دین هایده چه بود؟

هایده متولد ۲۱ فرورد ۱۳۲۱ در تهران ، خواننده موسیقی پاپ و سنتی ایرانی بود که با صدای به ارث رسیده از مادرش و با الگو از دلکش به موسیقی روی آورد خیلی زود ازدواج کرد اما بخاطر بیماری دیابت در ۴۷ سالگی چشم از جهان فروبست.

خانواده

نام اصلی اش معصومه دده بالا متولد خیابان عین الدوله تهران بود و تنها یک خوهر کوچک تر از خود بنام مهستی دارد. همانطوری که از نام خانوادگی تُرکی ایشان مشخص است پدرش اهل تبریز و مادرش از تورک های مهاجر از کشور بلغارستان بود. هایده در سال ۱۳۲۱ هجری شمسی در یکی از روستاهای کرمانشاه بدنیا آمد و مسلمان بود.

مولودی خوانی

مادرش خانم زینب بلغاری مولودی خان سفره ها و مراسمات مذهبی بود و هایده به همراه خواهرش اغلب در کنار مادر در این مراسمات مولودی خوانی می کردند.

ازدواج و فرزندان

هایده در سال ۱۳۳۴ وقتی ۱۳ ساله بود ازدواج کرد که ثمره آن سه فرزند بنام های کامران ، کیوان و یک دختر بنام خانم کیانوش شد. کامران فرزند بزرگ اش را در ۱۴ سالگی به دنیا آورد و آن زمان آنقدر کم سن سال بود که مادربزرگش در فرزند داری به او کمک می کرد.

از گلپایگانی تا تجویدی

این دو خواهر بخاطر صدای دل نوازی که داشتند تشویق شدند وارد عرصه موسیقی شوند به همین خاطر ابتدا به کلاس های موسیقی اکبر گلپایگانی رفتند، به این ترتیب سال ۱۳۴۲ مهستی به پرویز یاحقی و مدتی بعد هایده به علی تجویدی معرفی شدند تا مسیر یادگیری را حرفه ای طی کنند.

اولین آهنگ

هایده بخاطر مخالفت شوهرش سه سال دیرتر از خواهر کوچکترش فعالیت خود را شروع کرد او اولین بار سال ۱۳۴۷ وقتی ۲۶ ساله بود ترانه آزاده با آهنگسازی علی تجویدی را در رادیو تهران اجرا کرد.

شهرت

از سال ۱۳۵۰ شروع به خواندن ترانه های پاپ به آهنگسازی انوشیروان روحانی ، فریدون خشنود و … کرد ، که ترانه های نشانه، بزن تار، سوغاتی و گل سنگ باب جدیدی در موسیقی ایرانی باز کرد.

خروج از ایران

هایده به همراه خواهر و مادرش ۷ شهریور ۱۳۵۷ پس از انفجار در سینما رکس آبادن به لندن نقل مکان کردند و با وقوع انقلاب دیگر نتوانستند به ایران باز گردند بعد از یکسال حضور در لندن سال ۱۳۵۸ به آمریکا مهاجرت کردند و در لس آنجلس ماندگار شد.

کنسرت

بعد از انقلاب علاوه بر برنامه های معمول خود در دانشگاه یو سی ال ای کالیفرنیا و تالارهای مشهور جهانی از جمله رویال آلبرت هال ، کنسرت هایی اجرا کرد.

از دیابت تا فشار و مرگ

هایده که از دوران نوجوانی به بیماری دیابت دچار بود کم کم فشار خون و ناراحتی قلبی نیز به آن افزوده شد اما بی اعتنایی او به سلامتی وضعیت اش را بدتر کرد. او در آخرین شب زندگی خود در باشگاه کازابلانکا در حالی که وضعیت مناسب جسمی نداشت اما برنامه کنسرتی کوچک خود را اجرا کرد. روز بعد در ۳۰ دی ۱۳۶۸ وقتی ۴۷ سال بود بخاطر سکته قلبی ناشی از بیماری های زمینه ای خود درگذشت.

محل دفن

هایده در گورستان وست وود در لس آنجلس کنار مادرش به خاک سپرده شد در این گورستان فرانک زاپا و مرلین مونرو و خواهرش مهستی نیز بعدا دفن شدند. در مراسم دفن این هنرمند نزدیک به ۲۰ هزار نفر شرکت کردند تا جایی که پلیس شهر ابتدا به زعم آشوب ایرانیان آماده باش اعلام کرد اما بعدا متوجه موضوع شدند.

میراث لس آنجلس

فروردین سال ۱۳۹۸ شهرداری لس آنجلس ستاره ای به نام این هنرمند در بلوار مشاهر لس آنجلس در کنار بزرگترین هنرمندان جهان نصب کرد. نام هایده توسط شهرداری بعنوان بخش از میراث فرهنگی و هنری این شهر به ثبت رسید و با حضور دوست داران و خانواده اش نام او در تقویم شهری نیز درج شد.

مستند زندگی

در سال ۲۰۰۹ پژمان اکبرزاده فیلم مستند ۱۰۰ دقیقه ای با نام سخن از هایده درباره فعالیت های هنری و آثار این هنرمند ساخت که اولین بار در آمستردام اکران شد.