خطر ویرانی ساختمان خاطره‌انگیز رادیو/ کاش «ارگ» موزه زنده شود

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی رادیو نمایش، محسن سوهانی مدیر رادیو نمایش گفت: یکی از بناهای قدیمی و کهنسال مجموعه ارگ معروف به ساختمان آرشیو، محلی است که برگ‌های مهمی از تاریخ خاطرات رادیو در آن رقم خورده است.

استودیویی که محل ضبط برنامه‌های خاطره ساز بود

وی ادامه داد: این مجموعه شامل بخش‌های مختلف از جمله برخی استودیوهای موسیقی که محل ضبط برنامه معروف گل‌ها بود و واحد ترانه و موسیقی رادیو که نامدارانی مانند داود پیرنیا و امیرهوشنگ ابتهاج سال‌ها مدیریت آن را بر عهده داشتند. این ساختمان چه از نظر قدمت بنا و معماری و چه از نظر درونمایه و تاریخی که به واسطه افراد، بزرگان و نامدارانی که در آن رفت و آمد داشته‌اند پشت سر گذاشته، یک میراث فرهنگی توامان ملموس و ناملموس گرانبهاست که متاسفانه در دست تخریب و خطر ویرانی قرار گرفته است.

سوهانی تصریح کرد: برخی تصمیم‌های مدیریتی به واسطه تغییر نفرات ناتمام می‌ماند و به آفت بی‌سرانجامی دچار می‌شود. در مورد این ساختمان نیز طی دوره‌های متفاوت ریاست سازمان صدا و سیما تصمیمات گوناگونی گرفته شد. نهایتاً پس از فراز و نشیب مدیریت‌های اسبق، در زمان ریاست سابق قرار شد که تبدیل به موزه رسانه ملی شود و مسئولیت آن نیز از عهده رادیو خارج و به حوزه ریاست سازمان و اداره کل روابط عمومی واگذار شد. اما این طرح نیز ناتمام ماند.

ساختمان ارگ در خطر ویرانی

وی اضافه کرد: با توجه به اینکه در این ساختمان دیگر سکونتی وجود ندارد و در مسیر تخریب و آستانه خطر ویرانی قرار گرفته جای توجه فوری دارد که امیدوارم با عنایت خاصی که ریاست محترم فعلی سازمان، آقای جبلی به حفظ و توسعه میراث فرهنگی سازمان دارند، هر چه زودتر تصمیمی برای اولاً احیا و مرمت تخصصی و ثانیاً آینده آن گرفته شود. پیشنهاد بنده این است که با توجه به پیشینه تاریخی‌اش تبدیل به موزه رادیو و مسئولیت راه اندازی و انجامش بار دیگر بر عهده معاونت صدا قرار گیرد تا آورده فرهنگی بسیار خوبی برای سازمان صدا و سیما داشته باشد.

مدیر رادیو نمایش عنوان کرد: مجموعه ارگ شامل اداره کل هنرهای نمایشی و استودیوی پر قدمت و خاطره ساز هشت که هم چنان فعال است، در کنار ساختمان آرشیو که قابلیت موزه شدن را دارد، می‌تواند تبدیل به یک موزه زنده یا به قول فرنگی‌ها living museum شود تا با حضور مردم مشتاق رونق دوباره ای به مجموعه برگردد. اصلاً همین استودیو هشت از ابتدا و با گنجایش سیصد نفر برای حضور مخاطب طراحی شد. در دهه‌های شصت و هفتاد شمسی و با وجود شرایط جنگی و زیر موشک باران، مردم برای تماشای نزدیک اجرای برنامه «صبح جمعه با شما» به این استودیو می‌آمدند و با حضورشان حال و هوای پر شوری به آن می‌بخشیدند. این اتفاق می‌تواند بار دیگر با حضور مردم در کنار هنرمندان نمایش‌های رادیویی و در قالب موزه زنده ارگ تکرار شود. هم چنین این فرصت می‌تواند محلی برای بهره‌گیری از ظرفیت ژانرهای خاص و مردمی تئاتر مانند: «تئاتر کاربردی»، «تئاتر در محیط»، «تئاتر میراث (موزه) و بازآفرینی فضای گذشته» و… باشد. زمینه‌هایی تخصصی که امروزه در دنیا از آن به ویژه برای آموزش و فرهنگ سازی استفاده‌ی های بسیاری می‌شود.

سوهانی در ادامه در مورد نمایش‌های رادیویی افزود: هشتاد و سه سال از تاسیس رادیو در ایران می‌گذرد. در این رهگذر از سال ۱۳۲۱ شاهد ظهور نمایش‌های رادیو به عنوان یک قالب جذاب، خیال‌انگیز و الهام بخش برای طیف گسترده‌ای از مخاطبانمان بوده‌ایم اما از سوی دیگر در این سیر تاریخی زمینه‌های گوناگون اجتماعی، ابزار رسانه‌ای و به فراخور آن فرهنگ مصرف و ذائقه مخاطب نیز دچار تحولات عمیق و جدی شده‌اند، در نتیجه ما نیز باید متناسب با شرایط و زمینه‌های روز به فکر نوآوری باشیم. البته این به آن معنا نیست که از سنت‌های میراث گرانبهای نمایش‌های رادیویی که امانت دار هستیم چشم‌پوشی کنیم.

لزوم حفظ ساختمان ارگ به عنوان میراث گذشتگان

وی گفت: در مجموعه اداره کل هنرهای نمایشی رادیو و رادیو نمایش که یکی از قدیمی ترین بخش‌های سازمان صدا و سیما و معاونت صدا است وظیفه سنگینی داریم. از یک سو بایستی آن میراث فرهنگی که از گذشتگانمان به ارث رسیده را حفظ کنیم و پاس بداریم و از سوی دیگر به شرایط روز مخاطب امروزی به ویژه نسل جوان و زمینه‌ها و عرصه‌های نو ظهور و افق‌های آینده چشم داشته باشیم تا بتوانیم با خلاقیت و نوآوری و استفاده از بسترهای جدید ارتباطی همچنان شاهد رشد، نمو و بالندگی نمایش‌های رادیویی باشیم. البته بخش مهمی از این میراث فرهنگی پیشکسوتانمان در ارگ شامل مجمعی از بزرگان فرهنگ و هنر کشور هستند. این افتخار بزرگی است که بتوانیم پاسدار این عزیزان باشیم.

مدیر رادیو نمایش تصریح کرد: سعی کردیم به صورت سالانه و به رغم محدودیت‌هایی که در بودجه وجود دارد، نگاه و رویکرد تخصصی و علمی و برنامه‌ریزی راهبردی در زمینه‌های مختلف در حوزه مدیریتی داشته باشیم که متاسفانه جوابگوی ایده‌آل‌های ما نیست ولی به رغم اینها تلاش داریم در حد وسع مالی موجود ضمن بهترین و بهینه‌ترین بهره برداری مسیر رو به رشد را پیش ببریم. در این خصوص بسیار پژوهش محور پیش رفتیم و ارتباط مستمری با نهادهای علمی و دانشگاهی داشتیم و سعی کردیم یک مدیریت رسانه راهبردی، علمی، تخصصی، برنامه محور و پژوهش محور را برای تحقق اهداف در پیش بگیریم.

سوهانی تأکید کرد: رادیو همچنان با ویژگی‌های خاص و متمایزش قلب تپنده رسانه است. سال‌ها قبل از اینکه بستر وب و اینترنت به وجود بیاید اولین رسانه تعاملی بوده است، به خصوص نمایش رادیویی چرا که مخاطب نمایش رادیویی خود یک کارگردان بالفعل است که در ذهن خود تصویر سازی می‌کند، بازیگر انتخاب می‌کند، طراحی صحنه و لباس و دکور انجام می‌دهد و دنیایی را مجسم می‌کند که در تلویزیون و رسانه‌های دیداری بر عهده کارگردان است. این امکان خاص خیال‌انگیز باعث می‌شود که رادیو و نمایش رادیویی ظرفیت‌های خاص و استثنایی داشته باشد که رقیبی نتواند جایش را بگیرد.

اما وقتی از رسانه صحبت می‌کنیم این یک مفهوم کلان است و باید بپذیریم که در عصر حاضر و معادلات رسانه‌ای امروز حتی عصر تلویزیون هم به سر آمده. فضای مجازی و رسانه‌های وب محور مخاطب فراگیرتری پیدا کرده و همین مورد سبک مصرف مخاطبان را تغییر داده است.

وی ادامه داد : این عصر اصطلاحاً عصر تقاطع یا تقابل رسانه‌ای(cross media) تلقی می‌شود. یعنی رسانه‌ها باید هم افزایی بکنند، در تعامل اثرگذارتر با مخاطب پیش بروند و رادیو هم غیر از این نیست. البته در معاونت صدا این سیاست تحت عنوان رسانه خلاق صدا پایه به جد دنبال می‌شود.

مدیر رادیو نمایش افزود: در حال حاضر ما در رادیو نمایش و مجموعه اداره کل هنرهای نمایشی رادیو توجه ویژه‌ای به عرصه‌های وب محور، تولید پادکست و ژانرهای نوین میان رشته‌ای داریم. در این خصوص طی دو سال اخیر تجربه‌های بسیار خوبی داشتیم. از جمله: تولید نمایش‌های اینتراکتیو به عنوان اولین نمونه جهان، طراحی و تولید ژانر رادیو پلاس، آثاری در مشارکت با تلویزیون در عرضه برای فضای مجازی و… مثلاً برنامه امسالمان در ژانر رادیو پلاس کار نوآورانه‌ای بود که علاوه بر نسخه صوتی رادیویی در بستر ایران صدا نیز به صورت تصویری پخش شد. اینها تجربه‌های نویی هستند که ما با افتخار انجام دادیم و باید قدم به قدم آنها را کامل کنیم.

سوهانی اظهار کرد: آرزویم این است که در رادیو موانع ساز و کارهای مالی و اداری برداشته و مطالباتی که همکاران دارند محقق شود تا بتوانیم ضمن حفظ سرمایه گرانقدر میراث فرهنگی به ویژه سرمایه انسانی از ظرفیت‌های ارزشمند رادیو این عرصه درخشان و قلب تپنده و پر انرژی رسانه بهره مند شویم و افق‌های درخشانی را برای آن رقم بزنیم.

مدیر اداره کل هنرهای نمایشی رادیو و رادیو نمایش در پایان گفت: در روز ملی رادیو ویژه برنامه‌های متنوعی همچون «صدای مردم» ساعت ۸:۳۰،« استودیو هشت» ساعت ۱۸:۱۵ و «مبارک باد» ساعت ۲۰ و ۴ صبح برای پخش از آنتن رادیو نمایش در نظر گرفته شده است تا همراه با مردم که بزرگترین حامی رسانه هستند یاد و خاطره روز ملی رادیو گرامی داشته شود.