سه دانشمند به پاس تلاش‌هایی که به درک بهتر سامانه‌های فیزیکی پیچیده نظیر تغییرات اقلیمی زمین انجامید، برنده جایزه نوبل فیزیک ۲۰۲۱ شدند.

«سی‌یوکورو مانابه» دانشمند آمریکایی متولد ژاپن و «کلاوس هاسلمن» دانشمند آلمانی، دو تن از برندگان نوبل فیزیک ۲۰۲۱ هستند که به طور مساوی، نیمی از جایزه ۱.۱۵ میلیون دلار آکادمی سلطنتی علوم سوئد را دریافت می‌کنند. نیم دیگر این جایزه به «جورجیو پاریزی» دانشمند ایتالیایی اهدا می‌شود.

فعالیت مانابه ۹۰ ساله و هاسلمن ۸۹ ساله، روی مدل‌سازی اقلیم کره زمین و پیش‌بینی قابل اطمینان گرمایش جهانی متمرکز بود. پاریزی اما در اوایل دهه ۸۰ میلادی، قوانین پنهانی را کشف کرد که در پسِ جنبش و چرخش به ظاهر اتفاقی گازها یا مایعات بودند؛ چیزی که در نوروساینس (علوم اعصاب) و یادگیری ماشینی هم کاربرد دارد.

آکادمی علوم سوئد، مانابه و هاسلمن را افرادی توصیف کرد که مبنای دانش ما از تغییرات اقلیمی زمین را بنا نهادند. این آکادمی، پاریزی را نیز به دلیل نقش بسزایی که در نظریه مواد نامنظم و فرآیندهای تصادفی ایفا کرد، مستحق دریافت جایزه نوبل فیزیک در سال ۲۰۲۱ شناخت.

هاسلمن از موسسه هواشناسی Max Planck هامبورگ، پس از اعلام نام برندگان در مصاحبه با رویترز گفت که نمی‌خواهد از این رویای شیرین بیدار شود:

من بازنشسته‌ام و اخیرا کمی تنبل شده‌ام. از کسب این افتخار خوشحالم ولی تحقیقات ادامه دارد.

مانابه که در دانشگاه پرینستون ایالات متحده مشغول به کار است، پروژه‌هایی را رهبری کرد که مبنای درک تغییرات اقلیمی امروز زمین هستند.

۱۰ سال پس از آن، هاسلمن، مدل‌‎هایی را ایجاد کرد که نقش دی‌اکسید کربن تولید شده توسط بشر را در افزایش دمای اتمسفر، اثبات می‌کنند.

#gallery-1#gallery-1 .gallery-item#gallery-1 img#gallery-1 .gallery-caption

جورجیو پاریزی

کلاوس هاسلمن

سی‌یوکورو مانابه

در کنفرانس خبری اعلام برندگان، با برقراری ارتباط تلفنی از پاریزی خواسته شد تا در آستانه برگزاری اجلاس تغییرات اقلیمی سازمان ملل، پیام خود را به رهبران دنیا برساند. این دانشمند ۷۳ ساله که در دانشگاه ساپینتسا کار می‌کند گفت:

من فکر می‌کنم اتخاذ تصمیمات واقعی و موثر، بسیار ضروری است و باید قدم‌های سریع‌تری برداریم.

پیش‌تر نیز جوایز نوبل به فعالان حوزه تغییرات اقلیمی تعلق گرفته بود. در سال ۲۰۰۷ «ال گور» معاون سابق ریاست جمهوری آمریکا برای تلاش در ایجاد اجماع بین‌المللی در برابر گرمایش جهانی، جایزه صلح نوبل را دریافت کرد. در سال ۲۰۱۸ هم نیمی از جایزه نوبل اقتصاد به «ویلیام نوردهاوس» رسید؛ کسی که تغییرات اقلیمی را در مدل رشد اقتصادی جوامع غربی وارد کرد.

پیش از جایزه نوبل فیزیک، دو دانشمند آمریکایی به عنوان برندگان نوبل پزشکی ۲۰۲۱ انتخاب شدند. روند اهدای جوایز با اعلام اسامی برندگان نوبل شیمی، ادبیات، صلح و اقتصاد در روزهای آینده ادامه خواهد یافت.

ناگفته نماند که مراسم نوبل به وصیت تاجر سوئدی و مخترع دینامیت، آلفرد نوبل راه‌اندازی شد. نوبل از سال ۱۹۰۱ برندگان پرشماری داشته است و فقط دو جنگ جهانی در روند کار آن، کمی اخلال ایجاد کردند.

منبع :reuters