گسترش بازارهای صادراتی ایران با انتشار گواهی سپرده نفت خام

به گزارش ایران اکونومیست،سرمایه‌گذاران معمولاً به دنبال گزینه‌هایی برای سرمایه‌گذاری هستند که تا الآن در جامعه وجود نداشته است. گواهی سپرده نفت خام نیز طرح جدیدی است که برای جذب نقدینگی کشور مطرح شده و می‌تواند برای سرمایه‌گذاران به ویژه صندوق‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری که می‌توانند پوشش ریسک داشته باشند، جذاب باشد.

گواهی سپرده نفت خام که به عنوان بستری برای تنوع بخشی به روش‌های فروش نفت کشور مطرح شده است، مزیت‌های بی‌شماری دارد.

یکی از مزیت‌های طرح مورد بحث این است که می‌تواند نقدینگی جامعه را مدیریت کند. از سوی دیگر، از آنجایی که در این طرح مابه ازای فیزیکی کالا در انبار موجود است، اطمینان خاطری به سپرده‌گذاران داده می‌شود؛ همچنین، در قالب این طرح خریداران داخلی نیز به معاملات نفتی کشور ورود می‌کنند و سهمی هم برای آنها دیده می‌شود؛ بنابراین، بستری برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی داخلی به وجود می‌آید و سرمایه‌گذاران می‌توانند از مزیت‌های آن بهره‌مند شوند.

قبلاً فقط وزارت نفت به فروش نفت می‌پرداخت و این امر در انحصار قرار داشت؛ اما الآن امکان ورود بخش خصوصی در قالب اشخاص حقوقی، شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری به معاملات نفتی فراهم شده است.

مجموعه‌هایی که در سطح کلان به سرمایه‌گذاری در این زمینه می‌پردازند ممکن است به بازاریاب‌های جدید فروش نفت کشور تبدیل شوند؛ البته انتظار نمی‌رود که سرمایه‌گذاران خرد بتوانند چنین چیزی را رقم بزنند، اما سرمایه‌گذاران کلان می‌توانند این موضوع را پیش ببرند و تنوع‌بخشی به مبادی فروش نفت کشور را داشته باشیم.

فریال مستوفی، عضو اتاق بازرگانی تهران در گفت‌وگو با ایران اکونومیست با اشاره به این موضوع که طبق اطلاعات موجود، دوره اجرای طرح گواهی سپرده نفت خام نفتی ۳۶ ماه است، اظهار کرد: تلاش شده ویژگی‌های مثبتی برای گواهی سپرده نفت خام در نظر گرفته شود تا میزان استقبال از آن به حداکثر برسد. در همین ارتباط، باید اشاره کرد که هزینه انبارداری تا ۱۸ ماه صفر است و بعد از آن باید هزینه‌ای با میزان ۲ درصد ارزش روز گواهی به عنوان هزینه انبارداری پرداخت شود.

وی ادامه داد: سرمایه‌گذاران واجد شرایط به طور کلی باید حداقل یک هزار گواهی سپرده معادل هزار بشکه نفت خام را خریداری کنند. با توجه به این موضوع، پیشنهاد می‌شود برای ایجاد مشوق، هزینه انبارداری در ۱۸ ماهه‌ی دوم به زیر یک درصد برسد تا استقبال بیشتری از این طرح صورت بگیرد.

عضو اتاق بارگانی تهران گفت: شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به عنوان متولی امور پیش و پس از معاملات در بازار سرمایه، از سال ۱۳۹۴ عملیات تسویه معاملات این ابزار را در بورس کالا بر روی نماد انواع کالاها شامل سکه طلا، زعفران، برنج، سیمان، شیشه و میلگرد فولادی انجام داده است.

به گفته وی، معاملات گواهی نفت خام و میعانات گازی به عنوان نخستین گواهی سپرده کالایی بورس انرژی مطرح شده و به نظر می‌رسد تمهیدات برای شفاف سازی روند ساز و کار جدید اندیشه شده باشد؛ البته باید در نظر داشت که گواهی سپرده نفت خام ساز و کار جدیدی است و چالش‌های خود را خواهد داشت.

مستوفی ادامه داد: هدف اصلی از این طرح تأمین مالی برای دولت نیست، هدف مهم‌تر گسترش بازارهای صادراتی و ورود به حوزه‌ی قیمت‌گذاری است. در صورتی که بتوانیم با ورود نفت در بورس شفاف سازی در قیمت داشته باشیم، گواهی سپرده نفت خام می‌تواند با کشف قیمت مبنای قیمت‌گذاری صادراتی مان باشد. در این صورت گام موثری در جهت پیش برد اهداف این طرح برداشته‌ایم.

عضو اتاق بارگانی تهران بیان کرد: متاسفانه در چند سال اخیر به دلیل برخی سیاست‌های پولی و مالی غلط، باور عموم بر عدم اعتماد است؛ بنابراین یکی از چالش‌های طرح مورد بحث این است که برخی تصور می‌کنند دولت قصد دارد کسری مالی خود را با تکیه بر ابزارهای بورسی تامین کند. باید دولت در جهت تصحیح این باور عمومی گام بردارد. لازم است، قبل از هر اقدامی در جهت سرمایه‌گذاری اشخاص حقوقی در این طرح، اعتماد سازی صورت بگیرد.