حمایت تمام عیار از تولیدات دانش بنیان حوزه سلامت

به گزارش خبرنگار مهر، پرویز شهابی صبح شنبه در گفتگو با خبرنگاران اقدامات و دستاوردهای این معاونت و برنامه‌های آتی حوزه پژوهش و تحقیقات این دانشگاه را تشریح کرد و با اشاره به جایگاه پژوهشی این دانشگاه در منطقه و جهان گفت: برپایه گزارش‌های جدید منتشر شده در نظام رتبه بندی لایدن برای سال ۲۰۲۲ رتبه دانشگاه علوم پزشکی تبریز در تمامی حوزه‌های موضوعی (All Science) از رتبه ۵۷۷ به رتبه ۵۴۰ در بین دانشگاه‌های بین المللی در سطح جهانی و در حوزه موضوعی علوم پزشکی (Biomedical and Health Sciences) از رتبه ۲۸۴ به رتبه ۲۵۸ ارتقا یافته است.

شهابی افزود: لایدن یکی از نظام‌های معتبر ارزیابی دانشگاهی است که هر ساله دانشگاه‌های برتر دنیا را بر اساس شاخص‌های معتبر علم سنجی مورد ارزیابی و رتبه بندی قرار می‌دهد.

وی اعلام کرد: دانشگاه علوم پزشکی تبریز در نظام رتبه بندی سایمگو از رتبه جهانی ۶۱۷ در سال ۲۰۲۱ به ۵۳۶ در سال ۲۰۲۲ ارتقا یافته است. نظام رتبه‌بندی سایمگو براساس تعداد مقالات علمی مؤسسات آموزش عالی کشورهای مختلف موجود در بانک اطلاعاتی اسکوپوس، آن‌ها را ارزیابی و رتبه‌بندی می‌کند. این رتبه‌بندی یکی از جدیدترین و جامع‌ترین نظام‌های رتبه‌بندی پژوهشی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهش محور در جهان است.

معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی تبریز گفت: بر اساس جدیدترین رتبه بندی وبومتریکس (جولای ۲۰۲۲)، جایگاه دانشگاه علوم پزشکی تبریز، در رتبه بندی بین المللی وبومتریکس، با ۲ پله صعود نسبت به ارزیابی قبلی، رتبه ۳ را در بین دانشگاه‌های علوم پزشکی کسب کرد.

وی ادامه داد: دانشگاه علوم پزشکی تبریز از سال ۲۰۱۲ میلادی در رتبه ۵ قرار داشت که پس از سال‌ها تلاش دانشگاه با ارتقا دو پله از دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به رتبه ۳ کشوری رسید.

شهابی خاطرنشان کرد: طبق این رتبه بندی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، در بین کل دانشگاه‌های کشور با صعود ۳ پله‌ای به رتبه ۷ و در بین دانشگاه‌های دنیا با ارتقا ۸۸ پله‌ای به رتبه ۸۶۴ دست یافت.

معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تشریح کرد: این نظام رتبه بندی که ارزیابی خود را در زمینه وضعیت وب سایت‌ها از سال ۲۰۰۴ آغاز کرده است؛ هر شش ماه یکبار بیش از ۲۷,۰۰۰ دانشگاه و مرکز آموزشی و پژوهشی سراسر جهان را بر مبنای وبسایت آنها مورد بررسی قرار می‌دهد.

وی با اشاره به مقیاس‌های قابل ارزیابی در این رتبه بندی گفت: معیارهای مورد ارزیابی در این رتبه بندی شامل قابلیت مشاهده توسط دیگران، اندازه صفحات وب، تعداد ارجاعات از نویسندگان برتر، تعداد مقالات پر استناد (جز ۱۰ درصد برتر) است.

شهابی گفت: کسب رتبه در رتبه بندی‌های بین المللی لایدن، سایماگو و وبومتریکس از لحاظ علمی و تخصصی موجب ارتقا دانشگاه‌ها خواهد شد. از جمله اینکه یکی از ملاک‌های پذیرش دانشجوی بین المللی داشتن رتبه زیر ۱۰۰۰ در این قبیل رتبه بندی‌های بین المللی است و دانشجویان خارجی دانشگاه‌هایی را برای ادامه تحصیلات انتخاب می‌کنند که رتبه زیر هزار داشته باشند.

وی خاطر نشان کرد: رتبه بندی‌های بین المللی بدون شک مهم است ولی رسالت اصلی دانشگاه‌ها خدمت به مردم است، باید کار پژوهشی منتج به یک محصول یا خدمت برای مردم شود. از این لحاظ دانشگاه‌ها باید از دانشگاه نسل اول به سمت دانشگاه نسل پنجم حرکت کنند.

مسائل زیست محیطی در محور فعالیت‌های دانشگاهای نسل پنجم

شهابی در تشریح تفاوت‌های بین دانشگاه‌ها از نسل اول تا نسل پنجم گفت: دانشگاه‌های نسل اول، آموزش محور بودند، دانشگاه‌های نسل دوم در کنار آموزش توجه به کار پژوهشی نیز داشتند، دانشگاه‌های نسل سوم برای رفع فاصله موجود بین دانشگاه و صنعت وارد حوزه فناوری و اقدامات فناورانه شدند، دانشگاه‌های نسل چهارم جامعه محور خواهند شد و توان خود را صرف گذر از ثبت‌های اختراع و اکتشاف، جامعه محور خواهند کردند و در نهایت دانشگاه‌های نسل پنجم در کنار توسعه آموزش و پژوهش و اقدامات فناورانه و جامعه محور، مسائل و مشکلات زیست محیطی را به جد در کانون توجه قرار خواهند داد.

وی ادامه داد: نگرش غالب در دانشگاه نسل پنجم این است که با روند موجود در آینده مشکلات آب و هوایی و زیست محیطی پیش خواهد آمد و دانشگاهیان، محققان و پژوهشگران ناگزیر به حل این مشکلات خواهند بود. لذا در ۲۰ سال آینده به جای توسعه دانشگاه‌های سنتی موجود به سمت تشکیل انستیتوهای تخصصی پیش خواهیم رفت. نمونه این نوع نگرش و روند را در مرکز تحقیقات ترافیک می‌توان مشاهده کرد.

وی افزود: از هم اکنون باید برنامه ریزی و ریل گذاری شایسته ای صورت گیرد تا با تأمین زیرساخت‌های لازم به سمت دانشگاه‌های نسل چهارم و پنجم پیش برویم.

شهابی با تاکید بر لزوم همکاری و توجه تمام واحدها به مسئله تحقیقات و پژوهش گفت: تمام فعالیت‌های پژوهشی در نظام سلامت با خدمات ارائه شده در بهداشت، درمان و آموزش گره خورده است.

معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی تبریز، خاطرنشان کرد: ضروری است به منظور تعامل با معاونت‌های مختلف اعلام نیاز و طرح مشکل صورت گیرد تا برحسب نیاز طرح تحقیقاتی تدوین و راه کار علمی در راستای حل آن ارائه و نهایتاً توسط معاونت‌ها اجرایی شود.

وی ادامه داد: لازمه این فرایند، هزینه کرد توسط حوزه‌های بهداشت، درمان و آموزش و … برای امور پژوهشی و تحقیقاتی است.

طرح پژوهشی باید مشکلی از جامعه و سازمان را حل کند

شهابی با تاکید بر نگاه مسئله محور در تدوین طرح‌های پژوهشی یادآور شد: هر طرح پژوهشی باید مشکلی از جامعه و سازمان را حل کند.

وی در ادامه گفت: مقام معظم رهبری سال ۱۴۰۱ را به عنوان سال تولید اشتغالزایی و دانش بنیان معرفی فرمودند که این نشان از ضرورت پیشرفتهای فناورانه در کشور است.

وی تاکید کرد: آینده‌ی کشور در دست شرکت‌های دانش بنیان بوده و تکنولوژی حرف اول را می‌زند. باید با تمام توان از شرکتهای دانش بنیان حمایت کرد تا به مرحله تولید رسیده و بازار مصرف فعال داخلی داشته و حتی صادرکننده باشند.

شهابی از فعالیت ۷۵ شرکت دانش بنیان و فناور در دانشگاه علوم پزشکی تبریز خبر داد و اظهار کرد: در حال حاضر ۷۵ شرکت دانش بنیان و فناور در دانشگاه علوم پزشکی تبریز فعال هستند.

تسریع فرایند طرح‌های پژوهشی

معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی تبریز، با اشاره به هدف گذاری‌های صورت گرفته این معاونت در طی ماه‌های گذشته گفت: در ابتدای کار با بررسی‌های که انجام شد مشخص گردید، روندهایی در مراحل ثبت و اجرای کار پژوهشی وجود دارد که موجب اطاله تحقیقات و فرسوده شدن پژوهشگران می‌شود. لذا در این مدت تلاش کردیم که این رویه‌ها را اصلاح و روال کارها را تسریع کنیم، ازجمله در قضیه پژوهان قدم‌های مؤثری برداشته شده است بطوری که پژوهشگران براحتی پروپوزال شأن را ثبت می‌کنند و اکثر کارهای اجرایی و اداری این امر را کارشناسان حوزه پژوهشی انجام می‌دهند و کار پژوهشگران و محققین بطور چشمگیری تسریع شده است.

وی از پیشرفت پروژه‌های پارک سلامت و پژوهشگاه ربع رشیدی خبر داد و گفت: پیش از این، این پروژه به کندی در حال اجرا بود، ولی در حال حاضر پیشرفت قابل توجهی را در این پروژه‌های مهم و تأثیر گذار شاهد هستیم. پروژه توانیر با ده هزار متر مربع در حال آماده سازی است که فاز اول آن در بهمن ماه افتتاح خواهد شد و فاز دوم آنکه ۷۷ هزار مترمکعب در سایت دانشگاه در ساری زمین جانمایی شده دکتر شهابی در خصوص پارک سلامت که از زیرساختهای فیزیکی برای شرکتهای دانش بنیان است، افزود: برای پارک سلامت ۱۵ میلیارد تومان برآورد شده بود که حدود سه میلیارد تومان در این خصوص هزینه شده و با مساعدت‌های رئیس دانشگاه و وزارت بهداشت، تحقق و جذب این بودجه و تکمیل این پارک در حال جریان است.

شهابی ادامه داد: پروژه درحال انجام پژوهشگاه جامع ربع رشیدی یک پروژه ملی بوده و دارای دو برج تحقیقاتی، یک سالن کنفرانس هزار نفری و بخش پیش بیمارستانی برای درمان با سلول‌های بنیادی خواهد بود. این پروژه از لحاظ اسکلت پیشرفت خوبی داشته و ۸ طبقه آن به لحاظ اسکلت کاری تکمیل شده و طبقه ۹ در حال تکمیل شدن است که امید می‌رود تا آخر آبان سال ۱۴۰۱ اسکلت این طبقه نیز تکمیل و با حمایت‌های مالی و ابلاغ اعتبارهای مصوب که از ملزومات پیشرفت کار است، تا یک سال آینده این طرح تکمیل شود.

عدم تخصیص اعتبارات مصوب سفر ریاست جمهوری در پروژه پژوهشگاه ربع رشیدی

شهابی در خصوص دستاوردها و برکات سفر رئیس جمهور به استان آذربایجان شرقی به تصویب هزار میلیارد ریال اعتبار و نیز درنظرگرفتن پانصد میلیارد ریال برای پارک علم و فناوری از طرف استانداری خبر داد و گفت: ابلاغ این اعتبارها در جریان بوده، ولی فعلاً واریزی از این محل به دانشگاه صورت نگرفته است.

وی همچنین درباره ی شرکت‌های دانش بنیان پیش بینی شده برای استقرار در فاز اول این پارک اظهار کرد: در حال حاضر بیش از ۱۵۰ شرکت در این پارک پیش بینی شده است که البته می‌توان تعداد را افزایش داد.

شهابی گفت: در بحث تولیدات دانش بنیان و فناورانه در حوزه سلامت، آنچه مهم است، کیفیت و قدرت رقابت در این تولیدات است.

لزوم تمرکز بر صادرات محصولات دانش بنیان

شهابی خاطر نشان شد؛ از جمله مؤلفه‌های دیگر در این حوزه تمرکز دانشگاه روی صادرات محصول تولیدی است. تولیداتی همچون کالبدنما و بایوپرینتر سه بعدی از مصادیق این نوع تولیدات است که قبلاً به برخی کشورها از جمله پاکستان صادر شده و ۱۰ قرارداد صادرات به کشورهای همسایه هم در حال نهایی شدن است. کالبد نما خواهان زیادی از کشورهای همسایه دارد. دانشگاه‌های کشورهای همسایه از جمله دانشگاه‌های ترکیه، آذربایجان، پاکستان، افغانستان و … بازار هدف آماده برای صادرات است.

وی ادامه داد: اقدام مهم بعدی که در این مدت انجام یافته است راه اندازی زیرساختهای کار آزمایی در آزمایشگاه حیوانی است که در این خصوص حیوان خانه‌ی جنب دانشکده تغذیه که راکد مانده بود تجهیز و نوسازی شد و در حال راه اندازی است.

شهابی گفت: قبلاً فقط حیوانات آزمایشگاهی از سایر شهرها خریداری می‌شد ولی با تجهیز این محل نگهداری و پرورش، علاوه بر اینکه از خلوص ژنتیکی حیوانات اطمینان حاصل می‌شود، صرفه جویی اقتصادی اتفاق خواهد افتاد.

وی در خصوص درآمدهای داخلی و خارجی دانشگاه گفت: در سال قبل حدود ۹ میلیارد تومان تراز ارتباط با صنعت داشتیم که ده درصد آن به دانشگاه تعلق می‌گیرد. با برآوردهای صورت گرفته، امیدواریم در سال جاری این رقم به ۱۰ برابر افزایش یابد. البته در برنامه استراتژیک مبلغ مورد انتظار برای تحقق پایین است؛ ولی در عمل نه تنها این رقم پیش بینی شده در برنامه استراتژیک محقق خواهد شد بلکه رشد چندین برابر خواهیم داشت, بطور مثال در خصوص ماده اولیه مزالازین، هزینه واردات حدود این ماده برای کشور دو و نیم میلیون دلار است.

معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی تبریز ادامه داد: اگر دانشگاه علوم پزشکی تبریز اعلام کند که قادر به تولید و تأمین این ماده اولیه دارویی است، واردات آن مشروط بر اینکه سالانه ۲۰ تن توسط دانشگاه تأمین و به کشور عرضه شود قطع خواهد شد. از این جهت، دانشگاه با دو شرکت بزرگ دارویی در حال عقد قراردادی است که حجم مؤثر از این مواد را تولید کند.

وی خاطر نشان کرد: یکی از مشکلات ما خروج نخبگان از کشور است، در وهله اول باید کاری کرد که جوانان احساس خود باروری داشته باشند، باید در کنارشان بود تا با افتخار به هویت ملی خویش، با غرور باور کنند که کشور برای آنها است و همه بایستی دست بدست هم داده و اقتدار کشورمان را حفظ کنیم و ارتقا ببخشیم.

شهابی در پایان گفت: زیرساخت پژوهشی صرفاً فیزیکی یا مالی نیست و نیروی انسانی در رأس این فرایند توسعه‌ای قرار دارد، از این رو یکی از مهمترین محورهای ما در معاونت توجه به نیروی انسانی و تقویت و حمایت است.