چابهار یکی از شهرهای جنوب خاوری بلوچستان ایران و تنها بندر اقیانوسی کشور است. این بندر علاوه بر موقعیت بازرگانی، دارای جاذبههای فراوان تاریخی و طبیعی است. آب و هوای این شهر و پیرامون آن همیشه بهاری و معتدل است و به همین دلیل چابهار (چهاربهار) نامیده میشود.
چابهار کجاست؟
شهر بندری چابهار در جنوب غربی استان سیستان و بلوچستان و در ساحل دریای عمان و اقیانوس هند قرار گرفته است. این شهر تنها بندر اقیانوسی ایران است و در لنگرگاه آن کشتیهای اقیانوسپیما هم میتوانند پهلو بگیرند. چابهار یکی از مهمترین مناطق آزاد ایران است و از آنجا که نزدیکترین مسیر برای کشورهای آسیای میانه برای دسترسی به آبهای آزاد است، موقعیت استراتژیک ویژهای دارد.
شهرستان چابهار با مساحتی حدود ۱۷۱۵۵ کیلومتر مربع از جانب شمال به شهرستان قصرقند، از جنوب به دریای عمان، از شرق به شهرستان دشتیاری و از غرب به شهرستان کنارک محدود است.
فاصله بندر چابهار تا مرکز استان سیستان و بلوچستان ۷۳۸ کیلومتر است.
فاصلهی چابهار تا تهران: ۱۸۱۳ کیلومتر
فاصلهی چابهار تا اصفهان: ۱۵۱۰ کیلومتر
فاصلهی چابهار تا شیراز: ۱۲۴۲ کیلومتر
فاصلهی چابهار تا تبریز: ۲۳۳۳ کیلومتر
فاصلهی چابهار تا مشهد: ۱۵۷۴ کیلومتر
بهترین زمان سفر به چابهار
هر چند در چهار فصل سال میشود به چابهار چهار بهار سفر کرد اما آبان تا اوایل اسفند بهترین زمان برای سفر به چابهار است. دمای چابهار در زمستان ۱۹ درجه سانتیگراد و در تابستان ۳۱ درجه سانتیگراد است.
چگونه به چابهار برویم؟
سفر به چابهار از طریق هواپیما، اتوبوس، ماشین سواری و قطار با تورهای گروهی یا شخصی امکان پذیر است.
سوغاتیهای چابهار
سوغاتیهای چابهار به دو دسته تقسیم میشود:
صنایع دستی چابهار: یکی از اصلیترین سوغاتیهای چابهار صنایع دستی آن است. مهمترین صنایع دستی بلوچ، سوزن دوزی، سکه دوزی، زری دوزی، معرق صدف، گلیم بافی و حصیر بافی، وسایل زینتی و تراش سنگهای قیمتی است.
خوراکی: از چابهار میتوانید سوغاتیهای خوشمزه برای دوستان و آشنایان ببرید که شیرینی لندو و ماهی مهمترین آنهاست.
جاهای دیدنی چابهار
برخی از مناطق دیدنی چابهار عبارتاند از:
کوههای مینیاتوری چابهار
کوههای مینیاتوری چابهار یا کوههای مریخی چابهار نام کوههایی با ساختار و شکل ویژه در فاصله ۴۰ تا ۵۰ کیلومتری بعد از شهر چابهار، در مسیر گواتِر در سمت چپ جاده است که به دلیل نوع و وضعیت فرسایش و گونهٔ رسوبی خاص، اشکالی شبیه به ناهمواریهای سطح مریخ دارد. رسوبات آهکی بقایای بدن جانداران دریایی (سختپوستان و ماهیها) به همراه ماسه و خاک رس، مواد اصلی تشکیلدهندهٔ رسوبات این کوهها است.
در این کوهها هیچ آب و گیاهی یافت نمیشود و اگر کوهنوردی با تمام تجهیزات مسیریابی نیستید، تنها و بدون راهنما به درون این کوهها نروید.
آدرس: سیستان و بلوچستان، ۵۰ کیلومتری چابهار، جاده چابهار، گواتر
بندر گواتر
یکی از اصلی ترین و جذاب ترین جاذبههای گردشگری در چابهار بندر گواتر است که در انتهایی ترین نقطهی جنوب شرقی ایران و در منطقهی مرزی شهرستان چابهار با مرز مشترک پاکستان قرار گرفته است. این بندر بخش کوچکی از استان سیستان و بلوچستان است که به آن گوهر بهشتی در ساحل دریای عمان هم گرفته میشود.
گواتر به واسطه قرار گرفتن در مجاورت جنگلهای حرا یکی از مناطق حفاظت شده محیط زیست به شمار میرود.
آدرس: سیستان و بلوچستان، چابهار، گواتر
کوههای گل افشان
زمانی که مقدار زیادی گل و لای به صورت چشمه از دل زمین میجوشد و بر سطح آن قرار میگیرد میگویند پدیدهی گِل افشان یا گِل فِشان رخ داده است. کوههای گل افشان چابهار در ۹۵ کیلومتری بندر کنارک از سمت غرب، در دشت وسیع کهیر، نرسیده به روستای تنگ واقع شده اند و شامل سه تپهی کوچک هستند که همگی از نوع گل افشان هستند اما تنها یکی از آنها فعال و شبیه آتشفشان است. قطر دهانهی هر یک از این تپهها حدود چند متر است و از دهانهی گل افشانی که همچنان فعال است، گلی به رنگ خاکستری بیرون میریزد و بر دامنهی تپه جاری میشود. این عمل به طور متناوب انجام میشود و هر ده تا پانزده دقیقه یکبار رخ میدهد.
هر بار که این اتفاق میافتد خاک تپه می لرزد و گاهی در لحظهی خروج گل و لای از دهانهی تپه صدایی شبیه شلیک تفنگ شنیده میشود. از آنجا که گل و لای از داخل این کوهها به صورت چشمه وار بیرون میریزد برخی آنها را چشمههای گل افشان هم مینامند. جالب اینکه ارتفاع این کوهها حدود ۱۰۰ متر است. بهترین زمان بازدید از این جاذبهی شگرف طبیعی دو فصل بهار و پاییز است.
آدرس: سیستان و بلوچستان، چابهار، دشت کهیر در جاده تنگ، گالک در مسیر بندرعباس
منطقه حفاظت شده گاندو
این منطقه از سال ۱۳۴۹ با نام منطقه حفاظت شده باهوکلات مورد حفاظت قرار گرفت و از سال ۱۳۶۱ آن را به نام مهمترین جانور بومی آن یعنی «گاندو» نامگذاری کردند.
به جز گاندو حیوانات متعدد دیگری از جمله سیاهگوش، جبیر، سنجاب بلوچی، خدنگ، بزمجه بنگال، شغال، روباه، و پرندگانی چون مرغ سقای پا خاکستری، عقاب شاهی، کاکایی، انواع شاهین، هوبره، دراج، انواع کبوتر و قمری در این منطقه زندگی میکنند مرز جنوبی منطقه یعنی ساحل دریای عمان هم یکی از محلهای اصلی تخمگذاری لاکپشت سبز دریایی است.
آدرس: سیستان و بلوچستان، چابهار، منطقه حفاظت شده باهوکلات (گاندو)
تالاب لیپار یا تالاب صورتی
تالاب لیپار که به تالاب صورتی نیز معروف است، یکی از جاذبههای منحصربهفرد طبیعی کرانه دریای عمان است، که فقط چهار نمونه مشابه از آن در جهان وجود دارد.
آب این تالابها بنا به دلیل وجود باکتریها و پلانکتونهای گیاهی به رنگ شیر - توت فرنگی است و از اینرو، برای نوشیدن به نظر مناسب می رسند، ولی در واقعیت جزو شورترین آبگیرهای جهان هستند.
آدرس: سیستان و بلوچستان، چابهار، دره لیپار
گورستان جن
گورستانی با سنگ قبرهای عظیمالجثه مکانی جالب در روستای تیس روستایی باستانی با قدمتی حداقل ۲۳۰۰ ساله، نزدیک شهر چابهار است و برخی محلیها باور دارند که این گورها محل دفن آدمیزاد نیست.
آدرس: سیستان و بلوچستان، چابهار، روستای تیس
درخت مکرزن
درخت مکرزن که به انجیر معابد، لور و انجیر هندی نیز معروف است، نام درختی معروف در شهرهای چابهار و نیک شهر است. این درخت از جاذبههای گردشگری این دو شهر بهشمار میآید.
در واقع این گیاه نوعی گیاه هندی است است که دارای برگهای پهن است و شاخههای آن به پایین سرازیر میشود و در لای شنها ریشه میگستراند.
آدرس: سیستان و بلوچستان، چابهار، در امتداد سواحل خلیج فارس و دریای عمان
غارهای بان مسیتی
غارهای سه گانه تیس شامل یک غار طبیعی و دو غار دست ساز و مصنوعی هستند که در ارتفاع ۲۵ متر بالاتر از سطح زمین قرار گرفته اند. غار اول که طبیعی است به صورت نیم دایره است و با تراشیدن دیواره کوه توسعه یافته است. درون این غار مقبرهای با دیوارهای گچی سفید رنگ قرار دارد.
غار دوم که مصنوعی و دست ساز است سمت راست غار اول و در فاصله هفت قدمی آن قرار دارد. غار سوم در فاصله ۵۰ متری غار اصلی و در سمت چپ آن قرار دارد. این غار نیز به صورت مصنوعی و دست ساز ساخته شده و طول دهانه ورودی آن ۲۰ متر است.
آدرس: سیستان و بلوچستان، چابهار ۸ کیلومتری شمال غربی چابهار، روستای تیس
مسجد جامع دزک
مسجد جامع دزک در ۳ کیلومتری شرق سراوان قرار گرفته است و زمان ساخت آن هنوز دقیقاً مشخص نیست اما مطابق با دادههای موجود گفته شده است که این مسجد مربوط به دوران صفویه است.
آدرس: سیستان و بلوچستان، چابهار، ۳ کیلومتری شرق سراوان
موزه محلی چابهار، قلعه پیروز گت و مسجد جامع تیس از دیگر مناطق دیدنی شهرستان چابهار هستند.