ازبکستان الفبای روسی را کنار می‌گذارد

به گزارش ایرنا به نقل از پایگاه اینترنتی اخبار آسیای مرکزی ،‌ وزارت دادگستری ازبکستان روز 11 فوریه (پنجشنبه 23 بهمن) در بیانیه‌ای اعلام کرد که دولت این کشور تاریخ مشخص شده و نقشه راه این طرح را تایید کرده است. این تصمیم دولت ازبکستان کمتر از چهار ماه پس از آن اعلام شده که شوکت میرضیایف رئیس جمهور با صدور دستوری خواستار تسریع در گذار کامل زبان ازبکی به الفبای لاتین شده بود.

زبان ازبکی و سایر زبان‌های آسیای میانه تا اواخر دهه 1920 با الفبای فارسی/عربی نوشته می‌شد و سپس به الفبای لاتین تغییر یافت تا زمانی که شوروی در سال 1940 الفبای روسی را وارد کرد. در سال 1993 کمتر از دو سال پس از فروپاشی شوروی ، ازبکستان گذار برای بازگشت به الفبای لاتین را آغاز کرد اما الفبای روسی همچنان بطور گسترده‌ای مورد استفاده است. در کشور قزاقستان هم روند گذار به الفبای لاتین از سال 2017 در جریان بوده است. نورسلطان نظربایف رئیس جمهور سابق قراقستان در آن زمان برای اولین بار دستور تغییر الفبا تا سال 2025 را صادر کرد.

کشور ترکمنستان هم در سال 1993 الفبای خود را از روسی به لاتین تغییر داد . جمهوری آذربایجان هم در 25 دسامبر 1991 الفبای روسی را با الفبای لاتین کنونی جایگزین کرد.

بر اساس این گزارش ، اقدام به تغییر الفبای روسی تا حدی ناشی از ملاحظات سیاسی است و با هدف فاصله گرفتن این کشورهای دارای زبان ترکی از سال‌ها نفوذ کشور روسیه و همچنین ایجاد یک هویت ملی قوی‌تر انجام می‌شود. تغییر الفبای فارسی/عربی کشورهای آسیای میانه در زمان شوروی با هدف دور کردن این کشورهای اسلامی از جهان اسلام و همچنین تضعیف ارتباط فرهنگی و تاریخی آنها با ایران انجام شد.

یکی از پیامدهای زیان بار حاکمیت هفتادساله رژیم کمونیستی اتحاد شوروی در منطقه آسیای مرکزی تغییر رسم‌الخط کشورهای قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان، ترکمنستان و تاجیکستان به سیریلیک (روسی) بود. این وضعیت در جمهوری تاجیکستان به علت تفاوت زبانی با چهار جمهوری دیگر پیچیدگی خاصی داشت و پس از فروپاشی اتحاد شوروی انتظار می رفت با استقلال جمهوری تاجیکستان الفبای نیاکان (فارسی) جایگزین الفبای روسی شود اما این اتفاق روی نداد و تاجیکستان همچنان از الفبای روسی استفاده می‌کند. این درحالی است که خود نام‌های این کشورها با پسوند فارسی "-ستان" حاکی از ریشه‌های عمیق فرهنگ و زبان فارسی در این کشورها است.