راهبردهای مشترک تجدد و سنت‌گرایی در مقابله با دین

به گزارش خبرنگار مهر، جمیله علم الهدی رئیس پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری در همایش خیرات حسان که امروز پنجشنبه ۳۱ فروردین ماه ۱۴۰۲ در تالار وحدت برگزار شد، گفت: بسیار خوشحالم در چنین جمعی از بانوان قرآنی تشکیل شده است و به مهمانان از کشورهای دیگر آمده‌اند، ارج مینهیم. چند سالی است که یک سوال مهم مطرح شده و آن این است که آیا بازگشت به دین اسلام بازگشت به سنت کهن است؟

عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی افزود: در این زمینه دو نوع نگاه وجود دارد و سوال این است آیا دین همان سنت است و اینکه چه نسبتی بین دین و مدرنیته برقرار است و اسلام و مدرنیسم چطور کنار یکدیگر قرار می‌گیرد؟

علم الهدی با بیان اینکه پیش از این دین به عنوان سنت در نظر گرفته شده و خیلی از نمادهای استفاده شده نیز این ‌نگاه را تقویت کرده است، گفت: خیلی‌ها نیز تلاش کردند نشان دهند دین و تجدد قابل جمع است. اما بهتر است در این باره از خود قرآن سوال کنیم که نسبت قرآن با سنت و تجدد چیست.

عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی درباره تقابل تجدد و سنت گرایی با دین به آیات ۲۵ سوره انعام، ۳۱ سوره انفال، ۲۴ سوره نحل و ۱۶۸ سوره صافات اشاره و تصریح کرد: سنت گرایی هم مانند تجددگرایی با دین تقابل دارد. کفر ِتجدد گرا و سنت گرا شباهت دارند که در این زمینه می‌توان به استهزا اشاره کرد. چنانکه این دو جریان وقتی با قرآن مواجه می‌شدند می‌گفتند؛ این اساطیر الاولین است و قبلاً هم گفته شده است.

وی بخش دیگری سخنان خود این تقابل را استهزا و ایجاد ترس و اعلام خسارات برشمرد و گفت: این راهبردهای مشترک در اتفاقات اخیر کشور ما هم از سوی این نوع کفر وجود داشت.

علم الهدی همچنین مهرفروشی و اعلام مودت دروغین را هم وجه دیگری از این شباهت کفر آمیزِ سنت و تجدد دانست.
این استاد دانشگاه بر همین اساس ضمن تشریح الهیات نفرت، الهیات جبر و الهیات اعتبار بخشی آنها را راهبردهای تجددگرایی و سنت در مقابله با دین دانست.

وی با بیان اینکه چرخه‌های حذف و اضافه همواره در آفرینش انسان بوده و تا روز قیامت یک‌مسیر تکاملی وجود دارد که به فعل الهی در جریان است، تصریح کرد: همه انسان‌ها باید نقش خود را در این جریان تعریف کنند و در قرآن نیز اقوام بر اساس عملیات ذهنی خود شناخته می‌شوند.