «درحالی که از زمستان ۹۶ و به خصوص از دی ماه آن سال به این‌سو، موضوع ریزش سرمایه اجتماعی جریان اصلاحات به طور جدی مطرح بوده و هست. آن‌هم با این استدلال که عملکرد ضعیف دولت و وجود مشکلات بسیار در کشور به پای اصلاحات نیز نوشته شده و چنانچه تغییری در وضعیت فعلی رخ ندهد، مردم نیز نسبت به تاثیرگذاری این جریان سیاسی در بهبود اوضاع دچار تردید می‌شوند.
اما با نزدیک شدن به انتخابات، چهره‌های سیاسی کمتر به این مساله پرداختند و دیروز این ۱۲۶ جوان اصلاح‌طلب در نامه انتقادی خود بر نوسازی‌ها، بازسازی‌ها و توانمندسازی‌های گفتمانی و تشکیلاتی در این جریان سیاسی تاکید کرده‌اند.
آنان احزاب و نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان را دچار انواعی از اندک‌سالاری، ضعف سازماندهی و عدم شفافیت توصیف کرده و در ادامه نامه سرگشاده خود، استدلال کرده‌اند که ترکیبی که اکنون در نهاد اجماع‌ساز شکل گرفته، همه طیف‌های جریان اصلاحات را نمایندگی نمی‌کند.»