سهروردی میان عقل و شهود پیوند وثیق برقرار کرد/مکتب شیخ اشراق راه حلی برای رفع بحران‌های دنیای مدرن است

حجت‌الاسلام و المسلمین «عبدالحسین خسروپناه» در گفت‌وگویی با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان به مناسبت روز بزرگداشت شیخ «شهاب‌الدین سهروردی»، در مورد تاثیر این فیلسوف بر متفکران جهان اسلام اظهار کرد: سهروردی از جمله فیلسوفانی است که علاوه بر اینکه صاحب مکتب بود و متدولوژی اشراق را وارد فلسفه کرد، از سوی دیگر توانست نزاعی را که چند قرن میان فیلسوفان و عارفان وجود داشت حل کند، اوعلاوه بر این تاثیرگذاری ویژه‌ای را بر فلاسفه بعد از خودش به ویژه ملاصدرا گذاشته است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: سهروردی منتقد ابن سینا بود از این جهت که روش ابن‌سینا صرفا مشایی و استلال عقلی بود؛ البته سهروردی مخالف استدلال عقلی نبود و منطق را با اصلاحاتی قبول داشت اما معتقد بود که ما با سیر و سلوک به کشف و شهودی می‌رسیم که این کشف و شهود واقعیتی را با علم حضوری نشان می دهد؛ وقتی آن واقعیت را با علم حضوری یافتیم دیگر خطا ندارد و بعد همین شهود می تواند به ما کمک کند که برای همان مشهود برهان عقلی بیاوریم و نه تنها واقعیت را شهود کنیم و مشهود را با علم حضوری بیابیم بلکه نفس استدلال عقلی و مدلل سازی آن مشهود را با شهود به دست آوریم و این کارِ ابتکاری و جدید سهروردی بود که توانست نزاع چندصد ساله بین فلاسفه و عرفان را حل کند چراکه فلاسفه می گفتند تنها راه عقل است و عرفا در مقابل عنوان می کردند که تنها راه شهود است، اما سهروردی نشان داد که چه طور می توان بین عقل و شهود پیوند وثیق برقرار کرد.

وی در ادامه و در پاسخ به پرسشی درباره گرته‌برداری‌های فکری که امروز می‌توانیم از اندیشه شیخ اشراق داشته باشیم، اظهار کرد: مهمترین درس این است که دوباره بیاییم و دستگاه معرفتی مبتنی بر شهود را مُبَیَن کنیم؛ این کار مهمی است چراکه بشر امروز با چالش های مدرنیته‌ای که با آن مواجه شده محتاج معنویت و زندگی معنادار است، اکنون آمار خودکشی‌ها، بهم ریختگی‌ها و اساسا بحران خانواده ناشی از فقدان چنین امری است لذا می توانیم از مکتب سهروردی برای حل بحران دنیای مدرن استفاده کنیم.

گفت و گو از فاطمه فرامرزی

پایان پیام/248