از یک «درگیری مختصر» تا دعوای خانوادگی با طالبان

شرق نوشت: هنوز زمان زیادی از اعلام مواضع برخی از اصولگرایان به‌ویژه بدنه رادیکال این جریان سیاسی که مدتی است به دنبال ساخت طالبانی متفاوت با گذشته هستند و از «جنبش اصیل منطقه» خطاب‌کردن آنان گرفته که احمدی‌نادری از آن رونمایی کرد تا ادعای رائفی‌پور که مخالفان طالبان را عده‌ای بی‌سواد خواند و وعده امنیت بیشتر برای شیعیان افغانستان و ایران را داد، نگذشته که ذات جنگ‌طلبی و گفتمان‌گریزی طالب‌ها گریبان مرز‌های کشور را گرفته است.

البته بنا بر رسم دیرینه این طیف، همچنان شاهد هستیم به جای عقب‌نشینی از مواضع خلاف امنیت ملی خود، دست به توجیه اقدامات طالبان زده و دل در گرو رابطه مسالمت‌آمیز با حاکمان امارت اسلامی دارند؛ حاکمانی که از روابط دیپلماتیک و عرف همسایگی به دور هستند و علنا برای ایران خط‌ونشان می‌کشند و از رؤیای نبرد و فتح سرزمین ایران سخن می‌گویند.

ادعای رسانه اصولگرا: اول ایرانی‌ها تیراندازی کردند

طالبان هر زمان هم که صلاح دانسته‌اند، بر روی سربازان ما اسلحه کشیده‌اند؛ مانند آنچه روز شنبه در مرز رخ داد. بااین‌حال، حتی این اتفاق هم نتوانسته این گروه از اصولگرایان را بابت مواضع حمایتی از طالبان پشیمان کند. درحالی‌که منابع رسمی ازجمله وزیر کشور از تیراندازی مرزداران افغانستانی به سمت طرف ایرانی روایت می‌کنند، رسانه اصولگرای تسنیم در گزارشی از آنچه رخ داده است، از قول یک منبع آگاه، طرف ایرانی را شروع‌کننده درگیری معرفی کرده و نوشته است: «(شنبه ۷ خرداد) یک کاروان از قاچاقچیان مواد مخدر از سمت شرق قصد ورود به داخل خاک کشورمان را داشتند که نیرو‌های مرزبانی ایرانی متوجه شده و با آن‌ها درگیر می‌شوند.

در پی این درگیری، نیرو‌های طالبان مستقر در مرز که از موضوع بی‌اطلاع بودند، اقدام به تیراندازی به طرف نیرو‌های ایرانی می‌کنند که این تیراندازی به درگیری میان دو طرف منجر می‌شود. این منبع آگاه خاطرنشان کرد: در جریان این درگیری، متأسفانه یکی از نیرو‌های مرزبانی کشورمان به شهادت رسیده و چند نفر از نیرو‌های طرف مقابل (طالبان) هم کشته شدند که آمار دقیقی از آن‌ها نداریم».

یک دعوای خانوادگی بوده

البته این تنها دفاع از طالبان نبود و دیروز سردار کوثری که عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز هست از درگیری نظامی که به شهادت نیرو‌های ایرانی در چند وقت اخیر ختم شده، به‌عنوان دعوای خانوادگی یاد کرد. او حتی بدون اشاره به حمایت‌هایی که از طالبان تاکنون در کشور رخ داده، از سپردن سفارت افغانستان به نیرو‌های طالبان تا قرارداد معاونت امور زنان رئیس‌جمهور با نمایندگان طالبان و موارد مشابه دیگر، توپ اختلاف را به زمین دولت قبل انداخته و گفته است: «از دولت‌های قبلی باید پرسید که چرا حقابه هیرمند را پیگیری نکردند؟ باید موضوع را دنبال کنیم و حق خودمان را در حقابه هیرمند بگیریم. بحث حقابه توافقی بوده که از قبل وجود داشته است و نمی‌شود بگویند که هر طرفی هر موقع دلش خواست به آن عمل کند، هر موقع دلش نخواست عمل نکند».

اسماعیل کوثری همچنین گفته است: «جمهوری اسلامی ایران هیچ موقع طالبان را به رسمیت نشناخته است. ما همسایه بودیم و یک‌سری نشست‌ها با طالبان داشتیم، اما اینکه بخواهیم آن‌ها را به رسمیت بشناسیم، مطرح نبوده است». وی تأکید کرد: طالبان جرئت نا‌امن‌کردن مرز‌های ما را ندارد، اما کسانی هستند مانند استکبار جهانی، صهیونیسم، منافقین و کسانی که چشم دیدن جمهوری اسلامی ایران را ندارند و می‌خواهند این کار را انجام دهند که مرز‌های ما را نا‌امن کنند و ایران و طالبان را درگیر کنند، اما بدانند که هیچ موقع این اتفاق نمی‌افتد».

کوثری درباره اینکه ممکن است این اتفاق‌ها شرایط را به سمت گزینه نظامی بین ایران و طالبان پیش ببرد، گفت: «درگیری در مرز اتفاق افتاده است. خداوند روح همه شهدا مخصوصا مرزبانان را شاد کند، به‌ویژه پنج نفر یا سه نفری که این‌طوری شدند. اما بحث گزینه نظامی مطرح نیست. از این اتفاقات برای بچه‌هایی که در یک خانه با هم هستند می‌افتد که اختلافی به وجود می‌آید و دعوا می‌شود و بحث نظامی مطرح نیست. قطعا این مسائل با گفتگو حل می‌شود».

حال اینکه این رابطه خانوادگی با طالبان چگونه شکل گرفته و چرا اصولگرایان طالبان و ایران را در یک خانواده می‌دانند، جای بحثی مجزا دارد.

درگیری مختصری که مرزداران افغانستانی اول تیر‌اندازی کردند

احمد وحیدی، وزیر کشور نیز در زمینه تنش‌های مرزی ایران و افغانستان و ارزیابی‌های انجام‌شده، گفته است: یک تیراندازی مرزی در مرز از طرف مرزداران افغانستانی صورت گرفت و طبیعتا پاسخ آن‌ها هم به شکل مقتضی داده شد. وی با بیان اینکه «این درگیری، درگیری مختصری بود»، گفت: این درگیری در ادامه برطرف شد و مذاکرات هم با طرف طالبانی صورت گرفت.

در حال حاضر ما مشکلی نداریم و نقطه مرزی برای تردد باز بوده و در آرامش است. وی با اشاره به آخرین اقدامات در زمینه حقابه هیرمند، بیان کرد: پیش‌تر مسئولان مختلفی در زمینه حقابه هیرمند صحبت کرده‌اند. از این‌رو ما منتظر آن تیم مشترکی هستیم که به اتفاق طالبان و نیرو‌های ایرانی متخصص تشکیل شود تا این تیم وضعیت آب را در سد‌های منطقه بررسی کند و ببیند در حال حاضر با توجه به حقابه ایران، وضعیت فعلی چگونه است. وزیر کشور ادامه داد: اگر آب در سد‌ها موجود بود، طرف طالبانی باید سهم ایران را بدهد و اگر نبود، این مسئله باید برای ما روشن شود؛ چراکه متخصصان ما معتقدند در این سد‌ها آب موجود است، اما طرف طالبانی می‌گوید آب موجود نیست.

با‌این‌حال، تشکیل کمیته مشترک از سمت ما پیش‌بینی شده و این کمیته باید تشکیل و از محل مذکور بازدید کند. به هر حال طالبان باید این موضوع را سامان دهد. این حجم از دفاع و تطهیر طالبان از سوی اصولگرایان همچنان سؤال‌بر‌انگیز است. هرچند سال گذشته عباس عبدی در توییتی نوشت: «شاید یک علت دفاع تندرو‌های اصولگرا از طالبان این است که مردم ما رفتار طالبان را ببینند، بعد بگویند خدا پدر اصولگرایان ایرانی را بیامرزد و به وجود آن‌ها دعا کنند که این اندازه هم خشن، بسته و عقب‌مانده نیستند».