کتابخوانی از اضطراب کودک مبتلا به سرطان می کاهد

امروزه کودکان برای گذران زمان فراغت خود به بازی‌های تلفن همراه گرایش دارند و کتاب خواندن دستخوش فراموشی شده، ولی در محک لمس داستان‌های هزار و یک شب، تصویر قل خوردن کدو قلقله‌زن و گوش سپردن به قصه‌های خوب، برای بچه‌های خوب هر روز تکرار می‌شود.

کتاب خواندن در محک، قانونی است نانوشته، رسمی است دیرینه که تلاش می‌شود هرروز پررنگ‌تر شود و قسمتی از مداخلات روانشناختی کودک و والدین را به خود اختصاص داده است. به بهانه روز ادبیات کودک و نوجوان مصاحبه‌ای اختصاصی با مرجان وثوقی‌نیا کارشناس بخش روانشناسی مؤسسه خیریه محک انجام داده‌ایم.

وی در ابتدای سخنان خود دلایلی را مبنی بر تجربه ناخوشایند و آزاردهنده کودکان از بستری شدن برای درمان بیماری مطرح کرد و گفت: علاوه بر مشکلات ناشی از بیماری و اقدامات پزشکی در بیمارستان می‌توان به محدودیت جنب و جوش و تحرک کودکان در فضای بیمارستان، استرس ناشی از جدایی کودک از یکی از والدین و محیط خانواده، محدودیت استقلال کودک در سنین بالاتر و دور شدن از گروه همسالان و…، اشاره کرد.

وثوقی نیا افزود: تشخیص و درمان سرطان یک تجربه استرس‌زا و تهدیدکننده است که می‌تواند از نظر شناختی و عاطفی برای کودکان بسیار آسیب‌زا باشد. امروزه در بسیاری از بیمارستان‌ها، کارکنان کادر درمان تلاش می‌کنند اقامت کودک، به رغم تمام مشکلات و دردهای ناشی از بیماری و اقدامات پزشکی برای او، خوشایند باشد و هر بیمارستانی با توجه به امکانات خود، فرایند آماده‌سازی روانی کودکان را پیش از شروع کردن دوره درمان در پیش می‌گیرد.

وی، روش‌های یاری رساندن به کودک مبتلا به سرطان و خانواده او را، اینگونه بیان کرد: والدین در ابتدای تشخیص سرطان فرزند خود، دچار شوک می‌شوند و این حالت موجب ایجاد نقص توجه، عدم توانایی کافی در تمرکز آنها شده و سبب می‌شود هرگونه آموزش روانشناختی و مراقبتی در ایشان، با اختلال مواجه شود و اطلاعات مورد نیاز در زمینه بیماری فرزند خود را به سرعت فراموش کنند، در این موارد، در اختیار قرار دادن کتابی کوچک حاوی توضیحات مختصر و مهم، می‌تواند آموزش را به سهولت به اطرافیان بیمار منتقل کند.

کارشناس بخش روانشناسی مؤسسه محک در ادامه افزود: در برخی موارد، کودک در مورد بیماری خود و مراحل درمانی سوالاتی دارد که در اختیار دادن کتاب‌های حاوی تصاویر و توضیحاتی شفاف و مختصر می‌تواند تا حد زیادی از میزان اضطراب کودک بکاهد. در این مورد می‌توان به عنوان مثال به کتاب قهرمان شیمی که توسط مؤسسه محک ترجمه شده، اشاره کرد. همچنین کتابخوانی مادر و بیمار، در بیمارستان‌ها در زمان‌های بستری می‌تواند نقش حمایتی مادر یا مراقب اصلی را برجسته‌تر کند و موجب تعاملات مؤثر مراقب و کودک شود. در این خصوص، کتاب‌ها متناسب با سن و نیازهای کودک توسط روانشناس، در اختیار والدین قرار داده می‌شود.

وی با بیان اینکه کتاب‌هایی که برای کودکان در بیمارستان‌ها تهیه می‌شود باید ویژگی‌هایی خاص داشته باشد، گفت: چنانچه کتاب در مورد بیماری است، اطلاعاتی صحیح و منطقی را در اختیار او قرار دهد، امید واهی به بیمار ندهد، محتوایی غم‌انگیز نداشته باشد، روحیه مقاومت و تلاش برای پشت سر گذاشتن موانع برای رسیدن به هدف را مورد تشویق قرار دهد، حاوی تصویرپردازی زیبا همراه با رنگ‌آمیزی دل‌انگیز باشد.

وثوقی‌نیا در پایان، ضمن آرزوی سلامتی برای همه بیماران مبتلا به سرطان گفت: هرساله در روز ادبیات کودک و نوجوان، مؤسسه محک مزایا و تأثیرات مثبت این رسم دیرینه را یادآور می‌شود تا کودک بیمار و والدین او با آگاهی کامل، روحیه بالا و اراده‌ای پولادین که با مشاوره‌های روانشناسان و همچنین مطالعه کتاب‌های آموزشی، علمی و داستان‌های رنگارنگ در ایشان نمود پیدا می‌کند، با سرطان مبارزه کنند و داستان زیبای زندگی خود را رقم بزنند.