گنج قارون

زندگی بچه‌پول‌دارهای دنیا زیر ذره‌بین «چلچراغ»

نسیم بنایی

تصویر بچه‌پول‌دارهای کشورهای عربی با آفرود، خانه‌هایی با دیوارهایی از طلا، ماشین‌های لاکچری و شکار حیوانات گره خورده ‌است. البته که این تصویر خیلی هم دور از واقعیت نیست. اکثر این بچه‌پول‌دارها همین‌طور هستند. اما اگر از شما بپرسند بچه‌پول‌دارهای کشورهای دیگر چه شکلی هستند، چه می‌گویید؟ مثلا بچه بیل گیتس یا ایلان ماسک که هر دو جزو میلیاردرهای تراز اول در جهان هستند، چه تصویری را به ذهن متبادر می‌کنند؟ آیا باز هم تصاویر مانند تصاویر بچه‌پول‌دارهای عرب، همین‌قدر شفاف و لاکچری است؟
اصولا وقتی از بچه‌پول‌دار صحبت می‌شود، منظور کسی است که پدر یا مادر ثروتمندی دارد و خودش در پول و سرمایه آن فرد غرق شده‌ است. سایت بلومبرگ، شاخصی دارد که به آن «شاخص میلیاردرها» (Bloomberg Billionaires Index) گفته می‌شود. نگاهی به این شاخص نشان می‌دهد 10 میلیاردر اول جهان همگی آمریکایی هستند، به جز یک نفر که او هم فرانسوی است. 10 نفر بعدی هم اکثر آمریکایی و برخی چینی یا هندی هستند. اما چرا این‌ها را گفتیم؟ به این خاطر که یک پرسش را مطرح کنیم: «چرا وقتی صحبت از بچه‌پول‌دارها می‌شود، فقط تصویر بچه‌های عرب را به ذهن می‌آوریم؟ چرا تابه‌حال نگاهی به زندگی بچه‌های پول‌دارهایی مانند گیتس یا ماسک نکرده‌ایم؟»
چند وقت پیش یکی از تحلیل‌گران اجتماعی در ایران، سبک زندگی بچه‌پول‌دارهای عرب را نقد کرده بود. البته که سبک زندگی لاکچری و خوش‌گذرانی‌های عجیب بچه‌پول‌دارها در کشورهای عربی جای نقد دارد. اما این تحلیل‌گر، در ادامه نقدش ادعا کرده بود که زندگی بچه‌پول‌دارهای ثروتمندانی مانند گیتس، اصلا آمیخته به این تجملات و لاکچری‌ها نیست. شاید این تصویری باشد که خیلی‌ها از فرزند گیتس در ذهنشان داشته باشند؛ مگر می‌شود بچه آن نابغه که سال‌هاست جزو 10 تا 5 نفر اول فهرست میلیاردرهای بلومبرگ بوده، خودش را در خوش‌گذرانی‌های مرسوم افرادی مانند بچه‌پول‌دارهای عرب غرق کند؟ اما واقعا از زندگی فرزندان افراد ثروتمند در کشورهایی غیر از کشورهای عربی، چه می‌دانیم؟

بچه‌پول‌دار، بچه‌پول‌دار است؟

زندگی برای میلیاردرها تقریبا خود بهشت است. خانه‌های ویلایی، قایق‌های لاکچری و تفریحات گران‌قیمت بخشی از زندگی روزمره آن‌هاست. بعید است زندگی فرزندانشان چندان متفاوت باشد. نگاهی بر زندگی چند خانواده ثروتمند غربی نشان می‌دهد بچه‌پول‌دار، بچه‌پول‌دار است، خواه غربی باشد، یا عربی. اما ثروت برخی از این بچه‌پول‌دارها را در خود غرق کرده و برای برخی دیگر، فرصتی برای پیشرفت فراهم آورده ‌است.
بیل گیتس، صاحب مایکروفاست، در حال حاضر با 128 میلیارد دلار دارایی، رتبه پنجم را در میان میلیاردرها به خود اختصاص داده ‌است. همه می‌دانند که او به‌تازگی از همسرش، ملیندا گیتس، جدا شده، اما چه کسی درباره فرزندانش اطلاعات دارد؟ گیتس سه فرزند دارد، دو دختر و یک پسر. اما نکته این‌جاست که این فرزندان در سکوت خبری و رسانه‌ای بزرگ شده‌اند. اخیرا که بحث طلاق پیش آمده، بیل و ملیندا اعلام کرده‌اند: «ما سه بچه را بزرگ کرده‌ایم و بنیاد خیریه‌ای را هم راه انداخته‌ایم که به مردم جهان کمک کند. حالا می‌خواهیم حریم شخصی خودمان را داشته باشیم تا مسیر زندگی‌مان را دنبال کنیم.» حفظ حریم شخصی و غیاب رسانه‌ها باعث شده کمتر درباره سبک زندگی فرزندان گیتس بدانیم، اما اطلاعاتی نشت کرده که می‌توان پی برد آن‌ها زندگی ساده‌زیستانه‌ای ندارند.
عمارتی که خانواده گیتس در آن زندگی می‌کنند، بیش از 120 میلیون دلار ارزش دارد. واضح است که وقتی عمارتی متعلق به یک خوره فناوری باشد، از همه امکانات مدرن فناورانه برخوردار است. مثلا در استخر این عمارت سیستم صوتی خاصی با جدیدترین فناوری‌ها تعبیه شده که برای پخش موسیقی و صدا ویژگی‌هایی منحصربه‌فرد ‌دارد. فرزندان گیتس در این عمارت به باشگاه ورزشی، استخر، پارکینگی با ظرفیت 23 دستگاه خودرو و کتابخانه‌ای با انبوهی از کتاب‌ها دسترسی دارند. یکی از فرزندان گیتس به اسم جنیفر، علاقه زیادی به اسب‌سواری دارد. به همین خاطر خانواده گیتس برای او زمینی به ارزش 37 میلیون دلار در فلوریدا خریداری کرده‌اند تا جنیفر بتواند اسب‌هایش را در آن بدواند. البته جنیفر هم فرزند خلفی بوده و از این امکانات به بهترین شکل استفاده کرده و اکنون نامش به عنوان یکی از سرشناس‌ترین سوارکاران جهان مطرح است.
ثروت گیتس ظاهرا نتوانسته فرزندانش را به قهقرا بکشاند، اما سبک زندگی آن‌ها را از ساده‌زیستی دور کرده ‌است که چندان هم دور از ذهن نیست. مردی که سال‌هاست نامش در میان نخستین میلیاردرهای جهان به چشم می‌خورد، دلیلی ندارد که به فرزندانش اجازه استفاده از این امکانات را ندهد. او فقط می‌تواند کاری کند که این ثروت، فرزندانش را از تلاش برای موفقیت در زندگی دور نکند. به‌هرحال از بیرون به نظر می‌رسد که گیتس تقریبا موفق عمل کرده ‌است.
ایلان ماسک یکی دیگر از میلیاردرهایی است شش پسر دارد، به اضافه 213 میلیارد دلار دارایی. نام او در حال حاضر در رتبه نخست فهرست میلیاردرهای جهان در بلومبرگ قرار دارد. اما او شش پسرش را به گونه‌ای تربیت می‌کند که شاید کمی دور از ذهن باشد. ظاهرا ماسک مثل کسی کار می‌کند که قرار است آخر هفته چک سنگینش را پاس کند. کسی که تا این اندازه سخت مشغول به کار است، احتمالا به فرزندانش هم آسان نمی‌گیرد. البته ماسک در گذشته گفته ترجیح می‌دهد چنگالی را در چشمانش فرو کنند تا این‌که درباره زندگی شخصی‌اش حرف بزند. اما در آن حد که زندگی‌اش به نمایش درآمده، نشان می‌دهد که فرزندانش چندان هم زندگی متفاوتی ندارند. البته از امکانات زندگی به‌خوبی برخوردارند.
سر ریچارد برنسون یکی دیگر از میلیاردرهای جهان است که نامش در میان 500 میلیاردر اول جهان دیده می‌شود. برنسون که اهل بریتانیاست، تاکنون بیش از 400 کسب‌وکار را راه‌اندازی کرده ‌است. او در صنایعی مانند صنعت هواپیمایی، هتل‌داری، تلفن همراه، بانک و گردشگری فعالیت کرده‌ است. فرزند چنین فردی بودن خالی از لطف نیست. خانواده برنسون در اقامت‌گاهی در جزیره نکار زندگی می‌کنند. نکته این‌جاست که برنسون کل این جزیره را خریداری کرده و مالک سرتاسر آن است. فرزندان گیتس هم در این اقامتگاه رویایی زندگی می‌کنند. طبیعی است که زندگی آن‌ها هم دور از خوش‌گذرانی‌های مرسوم پول‌دارها نباشد.

از خاندان سلطنتی
تا خانواده ترامپ

بچه‌پول‌دارها فقط محدود به بچه‌های اهالی کسب‌وکار نمی‌شوند. برخی از آن‌ها فرزندان سیاستمداران یا افرادی هستند که سعی دارند به دنیای سیاست و قدرت راه پیدا کنند. برای مثال، دونالد ترامپ یکی از اهالی کسب‌وکار است که همیشه تلاش داشته به قدرت و سیاست متصل شود و در عین ‌حال همیشه تلاش داشته تصویری که سایر افراد از او می‌بینند، تصویر یک فرد ثروتمند باشد. مثلا یک برنامه تلویزیونی در آمریکا وجود دارد به سبک صندلی داغ که در آن، فردی روی صندلی داغ نشسته و بقیه با او شوخی می‌کنند. ترامپ هم سال‌ها پیش در این برنامه شرکت کرده ‌است. دست‌اندرکاران این برنامه می‌گویند ترامپ اجازه هر نوع شوخی را به آن‌ها داده، اما فقط تاکید کرده: «با ثروت من شوخی نکنید و نگویید من ثروتمند نیستم!» درواقع او اصرار دارد که همه او را ثروتمند ببینند. چنین فردی با چنین عطشی برای نمایش ثروت، بعید است فرزندانی متفاوت تربیت کرده باشد. دو پسر بزرگ‌تر ترامپ این ثروت را از طریق شکارهای گران‌قیمت به نمایش می‌گذارند. آن‌ها به آفریقا می‌روند و حیواناتی را که در حال انقراض هستند، شکار می‌کنند. ظاهرا سبک زندگی فرزندان ترامپ خیلی هم با سبک زندگی بچه‌پول‌دارهای عرب فرق ندارد.
خاندان سلطنتی بریتانیا هم بچه‌پول‌دارهایی را پرورش داده که اغلب خرج‌های عجیب و غریب بسیاری را روی دست خاندان سلطنتی می‌گذارند. از مخارج عروسی‌ها و غسل تعمید کودکانشان گرفته، تا هزینه تفریحاتشان، هیچ‌یک نشانی از ساده‌زیستی ندارد.
واقعیت این است که فرزندان جوان افراد ثروتمند در عین برخورداری از ثروت، در معرض ویرانی هم هستند. ثروت می‌تواند مانند تیغی دودم رفتار کند و زندگی فردی را که بدون زحمت از آن برخوردار می‌شود، تحت تاثیر منفی قرار دهد. راستش را بخواهید، بچه‌پول‌دار، به‌هرحال بچه‌پول‌دار است و از امکانات و رفاهی که خانواده‌اش برایش مهیا کرده، برخوردار می‌شود. حالا فرقی ندارد که این بچه‌پول‌دار ساکن یکی از کشورهای عربی باشد، یا ساکن آمریکا. اگر خانواده بتواند اصول تربیتی صحیح را برای او در نظر بگیرد، ‎ثروت به رشد و بالندگی بیشتر آن بچه هم کمک خواهد کرد. در غیر این صورت، ثروت فقط به پرورش افرادی کمک می‌کند که خودشان را در شکار حیوانات در حال انقراض پیدا می‌کنند!

چلچراغ ۸۳۴