آغاز سریال‌فروشی تلویزیون؟

صداوسیما سرانجام تکلیف سریال کیانوش عیاری را مشخص کرد و «۸۷ متر» قرار نیست از تلویزیون پخش شود. این خبر قطعی است، اما اینکه چه سرانجامی در انتظار آخرین سریالِ کارگردان باسابقه سینماست، هنوز مشخص نیست.

به گزارش دنیای اقتصاد، مسوولان سیما دنبال آن هستند که با پلتفرم‌ها برای پخش این مجموعه به توافق برسند و البته غیر از همین خبر کوتاه هیچ چیزی دیگری هنوز مشخص نیست. چندی پیش رئیس صداوسیما از رویکرد جدید این رسانه برای همکاری با پلتفرم‌ها خبر داده و گفته بود این رسانه قصد دارد ساخت برنامه‌های مشارکتی با تولیدکنندگان شبکه نمایش خانگی و حتی خرید رایت برخی از این برنامه‌ها را آغاز کند.

حالا به نظر می‌رسد پیش از آنکه برنامه‌ای توسط تلویزیون خریداری شود، این تلویزیون است که به فکر فروش سریالش به شبکه خانگی افتاده است. در حالی که بسیاری از مخاطبان تلویزیون مدت‌ها منتظر پخش سریال «۸۷ متر» به کارگردانی کیانوش عیاری بودند، ولی در نهایت این اتفاق نیفتاد و به طور رسمی اعلام شد اصلا قرار نیست روی آنتن صداوسیما برود. به گزارش ایسنا، سریال «۸۷ متر» سال ۹۵ کلید خورد و بعد از وقفه‌های چندباره در زمستان ۹۹ تصویربرداری‌اش به پایان رسید.

این مجموعه قرار بود تابستان ۱۴۰۰ پخش خود را در ۴۰ قسمت و در شبکه یک سیما آغاز کند، اما به‌رغم اعلام صفحه رسمی این مجموعه در فضای مجازی، پخش نشد. همزمانی با ماه محرم و صفر و ناهمخوانی این مجموعه با حال‌و‌هوای این ماه دلیل عدم پخش این مجموعه اعلام شد. تاخیر در پخش سریال کیانوش عیاری کم‌کم رو به فراموشی بود که اواخر دی‌ماه ۱۴۰۰ حاشیه‌ای دیگر دوباره این مجموعه را سر زبان‌ها انداخت. کیانوش عیاری آن موقع با یک نشریه سینمایی مصاحبه کرد و گفت: «من می‌خواهم پیشِ آقای جبلی رئیس صداوسیما بروم و این را بگویم که گربه مثل سگ نیست تا مثلا بگویید از نظر شریعت مشکلی برای تلویزیون ایجاد می‌کند. همه جای ایران پر از گربه است...»

بعد از انتشار این مصاحبه شبکه یک سیما نیز در پاسخ به کارگردان «۸۷ متر» اعلام کرد: «برخلاف ادعای آقای عیاری، سابقه پخش سریال‌های مختلف از تلویزیون حاکی از آن است که نشان دادن عادی برخی حیوانات مانند گربه و پرندگان در آثار نمایشی محل اشکال و حذف نیست، بلکه نمایش تصاویر مکرر، غیرضروری و نابجا در صحنه‌هایی از سریال برای نشان دادن رفت‌و‌آمد حیوانات در محیط خانه از سوی بازبین تذکر داده شده است و برخی تصاویر مانند غذا دادن به گربه در سریال از سوی بازبین ایراد گرفته نشده و صرفا تصاویر مکرر، محل اشکال بوده است.»

پس از این اظهار نظر‌ها در روز‌های پایانی سال ۱۴۰۰ به نظر می‌رسید پرونده سریال «۸۷ متر» با پیچیدگی بیشتری همراه باشد. حالا رئیس سیمافیلم در نشستی که با خبرنگاران داشت گفته خودش سریال کیانوش عیاری را ندیده و تصمیم‌گیری‌ها قبل از حضور او صورت گرفته و احتمالا به خارج از تلویزیون واگذار می‌شود. به نظر می‌رسد مشکلات مالی صداوسیما در سال‌های اخیر باعث شده مدیران این رسانه به راه خروج از بحران فکر کنند.

چندی پیش رئیس صداوسیما درباره روند ساخت مجموعه‌های نمایشی و اظهارات برخی بازیگران درباره تعطیلی پروژه‌ها گفته بود: «دغدغه فعلی ما این است که بودجه در اختیار صداوسیما با ارقام واقعی تولید خیلی همخوانی ندارد. درخواست ما از مجلس و دولت محترم این است که این واقعیت را در نظر بگیرند. جامعه نیاز دارد که تمام توان خود را برای تولید آثار فاخر نمایشی، سرگرمی و ... به کار ببریم. توان صداوسیما محدود است، اگر این توان افزایش یابد با حمایت دولت و مجلس حتما کار‌های فاخرتر هم ارائه می‌دهیم.»

در ماه‌های پایانی سال گذشته و پس از اعلام بودجه ۸هزار میلیاردی صداوسیما در سال ۱۴۰۲ واکنش‌های فراوانی به وجود آمد و باعث شد روابط عمومی سازمان صداوسیما اطلاعیه‌ای منتشر و اعلام کند: «مطابق قانون برنامه ششم توسعه دولت مکلف است حداقل هفت دهم درصد از بودجه عمومی کشور را به عنوان بودجه صدا‌و‌سیما در نظر بگیرد، رقمی که اساسا در مقایسه با سایر بخش‌های کشور و سطح تاثیر‌گذاری آن‌ها و نیز شبکه‌های رقیب بسیار ناکافی است. با این حال همین مبلغ نیز عملا هیچگاه محقق نشده است.

در سال ۱۴۰۲ بودجه عمومی دولت ۲۱۶۴ همت است و با یک محاسبه ساده مشخص می‌شود باید حداقل ۱۵ همت به عنوان بودجه صداوسیما در بودجه امسال تخصیص داده شود.

امسال با انتقال اعتبار مصوب صداوسیما در تبصره ۱۴ به ردیف اصلی عملا این ردیف نسبت به سال ۱۴۰۱ تنها حدود ۱۵ درصد رشد داشته و این نسبت حتی کمتر از افزایش ۲۰درصدی حقوق کارکنان دولت در لایحه پیشنهادی است؛ بنابراین و با توجه به فاصله تقریبا ۴برابری نرخ‌های تولید در بخش خصوصی و نمایش خانگی با نرخ‌های صداوسیما و عدم رشد مناسب بودجه تولید سازمان در سال‌های متوالی و نیز در لایحه بودجه ۱۴۰۲ عملا آنتن صداوسیما با افت جدی کمیت و کیفیت مواجه خواهد شد و پاسخگوی نیاز برحق مخاطبان و تولید و پخش آثار فاخر نمایشی و غیرنمایشی برای عموم مخاطبان نخواهد بود.

از سوی دیگر بودجه جداگانه‌ای نیز برای دو مجموعه تاریخی الف ویژه فاخر و در دست ساخت حضرت موسی و حضرت سلمان در نظر گرفته نشده است؛ لذا انتظار می‌رود روند تولید این دو مجموعه نیز متوقف یا به شدت کند شود.»

به نظر می‌رسد هشدار صدا‌و‌سیما در دی‌ماه سال گذشته حالا در حال وقوع است و این سازمان با مشکلات مالی شدیدی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. زمزمه‌های واگذاری سریال کیانوش عیاری به شبکه خانگی بیشتر از هر چیز دیگری از مشکلات مالی صدا‌و‌سیما حکایت می‌کند. صداوسیما احتمالا قصد دارد با این تدبیر بخشی از مشکلات مالی‌اش را حل کند و این راه را با سریال کارگردانی آغاز کرده که اکران و پخش آثارش همواره با مشکلات فراوانی روبه‌رو بوده است.

کیانوش عیاری در مصاحبه‌ای با ایسنا گفته است: از همان اولین فیلمی که برای سینما ساختم، توأم با شکنجه و آزار بوده است. اگر هم فیلمم امکان اکران پیدا می‌کرد، شرایط اکرانی را برایش در نظر می‌گرفتند که نابود می‌شد؛ بنابراین وقتی من را به صورت کامل و برای تمام فیلم‌ها، بدهکار کردند، تنها راهی که می‌توانستم پول دربیاورم و پول نزول‌خوار‌های طماع و بی‌رحم را بدهم، همین سریال‌سازی بود که به آن فکر کردم.»