آشنایی با واحد پول پاکستان
روپیه از سال ۱۹۴۸ واحد پول رسمی پاکستان محسوب میشود. سکهها و اسکناسها توسط بانک مرکزی این کشور، یعنی بانک دولتی پاکستان، قابل صدور و کنترل است.
قبل از تقسیم پاکستان و هند، سکهها و اسکناسها توسط بانک مرکزی هند- انگلیس، یعنی بانک (رزرو هند) کنترل و صادر میشد.
درست از زمانی که تعلیق دلار ایالات متحده در سال ۱۹۷۱ مبنی بر تبدیل ارز کاغذی به هر فلز گرانبها صورت گرفت، روپیه پاکستان تبدیل به پولی فیات یا بدون پشتوانه شد.
قبل از فروپاشی سیستم برتون وودز یا نظام مدیریت پولی در اواخر جنگ جهانی دوم، ارز جهانی با نرخ ثابت برای تجارت بین المللی، به دلار متصل بود. این موضوع روپیه را نیز تحتتاثیر قرار داد.
در نظام پولی انگلیسی-پاکستانی، مقدار روپیه بر حسب هزار محاسبه میشود که شامل واحدهایی چون لخ، کرور، عرب و خراب است. در ادامه به جزییات بیشتری درباره این پول خواهیم پرداخت.
تاریخچه روپیه پاکستان
مخفف واحد پول پاکستان یا نماد ارز برای روپیه، PKR است. اغلب از روپیه، به عنوان روپایا یا روپای یاد شده است. روپیه از ۱۰۰ پیم تشکیل شده است که با نماد Rp نشان داده میشود.
سکه روپیه، ساخته شده از نقره، قبل از سال ۱۹۴۷ در ایالات باهوالپور استفاده می شده است.
کلمه rūpiya از واژه سانسکریت ryapya اقتباس شده است که این کلمه به (نقره ساخته شده) یا (سکه نقره) معنا میشود.
در اصل معنای واژه روپیا، به فلز خوش فرم اطلاق میشود که در معنای خاصتری به عنوان (مهر) آن را معنی میکنند.
لفظ Rūpaya برای نشان دادن سکه معرفی شده توسط شاه سوری در زمان سلطنت از سال ۱۵۴۰ تا ۱۵۴۵ نیز استفاده شده است.
روپیه پاکستان پس از انحلال راج انگلیس در سال،۱۹۴۷ در پاکستان به طور ظاهرا رسمی به گردش درآمد. در ابتدا، پاکستان از سکه و اسکناسهای هند-بریتانیایی استفاده میکرد.
در ابتدا پولهای پاکستان در انگلیس صادر میشدند و به سادگی روی آنها مهر پاکستان زده میشد تا آنکه بعد از مدتی، پاکستان خودش شروع به چاپ کرد.
اکثر سکههای هند-بریتانیایی در آن زمان، مهروموم شده بودند. بههمیندلیل سکهها و اسکناسهای جدید در سال ۱۹۴۸ صادر شد.
همانند روپیه هند، در ابتدا این پول به ۱۶ سلانه تقسیم شد که هر کدام از آنها ۴ عدد یا ۱۵ عدد (پای) یا قسمت را شامل میشدند.
واحد پول در ۱ ژانویه ۱۹۶۱ دچار تقسیم شد و روپیه به ۱۰۰ قسمت در آمد. بعد از این در همان سال، تقسیمات از pice به paisa (در انگلیسی) تغییر نام دادند. با این حال از سال ۱۹۹۴ تاکنون سکههایی با ارزش پائیزا (paisa) صادر نشدهاند.
سکههای رایج پائیزا پس از سال ۲۰۱۳، به عنوان مبلغی قانونی به حساب نمیآمدند. درواقع سکه ۱ روپیهای، حداقل سود قانونی در پاکستان محسوب میشود.
سکه های روپیه پاکستان
در سال ۱۹۴۸ سکهها در واحدهای یک عددی، یک دوم، یک چهارم و دو روپیه معرفی شد. یک سکه پائیزا در سال ۱۹۵۱ نیز به مجموع سکهها اضافه شده است.
در سال ۱۹۵۱ سکههای یک، پنج و ده عددی نیز صادر شد که بعدا در همان سال یک سکه ۱۰ پائیزا به بازار آمد.
در سال ۱۹۶۳سکههای ۱۰ و ۲۵ پاز از سکههای معرفی شده محسوب میشدند که پس از آن دو سکه دیگر نیز ارائه داده شد.
سکه یک روپیهای در سال ۱۹۷۹ مجدد به بازار آمد که به دنبال آن سکه ۲ روپیهای در سال ۱۹۹۸ و سکه ۵ روپیهای در سال ۲۰۰۲ قابل معرفی است.
آخرین سکههای روپیه شامل ۵، ۱۰، ۲۵ و ۵۰ در سال ۱۹۹۶ همه متوقف شدند.
سکههای روپیه دو نشان مشخص دارند: بیشتر آنها دارای تصویر ابرهای بالای مسجد بدشاهی هستند اما این در واقع مختص دو سکه از روپیه پاکستان است.
سکههای یک و دو روپیهای در سال ۲۰۰۷ از جنس نقره به آلومینیوم تغییر یافتند.
سکههای پائیزا در سال ۲۰۱۳ برای استفاده در معاملات قانونی متوقف شدند و سکه ۱ روپیهای به عنوان حداقل سود قانونی در این کشور باقی ماند.
در اکتبر ۲۰۱۵ دولت پاکستان یک سکه ۵ روپیهای اصلاح شده از نظر وزن و اندازه، دارای رنگی طلایی از ترکیب مس،نیکل و روی وارد بازار کرد.
در سال ۲۰۱۹ دولت پاکستان در ۵۵۰ سالگی تولد سری گری ناناک دیو جی، بهاحترام افتتاح گوردواری جدید کارتارپور پاکستان، سکهای به ارزش ۵۰ روپیه معرفی و به بازار ارائه داد.
اسکناس روپیه پاکستان
در تاریخ ۱ آوریل ۱۹۴۸، چاپهای موقت توسط بانک ذخیره و دولت هند به نمایندگی از دولت پاکستان صادر میشده است. این پولها تنها بهمنظور استفاده در پاکستان صادر میشدند.
اسکناسهای چاپ شده هند به شکلی که بدون بازخرید باشند، در اختیار پاکستان قرار میگرفت، این اسکناسها شامل صفحههای چاپ شده هندی بودند که کلمات GOVERNMENT OF PAKISTAN به انگلیسی و “Hukumat-e PAKISTAN” به زبان اردو در زیر اسکناس اضافه میشدند.
نظام مندی دولت در سال ۱۹۴۸ با اسکناسهای ۱، ۵، ۱۰ و ۱۰۰ روپیهای آغاز شد. دولت تا سال ۱۹۸۰ به انتشار روپیههای تکی ادامه داد اما صدور اسکناس دیگر توسط دولت پاکستان در سال ۱۹۵۳ با صدور اسکناسهای ۲، ۵، ۱۰ و ۱۰۰ روپیهای تغییر کرد.
در سال ۱۹۵۷، اسکناس ۵۰ روپیهای و دو اسکناس روپیه دیگر در سال ۱۹۸۵ وارد بازار شد.
در سال ۱۹۸۶، اسکناس ۵۰۰ روپیهای معرفی شد که بعدها ۱۰۰۰ روپیه به دنبال آن صادر شد.
اسکناسهای ۲ و ۵ روپیهای در سال ۱۹۹۸ و ۲۰۰۲ جایگزین سکه شدند. اسکنای ۲۰ روپیهای نیز در سال ۲۰۰۵ و پس از آن ۵۰۰۰ روپیه در سال ۲۰۰۶ به بازار راه یافت.
تمامی اسکناسها به غیر ۱ و ۲ روپیهای تصویری از محمد علی جناح روی خود دارند. این عکس همراه با یک نوشته خاص، به نوعی مزین شده است.
طرح معکوس اسکناسهای روپیه پاکستان، کمی متفاوت است و متن انگلیسی دارد. تنها متن اردو که در پشت صفحه اسکناس پاکستانی مشاهده میشود یک حدیث نبوی است به معنای (جستجوی معاش صادقانه یک عبادت است).
اندازه و رنگ اسکناسها در روپیه پاکستان متفاوت است. تعداد اسکناسهای بزرگ از نظر طول، در این نوع پول بیشتر است. با این حال هر فرقه یا دسته از اسکناسهای روپیه، دارای یک رنگ است که درواقع رنگی غالب به نظر میرسند.
همه اسکناسها برای اهداف امنیتی از یک علامت استفاده کردهاند. نخی که به شکل عرضی روی اسکناس کشیده شده است.
به طور مشخص، روی اسکناسهای بزرگتر، تصویری از محمد علی جناح مشهود است. در حالی که در اسکناسهای کوچکتر، تصویری از هلال ماه و ستاره نمایان میشود.
اسکناس های روپیه حج و ویژه سالگرد
به دلیل حجم انبوهی از زائران که به پادشاهی سعودی مسافرت میکنند، در طول دهه ۱۹۵۰ بانک دولتی پاکستان تسهیلات ساده مبادله را برای زائران فراهم کرده است.
اجرای چنین طرحی، با موضوع چاپهای ویژه برای استفاده سریع زائران مطرح شد. اگرچه ابزارهای دیگری برای مبادله در نظر گرفته شده بود، اما سطح بالای بی سوادی در میان زائران پاکستانی و هزینهای اضافی سبب شد که این طرح توسط دولت به عنوان روش مبادله در نظر گرفته شود.
استفاده از چاپهای حج تا سال ۱۹۷۸ ادامه داشت که تا این تاریخ، سهام چاپها بدون نیاز به چاپهای جدید با امضای فرمانداران جدید قابل استفاده بود.
باور بر این بود که با قطع استفاده از چاپهای حج، بیشتر ماندههای اسکناس از بین میروند، با این حال بسیاری از اسکناسها پس از فروش، توسط دولت و بانک پاکستان از بازار جمع شد.
قیمت ارزی روپیه پاکستان
روپیه تا زمانی که به پوند انگلستان متصل بود یعنی تا سال ۱۹۸۲ و دولت ضیا الحق، یک ارز شناور مدیریتشده به حساب میآمد. در نتیجه روپیه بین سالهای ۱۹۸۳-۱۹۹۳ و۱۹۸۷ با ۳۸.۵ درصد کاهش ارزش روبرو شد.
با کاهش ارزش روپیه پاکستان، هزینه واردات مواد اولیه بهسرعت افزایش یافت که این امر باعث فشار بر امور پاکستان و آسیب رسیدن به بسیاری از پایههای صنعتی این کشور شد. این موضوع سبب شد نرخ ارز روپیه پاکستان در برابر دلار ایالات متحده تا اواخر قرن کاهش یابد.
سپس زمانی فرا رسید که مازاد زیاد حساب جاری پاکستان، ارزش روپیه را در برابر دلار بالا برد؛ به این صورت که بانک دولتی پاکستان با حفظ نرخ بهره و خرید دلار، نرخ ارز را تثبیت کرد.
موضوع خرید دلار توسط پاکستان، هدفی بهمنظور ایجاد توانایی برای رقابت صادراتی کشور در پی داشت که تا حد زیادی محقق شد.
سقوط و صعود روپیه
در سال ۲۰۰۸ پس از انتخابات، فاجعهای برای روپیه رخ داد. بین دسامبر ۲۰۰۷ و آگوست ۲۰۰۸ به مقدار ۲۳ درصد از ارزش روپیه پاکستان از دست رفت و در برابر دلار آمریکا به پایینترین رقم یعنی ۷۹.۲ در صد رسید.
دلایل عمده استهلاک ایجادشده در واحد پول پاکستان، کسری حسابهای جاری و تجاری بود که از زمان رونق اعتبار در پاکستان، پس از ۲۰۰۲ ایجادشده بود.
به دلیل افزایش ستیزه جویی در مناطق گوناگون، سرمایه گذاری خارجی در این کشور شروع به سقوط کرد و مشکلات ساختاریتری از موضوع پرداخت، در معرض استهلاک قرار گرفت.
ذخایر ارزی به طرز فاجعه باری به ۲ میلیارد دلار رسیده بود. با این حال تا فوریه ۲۰۱۱ ذخایر فارکس بهبود یافت و رکورد جدید را به ارزش ۱۷ میلیارد دلار ثبت کرد. از این پول، بیش از ۱۰ میلیارد دلار قرض گرفته شد که سود حاصل آن نیز قابل پرداخت بود.
در فوریه ۲۰۱۶ ارزش روپیه در برابر دلار آمریکا ۱۰۴.۶۶ پوند بود. در دسامبر ۲۰۱۷ پس از گفتگو با صندوق بین المللی پول، پاکستان موافقت کرد که ارزش روپیه را کاهش دهد و بانک دولت پاکستان اجازه داد که نرخ ارز به شرایط بازار پس از ماهها و سالها مقاومت تغییر کند.
روپیه پاکستان در پایینترین سطح یعنی ۱۱۰.۶۷ در برابر دلار ایالات متحده قرار گرفت و در ۱۵ ژوئیه پایینترین سطح رکورد جدید خود یعنی ۱۲۸.۲۶ در برابر دلار ایالات متحده را تجربه کرد.
در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۹ مقدار روپیه در برابر دلار به پایینترین سطح یعنی ۱۶۱.۵۰ رسید. روپیه تا به امروز همچنان درحال رشد و بهبود است.
به این مقاله امتیاز دهید
میانگین امتیازات: ۰ / ۵. تعداد امتیاز: ۰
اولین نفری باشید که به این مقاله امتیاز میدهید