رصد فوران خروجی ماده از دل یک سیاه‌چاله عظیم در فاصله 55 میلیون سال نوری + ویدئو

ایتنا - تصاویر جدید، برای نخستین بار، فوران‌های قدرتمند و پرسرعتی را نشان می‌دهد که از یک سیاهچاله به بیرون پرتاب می‌شوند.

این رصدهای مهم، نخستین باری است که در آن، دانشمندان این رفتار را در قالب یک تصویر مشاهده کرده‌اند و اولین تصویر از «سایه» سیاهچاله محسوب می‌شود.

به گزارش ایتنا و به نقل از ایندیپندنت، سیاهچاله‌ها اغلب به دلیل قابلیت شگفت‌انگیز خود در مصرف ماده شناخته می‌شوند و همچنین به متراکم بودنشان. به این معنی که حتی نور نیز نمی‌تواند از کشش گرانش آن‌ها فرار کند، و این همان چیزی است که این نام را به آن‌ها داده است. اما سیاهچاله‌ها همچنین مواد را به بیرون پرتاب می‌کنند و فوران‌های قدرتمندی از ماده را به بیرون می‌فرستند که می‌تواند بسیار فراتر از کهکشان‌هایی برود که منزلگاه آن‌ها است.

تصویر جدید دقیقا همین رخداد را نشان می‌دهد، بر پایه یک فوران خروجی متصل به سیاه‌چاله چرخانی که آن را پدید آورده است. دانشمندان امیدوارند که به دست آوردن توانایی مشاهده این فرایند، در نهایت به آن‌ها امکان دهد تا چگونگی این رخداد را که همچنان تا حد زیادی رازآلود است، دریابند.

این تصاویر، همان سیاهچاله‌ای را نشان می‌دهد که نخستین نمونه‌ای از این پدیده بود که تصویرش در سال ۲۰۱۷ ثبت شد: جرمی در قلب کهکشان «ام‌۸۷»، در فاصله ۵۵ میلیون سال نوری از زمین. اما تصاویر جدید، محصول تمرکز مجدد کانونی در تصویر‌برداری است که عکس متفاوتی از این جرم و رفتار آن به دست می‌دهد.

این تصاویر یک سال پس از نخستین مشاهدات تلسکوپ «ایونت هورایزن» یا «ای‌اچ‌تی» (EHT) گرفته شد که برای ثبت اولین تصویر به‌کار رفته بود. حلقه، ۵۰ درصد بزرگ‌تر از آن تصاویر به نظر می‌رسد، چرا که دقت افزایش‌یافته تلسکوپ به دانشمندان امکان می‌دهد تا میزان بیشتری از پلاسمای داغی را که سیاهچاله را احاطه کرده است، ببینند.

جیا یانگ کیم، از دانشگاه ملی کیونگ‌پوک در کره جنوبی و موسسه نجوم رادیویی ماکس پلانک در آلمان، گفت: «این تصویر جدید با نشان دادن همزمان ناحیه اطراف سیاهچاله و فوران خروجی، تصویر را کامل می‌کند.»

این تصاویر با استفاده از آرایه جهانی میلی‌متری VLBI (GMVA)، آلما (ALMA)، آرایه میلی‌متری/زیر میلی‌متری بزرگ آتاکاما و تلسکوپ گرینلند (GLT) ثبت شدند.

رصدخانه جنوبی اروپا گفت که تصویر کنونی با استفاده از نور رادیویی گسیل‌شده با طول موج بلندتر به دست آمده است که فوران خروجی را مشاهده‌پذیر می‌کند.

توماس کریچبائوم، از موسسه نجوم رادیویی ماکس پلانک، گفت: «در این طول موج، می‌توانیم ببینیم که چگونه این فوران خروجی از حلقه انتشار در اطراف سیاه‌چاله مرکزی کلان‌جرم خارج می‌شود.»

پژوهشگران گفتند که به بررسی این موضوع ادامه خواهند داد که چگونه سیاهچاله‌های کلان‌جرم، این فوران‌های قدرتمند را، که از جمله اسرارآمیزترین ویژگی‌های کهکشان به‌شمار می‌رود، گسیل می‌کنند.

ادواردو راس، از موسسه نجوم رادیویی ماکس پلانک، گفت: «قصد داریم ناحیه اطراف سیاهچاله در مرکز ام۸۷ را در طول موج‌های مختلف رادیویی رصد کنیم تا گسیل این فوران خروجی را بیشتر بررسی کنیم.»

«چنین مشاهدات همزمانی به تیم تحقیقاتی امکان می‌دهد تا فرایندهای پیچیده‌ای را که در نزدیکی این سیاه‌چاله‌ کلان‌جرم رخ می‌دهد، تفکیک کند.»

«سال‌های آینده هیجان‌انگیز خواهند بود، چرا که می‌توانیم درباره آنچه در نزدیکی یکی از مرموزترین نواحی گیتی رخ می‌دهد، اطلاعات بیشتری کسب کنیم.»

این رصدها در مجله «نیچر» شرح داده شده‌اند.