چالش‌های اصلی محیط‌بانان: کمبود نیروی انسانی، پرداخت اضافه‌کاری و خودروی محیط‌بانی

در فرهنگ ملی و مذهبی ما روز یازدهم ذی‌القعده، روز تولد امام رضا (ع) بنابر روایت "ضمانت جان آهو" توسط آن حضرت، به‌عنوان روز محیط‌بان شناخته می‌شود، اما این روز هنوز در تقویم رسمی کشور، جایگاهی ندارد.

محیط‌بانان کشورمان با چالش‌هایی از جمله بالا بودن سرانه حفاظتی (۱۰ برابر مقدار استاندارد)، بالا بودن زمان خدمت علی‌رغم عدم دریافت حق‌الزحمه کامل اضافه‌کاری، محدودیت ارتقای شغلی به واسطه مدرک تحصیلی، کاهش امتیاز سختی شرایط کار در زمان بازنشستگی، مشکلاتی در احراز شهادت و جانبازی، وضعیت نامناسب تجهیزات خودرویی و... روبه رو هستند لذا ثبت رسمی روز محیط‌بان کمترین کاری است که می‌توان برای حافظان محیط زیست کشور انجام داد.

در این رابطه سرهنگ جمشید محبت‌خانی؛ فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشوربه تسنیم گفت: یکی از القاب امام امام رضا (ع)، ضامن آهو است و به این دلیل که محیط‌بانان ما نیز وظیفه حفاظت از حیات وحش را دارند، روز میلاد امام رضا (ع) حدود ۲۲ سال است که از نظر عرفی و سازمانی به عنوان روز محیط‌بان شناخته می‌شود. در این روز طی مراسمی محیط‌بانان نمونه کشور انتخاب و از این عزیزان تقدیر می‌شود همچنین برنامه تقدیر از خانواده شهدای محیط‌بانی که در یک سال اخیر به شهادت رسیده‌اند و از محیط‌بانان جانباز نیز تقدیر می‌شود.

وی ادامه داد: یگان حفاظت محیط زیست ۱۵۰ شهید را تقدیم کشور کرده و نزدیک به ۳۷۲ نفر نیز جانبازان این حوزه هستند که مورد اصابت گلوله شکارچیان غیرمجاز قرار گرفته‌اند.

ثبت روز محیط‌بان در تقویم رسمی خواسته به حق محیط‌بانان

فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشور گفت: یکی از خواسته‌های به‌جای محیط‌بانان ما در این ۶ سالی که بنده افتخار خدمت به آن‌ها دارم، ثبت روز ملی محیط‌بان در تقویم رسمی کشور است. ما در دولت قبلی و دولت مردمی سیزدهم برای ثبت این روز تلاش کرده‌ایم و با توجه به عنایت شخص رئیس جمهور به موضوع محیط زیست و علاقه وی به محیط‌بانان همچنین تأکید دکتر سلاجقه بر این موضوع، اول هفته جلسه‌ای در شورای فرهنگ عمومی کشور داشتیم که درباره ثبت روز محیط‌بان در تقویم رسمی کشور صحبت شد.

محبت‌خانی افزود: فضای جلسه مثبت بود و دکتر مجید امامی؛ دبیر شورا نظر مثبتی در این خصوص داشتند. همچنان پیگیر هستیم و با توجه به عزمی که در شورای فرهنگ عمومی کشور دیدم، فکر می‌کنم که تا پایان امسال روز محیط‌بان به طور رسمی ثبت شود. امیدواریم با رقم خوردن این اتفاق دل خانواده شهدای محیط‌بان را شاد کنیم و همچنین انگیزه مضاعفی را نیز در همکاران ایجاد کنیم.

یگان حفاظت محیط زیست کشور حداقل ۱۰۰۰ خودرو جدید نیاز دارد

وی درباره کیفیت خودرو‌های جدید محیط‌بانان توضیح داد: یکی از دستورات مقام معظم رهبری حمایت از کالا‌های داخلی است که این دستور شامل خودرو‌های داخلی نیز می‌شود؛ لذا دستگاه‌های دولتی به سمت استفاده از خودرو‌های داخلی رفتند و سازمان حفاظت محیط زیست نیز از این موضوع مستثنا نیست. قبول دارم که این خودرو‌های داخلی کیفیت پایین‌تری از خودرو‌های مشابه خارجی دارند و گله‌مندی محیط‌بانان ما به حق است، اما باید صبر کرد و از تولیدکننده داخلی حمایت کرد تا با مرور زمان ارتقا کیفیت پیدا کرده و بتوانند با نمونه خارجی رقابت کند.

فرمانده یگان حفاظت محیط زیست افزود: مسیر‌های تردد محیط‌بانان صعب‌العبور است و طبیعتاً باعث می‌شود که به کیفیتی بالاتر از خودرو‌های عادی نیاز باشد و همچنین زمانی که از این خودرو‌ها استفاده می‌شود کمتر از سایر دستگاه‌ها باشد چرا که خودرو‌های ما سریع‌تر از حالت عادی از رده خارج می‌شوند.

محبت‌خانی بیان کرد: امسال نیز با ۸ شرکت داخلی مذاکراتی داشتیم و پس از بررسی خودرو‌ها نهایتاً به ۲ شرکت رسیدیم که از بین این ۲، یکی را انتخاب می‌کنیم. نیاز یگان حفاظت محیط زیست درحال حاضر حداقل ۱۰۰۰ خودرو است، اما با توجه به محدودیت‌هایی که وجود دارد برای خرید ۱۵۰ خودرو در سال جاری برنامه‌ریزی کرده‌ایم البته بودجه ما به خرید ۱۵۰ خودرو نیز نمی‌رسد، اما شخص دکتر سلاجقه در این‌باره قول دادند که هدف ۱۵۰ خودرو جدید برای محیط‌بانان محقق شود.موضوع دیگری که وجود دارد این است که محیط‌بانان ما نیز باید در نگهداری از این خودرو‌ها اهتمام بیشتری داشته باشند. به ندرت دیده شده است که در نگهداری از خودرو‌ها بی‌دقتی می‌شود و گاهی به همین دلیل عمر مفید خودرو کاهش می‌یابد.

سرانه خرید تجهیزات فردی محیط‌بانان باید افزایش پیدا کند

فرمانده یگان حفاظت محیط زیست با اشاره به گله‌مندی محیط‌بانان از کیفیت تجهیزات فردی گفت: سرانه خرید ما برای هر محیط‌بان در سال گذشته برای هر نفر ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان بود که با این پول باید ۱۷ قلم جنس خریداری می‌کردیم. این رقم با توجه به افزایش قیمت اجناس بسیار پایین بود و در نتیجه مجبور شدیم تا برای خرید همه لوازم، کیفیت را مقداری پایین بیاوریم. اجناسی که ما با مبلغ ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان انجام دادیم، بهترین خرید ممکن بود.

محبت‌خانی با بیان اینکه با توجه به افزایش قیمت‌ها امسال برای خرید تجهیزات مناسب ۱۰ تا ۱۵ میلیون نیاز است، تصریح کرد: امسال نیز متأسفانه مبلغ سرانه فردی افزایش چشمگیری نداشته است لذا مدیران استانی پیشنهاد دادند که هر استانی بنا بر فرمت و شکلی که ما می‌گوییم، اما به طور جداگانه خرید کند. سرانه خرید ما باید افزایش پیدا کند تا بتوانیم خرید بهتری را برای محیط‌بانان انجام دهیم.

ارتباط خوبی با قوه قضاییه شکل گرفته است

وی درباره حمایت‌های قضایی از محیط‌بانان توضیح داد: از زمانی که آیت‌الله رئیسی، ریاست قوه قضاییه را بر عهده داشتند ارتباط خوبی در حوزه حمایت از محیط‌بانان شکل گرفت و این همکاری در دوره آقای اژه‌ای نیز ادامه داشته است. خوشبختانه ما در هیچ استانی در حوزه محیط‌بانان مشکلی نداشته‌ایم و حتی در برخی استان‌ها شعبه مشخصی برای این پرونده‌ها در نظر گرفته شده است.

فرمانده یگان حفاظت محیط زیست ضمن تشکر از رئیس قوه قضاییه بیان کرد: ما همه تحت فرمان مقام معظم رهبری هستیم و ایشان نیز در اسفند ماه سال ۱۴۰۰ فرمودند که هر فعالیتی در حوزه حفظ محیط زیست یک فعالیت دینی و انقلابی است از نظر بنده این فعالیت می‌تواند توسط یک محیط‌بان در دل مناطق حفاظت شده و یا کسی که در سنگر قضایی است، انجام شود.

احراز شهادت ۵۰ محیط‌بان

محبت‌خانی درباره رایزنی‌های با بنیاد شهید گفت: تا به امروز شهادت ۵۰ نفر از محیط‌بانان که ما مستقیماً با گلوله شکارچیان غیرمجاز شهید شده‌اند، محرز شده است که جا دارد در این خصوص از بنیاد شهید و خانم عنایتی مسئول ایثارگران سازمان تشکر کنم. مابقی شهدای ما به شهید سبب خدمت هستند که حین گشت‌زنی، تعویض شیفت، سقوط از صخره و... , جان خود را از دست داده‌اند.

وی ادامه داد: ما جلسات خوبی را با بنیاد شهید، ستاد کل نیرو‌های مسلح، وزارت دفاع داشتیم و در آنجا مصوب شد به این دلیل که کارکنان یگان حفاظت محیط زیست در حکم نیرو‌های مسلح هستند، ما بتوانیم شهید خدمت نیز داشته باشیم و به همین منظور می‌توانیم ۱۰۰ شهید دیگرمان را به عنوان شهید خدمت حساب کنیم. درحال حاضر روند ثبت ۱۰۰ شهید دیگر نیز در حال انجام است و اگر انجام شود حدود ۷۰ درصد حمایتی که بنیاد شهید از خانواده شهدای می‌کند درخصوص این شهدا نیز اعمال می‌شود.

فرمانده یگان حفاظت محیط زیست با اشاره به برومند نجفی؛ شهید محیط‌بان کرمانشاهی گفت: از نظر بنده به این دلیل که شهید نجفی با شلیک مستقیم گلوله و به شکل ناجوانمردانه‌ای از دست رفت، پیگیر هستیم که شهادتش در بنیاد شهید احراز شود.

تعداد محیط‌بانان ما نصف چارت سازمانی است

محبت‌خانی با بیان اینکه تعداد محیط‌بانان ما کمتر از نصف چارت سازمانی است، گفت: کمبود نیروی انسانی یکی از چالش‌های اصلی یگان حفاظت محیط زیست است. بر اساس چارت سازمانی ما باید ۸۰۰۰ محیط‌بان داشته باشیم درصورتی که این تعداد درحال حاضر ۳۸۰۰ نفر است. این موضوع چالش‌های زیادی را برای ما ایجاد کرده است؛ یک محیط‌بان باید به جای ۲ یا ۳ نفر کار کند. از طرفی قدرت بازدارندگی ما نیز کاهش پیدا کرده و جسارت بیشتری را به شکارچی‌های غیرمجاز داده است.

وی افزود: مجوزی که برای استخدام محیط‌بان به ما داده‌اند، سالانه ۲۵۰ نفر و برای مدت ۱۰ سال است. خواسته ما این است که سازمان امور اداری و استخدامی و سازمان برنامه و بودجه این ۲۵۰ نفر را به سالانه ۵۰۰ نفر برسانند و ما بتوانیم در یک بازه ۸ یا ۹ ساله به چارت سازمانی برسیم. هدف ما رسیدن به چارت سازمانی است و اگر بخواهیم به استاندار بین‌المللی برسیم چندین برابر این تعداد، محیط‌بان نیاز داریم.

اضافه‌کاری محیط‌بانان باید پرداخت شود

فرمانده یگان حفاظت محیط زیست با اشاره به مشکلات پرداخت حقوق محیط‌بانان گفت: در حال حاضر محیط‌بانان ما ۲۴، ۲۴ خدمت می‌کنند یعنی ۱۵ شبانه‌روز در ماه را در پاسگاه خدمت می‌کنند که اگر ۱۵ تا ۲۴ ساعت را حساب کنیم بالغ بر ۱۸۰ ساعت بیشتر از کارمندان کار می‌کنند در صورتی که حقوق آن‌ها کارمندی است و اضافه کار آن‌ها در پرداخت‌ها حساب نمی‌شود.

محبت‌خانی ادامه داد: اگر کمبود نیروی انسانی ما جبران شود شیفت‌های ۲۴، ۲۴ را تبدیل به ۲۴، ۴۸ (۲۴ ساعت شیفت و ۴۸ ساعت استراحت) می‌کنیم و این مشکل حل می‌شود، اما تا زمانی که به این هدف برسیم، خواسته ما این است که تا آن زمان اضافه پرداخت محیط‌بانان ما بر اساس قانون پرداخت شود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: جا دارد که علاوه بر ادای احترام به خانواده شهدای گرامی محیط‌بان و جانبازان یگان حفاظت محیط زیست از خانواده تمامی محیط‌بانان کشور به دلیل سختی‌هایی که متحمل می‌شوند، تشکر کنم و امیدواریم که به عنوان خدمتگزار این عزیزان اقداماتی را انجام دهیم تا بخشی از زحمات و سختی‌های آن‌ها را جبران کنیم.